Neon tabelaları ne parlatıyor? 360° animasyon - Michael Lipman
-
0:13 - 0:17Hoover Barajı, 1936'da tamamlandığında
-
0:17 - 0:20devasa bir hidroelektrik
güç kaynağı yarattı -
0:20 - 0:26ve durgun bir çöl kasabasını hayata
döndürdü: Las Vegas, Nevada. -
0:26 - 0:28Barajdan gelen güç kaynağı ile birlikte
-
0:28 - 0:31Las Vegas kısa sürede
parlak tabelalarla dolup taştı. -
0:31 - 0:37Bu göz kamaştırıcı ışıkların kaynağı
elektriklendirilmiş neon gazıydı. -
0:37 - 0:40Bu doğal şeffaf, kokusuz gazdan
-
0:40 - 0:43ışıklandırılmış tabelaların
yapımında iki zorlu engel var: -
0:43 - 0:46Gazı yakalamak ve parlamasını sağlamak.
-
0:46 - 0:50Fransız mucit Georges Claude,
her ikisini yapmak için yöntemler buldu. -
0:50 - 0:521902 yılında
-
0:52 - 0:57havadan belirli gazları ayırmanın
ve sıvılaştırmanın bir yolunu bularak -
0:57 - 1:01endüstriyel ölçekte neonu ilk üreten oldu.
-
1:01 - 1:061910'a kadar her iki uçta
özel bir elektrotla -
1:06 - 1:12gazı cam bir tübe hapsetmenin yolunu buldu
ve neon ışıklandırma doğmuş oldu. -
1:12 - 1:14Claude'unki gibi atölyelerde
-
1:14 - 1:19tüp-bükücü olarak bilinen zanaatkârlar
neon tabelaları elle yapıyorlardı. -
1:19 - 1:24Tüp-bükücüler; uzun, içi boş
cam bir tübün küçük kısımlarını ısıtır -
1:24 - 1:27ve hızlıca şekle sokarlardı.
-
1:27 - 1:31Cam soğuduktan sonra
elektrotları her uca bağlar -
1:31 - 1:35ve vakum pompasıyla havayı çıkarırlardı.
-
1:35 - 1:40Daha sonra camın içindeki herhangi bir
yabancı maddeyi çıkarmak için -
1:40 - 1:44tüp boyunca yüksek voltajlı
bir elektrik akımı geçirirlerdi. -
1:44 - 1:50Son olarak da soy gazı pompalar
ve elektrotları mühürlerlerdi. -
1:50 - 1:52Neon bir tabela açıldığında
-
1:52 - 1:56elektrik akımları bazı neon atomlarının
elektronlarının hızlanıp -
1:56 - 2:02yörüngeden çıkmasına neden olarak,
geride pozitif yüklü iyonlar bırakıyor. -
2:02 - 2:05Bu serbest elektronlar
bir elektrottan diğerine saldırdıkça -
2:05 - 2:11daha fazla neon atomuyla çarpışıp
onların da iyonlaşmasına neden oluyorlar. -
2:11 - 2:15Bu uyarılmış elektronlar
normal enerji seviyelerine düştüklerinde -
2:15 - 2:21fazla enerjileri, fotonlar, yani ışık
parçacıkları tarafından taşınıyor. -
2:21 - 2:23Tüm bunlar bir anda gerçekleşiyor
-
2:23 - 2:29ve neon tabelayı açtığımızda gördüğümüz
bu fotonlardan gelen parıltı oluyor. -
2:29 - 2:33Gazla dolu bir tabelaya
"neon" tabela demek yaygın olsa da -
2:33 - 2:36aslında üretimlerinde
kullanılan 5 farklı gaz var. -
2:36 - 2:40Her gaz, elektriklendirildiğinde
farklı bir dalga boyunun fotonunu yayıyor, -
2:40 - 2:43yani ışığın farklı renkleriyle örtüşüyor.
