Kush je ti, në të vërtetë? Enigma e personalitetit
-
0:01 - 0:04Çfarë grupi njerëzish
intrigues që jeni... -
0:06 - 0:07për një psikolog.
-
0:07 - 0:08(Të qeshura)
-
0:08 - 0:12Kam pasur rastin që gjatë
këtyre ditëve të fundit -
0:12 - 0:14t'i dëgjoj disa nga bisedat tuaja
-
0:15 - 0:17dhe të shikoj si ndërveproni me
njëri-tjetrin. -
0:17 - 0:20Dhe mendoj që është e drejtë
të them, tashmë, -
0:20 - 0:25se këtu janë 47 njerëz
të pranishëm në audiencë, -
0:25 - 0:27në këtë moment,
-
0:27 - 0:32që shfaqin simptoma psikologjike
të cilat dua t'i diskutoj sot. -
0:32 - 0:33(Të qeshura)
-
0:33 - 0:36Dhe mendova që ju mund të doni
të dini se kush jeni. -
0:36 - 0:37(Të qeshura)
-
0:37 - 0:39Por në vend që t'ju drejtohem juve,
-
0:39 - 0:42gjë që do të ishte e paarsyeshme
dhe e bezdisshme, -
0:43 - 0:46Mendova t'ju tregoj disa fakte dhe histori
-
0:46 - 0:49në të cilat ju mund të gjeni
një pjesë të vetes. -
0:50 - 0:54Unë jam në fushën e hulumtimit
të njohur si psikologji e personalitetit, -
0:54 - 0:58e cila është pjesë e një
shkence më të madhe të personalitetit, -
0:58 - 1:03e cila përfshin spektrin e gjerë,
nga neuronet deri tek historitë. -
1:03 - 1:05Dhe ajo që provojmë të bëjmë,
-
1:06 - 1:07në mënyrën tonë,
-
1:07 - 1:10është t'i japim kuptim asaj
se si secili nga ne-- -
1:11 - 1:12secili nga ju--
-
1:12 - 1:15është, në disa aspekte,
-
1:15 - 1:16si të gjithë të tjerët,
-
1:17 - 1:18si disa njerëz të tjerë
-
1:19 - 1:21dhe si askush tjetër.
-
1:23 - 1:26Tani, tashmë ju mund të jeni
duke thënë në vete, -
1:26 - 1:28''Unë nuk jam intrigues.
-
1:30 - 1:35Unë jam personi i 46-të më i mërzitshmi
në Hemisferën Perëndimore''. -
1:36 - 1:38Ose ju mund t'i thoni vetes,
-
1:38 - 1:40''Unë jam intrigues,
-
1:41 - 1:45edhe nëse vështrohem nga shumica
e njerëzve si tallje e madhe,e zhurmshme'' -
1:45 - 1:46(Të qeshura)
-
1:46 - 1:52Por është mërzitja juaj e vetë-përcaktuar
dhe ''zgjuarsia'' juaj e natyrshme -
1:52 - 1:57që më bën mua si psikolog
vërtet të impresionuar nga ju. -
1:57 - 2:00Kështu më lejoni të shpjegoj
pse kjo është kështu. -
2:00 - 2:04Një nga qasjet më me ndikim
në shkencën e personalitetit -
2:04 - 2:06njihet si psikologji e tipareve,
-
2:06 - 2:11dhe iu drejton ju drejt 5 dimensioneve,
të cilat janë ndara normalisht -
2:11 - 2:15dhe që përshkruajnë aspekte universale
-
2:16 - 2:19të dallimeve në mes njerëzve.
-
2:20 - 2:22Ato formojnë akronimin OCEAN.
-
2:22 - 2:25Pra, O përfaqëson hapjen
ndaj eksperiencave -
2:25 - 2:27kundrejt atyre që janë më të mbyllur.
