Moralna stronniczość wyników wyszukiwania
-
0:01 - 0:04Ilekroć odwiedzam szkołę
i rozmawiam ze studentami, -
0:04 - 0:06zawsze zadaję im to samo pytanie:
-
0:07 - 0:08"Dlaczego googlujesz?
-
0:09 - 0:12Dlaczego wybierasz wyszukiwarkę Google?".
-
0:13 - 0:15O dziwo, zawsze dostaję
te same trzy odpowiedzi. -
0:15 - 0:18Raz: "Bo działa",
co jest świetną odpowiedzią. -
0:18 - 0:20Z tego samego powodu
ja też z niej korzystam. -
0:20 - 0:22Dwa, ktoś powie:
-
0:22 - 0:25"Nie znam żadnej alternatywy".
-
0:25 - 0:28To nie jest równie świetna odpowiedź
i zazwyczaj odpowiadam: -
0:28 - 0:31"Spróbuj wygooglować słowo
'wyszukiwarka internetowa'. -
0:31 - 0:33Możesz znaleźć jakąś ciekawą alternatywę".
-
0:33 - 0:35I ostatnia, ale nie najgorsza, trzecia:
-
0:35 - 0:39Nieuchronnie jeden student
podniesie rękę i powie: -
0:39 - 0:44"Bo jestem pewien, że zawsze dostaję
najlepszy, obiektywny wynik wyszukiwania". -
0:45 - 0:51Pewność, że zawsze dostanę
najlepszy, obiektywny wynik. -
0:53 - 0:55Jako humanista,
-
0:56 - 0:58aczkolwiek humanista cyfrowy,
-
0:58 - 0:59odczuwam na te słowa dreszcze,
-
0:59 - 1:04nawet jeśli sam zdaję sobie sprawę,
że to zaufanie, ta idea obiektywności, -
1:04 - 1:08jest kluczem do zrozumienia,
dlaczego tak kochamy i cenimy Google. -
1:09 - 1:13Pokażę wam dlaczego, filozoficznie,
jest to prawie niemożliwe. -
1:13 - 1:16Ale najpierw opowiem trochę
o podstawowych zasadach, -
1:16 - 1:19o których czasem zapominamy,
które stoją za każdym wyszukiwaniem. -
1:20 - 1:22Ilekroć chcesz coś wygooglować,
-
1:22 - 1:26zadaj sobie pytanie:
"Czy szukam bezdyskusyjnej odpowiedzi?". -
1:26 - 1:29Jaka jest stolica Francji?
-
1:30 - 1:32Co jest budulcem cząsteczki wody?
-
1:32 - 1:34Super. Google znajdzie.
-
1:34 - 1:37Żadna grupa naukowców nie udowodni,
-
1:37 - 1:39że tak chodzi o Londyn oraz H3O.
-
1:39 - 1:42Nie ma w tym wielkiej konspiracji.
-
1:42 - 1:43Zgadzamy się,
-
1:43 - 1:46jakie są odpowiedzi
na te niezaprzeczalne fakty. -
1:46 - 1:52Ale jeśli choć trochę
skomplikujesz pytanie, jak na przykład: -
1:52 - 1:54"Z czego wynika
konflikt izraelsko-palestyński?", -
1:55 - 1:58nie szukasz pojedynczego faktu,
-
1:58 - 1:59szukasz wiedzy,
-
1:59 - 2:02czyli czegoś o wiele bardziej
skomplikowanego i delikatnego. -
2:03 - 2:04Aby zdobyć wiedzę,
-
2:04 - 2:07musisz zebrać 10, 20 lub 100 faktów,
-
2:07 - 2:10połączyć je i powiedzieć,
"Tak, wszystkie są prawdziwe". -
2:10 - 2:12Ale z racji tego, kim jestem,
-
2:12 - 2:15młody czy stary, czarny czy biały,
homo- czy heteroseksualny, -
2:15 - 2:16ocenię je inaczej.
-
2:16 - 2:18"Tak, to prawda,
-
2:18 - 2:20ale to jest dla mnie bardziej istotne".
