Neden iklim adaletine karşı çıkıyorum
-
0:04 - 0:07Pat Mitchell: Seni görmek çok güzel,
arkadaşım. -
0:07 - 0:09Jane Fonda: Merhaba Pat.
Sizinle olmak çok güzel. -
0:09 - 0:14PM: Jane, dünya genelinde
Fire Drill Fridays'in olağanüstü içeriği -
0:14 - 0:18ve etkisinden
haberdar olmayan kişiler için -
0:18 - 0:22çıkış noktasını bizlere anlatır mısın,
-
0:22 - 0:30özellikle iklim krizi karşısında
yapılan çalışmaları. -
0:30 - 0:36JF: İsveçli öğrenci Greta Thunberg'den
-
0:36 - 0:40ve iklim için okul grevi yapan gençlerden
fazlasıyla ilham aldım. -
0:42 - 0:45Greta komfor alanlarımızdan
çıkmamız gerektiğini söylüyor. -
0:45 - 0:49evimiz yanıyormuşuzcasına
harekete geçmeliyiz, -
0:49 - 0:51çünkü öyle.
-
0:52 - 0:54Bu nedenle beni fazlasıyla etkisine aldı.
-
0:54 - 0:59Sonra iklim bilimcilerinin yüzde yüzünün
buna katıldığını öğrenmem de. -
1:00 - 1:05Ciddi bir olağanüstü hâlin
yaklaşmakta olduğunda -
1:05 - 1:08ve bunun insan nedenli
olduğunda hemfikirler. -
1:10 - 1:14Ama bunun için bir şeyler
yapabileceğimizi söylüyorlar. -
1:14 - 1:18Zamanımız, teknolojimiz, araçlarımız var.
-
1:18 - 1:23Sorunla yüzleşebilmek için, siyasi irade
dışında, ihtiyacımız olan her şey var -
1:23 - 1:25ve bu büyük bir sorun.
-
1:26 - 1:30On bir yılımız veya
birçoğuna göre on yılımız kaldı. -
1:30 - 1:32Düşündüm ki
-
1:32 - 1:37"Ah, çok şanslıyım, çünkü sağlıklıyım
-
1:37 - 1:43ve hayatta olanların gerçekten değişim
yaratabileceği bir on yılda yaşıyorum. -
1:43 - 1:48Yaşanabilir bir geleceğin olup olmayacağı
konusunda değişim yaratabiliriz. -
1:48 - 1:51Ne yüce bir sorumluluk bu.
-
1:51 - 1:53Elimizden geleni yapmalıyız."
-
1:53 - 1:55Eğer ünlü biriysen
-
1:55 - 1:57yapabileceğin şeyler oldukça fazladır.
-
1:57 - 1:59Daha büyük bir platforma sahipsin.
-
1:59 - 2:01Bu nedenle, Greta'nın yaptığı gibi
-
2:01 - 2:04kendimi ortaya atmaya karar verdim
-
2:04 - 2:08ve Amerikan gücünün merkezi olan
Washington, DC'ye taşındım -
2:08 - 2:12ve öğrencilerin yaptığı gibi
her Cuma miting düzenledik. -
2:12 - 2:13Öğrencilerle işbirliği yaptık.
-
2:13 - 2:17Onlar benim mitinglerimde,
ben onların mitinglerinde konuştum. -
2:17 - 2:19Konuşmalardan sonra ise
-
2:19 - 2:25sivil itaatsizlikte bulunarak
tutuklanma riskini aldık. -
2:25 - 2:30Sivil itaatsizlik, tarihi defalarca kez
değiştiren güçlü bir araç, -
2:30 - 2:35hem ABD'nin altmışlı yıllarında
sivil haklar hareketinde -
2:35 - 2:38hem de Hindistan'da
Mahatma Gandhi döneminde. -
2:39 - 2:43Başlangıcında tüm bunların bir
işe yarayıp yaramayacağını bilmiyordum -
2:44 - 2:48ama neler olduğunu görmek
beni oldukça mutlu etti. -
2:49 - 2:55PM: İşin aslı, aynı zamanda,
birden fazla kez tutuklanmana da yol açtı -
2:55 - 3:01ve bir ya da iki geceyi Washington, DC
nezarethanelerinde geçirdin. -
3:01 - 3:06Kanaatimce, her ne kadar her birimiz
olağanüstü durumun -
3:06 - 3:10ve eyleme geçen bahsettiğin insanların
farkında da olsak -
3:10 - 3:17kendimizi, hayatlarımızı, kariyerimizi
riske atıp atamayacağımızdan -
3:17 - 3:20ve sizin gibi hayatlarımızı
beklemeye alacağımızdan emin değilim. -
3:20 - 3:25Bu noktada herhangi bir endişen var mı?