-
2:28 - 2:29C përfaqëson ndërgjegjshmërinë
-
2:31 - 2:34në kontrast me ata që kanë një qasje
më të tërhequr ndaj jetës. -
2:34 - 2:38E, ekstraversioni në kontrast
me njerëzit më introvert -
2:39 - 2:44A, individët më të pajtueshëm në kontrast
me ata të papajtueshëm. -
2:45 - 2:47dhe N --
-
2:47 - 2:50individët neurotikë në kontrast
me ata më të qëndrueshëm. -
2:52 - 2:56Të gjitha këto dimensione
kanë ndikim në mirëqenien tonë, -
2:56 - 2:58për ecurinë e jetës sonë.
-
2:59 - 3:01Dhe ne e dimë që për shembull,
-
3:01 - 3:06hapja dhe ndërgjegjshmëria janë
përcaktues të mirë të suksesit në jetë, -
3:07 - 3:11por njerëzit e hapur arrijnë suksesin
nëpërmjet të qenurit të guximshëm, -
3:11 - 3:13dhe herë pas here të cuditshëm.
-
3:14 - 3:18Njerëzit e ndërgjegjshëm
arrijnë atë duke iu përmbajtur afateve, -
3:18 - 3:22duke këmbëngulur
si dhe duke pasur pak pasion. -
3:25 - 3:29Ekstraversioni dhe pajtueshmëria janë
të dyja ndihmuese për të punuar me njerzit -
3:30 - 3:32Ekstravertët për shembull,
-
3:32 - 3:34më duket intriguese me mësimet e mija,
-
3:34 - 3:37unë nganjëherë u jap atyre
një fakt themelor -
3:37 - 3:39që mund të jetë zbulues
për personalitetin e tyre. -
3:41 - 3:45Unë u them atyre që është
praktikisht e pamundur për adoleshentët -
3:46 - 3:49që të lëpijnë pjesën e jashtme
të bërrylit të tyre. -
3:49 - 3:51(Të qeshura)
-
3:51 - 3:52A e keni ditur këtë?
-
3:54 - 3:57Tashmë, disa nga ju kanë provuar
të lëpijnë bërrylin e tyre. -
3:58 - 3:59Por midis jush, ekstravertët
-
4:00 - 4:02janë ata të cilët jo vetëm
që e kanë provuar, -
4:02 - 4:05por e kanë bërë me sukses këtë
-
4:05 - 4:06ndaj personit të ulur afër tyre.
-
4:06 - 4:07(Të qeshura)
-
4:07 - 4:09Këta janë ekstravertët.
-
4:09 - 4:13Më lejoni të merrem pak më në detaje
me ekstraversionin, -
4:13 - 4:16sepse është i rëndësishëm, intrigues,
-
4:16 - 4:19dhe na ndihmon ne të kuptojmë
atë që unë e quaj tri natyrat tona. -
4:19 - 4:23E para, natyrën tonë biogjenike --
neurofiziologjinë tonë. -
4:23 - 4:26E dyta, natyra jonë sociogjenike,
-
4:26 - 4:30e cila ka të bëjë me aspektet
kulturore dhe sociale të jetës sonë. -
4:31 - 4:36Dhe e treta, ajo që na bën ata që jemi
-- idiosinkratike -- -
4:38 - 4:41ajo që e quaj natyra juaj ''idiogjenike''.
-
4:41 - 4:42Më lejoni të shpjegoj.
-
4:45 - 4:48Një nga gjërat që i karakterizon
ekstravertët është që u duhet stimulim. -
4:49 - 4:54Dhe ky stimulim mund të arrihet
duke gjetur gjëra eksituese: -
4:54 - 4:58zhurma të larta, festa
dhe evente sociale këtu në TED -- -
4:58 - 5:01i shikoni ekstravertët duke formuar
një mbështjellës magnetik. -
5:01 - 5:03Ata të gjithë mblidhen së bashku.
-
5:03 - 5:04Dhe unë i'u kam parë juve.
-
5:04 - 5:07Introvertët priren më shumë
të shpenzojnë kohën në hapësira të qeta. -
5:08 - 5:09lart në katin e dytë,
-
5:09 - 5:13ku ata mund t'a reduktojnë stimulimin --
-
5:13 - 5:17dhe ku mund të jenë të lirë
nga të qenurit antisocial, -
5:17 - 5:20por ju nuk jeni domosdo antisocial.
