Wat een planeet nodig heeft om leven te ondersteunen
-
0:01 - 0:03Ik ben echt blij hier te zijn.
-
0:03 - 0:05Ik ben blij dat jullie er zijn,
-
0:05 - 0:07want dat zou een beetje raar zijn.
-
0:07 - 0:10Ik ben blij dat we allemaal hier zijn.
-
0:10 - 0:13En met 'hier' bedoel ik niet hier.
-
0:15 - 0:16Of hier.
-
0:17 - 0:18Maar hier.
-
0:18 - 0:19Ik bedoel Aarde.
-
0:20 - 0:24En met 'we' bedoel ik niet
wij hier in deze zaal, -
0:24 - 0:25maar het leven,
-
0:25 - 0:27al het leven op aarde --
-
0:27 - 0:30(Gelach)
-
0:32 - 0:34van complex tot eencellig,
-
0:34 - 0:37van schimmels tot paddestoelen
-
0:37 - 0:38tot vliegende beren.
-
0:38 - 0:39(Gelach)
-
0:42 - 0:43Het interessante is
-
0:43 - 0:47dat Aarde de enige plek is
waarvan we weten dat er leven is -- -
0:47 - 0:488,7 miljoen soorten.
-
0:48 - 0:49We keken elders,
-
0:49 - 0:52misschien niet zo goed
als we hadden gekund, -
0:52 - 0:54maar we keken en vonden er geen.
-
0:54 - 0:57Aarde is de enige plaats
waarvan we weten dat er leven is. -
0:57 - 0:59Is Aarde speciaal?
-
1:00 - 1:03Op die vraag wilde ik als klein kind
al het antwoord kennen -
1:03 - 1:05en ik vermoed dat 80 procent van jullie
-
1:05 - 1:08hetzelfde dacht en dat ook wilde.
-
1:09 - 1:11Om te begrijpen of er planeten zijn --
-
1:11 - 1:13in ons zonnestelsel of erbuiten --
-
1:13 - 1:15die leven kunnen ondersteunen,
-
1:15 - 1:18is de eerste stap begrijpen
wat het leven hier vereist. -
1:19 - 1:22Het blijkt dat
van die 8,7 miljoen soorten, -
1:22 - 1:24het leven slechts
drie dingen nodig heeft. -
1:25 - 1:28Aan de ene kant heeft alle leven
op Aarde energie nodig. -
1:28 - 1:31Complexe levensvormen zoals wij
halen onze energie uit de zon, -
1:31 - 1:34maar onderaards leven
kan zijn energie betrekken -
1:34 - 1:35uit dingen als chemische reacties.
-
1:35 - 1:37Een aantal verschillende energiebronnen
-
1:37 - 1:39vind je op alle planeten.
-
1:39 - 1:43Aan de andere kant
heeft alle leven voedsel nodig. -
1:44 - 1:48Dit lijkt een hele opgave,
vooral als je een sappige tomaat wil. -
1:48 - 1:50(Gelach)
-
1:50 - 1:52In feite ontleent al het leven op aarde
-
1:52 - 1:55zijn voeding aan slechts
zes chemische elementen, -
1:55 - 1:58en deze elementen vind je
op elk planetair lichaam -
1:58 - 1:59in ons zonnestelsel.
-
2:01 - 2:03Blijft nog over dat ding
daar in het midden, -
2:03 - 2:06het ding dat het moeilijkst te bekomen is.
-
2:06 - 2:08Niet elanden, maar water.
-
2:08 - 2:10(Gelach)
-
2:11 - 2:13Hoewel elanden wel cool zou zijn.
-
2:13 - 2:14(Gelach)
-
2:14 - 2:16En geen bevroren water,
-
2:16 - 2:21geen water in gasvormige toestand,
maar vloeibaar water. -
2:21 - 2:24Dat heeft het leven nodig
om in stand te blijven, elk leven. -
2:24 - 2:27En vele planeten in ons zonnestelsel
hebben geen vloeibaar water, -
2:27 - 2:29en daarom zoeken we daar niet.