-
2:43 - 2:48Neon turuncu-kırmızı bir parıltı,
argon soluk eflatun, -
2:48 - 2:54helyum pudra pembesi, kripton
gümüş-beyaz ve ksenon açık mor yayıyor. -
2:54 - 2:58Elektriklendirilmiş yazı ve resimlerden
bir gökkuşağı yaratmak için -
2:58 - 3:02bu 5 gaz renkli kaplanmış
borularla birleştirilebilir. -
3:04 - 3:07İşletme sahipleri kısa süre içinde
-
3:07 - 3:11bu renkli işaretlerin müşteri çekmekte
ne kadar etkili olduğunu fark ettiler. -
3:11 - 3:16Bir ampulün aksine neon tabelanın
yanacak bir akkor teli yok -
3:16 - 3:21ve gazı tükenmeden önce
40 yıl boyunca sürekli parlayabilir. -
3:21 - 3:271930'lara gelindiğinde neon tabelalar
tüm dünyada vitrinlerde yanıyordu. -
3:27 - 3:29Cam tüplerin kırılgan doğasından dolayı
-
3:29 - 3:33genellikle uzun mesafelere
gönderilmesi uygun değildi. -
3:33 - 3:38Bunun yerine çoğu neon tabelalar
yerel neon dükkanlarda yapılıyor -
3:38 - 3:39ve daha sonra yakınlarda kuruluyordu.
-
3:39 - 3:44Mizah, karakter içeren
ve girift tabelalar hızla çoğaldı, -
3:44 - 3:47birbirinin aynısı iki tabela yoktu.
-
3:47 - 3:49Ancak İkinci Dünya Savaşı'nın sonuna doğru
-
3:49 - 3:52plastik geniş çapta
elde edilebilir ve ucuz hâle geldi -
3:52 - 3:57ve plastik tabelalar, modernitenin
habercileri olarak neonun yerini aldı. -
3:57 - 4:01Birçok kasaba neon tabelaları
demode gördüğü için kaldırdı. -
4:01 - 4:06Günümüzde, neon tabela üretimi
zirvede olduğu zamanların -
4:13 - 4:18çok küçük ölçeğinde olsa da
tüp bükme zanaati nispeten aynı kaldı. -
4:18 - 4:21Yerel zanaatkar tarafından yapılan
el yapımı yeni kreasyonlar, -
4:21 - 4:24neonların en parlak döneminden beri
hayatta kalanlara katılıyor, -
4:24 - 4:28tüm dünyada şehrin caddelerinde
göz önünde saklanıyorlar.
- Title:
- Neon tabelaları ne parlatıyor? 360° animasyon - Michael Lipman
- Speaker:
- Michael Lipman
- Description:
-
Tüm dersi görüntüleyin: https://ed.ted.com/lessons/what-makes-neon-signs-glow-a-360-animation-michael-lipman
Hoover Barajı, tamamlandığında çok büyük bir hidroelektrik güç kaynağı yarattı ve durgun bir çöl kasabasını hayata döndürdü: Las Vegas, Nevada'yı. Barajdan gelen güç kaynağı ile birlikte Las Vegas kısa süre içinde parlak ekranlarla dolup taştı. Bu göz kamaştırıcı ışıkların kaynağı elektriklendirilmiş soy gazıydı. Bu özel 360° animasyonda Lippy onları neyin parlattığını paylaşırken siz de neon tabelaların renkli dünyasını keşfedin.
Lippy tarafından yönetilen Michael Lipman dersi.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:51
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for What makes neon signs glow? A 360° animation | ||
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for What makes neon signs glow? A 360° animation | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for What makes neon signs glow? A 360° animation | ||
Cihan Ekmekçi rejected Turkish subtitles for What makes neon signs glow? A 360° animation | ||
Gözde Alpçetin accepted Turkish subtitles for What makes neon signs glow? A 360° animation | ||
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for What makes neon signs glow? A 360° animation | ||
Ozay Ozaydin edited Turkish subtitles for What makes neon signs glow? A 360° animation | ||
Ozay Ozaydin edited Turkish subtitles for What makes neon signs glow? A 360° animation |