-
3:26 - 3:33JF: Herkesin benim yaptığım gibi
işlerini bırakamayacağının farkına vardım. -
3:33 - 3:35Ama söylemeliyim ki istekler yağıyor,
-
3:35 - 3:40sadece ABD'den de değil
diğer ülkelerden de, -
3:40 - 3:43Fire Drill Fridays başlatmak isteyen
insanlardan istek yağıyor. -
3:43 - 3:46Bana eşlik eden,
benimle birlikte tutuklanan -
3:47 - 3:49ve sivil itaatsizlikte bulunan
insanların birçoğu -
3:49 - 3:52daha önce böyle bir şeyde bulunmamış
-
3:52 - 3:54ve bunu dönüştürücü buluyorlar.
-
3:55 - 3:59Gerçek şu ki, insanların yapabileceği
bir sürü şey var; -
3:59 - 4:04hakkında konuşmaya başlamak,
-
4:04 - 4:06ne hissettiklerini açıklamak
ve bunun üzerine konuşmak, -
4:06 - 4:08rahatsız edici hissettirdiğinde dahi.
-
4:08 - 4:10Tatilde bir akşam yemeği sofrasında
-
4:10 - 4:13belki Bob amca
sizinle aynı fikirde değildir -
4:13 - 4:17ama belki Bob amca torunları için
endişeleniyordur -
4:17 - 4:21veya kuşları seviyordur.
-
4:21 - 4:24İnsanları iklim krizi konusunda
-
4:24 - 4:29endişelendirebilecek bir şeyler
her zaman var. -
4:29 - 4:33Tabii ki, oy vermek fazlasıyla önemli
-
4:33 - 4:36ve en cesur kişilere oy vermeliyiz,
-
4:36 - 4:39seçilmiş en gözüpek devlet adamlarına.
-
4:39 - 4:42Çünkü yapmamız gerekenler,
-
4:42 - 4:45tüm dünyada ama özellikle
burada ABD'de -
4:45 - 4:48şimdiki yöneticilerimizden kurtulmalı
-
4:48 - 4:50ve gerçekten cesur olan
insanları seçmeliyiz. -
4:51 - 4:52bu ayağa kaldıracak
-
4:52 - 4:53(Alkış)
-
4:53 - 4:57ve ihtiyaç duyulan
gözüpek eylemlerde bulunacak, -
4:57 - 5:001930'larda Franklin Delano Roosevelt'in
Büyük Buhran döneminde -
5:00 - 5:07Amerikan toplumundaki birçok şeyi
gerçekten değiştirdiği zamanki gibi. -
5:07 - 5:09Şu anda ihtiyaç duyulan şey bu.
-
5:10 - 5:13PM: Jane, aynı zamanda bir şeyleri
açıklığa kavuşturalım -
5:13 - 5:16çünkü buradaki birçok kişi
neler yapabileceklerini merak ediyor, -
5:16 - 5:18Washington'a gelerek bu eylemde
sana katılabilir mi? -
5:18 - 5:22Aynı zamanda, Fire Drill Fridays'e
katılan herkesin -
5:22 - 5:25tutuklanma tehlikesi altında olmadığını
açıklığa kavuşturalım. -
5:25 - 5:28Yaptıklarının başka yönleri de var,
-
5:28 - 5:33örneğin yakın tarihlerde Greenpeace'in
Washington ofisindeydin. -
5:33 - 5:37Fire Drill Fridays kapsamındaki
diğer şeyleri de açıklar mısın? -
5:37 - 5:40Tutuklanma riski olmadan
-
5:40 - 5:43sivil itaatsizliğe nasıl
katılım sağlayabiliriz? -
5:43 - 5:48JF: Öncelikle, hiçbir şeyi
yalnız başına yapmamalısın. -
5:48 - 5:51Bildiğin gibi, güçlerimiz birleşmeli.
-
5:51 - 5:54Sayılarda güç var.