-
5:21 - 5:24Mund të jetë që ju thjesht
e kuptoni se bëni më mirë -
5:25 - 5:30kur keni një mundësi për t'a ulur
atë nivel të stimulimit. -
5:31 - 5:35Nganjëherë është një stimul i brendshëm,
nga trupi juaj. -
5:35 - 5:40Kafeina, për shembull, ka efekt më të mirë
tek ekstravertët sesa tek introvertët. -
5:40 - 5:43Kur ekstravertët vijnë në zyrë
në orën nëntë në mëngjes -
5:43 - 5:46dhe thonë, ''kam vërtet nevojë
për një filxhan kafe'', -
5:46 - 5:47ata nuk po bëjnë shaka--
-
5:47 - 5:49ata kanë vërtet nevojë.
-
5:50 - 5:51Introvertët nuk janë kështu,
-
5:51 - 5:54veçanërisht nëse detyrat në të cilat
ata angazhohen -- -
5:55 - 5:56dhe nëse kanë pirë kafe --
-
5:56 - 5:59nëse këto detyra kërkojnë shpejtësi,
-
5:59 - 6:01dhe nëse janë kuantitative,
-
6:01 - 6:05introvertët mund të lënë përshtypjen
e të mos qenurit veçanërisht kuantitativë. -
6:06 - 6:07Por është një keqinterpretim.
-
6:07 - 6:10Kështu ja ku janë disa përfundime
që janë mjaft intriguese: -
6:10 - 6:12ne nuk jemi gjithmonë si dukemi,
-
6:12 - 6:16dhe kjo më con në një pikë tjetër.
-
6:16 - 6:19Duhet të them, para kësaj,
-
6:19 - 6:21diçka për marrëdhënien seksuale,
-
6:21 - 6:24edhe pse mund të mos kem kohë.
-
6:24 - 6:26Pra, nëse ju doni --
-
6:27 - 6:28po, do të donit?
-
6:28 - 6:29Në rregull.
-
6:29 - 6:30(Të qeshura)
-
6:30 - 6:31Janë bërë studime
-
6:31 - 6:36në frekuencën me të cilën individët
përfshihen në aktin bashkëshortor, -
6:37 - 6:41të ndarë si meshkuj, femra;
introvertë, ekstravertë. -
6:41 - 6:42Pra, ju pyes juve:
-
6:42 - 6:44Sa herë për minutë--
-
6:45 - 6:47më falni, ky ishte një studim me minjë.
-
6:47 - 6:49(Të qeshura)
-
6:50 - 6:52Sa herë në muaj
-
6:55 - 6:58burrat introvertë angazhohen në akt?
-
6:58 - 7:003.0.
-
7:00 - 7:02Po burrat ekstravertë?
-
7:02 - 7:03më pak apo më shumë?
-
7:04 - 7:05Po, më shumë.
-
7:06 - 7:085.5 -- gati dy herë më shumë.
-
7:09 - 7:12Gratë introverte: 3.1.
-
7:12 - 7:13Gratë ekstraverte?
-
7:13 - 7:17Sinqerisht, duke folur
si një mashkull introvert, -
7:17 - 7:19të cilën do t'a shpjegoj më vonë --
-
7:19 - 7:20ato janë të jashtëzakonshme.
-
7:21 - 7:237.5.
-
7:24 - 7:26Ato jo vetëm që i përballojnë
meshkujt ekstravertë, -
7:26 - 7:28ato madje zgjedhin edhe
disa introvertë. -
7:28 - 7:30(Të qeshura)
-
7:30 - 7:33(Duartrokitje)
-
7:37 - 7:41Ne komunikojmë ndryshe,
si ekstravertë dhe si introvertë. -
7:43 - 7:44Ekstravertët,kur bashkëveprojnë
-
7:44 - 7:49duan të kenë shumë
takime sociale nga afër. -
7:49 - 7:52Ata duan të kenë afërsi
për një komunikim më të rehatshëm. -
7:53 - 7:55Ata pëlqejnë të kenë kontakt me sy,
-
7:55 - 7:56ose vështrim reciprok.