-
2:20 - 2:21Tutaj zaczyna być interesująco,
-
2:21 - 2:24bo w tym momencie stajemy się człowiekiem.
-
2:24 - 2:27To jest moment, gdzie zaczynamy
spierać się, formując społeczeństwo. -
2:27 - 2:30Aby naprawdę dojść do jakichś wniosków,
musimy zweryfikować wszystkie fakty -
2:30 - 2:33przez przyjaciół, sąsiadów,
rodziców, dzieci, -
2:33 - 2:35współpracowników, gazety i magazyny,
-
2:35 - 2:38by ostatecznie utwierdzić się w wiedzy,
-
2:38 - 2:42a tego wyszukiwarka nie potrafi.
-
2:43 - 2:50Obiecałem podać przykład,
dlaczego tak trudno -
2:50 - 2:53przejść do sedna prawdziwej,
czystej, obiektywnej wiedzy, -
2:53 - 2:55jako materiał do przemyśleń.
-
2:55 - 2:58Przeprowadzę kilka prostych zapytań.
-
2:58 - 3:03Zacznijmy od Michelle Obamy,
-
3:03 - 3:04Pierwszej Damy USA.
-
3:04 - 3:06Wybierzemy zdjęcia.
-
3:07 - 3:09Jak widzicie, działa całkiem nieźle.
-
3:09 - 3:12Idealny wynik wyszukiwania, mniej więcej.
-
3:12 - 3:15Są tylko jej zdjęcia,
nawet żadnego prezydenta. -
3:16 - 3:17Jak to działa?
-
3:18 - 3:19Całkiem prosto.
-
3:19 - 3:22Google używa sprytu, aby to osiągnąć,
ale to całkiem proste. -
3:22 - 3:25Zwracają przede wszystkim
uwagę na dwie rzeczy, -
3:25 - 3:30Po pierwsze podpis pod obrazkiem
na każdej stronie internetowej. -
3:30 - 3:32Czy napisane jest "Michelle Obama"?
-
3:32 - 3:34Całkiem niezła wskazówka.
-
3:34 - 3:37Druga to nazwa pliku,
-
3:37 - 3:40jaki załadowano na stronę.
-
3:40 - 3:42Czy nazywa się "MichelleObama.jpeg"?
-
3:42 - 3:45Niezła wskazówka, że na zdjęciu
nie ma Clinta Eastwooda. -
3:45 - 3:49Wiedząc te dwie rzeczy,
otrzymasz taki właśnie rezultat - prawie. -
3:50 - 3:57W 2009 roku Michelle Obama
padła ofiarą rasistowskiej kampanii, -
3:57 - 4:01gdy ludzie postanowili ją znieważyć
przez wynik wyszukiwania. -
4:01 - 4:04W sieci rozpowszechniono zdjęcie
-
4:04 - 4:07na którym jej twarz zniekształcono,
aby przypominała małpę. -
4:07 - 4:10Opublikowano je wszędzie.
-
4:10 - 4:14Ludzie robili to celowo,
-
4:14 - 4:16aby znalazło się w wynikach wyszukiwania.
-
4:16 - 4:18Pamiętali o podpisie
"Michelle Obama" pod zdjęciem -
4:18 - 4:23i o nazwaniu pliku w stylu
"MichelleObama.jpeg". -
4:23 - 4:25Domyślacie się, dlaczego
- aby zmanipulować wyniki. -
4:25 - 4:26I to zadziałało.
-
4:26 - 4:29Zatem w 2009 roku
szukanie zdjęć MIchelle Obamy -
4:29 - 4:33dawało na pierwszym miejscu zdjęcie małpy.
-
4:33 - 4:36Wyniki wyszukiwania czyszczą się same.
-
4:36 - 4:38Na tym polega ich urok,
-
4:38 - 4:42bo Google mierzy ważność
co godzinę, każdego dnia. -
4:42 - 4:44Ale wtedy w Google na tym nie poprzestano.
-
4:44 - 4:48Stwierdzono "To rasistowski
i niewłaściwy wynik wyszukiwania, -
4:48 - 4:51zatem wrócimy do tego i zrobimy porządek.