-
5:54 - 5:57Sayılarda topluluk da var
-
5:57 - 6:00ve karşılaştığım şeyin en zorlu yanı
-
6:00 - 6:03bunun kolektif bir kriz olması;
-
6:03 - 6:06kolektif, halk ve kamusal alan
kavramlarının bütünüyle -
6:06 - 6:14kasten neoliberalizm ve muhafazakarlık ile
aşındırıldığı bir dönemde. -
6:14 - 6:18Ortak bir eylem için
hemfikir olan insanları -
6:18 - 6:23yeniden bir araya getirmek
ruha iyi gelecek bir şey. -
6:23 - 6:27Bu size İnanılmaz bir güç verir,
depresyonun panzehiri gibidir. -
6:27 - 6:34Bu yüzden, yakın çevrenizde
iklim krizine odaklanan kurumları bulun. -
6:34 - 6:37Tabii ki, Greenpeace'in dünyanın
her yerinde birimleri var. -
6:37 - 6:41Hatta kendin ev partileri yaparak
başlatabilirsin, -
6:41 - 6:45Yaşananları konuşmak için
insanları davet edebilirsin. -
6:45 - 6:49Hepinizin okuyarak birlikte
tartışabileceği makaleler bulabilirsin. -
6:49 - 6:53Tabii ki, eğer yaşadığın yerde
iklim eylemi varsa katılmaya çalış. -
6:53 - 6:57Sivil itaatsizliğe katılmak
-
6:57 - 6:59ve tutuklanmak gerekmiyor
-
6:59 - 7:02ama bunun yeni normalimiz
olacağını düşünüyorum. -
7:02 - 7:06Burada, DC'de, Fire Drill Fridays'te,
-
7:06 - 7:09insanlar geri dönüp tekrar yapmak istiyor
gibi hissediyorum. -
7:09 - 7:12Torunlarım geçen hafta tutuklandı.
-
7:12 - 7:14Bu deneyimin dönüştürücü bir etkisi var.
-
7:14 - 7:15(Gülüşmeler)
-
7:15 - 7:21Kendini orta yolcu olarak tanımlayan
rol arkadaşım Sam Waterston -
7:21 - 7:25bu zamana kadar ne bir mitingde konuşmuş
ne de tutuklanma riskine girmişti -
7:25 - 7:28ve benimle birlikte tutuklandı.
-
7:28 - 7:31Geçen hafta, Harvard-Yale oyununda da
tutuklandığını gördüm. -
7:31 - 7:34Kelepçeli halinin resmini gönderdi
-
7:34 - 7:36ve "Başlattığın şeye bak!" dedi.
-
7:36 - 7:37(Gülüşmeler)
-
7:37 - 7:46Bence, bu krizde insanların bir sonraki
hamleyi yapmayı beklediği noktadayız. -
7:47 - 7:49Kendilerini ortaya atmak istiyorlar,
-
7:49 - 7:52Greta Thunberg'in bize özümsettiği gibi.
-
7:52 - 7:56Son derece tatmin edici buluyorlar
-
7:56 - 7:57ve tekrar yapmak istiyorlar.
-
7:57 - 7:59Bu yüzden, yaptığımız şeyin
iyi olduğunu düşünüyorum. -
7:59 - 8:04Birkaç hafta önce Climate Change
Task Force senatosu ile tanıştım -
8:04 - 8:06ve senatörlere şunu sordum,
-
8:07 - 8:09"Yapmamız gereken başka bir şey var mı?
-
8:09 - 8:11Daha fazlasını mı yapmalıyız?"
-
8:11 - 8:13Senatör Ed Markey bana şöyle söyledi,
-
8:13 - 8:16"Bir ordu kuruyorsun,
ihtiyacımız olan şey de bu. -
8:16 - 8:17Daha da büyümesini sağla.
-
8:17 - 8:19Dışarıdan baskıya ihtiyacımız var."
-
8:19 - 8:22Bence tüm dünya için geçerli bu.
-
8:22 - 8:28İnsanların iklim ve çevre için
sokaklarda ordular oluşturması, -
8:28 - 8:32gerekirse hükümetlerin kapatılması gerek.
-
8:32 - 8:35Aklıma şu an Brezilya geliyor.
-
8:35 - 8:40Değerli yağmur ormanlarımızın yanmasına
müsaade edemeyiz. -
8:41 - 8:46PM: Geçmişte de çok kere yaptığın gibi
bu değişime önderlik ediyorsun, Jane. -
8:46 - 8:52İnsanlar ve özellikle
"Grace and Frankie" fanları -
8:52 - 8:56en nihayetinde hayatına geri döneceğini
-
8:56 - 8:58ve programına devam edeceğini varsayacak.