-
2:29 - 2:32Andere planeten in ons zonnestelsel
zouden veel vloeibaar water hebben, -
2:32 - 2:33zelfs meer dan Aarde,
-
2:33 - 2:36maar daar zit het gevangen
onder een ijzige korst -
2:36 - 2:38en is dus moeilijk te bereiken.
-
2:38 - 2:41Het is zelfs moeilijk om uit te vinden
of er daar überhaupt leven is. -
2:41 - 2:44Dat laat maar een paar kandidaten over.
-
2:44 - 2:47Laten we het ons dus
wat makkelijker maken. -
2:47 - 2:50We zoeken alleen naar vloeibaar water
op het oppervlak van een planeet. -
2:50 - 2:53Er zijn slechts drie lichamen
in ons zonnestelsel -
2:53 - 2:56die in aanmerking komen
voor vloeibaar oppervlaktewater -
2:56 - 3:01en op volgorde van afstand tot de zon
zijn het: Venus, Aarde en Mars. -
3:01 - 3:05Voor vloeibaar water
heb je een atmosfeer nodig. -
3:05 - 3:07Je moet heel voorzichtig zijn
met die atmosfeer. -
3:07 - 3:10De atmosfeer mag niet te veel,
te dik of te warm zijn, -
3:10 - 3:13want dan word je uiteindelijk
te warm, zoals Venus, -
3:13 - 3:15en kun je geen vloeibaar water hebben.
-
3:15 - 3:19Maar als je te weinig atmosfeer hebt
en hij te dun en te koud is, -
3:19 - 3:21krijg je uiteindelijk Mars, te koud.
-
3:22 - 3:24Dus Venus is te heet, Mars te koud
-
3:24 - 3:26en Aarde is precies goed.
-
3:26 - 3:29Kijk naar deze beelden achter me
en je ziet direct -
3:29 - 3:32waar in ons zonnestelsel
leven kan overleven. -
3:32 - 3:34Het is een Goudlokje-type probleem,
-
3:34 - 3:36zo eenvoudig dat een kind
het zou kunnen begrijpen. -
3:37 - 3:39Alhoewel...
-
3:39 - 3:42Ik wil jullie aan twee dingen herinneren
-
3:42 - 3:45over het Goudlokje-verhaal
waar we niet zo vaak aan denken, -
3:45 - 3:48maar waarvan ik denk
dat ze hier echt relevant zijn. -
3:48 - 3:49Nummer een:
-
3:50 - 3:53als de kom van Mama Beer te koud is
-
3:54 - 3:56wanneer Goudlokje binnenkomt,
-
3:57 - 4:00wil dat dan zeggen
dat ze altijd te koud is geweest? -
4:00 - 4:03Of zou ze misschien op een ander moment
juist goed zijn geweest? -
4:04 - 4:07Het moment dat Goudlokje binnenkomt,
is bepalend voor het antwoord -
4:07 - 4:09dat we krijgen in het verhaal.
-
4:09 - 4:11Hetzelfde geldt voor planeten.
-
4:11 - 4:13Het zijn geen statische dingen.
Ze veranderen. -
4:13 - 4:15Ze variëren. Ze evolueren.
-
4:15 - 4:17En atmosferen doen hetzelfde.
-
4:17 - 4:18Ik geef een voorbeeld.
-
4:18 - 4:20Hier is een van mijn
favoriete foto's van Mars. -
4:21 - 4:24Niet de hoogste beeldresolutie,
niet het meest sexy beeld -
4:24 - 4:25en niet de meest recente foto,
-
4:25 - 4:27maar het toont rivierbeddingen
-
4:27 - 4:29uitgesneden in het oppervlak
van de planeet. -
4:29 - 4:32Rivierbeddingen uitgekerfd
door stromend vloeibaar water, -
4:33 - 4:35rivierbeddingen waarvoor honderden,
-
4:35 - 4:39duizenden of tienduizenden jaren
nodig zijn om ze te vormen. -
4:39 - 4:40Dat kan nu niet meer op Mars.
