Ballroomdansen die genderrollen doorbreken

Tango, wals, foxtrot ... deze ballroomdansen houden stilzwijgend een voorbijgestreefd idee in stand: mannen leiden altijd en vrouwen volgen altijd. Dat is een idee waard om te veranderen, zeggen Trevor Copp en Jeff Fox. Ze demonstreren hun nieuwe 'Liquid Lead'-danstechniek, samen met danser Alida Esmail. Kijk hoe Copp en Fox het toneel veroveren en aansturen, terwijl ze de kunst van de ballroomdans ontleden en transformeren.

(Muziek)

(Applaus)

Trevor Copp: Toen 'Dancing With the Stars'
net begon, zag het er niet zo uit.

(Gelach)

Jeff en ik waren fulltime
ballroomdans-instructeurs,

ten tijde van de grote
tv-ballroomdans-revival.

Het was ongelooflijk.

Als we spraken over "Foxtrot",

reageerden mensen meestal met:
"Foxes trotting."

(Gelach)

En plots vertelden ze ons

de finesses van de betere veerstap.

We waren verbijsterd.

We waren de ballroomnerds
die zich afvroegen

waarom salsa verschillend
werkte dan de competitieve rumba

en hoe de tango reisde
en de wals niet.

En nu was plots het grote publiek
zich hiervan bewust

en het veranderde alles.

Parallel met de opwinding

dat we plots cool waren --

(Gelach)

was er ook een voorbehoud.

Waarom dit en waarom nu?

Jeff Fox: Toen Trevor en ik samenkwamen
voor trainingseminars

of gewoon voor het plezier,

husselden we alles door elkaar,

en wisselden geregeld de leidende rol.

We bedachten een systeem
om leiden en volgen te wisselen

tijdens onze dans,

elk om beurt om het fair te spelen.

Pas toen we dat als deel
van een voorstelling gebruikten

op een klein festival,

kregen we een belangrijke schouderklop.

Lisa O'Connell, dramaturge
en directeur van een theater,

nam ons apart na de show en zei:

"Hebben jullie enig idee
hoe politiek dat was?"

(Gelach)

Zo begon een achtjarige samenwerking
om een spel te creëren

dat niet alleen ons wisselsysteem
verder ontwikkelde

maar ook de impact onderzocht van het
opgesloten zitten in één enkele rol.

En erger:

bepaald te worden door die éne enkele rol.

TC: Omdat, natuurlijk,

klassieke Latijnse en ballroomdansen
niet enkel een danssysteem zijn,

het is ook een manier
van denken, van zijn

en relateren aan elkaar

dat de waarden
van een hele periode inhield.

Eén ding bleef echter gelijk:

de man leidt,

de vrouw volgt.

Dus straatsalsa, kampioenschapstango,
allemaal hetzelfde:

hij leidt, zij volgt.

Dit was gendertraining.

Je leerde niet enkel dansen --

je leerde te 'mannen' en te 'vrouwen'.

Het is een relikwie,

en relikwieën gooi je niet buiten,

maar je moet weten
dat dit het verleden is.

Dit is niet het heden.

Het is zoals Shakespeare:
respecteer en herbeleef het, geweldig,

maar het is geschiedenis.

Het representeert niet
hoe we vandaag denken.

We vroegen ons af:

als je het allemaal ontleedt,

wat is dan de kern van partnerdansen?

JF: Het kernprincipe van partnerdansen

is dat één persoon leidt
en de andere volgt.

Wie die rol vervult,
maakt niet uit voor de machine.

De bewegingsfysica geeft
geen bal om jouw gender.

(Gelach)

Als we de bestaande vorm updaten,

moet hij meer representatief zijn

voor hoe we met elkaar,
nu in 2015, omgaan.

Kijk bij ballroomdansen
niet enkel naar wat er is,

kijk wat er niet is.

Het koppel is altijd man en vrouw.

Samen.

Alleen.

Altijd.

Zelfde sekse en gender-nonconformistische
koppels verdwijnen gewoon.

In de meeste mainstream
internationale wedstrijden

zie je zelden koppels van dezelfde sekse

en in veel gevallen

sluiten de regels hen compleet uit.

TC: Probeer dit: googel naar afbeeldingen
van 'professionele Latijnse danser'

en zoek dan naar een echte Latino.

(Gelach)

Je bent dagen zoet.

Je krijgt pagina na pagina,
blanke, Russische hetero-koppels,

mahoniebruin geschminkt.

(Gelach)

Er zijn geen zwarte mensen, geen Aziaten,

geen koppels van gemengd ras,

dus niet-blanke mensen verdwijnen gewoon.

Zelfs binnen het paradigma
van het blanke hetero-koppel --

is zij niet groter,

en hij niet kleiner.

Zij mag niet harder zijn,

hij niet zachter.

Als je een ballroomdans

zou vertalen naar een conversatie

voor een film,

zouden wij het als cultuur nooit toelaten.

Hij dicteert, zij reageert.

Geen relatie -- homo, hetero of andere --

die we maar enigszins gezond
of functioneel vinden, ziet er zo uit

en toch,

als je het in prime time zet,
iemand make-up opdoet,

een beetje glitter, het naar buiten
brengt als beweging, niet als tekst,

kijken wij als cultuur ernaar

en applaudisseren.

We juichen onze eigen afwezigheid toe.

Te veel mensen zijn verdwenen
uit partnerdansen.

(Muziek)

(Applaus)

JF: Je zag net twee mannen dansen.