-
8:58 - 9:01Fire Drill Fridays devam edecek mi?
-
9:02 - 9:04JF: Buna çok yoğun bir ilgi var,
-
9:04 - 9:07daha önce de belirttiğim gibi
dünyanın her yerinden insanlar -
9:07 - 9:09kendileri başlatabilir mi diye soruyorlar.
-
9:09 - 9:13Programları olduğu için
DC'ye gelemeyen -
9:13 - 9:16çok fazla ünlü arkadaşım var.
-
9:16 - 9:21Bu nedenle, Los Angeles'ta da
yapmayı düşünüyoruz. -
9:21 - 9:23Ama bir şeyi düzeltmek istiyorum:
-
9:23 - 9:25Ben önderlik etmiyorum.
-
9:25 - 9:28Gençler, öğrenciler önderlik ediyor.
-
9:29 - 9:33Cesaretle ayağa kalkanlar
hep gençlerdi ve bu inanılmaz -
9:33 - 9:35çünkü riske attıkları şeyler çok fazla.
-
9:35 - 9:39Cuma günleri okula gitmemek çok cesurca.
-
9:39 - 9:42Kötü notlar alabilirsiniz,
öğretmeninizi sinirlendirebilirsiniz -
9:42 - 9:43ama yine de yapıyorlar.
-
9:43 - 9:48Bir seferde böyle şeyler yapan
dünya genelinde milyonlarca genç var. -
9:48 - 9:49Şunu söylüyorlar,
-
9:49 - 9:52"Bununla bir başımıza uğraşmamıza
müsaade etmeyin. -
9:52 - 9:55Bu sorunu biz yaratmadık,
gelin ve bizlere yardım edin." -
9:55 - 9:57Bu yüzden, Büyükanneler toplanın!
-
9:57 - 9:58(Gülüşmeler)
-
9:58 - 10:02(Alkış)
-
10:05 - 10:11PM: Bulunduğun şehir muhtemelen
hiç olmadığı kadar bölünmüş durumda. -
10:11 - 10:16Hem oradaki hem de dünya genelindeki
kutuplaşmalar -
10:16 - 10:21bizleri bir araya gelerek kolektif
gücümüzü kullanmaktan alıkoydu -
10:21 - 10:25ve sen bir manada bizlere
önderlik ediyorsun. -
10:25 - 10:30Fire Drill Fridays'te başarı olarak
görebileceğin şeyler neler? -
10:32 - 10:36JF: Sadece ABD vatandaşı olarak
konuşabilirim. -
10:36 - 10:44Başarı, tüm eyaletlerin fosil yakıt
büyümesini durdurması olurdu. -
10:44 - 10:48Çünkü sondajlama, hidrolik kırılma
ve madencilik yapmaya devam ederlerse -
10:48 - 10:49sorun daha da kötüye gidecek
-
10:49 - 10:53ve rüzgar gülü, güneş paneli
ve benzerleri ile ne yaparsak yapalım -
10:53 - 10:55asla açığı kapayamayacağız.
-
10:55 - 10:58Tüm yeni büyümeleri durdurmalıyız.
-
10:58 - 11:04Fosil yakıt emisyonlarını aşamalı olarak
ortadan kaldırabilecek bir diğer şey ise, -
11:04 - 11:07bundan etkilenebilecek işçileri
-
11:07 - 11:10değişik bir meslek kolunda yeniden eğitmek
-
11:10 - 11:13ve iyi sendika işlerine
girmelerini sağlamak. -
11:13 - 11:18Green New Deal ile birlikte
çok iyi işler ortaya çıkacak, -
11:18 - 11:20rüzgar gülü ve güneş paneli kurmak,
-
11:20 - 11:23ülkedeki her evi güçlendirmek,
-
11:23 - 11:25örneğin, yeni enerji şebekesi döşemek.
-
11:25 - 11:29On milyonlarca iş
ortaya çıkmak için bekliyor -
11:29 - 11:32ve bu da beni harekete geçiren
bir başka faktör. -
11:33 - 11:38Green New Deal kendimizi sürdürülebilir
ve adil bir geleceğe taşıyabilmemiz için -
11:38 - 11:41bir çerçeve oluşturmakta.