-
4:40 - 4:43De atmosfeer van Mars
is vandaag te ijl en te koud -
4:43 - 4:45om vloeibaar water te hebben.
-
4:45 - 4:49Deze afbeelding laat zien
dat de atmosfeer van Mars veranderde, -
4:49 - 4:51en wel heel erg veranderde.
-
4:52 - 4:57Hij veranderde van een toestand
die wij als bewoonbaar zouden definiëren, -
4:57 - 5:00omdat de drie vereisten voor leven
lang geleden aanwezig waren. -
5:01 - 5:03Waar is die atmosfeer gebleven
-
5:03 - 5:06die vloeibaar water
aan de oppervlakte mogelijk maakte? -
5:06 - 5:09Mogelijk verdween hij naar de ruimte.
-
5:09 - 5:12Atmosferische deeltjes kregen
genoeg energie om te ontsnappen -
5:12 - 5:14aan de zwaartekracht van de planeet,
-
5:14 - 5:16ontsnapten naar de ruimte
om nooit meer terug te keren. -
5:16 - 5:19Dit gebeurt met alle
lichamen met atmosferen. -
5:19 - 5:20Kometen hebben staarten,
-
5:20 - 5:24zeer zichtbare herinneringen
van ontsnappende atmosfeer. -
5:24 - 5:27Maar Venus heeft ook een atmosfeer
die geleidelijk ontsnapt -
5:27 - 5:29en Mars en Aarde ook.
-
5:29 - 5:31Het is gewoon een kwestie
van mate en van schaal. -
5:32 - 5:33We willen dus graag weten
-
5:33 - 5:35hoeveel er ontsnapte
in de loop van de tijd -
5:35 - 5:37teneinde deze overgang
te kunnen verklaren. -
5:37 - 5:40Hoe krijgen atmosferen
hun energie om te ontsnappen? -
5:40 - 5:43Hoe krijgen deeltjes
genoeg energie om te ontsnappen? -
5:43 - 5:45Kort gezegd: op twee manieren.
-
5:45 - 5:46Nummer één: zonlicht.
-
5:46 - 5:50Licht van de zon wordt opgenomen
door atmosferische deeltjes, -
5:50 - 5:51wat die deeltjes opwarmt.
-
5:51 - 5:53Ja, ik dans, maar ze --
-
5:53 - 5:55(Gelach)
-
5:55 - 5:57Oh mijn God, zelfs niet op mijn bruiloft.
-
5:57 - 5:59(Gelach)
-
5:59 - 6:01Ze krijgen genoeg energie
om te ontsnappen -
6:01 - 6:05aan de zwaartekracht van de planeet,
simpelweg door op te warmen. -
6:05 - 6:08Een tweede manier om energie te krijgen,
is door de zonnewind. -
6:08 - 6:13Dat zijn deeltjes, massa, materiaal,
uitgestoten door de zon, -
6:13 - 6:15ze scheuren door het zonnestelsel
-
6:15 - 6:17met 400 kilometer per seconde
-
6:17 - 6:20en soms nog sneller tijdens zonnestormen.
-
6:20 - 6:23Ze suizen door de interplanetaire ruimte
-
6:23 - 6:25naar planeten en hun atmosferen,
-
6:25 - 6:26en kunnen energie overdragen
-
6:26 - 6:29aan atmosferische deeltjes
om ook te ontsnappen. -
6:29 - 6:31Dit is iets dat mij interesseert,
-
6:31 - 6:33omdat het betrekking heeft
op bewoonbaarheid. -
6:33 - 6:36Ik zei dat er twee dingen waren
uit het Goudlokjeverhaal -
6:36 - 6:39waar ik jullie aan wilde herinneren.