-
7:57 - 7:58Në disa hulumtime gjetëm
-
7:58 - 8:01se ata përdorin terma më të shkurtër,
kur ata takojnë dikë. -
8:02 - 8:05Kur një ekstravert takon një Charles,
-
8:05 - 8:07ai shumë shpejt bëhet ''Charlie'',
pastaj ''Chuck'', -
8:08 - 8:09dhe më vonë ''Chuckles Baby''.
-
8:09 - 8:11(Të qeshura)
-
8:11 - 8:12Kurse për introvertët,
-
8:12 - 8:17ai nënkupton''Charles'',
derisa t'i lejohet të bëhet me i afërt -
8:17 - 8:20nga personi me të cilin po bisedon.
-
8:20 - 8:23Ne flasim ndryshe.
-
8:25 - 8:30Ekstrovertët preferojnë bardhë e zi,
konkretisht, gjuhë të thjeshtë. -
8:32 - 8:36Introvertët preferojnë --
duhet t'ju tregoj sërish -
8:36 - 8:40që unë jam aq introvert
sa nuk mund t'a imagjinoni -- -
8:41 - 8:43ne flasim ndryshe.
-
8:43 - 8:47Ne preferojmë kontekstualisht
fjali më komplekse, -
8:47 - 8:49rastësore,
-
8:49 - 8:51dhe të gërshetuara.
-
8:51 - 8:52(Të qeshura)
-
8:52 - 8:53Më pak apo më shumë.
-
8:53 - 8:55(Të qeshura)
-
8:55 - 8:56Sido që të thuash.
-
8:56 - 8:57(Të qeshura)
-
8:57 - 8:59Për të mos shtuar
një pikë më të mirë në të -
9:00 - 9:01si kjo.
-
9:02 - 9:03Kur ne flasim,
-
9:03 - 9:05Ne nganjëherë flasim me rradhë.
-
9:06 - 9:08Kisha një kontrate konsultimi
së bashku me kolegun tim -
9:08 - 9:11i cili është kaq i ndryshëm prej meje
sa është e mundur të jetë. -
9:12 - 9:14Së pari, emri i tij është Tom.
-
9:14 - 9:16I imi nuk është ashtu.
-
9:16 - 9:17(Të qeshura)
-
9:17 - 9:19Së dyti, ai është gati dy metra.
-
9:19 - 9:21Unë kam tendencë të mos jem.
-
9:21 - 9:22(Të qeshura)
-
9:22 - 9:26Dhe së treti, ai është personi
më ekstravert që mund të gjeni. -
9:26 - 9:28Unë jam seriozisht introvert.
-
9:29 - 9:30Unë jam i mbingarkuar,
-
9:30 - 9:35Nuk mund madje as të pij një filxhan kafe
pas orës tre pasdite -
9:35 - 9:38dhe të pres të më zërë gjumi në mbrëmje.
-
9:38 - 9:42Ne kishim punuar në këtë projekt
me një djalë të quajtur Michael. -
9:43 - 9:47Dhe Michael pothuajse e solli projektin
në një krizë. -
9:49 - 9:52Personi që na e propozoi atë
pyeti Tomin dhe mua, -
9:53 - 9:55''Çfarë shikoni tek Michael?''
-
9:55 - 9:57Do t'ju tregoj çka, tha Tom njëherësh.
-
9:57 - 9:59Ai foli tipikisht ''ekstravertist''
-
10:00 - 10:04Dhe ja si e dëgjuan veshët
e ekstravertëve atë që thashë unë, -
10:04 - 10:06e cila është mjaft e saktë.
-
10:06 - 10:10Unë thash,'' Michael ka tendencë
kohë pas kohe -
10:10 - 10:14të sillet në një mënyrë që
disa prej nesh mund t'a shohin -
10:14 - 10:19ndoshta si më të sigurtë sesa normalja''.
-
10:19 - 10:21(Të qeshura)
-
10:22 - 10:23Tomi rrotulloi sytë dhe tha,
-
10:23 - 10:26''Brian, ja çfarë thash unë:
-
10:27 - 10:28ai është një idiot''.