-
4:51 - 4:54Napiszemy kod i naprawimy to".
-
4:54 - 4:56Tak też zrobili.
-
4:56 - 4:59Nie sądzę, żeby ktoś na tej sali
uznał to za zły pomysł. -
5:00 - 5:02Ja też nie.
-
5:03 - 5:05Ale kilka lat temu
-
5:06 - 5:08najbardziej googlowany Anders,
-
5:08 - 5:11Anders Behring Breivik,
-
5:11 - 5:13zrobił, co zrobił.
-
5:13 - 5:1522 lipca 2011 roku,
-
5:15 - 5:18straszny dzień w historii Norwegii.
-
5:18 - 5:21Ten człowiek, terrorysta,
wysadził kilka rządowych budynków -
5:21 - 5:24niedaleko miejsca, w którym
się znajdujemy, w Oslo w Norwegii. -
5:24 - 5:26Następnie dostał się na wyspę Utoya,
-
5:26 - 5:29gdzie zastrzelił grupę dzieci.
-
5:29 - 5:31Tamtego dnia zginęło prawie 80 osób.
-
5:32 - 5:37Wielu ludzi opisałoby ten akt
terroryzmu w dwóch etapach, -
5:37 - 5:40zrobił dwie rzeczy: wysadził
budynki i zastrzelił dzieci. -
5:40 - 5:42To nieprawda.
-
5:42 - 5:44To były trzy etapy.
-
5:44 - 5:47Wysadził budynki, zabił dzieci,
-
5:47 - 5:50po czym usiadł i czekał,
aż świat go wygoogluje. -
5:51 - 5:54Każdy etap przygotował równie dobrze.
-
5:55 - 5:57Znalazł się wtedy ktoś,
kto natychmiast to zrozumiał. -
5:57 - 5:59Był to szwedzki programista,
-
5:59 - 6:03ekspert w optymalizacji wyszukiwarek,
Nikke Lindqvist ze Sztokholmu. -
6:03 - 6:04Jest facetem związanym z polityką
-
6:04 - 6:07był na miejscu, w społecznych mediach,
na swoim blogu i Facebooku. -
6:07 - 6:09Powiedział wszystkim:
-
6:09 - 6:11"Ten facet chce teraz przede wszystkim
-
6:11 - 6:14kontrolować swój wizerunek w sieci.
-
6:15 - 6:17Zobaczmy, czy uda nam się to zniszczyć,
-
6:17 - 6:21Zobaczmy, czy w cywilizowanym świecie,
jesteśmy w stanie zaprotestować -
6:21 - 6:25przez obrażenie go w wyszukiwarce".
-
6:25 - 6:26Jak to zrobić?
-
6:27 - 6:29Powiedział wszystkim czytelnikom:
-
6:29 - 6:31"Zajrzyjcie do internetu,
-
6:31 - 6:37znajdźcie zdjęcia psich kup na chodniku
-
6:37 - 6:41opublikujcie je
na swoich stronach, blogach. -
6:41 - 6:44Koniecznie podpiszcie zdjęcie
nazwiskiem terrorysty -
6:44 - 6:48i nazwijcie plik ze zdjęciem
"Breivik.jpeg". -
6:48 - 6:52Nauczmy Google,
że to jest twarz terrorysty. -
6:54 - 6:56To zadziałało.
-
6:56 - 6:59Dwa lata po kampanii
przeciwko Michelle Obamie -
6:59 - 7:02manipulacja przeciwko
Andersowi Breivikowi zadziałała. -
7:02 - 7:07Googlowanie jego zdjęcia
po wydarzeniach 22 lipca -
7:07 - 7:11dawało przez tydzień zdjęcia psiej kupy
-
7:11 - 7:14w ramach małego protestu.
-
7:14 - 7:17Co najdziwniejsze, Google
tym razem nie interweniował. -
7:19 - 7:24Nie wkroczyli i nie usunęli
ręcznie tych wyników. -
7:24 - 7:26Pytanie za milion dolarów.