-
6:39 - 6:42Het tweede is een beetje subtieler.
-
6:42 - 6:45Als de kom van Papa Beer te warm is
-
6:46 - 6:49en die van Mama Beer te koud,
-
6:51 - 6:55zou dan de kom van Baby Beer
zelfs niet nog kouder moeten zijn -
6:55 - 6:57als we de trend volgen?
-
6:58 - 7:00Je hebt dit je hele leven al geaccepteerd,
-
7:00 - 7:04maar als je er een beetje over nadenkt,
is het misschien niet zo eenvoudig. -
7:05 - 7:09Natuurlijk bepaalt de afstand
van een planeet tot de zon de temperatuur. -
7:09 - 7:11Dit moet een rol spelen
voor de bewoonbaarheid. -
7:11 - 7:14Maar misschien zijn er andere dingen
waaraan we moeten denken. -
7:14 - 7:15Misschien aan de kommen zelf
-
7:15 - 7:19die ook een rol spelen
in de afloop van het verhaal, -
7:19 - 7:20over wat precies goed is.
-
7:21 - 7:24Ik zou het kunnen hebben
over de kenmerken van deze drie planeten -
7:24 - 7:26die de bewoonbaarheid kunnen beïnvloeden,
-
7:26 - 7:27maar om egoïstische redenen
-
7:27 - 7:30die verband houden
met mijn eigen onderzoek -
7:30 - 7:33en het feit dat ik hier
de klikker vastheb en jullie niet -- -
7:33 - 7:34(Gelach)
-
7:34 - 7:36wil ik graag nog wat zeggen
-
7:36 - 7:37over magnetische velden.
-
7:37 - 7:40De aarde heeft er een,
maar Venus en Mars niet. -
7:40 - 7:44Magnetische velden worden opgewekt
in het diepe inwendige van een planeet -
7:44 - 7:47door ronddraaiend,
elektrisch geleidend, vloeibaar materiaal -
7:47 - 7:50wat dit grote oude magnetische veld
rondom de aarde veroorzaakt. -
7:50 - 7:53Als je een kompas hebt,
weet je waar het noorden is. -
7:53 - 7:55Venus en Mars hebben dat niet.
-
7:55 - 7:56Met een een kompas op Venus en Mars,
-
7:56 - 7:58gefeliciteerd, loop je verloren.
-
7:58 - 8:00(Gelach)
-
8:00 - 8:02Beïnvloedt dit de bewoonbaarheid?
-
8:03 - 8:04Nou, hoe dan?
-
8:05 - 8:08Veel wetenschappers denken
dat een magnetisch veld -
8:08 - 8:10dient als schild voor de atmosfeer,
-
8:10 - 8:13door zonnewinddeeltjes
rond de planeet af te buigen -
8:13 - 8:15met een soort krachtveldeffect
-
8:15 - 8:18dat te maken heeft
met de elektrische lading van de deeltjes. -
8:18 - 8:22Ik vind het net de niesbescherming
van een saladebar, maar dan voor planeten. -
8:22 - 8:24(Gelach)
-
8:25 - 8:28Mijn collega's
zullen zich later realiseren -
8:28 - 8:31dat dit de eerste keer in de geschiedenis
van onze gemeenschap is -
8:31 - 8:33dat zonnewind vergeleken
werd met neusslijm. -
8:33 - 8:35(Gelach)
-
8:37 - 8:39Oké, het effect is dat Aarde
-
8:39 - 8:42al miljarden jaren kan zijn beschermd,
-
8:42 - 8:44omdat we een magnetisch veld hebben.
-
8:44 - 8:46De atmosfeer is niet kunnen ontsnappen.