-
10:28 - 10:30(Të qeshura)
-
10:30 - 10:32(Duartrokitje)
-
10:34 - 10:35Tani, si një introvert,
-
10:35 - 10:40unë mund të përmend me siguri
disa cilësi ''idiotësie'' -
10:40 - 10:41në sjelljen e këtij burri,
-
10:41 - 10:44por nuk do të kapem për fjalën a.
-
10:44 - 10:46(Të qeshura)
-
10:47 - 10:48Por ekstravertët thonë,
-
10:48 - 10:51''Nëse ecën si gomar, nëse flet si gomar,
e thërras gomar''. -
10:51 - 10:53Dhe e kalojmë njëri-tjetrin.
-
10:53 - 10:57A është kjo një gjë për të cilën
duhet të jemi të vëmendshëm? -
10:57 - 10:59Sigurisht.
-
10:59 - 11:00Është e rëndësishme
që e dimë këtë -
11:00 - 11:02A është kjo e tëra çfarë jemi?
-
11:03 - 11:05A jemi vetëm një grumbull i tipareve?
-
11:06 - 11:07Jo, ne nuk jemi.
-
11:08 - 11:10Mbaje mend, ti je disa njerëz
-
11:11 - 11:13por si asnjë tjetër.
-
11:13 - 11:16Çfarë në lidhje me veten idiosinkratike?
-
11:16 - 11:20Sikur Elizabeth ose sikur George,
-
11:20 - 11:23ju mund ta ndani ekstraversionin
ose neuroticizmin tuaj. -
11:24 - 11:28Por a ka disa karakteristika të dallueshme
Elizabethiane në sjelljen tuaj, -
11:28 - 11:30ose Georgiane
-
11:32 - 11:36që na bëjnë t'u shohim më tepër
sesa vetëm një grumbull tiparesh? -
11:36 - 11:39Kjo na bën t'ju duam juve
-
11:39 - 11:42Jo vetëm se jeni i takoni
një tipi të caktuar të personit. -
11:43 - 11:46Nuk ndihem rehat ti vë njerëzit
në pozitë të vështirë. -
11:47 - 11:50Madje nuk mendoj që pëllumbat
u përkasin foleve të tyre -
11:51 - 11:53Pra, çfarë na bën ne të ndryshëm?
-
11:54 - 11:59Janë veprat që i bëjmë në jetë --
projektet personale. -
11:59 - 12:01Ju mund të keni një projekt personal
-
12:01 - 12:04por askush këtu nuk e di.
-
12:06 - 12:07Kjo lidhet me fëmijët tuaj --
-
12:07 - 12:10you keni shkuar tri herë në spital,
-
12:10 - 12:11dhe ata akoma nuk e dinë çka nuk shkon.
-
12:13 - 12:15Ose mund të jetë nëna juaj.
-
12:16 - 12:18Dhe ju do të dilnit nga vetja juaj.
-
12:18 - 12:20Këto janë tipare të lira.
-
12:22 - 12:25You mund të jeni i pajtueshëm,
por veproni papajtueshëm -
12:25 - 12:28në vend që t'i thyeni këto barriera
të ngathtësisë -
12:29 - 12:30në spital,
-
12:30 - 12:32për të marrë diçka
për nënën ose fëmijën tuaj. -
12:34 - 12:35Çka janë këto tipare të lira?
-
12:35 - 12:38Ato janë kur ne hartojmë një skenar
-
12:38 - 12:41që të arrijmë me sukses një projekt
thelbësor në jetë. -
12:42 - 12:44Dhe këto janë ato që kanë rëndësi.
-
12:44 - 12:46Mos i pyesni njerëzit çfarë tipi jeni;
-
12:47 - 12:49pyesni,''Cilat janë projektet thelbësore
në jetën tuaj? -
12:50 - 12:51Dhe ne i zbatojmë këto tipare.
-
12:51 - 12:53Unë jam introvert,
-
12:53 - 12:57por kam një projekt thelbësor,
që është të jap leksione. -
12:58 - 12:59Unë jam profesor.