-
7:26 - 7:29Czy jest jakaś różnica
między tymi dwoma zdarzeniami? -
7:29 - 7:32Czy jest jakaś różnica między tym,
co spotkało Michelle Obamę -
7:32 - 7:35i Andersa Behringa Breivika?
-
7:35 - 7:37Oczywiście nie.
-
7:37 - 7:38Jest to dokładnie to samo.
-
7:40 - 7:42Ale Google interweniował tylko raz.
-
7:42 - 7:44Dlaczego?
-
7:44 - 7:46Ponieważ Michelle Obama
jest osobą czcigodną, -
7:46 - 7:50a Anders Behring Breivik - nikczemną.
-
7:50 - 7:52Widzicie, jak to działa?
-
7:52 - 7:55Mamy doczynienia z oceną osoby
-
7:55 - 7:58i na świecie jest tylko jeden silny gracz,
-
7:59 - 8:02którego autorytet mówi nam, kto jest kim.
-
8:02 - 8:04"Ciebie lubimy, ciebie nie lubimy.
-
8:04 - 8:06W ciebie wierzymy, w ciebie nie wierzymy.
-
8:06 - 8:08Ty masz rację , a ty nie.
Ty mówisz prawdę, ty nie. -
8:08 - 8:10Ty jesteś Obama, a ty Breivik".
-
8:11 - 8:13To jest niespotykana moc.
-
8:15 - 8:19Pamiętajcie więc, że za każdym algorytmem
-
8:19 - 8:21zawsze stoi człowiek,
-
8:21 - 8:23człowiek z osobistymi poglądami,
-
8:23 - 8:26którego żaden kod nigdy
kompletnie nie zastąpi. -
8:26 - 8:28Moje przesłanie biegnie
nie tylko do Google, -
8:28 - 8:31ale do wszystkich wierzących
w kod na całym świecie. -
8:31 - 8:34Musicie zidentyfikować własne uprzedzenia.
-
8:34 - 8:36Musicie zrozumieć, że jesteście ludźmi
-
8:36 - 8:39i brać za to stosowną odpowiedzialność.
-
8:40 - 8:43Mówię to, bo wierzę,
że znaleźliśmy w miejscu, -
8:43 - 8:45gdzie jest absolutna konieczne,
-
8:45 - 8:47aby ponownie zacieśnić więzy
-
8:47 - 8:50między humanistyką i techniką.
-
8:50 - 8:53ciaśniej niż kiedykolwiek.
-
8:53 - 8:56I żeby przypomnieć nam,
że ta wspaniale kusząca idea -
8:56 - 8:59bezstronnego, obiektywnego
wyniku wyszukiwań -
8:59 - 9:01jest, i pewnie pozostanie, mitem.
-
9:02 - 9:03Dziękuję za uwagę.
-
9:03 - 9:06(Brawa)
- Title:
- Moralna stronniczość wyników wyszukiwania
- Speaker:
- Andreas Ekström
- Description:
-
Wyszukiwarki internetowe stały się naszym najbardziej zaufanym źródłem informacji i arbitrami prawdy. Ale czy możemy liczyć na bezstronny wynik ich wyszukiwań? Szwedzki autor i dziennikarz Andreas Ekström dowodzi, że jest to filozoficzną niemożliwością. W tej przemyślanej prelekcji przekonuje nas do zacieśnienia więzów między techniką a humanistyką oraz przypomina, że za każdym algorytmem kryje się zestaw osobistych przekonań, którego nie wyeliminuje żaden kod.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 09:18
Rysia Wand approved Polish subtitles for The moral bias behind your search results | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for The moral bias behind your search results | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The moral bias behind your search results | ||
Robert Jeżyk edited Polish subtitles for The moral bias behind your search results | ||
Robert Jeżyk edited Polish subtitles for The moral bias behind your search results | ||
Robert Jeżyk edited Polish subtitles for The moral bias behind your search results | ||
Robert Jeżyk edited Polish subtitles for The moral bias behind your search results | ||
Robert Jeżyk edited Polish subtitles for The moral bias behind your search results |