-
8:46 - 8:48Mars is daarentegen onbeschermd
-
8:48 - 8:50door het ontbreken
van het magnetisch veld -
8:50 - 8:52en na miljarden jaren
-
8:52 - 8:54is misschien genoeg atmosfeer weggelekt
-
8:54 - 8:57om te kunnen verklaren
waarom een bewoonbare planeet -
8:57 - 8:59de planeet werd die we vandaag zien.
-
8:59 - 9:02Andere wetenschappers denken
dat magnetische velden -
9:02 - 9:04meer werken als de zeilen op een schip,
-
9:05 - 9:09waardoor de planeet met meer energie
uit de zonnewind kan interageren -
9:09 - 9:13dan de planeet in staat zou zijn geweest
om dat op zichzelf te doen. -
9:13 - 9:16De zeilen kunnen energie
verzamelen uit de zonnewind. -
9:16 - 9:18Het magnetisch veld
kan energie halen uit de zonnewind -
9:19 - 9:22wat het mogelijk maakt
dat nog meer atmosfeer gaat ontsnappen. -
9:22 - 9:24Het is een idee dat getest moet worden,
-
9:24 - 9:26maar het effect en hoe het werkt,
-
9:26 - 9:27lijkt duidelijk.
-
9:27 - 9:28Dat is omdat we weten
-
9:28 - 9:31dat energie van de zonnewind
binnenkomt in onze atmosfeer -
9:31 - 9:32hier op Aarde.
-
9:32 - 9:35Die energie wordt
langs magnetische veldlijnen -
9:35 - 9:36naar de poolgebieden geleid,
-
9:36 - 9:39wat een ongelooflijk
mooie aurora oplevert. -
9:39 - 9:41Als je ze ooit heb meegemaakt,
het is prachtig. -
9:41 - 9:43We weten dat de energie binnenkomt.
-
9:43 - 9:46We proberen te meten
hoeveel deeltjes eruit gaan -
9:46 - 9:49en of het magnetisch veld
dat op enigerlei wijze beïnvloedt. -
9:51 - 9:53Ik legde jullie dus een probleem voor,
-
9:53 - 9:55maar heb er nog geen oplossing voor.
-
9:55 - 9:57Wij hebben geen oplossing.
-
9:57 - 9:59Maar we werken eraan.
Hoe zijn we er mee bezig? -
9:59 - 10:01We stuurden ruimtevaartuigen
naar alle drie planeten. -
10:01 - 10:03Sommige draaien er nu rond,
-
10:03 - 10:06waaronder het MAVEN-ruimtevaartuig,
momenteel in een baan om Mars. -
10:06 - 10:10Ik ben erbij betrokken
en het wordt van hieruit geleid, -
10:10 - 10:11vanuit de Universiteit van Colorado.
-
10:11 - 10:14Het meet het ontsnappen van de atmosfeer.
-
10:14 - 10:17We doen soortgelijke metingen
voor Venus en Aarde. -
10:17 - 10:19Zodra we al onze metingen hebben,
-
10:19 - 10:21kunnen we ze met elkaar combineren
-
10:21 - 10:25en begrijpen hoe die drie planeten
interageren met hun ruimteomgeving, -
10:25 - 10:26met hun 'milieu',
-
10:26 - 10:30en beslissen of magnetische velden
belangrijk zijn voor bewoonbaarheid -
10:30 - 10:31of niet.
-
10:31 - 10:33Als we dat weten,
wat heb je er dan aan? -
10:33 - 10:35Ik bedoel, ik geef er veel om ...
-
10:36 - 10:38Ook wel financieel, maar ook gewoon veel.
-
10:38 - 10:40(Gelach)
-
10:40 - 10:43In de eerste plaats
zal een antwoord op deze vraag -
10:43 - 10:45ons meer leren over de drie planeten,
-
10:45 - 10:46Venus, Aarde en Mars.