(Gelach)

En je dacht dat het er
een beetje vreemd uitzag ...

Interessant -- aantrekkelijk zelfs --

maar een beetje vreemd.

Zelfs fervente volgers van het
gelijke-sekse-danscircuit getuigen

dat hoewel gelijke-sekse-partnerdansen
dynamisch, sterk en opwindend kan zijn,

het toch niet helemaal past.

Esthetisch gezien,

als Alida en ik de klassieke
gesloten houding aannemen,

wordt het als mooi beschouwd.

(Gelach)

En waarom dit niet?

(Gelach)

Het standaardbeeld dat de leider
groter en mannelijk moet zijn

en de volger klein en vrouwelijk --

dat is het struikelblok.

TC: We wilden dit bekijken
vanuit een andere hoek.

Wat als we het idee
van leiden en volgen behouden,

maar loslieten dat dit gebonden
moet zijn aan gender?

Wat als het koppel elkaar
zou kunnen volgen en leiden

en dan wisselen?

En nog eens wisselen?

Wat als het zoals een conversatie was,

waarbij ieder om de beurt luistert
en spreekt, zoals in de realiteit.

Wat als we zo konden dansen?

We noemen het 'Vloeiend leiden',
of 'Liquid Lead Dancing'.

JF: We proberen dit met
een Latijnse dans: de salsa.

Salsa heeft een belangrijke overgangsstap:
de 'cross-body lead'.

Hij werd onze interpunctie
om de improvisatie op te breken.

Als je niet gewend bent erop te letten,
zie je hem niet zo goed,

dus hier komt hij.

Nog eens voor de goedkope rijen.

(Gelach)

Hier is de handeling nog eens,

mooi en traag.

Als we 'Vloeiend leiden'-denken
toepassen op deze overgangspas,

wordt de cross-body lead een punt

waar leiden en volgen kan wisselen.

De volger kan kiezen
om de leiding over te nemen,

of de leider kan kiezen
om die op te geven

en maakt een tegen-cross-body lead.

Zo ziet het eruit in slow motion.

En zo ziet het eruit toen we dansten
in de openingsdans.

Met deze simpele aanpassing
verandert de dans van opleggen

naar onderhandelen.

Eender wie kan leiden,
eender wie kan volgen.

En belangrijk:
je kan van mening veranderen.

Dit is maar één voorbeeld
van hoe dit toegepast wordt.

Eens de oogkleppen verdwijnen,
kan alles gebeuren.

TC: Kijk hoe het kan worden
toegepast in de klassieke wals.

Want natuurlijk

het is niet enkel een systeem
van leiding wisselen,

het is een manier van denken
die de dans zelf efficiënter kan maken.

De wals.

De wals is een draaidans.

Dat betekent dat de leider

de helft van de tijd achterwaarts beweegt,

helemaal blindelings.

En omwille van de volgpositie

kan niemand zien waar ze gaan.

(Gelach)

Daar ben je dan op de dansvloer,

en beeld je in dat dit op je afkomt.

JF: Raaaaaah!

(Gelach)

TC: Er gebeuren eigenlijk
een heleboel ongelukken

als gevolg van de blinde vlek.

Wat als de partners even
van houding zouden wisselen?

Er zouden veel ongelukken
vermeden worden.

Zelfs als één persoon de hele dans leidt,
maar deze wissel toelaat,

zou het veel veiliger zijn

en tegelijkertijd komen er
nieuwe passen bij in de wals.

Omdat fysica niets geeft om gender.

(Gelach)

JF: We dansten 'Vloeiend leiden'
in clubs, conventiecentra

en als deel van 'Eerste Dans',
het stuk dat we creëerden met Lisa,

op podia in Noord-Amerika en Europa.

Het laat de mensen nooit onberoerd.

Afgezien van het ongewone zicht
van twee mannen die samen dansen,

beroert het en engageert het.

Maar waarom?

Het geheim ligt in wat Lisa
in onze initiële demonstratie zag

als 'politiek'.

Het was niet enkel
dat we leiden en volgen wisselden,

we bleven ook consistent
in onze houding en persoonlijkheid

en onze kracht,
welke rol we ook speelden.

We bleven dezelfde.

Daar ligt de echte vrijheid --

niet enkel de vrijheid
om rollen te wisselen,

maar de vrijheid om niet gedefinieerd
te worden door een rol die je speelt,

de vrijheid om altijd trouw
aan jezelf te blijven.

Vergeet hoe een leider
er moet uitzien, of een volger.

Wees een mannelijke volger

of een vrouwelijke leider.

Wees gewoon jezelf.

Natuurlijk geldt dat ook
buiten de dansvloer.

Op de dansvloer geeft het
de perfecte mogelijkheid

om een oud paradigma,
een oud relikwie nieuw leven in te blazen,

en het te doen aansluiten aan onze tijd,
aan onze huidige manier van zijn.

TC: Jeff en ik partneren de hele tijd
met zowel mannen als vrouwen

en we genieten ervan.

We dansen met een bewustzijn
dat dit een historische vorm is

die een onzichtbaarheid
en stilte kan produceren

dwars door het hedendaagse
spectrum van identiteit heen.

We bedachten 'Vloeiend leiden'

om ons te ontdoen
van ideeën die niet bij ons horen,

en partnerdansen terug te brengen
naar wat het altijd was:

de fijne kunst om voor elkaar te zorgen.

(Muziek)

(Applaus)