-
11:41 - 11:42Bu da bir umut veriyor
-
11:42 - 11:48çünkü eğer doğru yaparsak
herkes için kazançlı olacak. -
11:48 - 11:52Böyle olması gerekiyor
yoksa işe yaramayacak -
11:52 - 11:55çünkü eğer işe yaramasını istiyorsak
herkesi dahil etmeliyiz. -
11:55 - 11:57Herkesin dahil olması için de
-
11:57 - 12:00kendilerinde bir şeyler görmeleri gerek
-
12:00 - 12:02ve Green New Deal bunu yapıyor.
-
12:02 - 12:04PM: Jane, her zaman olduğu gibi,
-
12:04 - 12:07(Alkış)
-
12:08 - 12:15hayatında birçok kere yaptığın gibi
risk alıp ön saflarda yerini alıyorsun. -
12:16 - 12:20Bu deneyimi yeni bir şeyler öğrenerek
-
12:20 - 12:25veya yeni bir kararlılıkla, umut
veya iyimserlikle mi arkanda bırakıyorsun? -
12:25 - 12:27JF: Evet, iyimserim.
-
12:27 - 12:31Bu ülkenin insanları, iklim krizinden
gerçekten çok korkuyor -
12:31 - 12:35ve bir şeyler yapmak istiyorlar
ama onlara kimse bir şey sormamış. -
12:35 - 12:37Onlara sadece sormalıyız.
-
12:37 - 12:40Organize olmalıyız.
-
12:40 - 12:42Bunu yapabiliriz.
-
12:42 - 12:46Bu yüzden çok umutlu hissediyorum.
-
12:46 - 12:50"Grace and Frankie"de çalışmaya
dönmem gerektiğini söylemeliyim -
12:50 - 12:54ama kalbimin bir parçası her zaman
Fire Drill Fridays'te olacak -
12:54 - 12:58ve bu umuyorum ki
bu şekilde devam edecek. -
12:58 - 13:00Ordu kurmamız gerektiğini düşünüyorum.
-
13:00 - 13:02Önümüzdeki yıl kritik olacak.
-
13:02 - 13:05Neler olacağı çok önemli.
-
13:05 - 13:07Bu yüzden, emin olmalıyız
-
13:07 - 13:10ve özellikle sağlıklı kişiler,
-
13:10 - 13:12nispeten genç hissedenler,
-
13:12 - 13:14bir platformu olanlar
-
13:14 - 13:17bunları yapabileceğimiz
her şekilde kullanmalıyız. -
13:17 - 13:19Eğer bunlara sahip değilsem
-
13:19 - 13:22yapabileceğim başka yolları bulmalıyım:
-
13:22 - 13:25Komşularımla, arkadaşlarımla,
ailemle konuşabilir, -
13:25 - 13:27bir kuruma katılabilirim.
-
13:27 - 13:32Belirttiğim gibi, depresyonu atlatmak
etkin işler yapmaktır. -
13:32 - 13:36PM: Jane, 81 yaşında bunun nasıl
yapılabileceği konusunda bir modelsin -
13:37 - 13:40ve kanaatimce yeni bir ordu oluşturduk.
-
13:41 - 13:50(Alkış)
-
13:50 - 13:51Çok teşekkür ederim, arkadaşım.
-
13:52 - 13:53Güvende kal.
-
13:53 - 13:57Gezegenimiz ve birçok şey konusunda
yaptığın her şey için teşekkür ederim. -
13:57 - 13:58JF: Teşekkürler, Pat.
-
13:58 - 14:01PM: Hep birlikte Jane'e teşekkür edelim.
-
14:01 - 14:02(Alkış)
- Title:
- Neden iklim adaletine karşı çıkıyorum
- Speaker:
- Jane Fonda
- Description:
-
81 yaşındaki aktör ve aktivist Jane Fonda, gezegenimiz için kelimenin tam anlamıyla kendisini tehlikeye atıyor. TEDWomen küratörü Pat Mitchell ile yapılan bu video röportajında Fonda, haftalık olarak Washington DC'de yönettiği iklim gösterileri olan Fire Drill Fridays boyunca birçok kez tutuklanmasından bahsediyor ve sivil itaatsizliğin iklim değişikliği çağında neden yeni bir normal haline geldiğini tartışıyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:15
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Why I protest for climate justice | ||
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Why I protest for climate justice | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Why I protest for climate justice | ||
Can Boysan accepted Turkish subtitles for Why I protest for climate justice | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for Why I protest for climate justice | ||
Merve Kılıç edited Turkish subtitles for Why I protest for climate justice | ||
Merve Kılıç edited Turkish subtitles for Why I protest for climate justice | ||
Merve Kılıç edited Turkish subtitles for Why I protest for climate justice |