-
13:00 - 13:02Dhe unë i admiroj studentët e mi,
-
13:03 - 13:05dhe e admiroj fushën time.
-
13:05 - 13:10Dhe mezi pres t'i tregoj atyre
të rejat, çka është emocionuese, -
13:11 - 13:14çka nuk mund të pres për t'i treguar.
-
13:14 - 13:15Kështu veproj në mënyrë ekstraverte
-
13:15 - 13:17sepse në orën 8 në mëngjes,
-
13:17 - 13:19studentët kanë nevojë për pak humor,
-
13:19 - 13:22pak angazhim për t'i motivuar
të vazhdojnë -
13:22 - 13:24në ditët të rënda të studimeve.
-
13:24 - 13:26Por duhet të jemi t'kujdesshëm
-
13:26 - 13:29kur veprojmë jashtë vetes sonë.
-
13:31 - 13:35Nganjëherë mund të ndjehemi
sikur nuk po kujdesemi për veten. -
13:37 - 13:42Mendoj, për shembull, pas një kohe
duke u sjellur si ekstravertë, -
13:42 - 13:44Kam nevojë për ta qartësuar veten
diku vetëm. -
13:46 - 13:49Siç ka thënë Susan Cain
në librin e saj ''Quiet'', -
13:49 - 13:52në një kapitull ku paraqiti
profesorin e cuditshëm Kanadez -
13:52 - 13:54i cili jepte mësim në Harvard,
-
13:55 - 13:57nganjëherë shkoj në banjon e burrave
-
13:57 - 14:01për të shmangur llastiqet
dhe shigjetat e ekstravertëve mizorë. -
14:01 - 14:02(Të qeshura)
-
14:03 - 14:07Më kujtohet një ditë
kur isha vecuar në një kubik, -
14:09 - 14:10për ta shmangur stimulimin e tepërt.
-
14:11 - 14:15Dhe një ekstrovert i vërtetë
erdhi afer, jo ne kubikun tim, -
14:16 - 14:18në kubikun ngjitur --
-
14:18 - 14:21dhe mund të dëgjoja zhurma evakuuese,
-
14:21 - 14:23të cilat ne i urrejmë --
edhe nëse janë tonat, -
14:23 - 14:27që është arsyeja pse ne e shkarkojme
tualetin pas por edhe gjatë. -
14:27 - 14:28(Të qeshura)
-
14:28 - 14:33Dhe pastaj dëgjova këtë zë të ashpër
duke thënë, -
14:33 - 14:35''Hej, a është aty Dr. Little?''
-
14:35 - 14:37(Të qeshura)
-
14:39 - 14:44Nëse ka një gjë që e garanton irritimin
e një introverti për gjashtë muaj, -
14:45 - 14:47është e folura në nevojtore.
-
14:47 - 14:48(Të qeshura)
-
14:48 - 14:50Ky është vendi ku po shkoj tani.
-
14:51 - 14:52Mos më ndiqni.
-
14:53 - 14:54Falemnderit.
-
14:54 - 14:58(Duartrokitje)
- Title:
- Kush je ti, në të vërtetë? Enigma e personalitetit
- Speaker:
- Brian Little
- Description:
-
Çka ju bën juve të jeni ai që jeni? Psikologët pëlqejnë të flasin për tiparet toan, ose t'i definojnë karakteristikat që na bëjnë këta që jemi. Por Brian Little është i interesuar më tepër për momentet kur ne i kalojmë këto tipare-- nganjëherë sepse kultura e kërkon ashtu, dhe nganjëherë ne i'a kërkojmë vetes. Bashkojuni Little siç thekson ai dallimet befasuese mes introvertëve dhe ekstravertëve dhe shpjegon se pse personaliteti juaj mund të jetë më laraman sesa që mendojmë.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 15:15
Helena Bedalli approved Albanian subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
Albanita Blakaj accepted Albanian subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
Albanita Blakaj edited Albanian subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
brikena kqiku edited Albanian subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
brikena kqiku edited Albanian subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
brikena kqiku edited Albanian subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
brikena kqiku edited Albanian subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality |