Return to Video

İlerleme çubuğu sizi çıldırmaktan nasıl koruyor

  • 0:00 - 0:02
    Kaç kişi her gün saatlerce
  • 0:03 - 0:04
    masalarında sıkılmış bekliyor
  • 0:04 - 0:06
    ve hayatları boyunca haftanın,
    hatta yılın kaç gününü
  • 0:06 - 0:08
    bu şekilde geçiriyorlar?
  • 0:08 - 0:11
    [Küçük şey. Büyük fikir.]
  • 0:11 - 0:13
    [Daniel Engber
    İlerleme Çubuğu üzerine.]
  • 0:13 - 0:16
    İlerleme çubuğu
    cihazın içinde olan bir şey için
  • 0:16 - 0:19
    bilgisayarda gösterilen bir işaret sadece.
  • 0:20 - 0:24
    Yıllardır kullanılan klasik şekli
    yatay bir çubuk.
  • 0:24 - 0:28
    Bilgisayar öncesinde de
    bu yöntem kullanılıyordu,
  • 0:28 - 0:32
    fabrikalarda bir işin ne kadarını
    tamamladıklarını göstermek için
  • 0:32 - 0:36
    insanlar büyük defterlere
    soldan sağa bir çubuk çizerlerdi.
  • 0:36 - 0:38
    Şimdi aynı şey ekran üzerinde.
  • 0:38 - 0:40
    70'li yıllarda
  • 0:40 - 0:43
    ''yazılım krizi'' dediğimiz
    bir şey yaşandı,
  • 0:43 - 0:46
    birdenbire bilgisayarlar
    tasarımsal açıdan
  • 0:46 - 0:49
    insanların hazırlıklı olduğundan
    çok daha hızlı bir şekilde
  • 0:49 - 0:51
    karmaşıklaşmaya başladı.
  • 0:51 - 0:55
    İnsanlar farklı şekillerde
    yüzde üzerinden göstergeler kullanıyordu.
  • 0:55 - 0:58
    Yani grafik bir geri sayım
    saatiniz varmış gibi
  • 0:58 - 1:01
    ya da onların
    ekranı soldan sağa dolduracak
  • 1:01 - 1:03
    bir dizi asterisk işareti varmış gibi.
  • 1:03 - 1:07
    Ancak kimse bunlara dair
    bir anket yapıp
  • 1:07 - 1:08
    şunu anlamaya çalışmadı:
  • 1:08 - 1:11
    Bunlar bilgisayarın başında oturma
    kullanıcı deneyimini
  • 1:11 - 1:12
    aslında nasıl etkiliyor?
  • 1:12 - 1:14
    Brad Myers adlı bu lisansüstü öğrencisi
  • 1:14 - 1:18
    1985 yılında bunu araştırmaya karar verdi.
  • 1:18 - 1:20
    Yüzdeli göstergenin
    aslında doğru yüzdeyi
  • 1:20 - 1:25
    gösterip göstermediğinin
    pek de önemli olmadığını buldu.
  • 1:25 - 1:28
    Asıl önemli olan
    göstergenin orada olmasıydı.
  • 1:28 - 1:30
    Onu orada görmek insanları rahatlatıyordu
  • 1:30 - 1:33
    ve işin şaşırtıcı kısmı da buydu.
  • 1:33 - 1:36
    Bu şeyin neler yapabileceği hakkında
    bir sürü fikri vardı.
  • 1:36 - 1:40
    Belki de insanları etkili bir şekilde
    rahatlatabiliyordu.
  • 1:40 - 1:45
    Belki de insanların makineden
    uzaklaşmasını sağlıyor
  • 1:45 - 1:48
    ve tam da o aralıkta başka bir şey
    yapmalarına imkan sağlıyordu.
  • 1:48 - 1:51
    Bakıp şöyle diyebiliyorlardı,
    ''Çubuğun yarısı dolmuş.
  • 1:51 - 1:52
    Beş dakika sürdü.
  • 1:52 - 1:56
    Bu faksı göndermek için de
    beş dakikam var''
  • 1:56 - 1:58
    veya 1985 yılında
    insanlar ne yapıyorlarsa.
  • 1:58 - 2:00
    Bunların ikisi de yanlış.
  • 2:00 - 2:02
    İlerleme çubuğunu gördüğünüzde
  • 2:02 - 2:05
    dikkatinizi adeta mıknatıs gibi çekiyor
  • 2:05 - 2:07
    ve bekleme deneyimini
  • 2:07 - 2:12
    önünüzde çözülen heyecanlı
    bir anlatı hâline getiriyor:
  • 2:12 - 2:16
    bilgisayarın bir şey yapmasını
    sabırsızlıkla bekleyerek
  • 2:16 - 2:18
    harcadığınız bu zaman
  • 2:18 - 2:20
    şu şekilde algılanıyor:
  • 2:20 - 2:22
    ''İlerleme. Harika bir şey oluyor!''
  • 2:22 - 2:24
    [İlerleme...]
  • 2:24 - 2:27
    Ancak ilerleme çubuğunu
    beklemenin acısını dindiren
  • 2:27 - 2:31
    bir şeyden daha fazlası olarak
    düşünmeye başladığınızda
  • 2:31 - 2:35
    işte o zaman işin psikolojik
    yanıyla da ilgilenebilirsiniz.
  • 2:35 - 2:39
    Sabit bir hızda ilerleyen
    bir ilerleme çubuğuna bakıyorsanız --
  • 2:39 - 2:42
    Bilgisayarda şu an olanın
    bu olduğunu varsayalım --
  • 2:42 - 2:45
    bu durum insanlarda
    ilerleme yavaşlıyor hissi yaratacaktır.
  • 2:46 - 2:47
    Sıkılıyoruz.
  • 2:48 - 2:50
    Şimdi buna hız kazandırmaya çalışabilir
  • 2:50 - 2:53
    ve olduğundan daha hızlı
    ilerliyor izlenimi yaratabilir,
  • 2:53 - 2:57
    en başta süper hızlı ilerletebiliriz.
  • 2:57 - 3:00
    Heyecanlı olur, insanlar
    ''Bu işi oluyor!'' hissine kapılır.
  • 3:00 - 3:04
    Sonra ilerleme çubuğunun biraz daha
    doğal bir hızda ilerlemesi için
  • 3:04 - 3:05
    biraz geri adım atarız.
  • 3:05 - 3:09
    İnsanların aradan geçen zamana
    odaklandığını sanıyorsunuz --
  • 3:09 - 3:10
    çimlerin büyüdüğünü görmek istiyor,
  • 3:10 - 3:13
    bir kap suyu izleyip
    kaynadığını görmek istiyor
  • 3:13 - 3:16
    ve sadece bunu daha az sıkıcı
    hâle getiriyorsunuz,
  • 3:16 - 3:18
    önceleri olduğundan daha acısız
  • 3:18 - 3:19
    ve daha az sinir bozucu.
  • 3:19 - 3:22
    Yani ilerleme çubuğu en azından
  • 3:22 - 3:25
    size bir başlangıç
    ve bitiş noktası sunuyor
  • 3:25 - 3:27
    ve bir amaca doğru ilerliyorsunuz.
  • 3:27 - 3:30
    Bence bazı yönlerden
    ölüm korkusunu hafifletiyor.
  • 3:32 - 3:34
    Abarttım mı?
Title:
İlerleme çubuğu sizi çıldırmaktan nasıl koruyor
Speaker:
Daniel Engber
Description:

İlerleme çubuğu beklemeyi daha heyecanlı kılıyor... ve ölüm korkumuzu yatıştırıyor. Gazeteci Daniel Engber bunun nasıl hayata geçtiğini anlatıyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
03:47

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.