-
10:46 - 10:49Over de manier waarop ze
nu interageren met hun omgeving, -
10:49 - 10:51maar ook hoe dat
miljarden jaren geleden was, -
10:51 - 10:54of ze lang geleden al dan niet
bewoonbaar waren. -
10:54 - 10:57Het zal ons leren
over de ons omringende atmosferen. -
10:57 - 10:59Maar ook kan deze kennis
-
10:59 - 11:01worden toegepast op alle atmosferen,
-
11:02 - 11:05met inbegrip van de planeten
die we nu waarnemen rond andere sterren. -
11:05 - 11:07Het Kepler-ruimtevaartuig,
-
11:07 - 11:10dat hier in Boulder is gebouwd
en van hieruit bediend wordt, -
11:10 - 11:14bekijkt een gebied aan de hemel
zo groot als een postzegel, -
11:14 - 11:15nu al een paar jaar.
-
11:15 - 11:17Het heeft al duizenden
planeten gevonden -- -
11:17 - 11:20in een gebied aan de hemel
zo groot als een postzegel -
11:20 - 11:24dat representatief is
voor eender welk deel van de hemel. -
11:25 - 11:3120 jaar geleden kenden we nul planeten
buiten ons zonnestelsel -
11:31 - 11:32en nu kennen we er zoveel
-
11:32 - 11:36dat we niet weten
welke eerst te onderzoeken. -
11:37 - 11:39Elke clou is welkom.
-
11:41 - 11:44Gebaseerd op de waarnemingen van Kepler
-
11:44 - 11:46en soortgelijke waarnemingen,
-
11:46 - 11:47geloven wij nu
-
11:47 - 11:52dat van de 200 miljard sterren
in de Melkweg alleen, -
11:53 - 11:57gemiddeld elke ster
ten minste één planeet heeft. -
11:59 - 12:02De schattingen suggereren ook nog eens
-
12:02 - 12:07dat er ergens tussen de 40 miljard
en 100 miljard planeten zijn -
12:07 - 12:09die wij als bewoonbaar zouden definiëren,
-
12:11 - 12:13in onze Melkweg alleen al.
-
12:15 - 12:17We hebben waarnemingen van die planeten,
-
12:17 - 12:19maar we weten gewoon
nog niet welke bewoonbaar zijn. -
12:19 - 12:23Het is een beetje alsof je gevangen zit
in een rode vlek -- -
12:23 - 12:24(Gelach)
-
12:24 - 12:25op een podium
-
12:26 - 12:30en wetende dat er
die andere werelden zijn, -
12:31 - 12:34wil je wanhopig meer over hen weten,
-
12:35 - 12:39hen testen en erachter komen
of misschien één of twee ervan -
12:39 - 12:41een beetje zijn zoals jij.
-
12:42 - 12:45Je kunt dat niet.
Je kunt er niet heen, nog niet. -
12:45 - 12:49En daarom moet je de tools gebruiken
die je hebt ontwikkeld -
12:49 - 12:50voor Venus, Aarde en Mars
-
12:50 - 12:53en moet je ze toepassen
op die andere situaties -
12:53 - 12:58en maar hopen redelijke gevolgtrekkingen
te kunnen maken uit die gegevens, -
12:58 - 13:01zodat je zult kunnen bepalen
welke planeten de beste kandidaten zijn -
13:01 - 13:04voor bewoonbaarheid en welke niet.
-
13:04 - 13:07Uiteindelijk en in ieder geval voorlopig
-
13:07 - 13:10is dit onze rode vlek, hier.
-
13:10 - 13:14Dit is de enige bewoonbare planeet
die we kennen, -
13:14 - 13:17hoewel we er zeer binnenkort
meer kunnen kennen. -
13:17 - 13:20Maar tot nu toe is dit
de enige bewoonbare planeet -
13:20 - 13:21en onze rode vlek.
-
13:22 - 13:24Ik ben echt blij dat we hier zijn.
-
13:25 - 13:26Bedankt.
-
13:26 - 13:29(Applaus)
- Title:
- Wat een planeet nodig heeft om leven te ondersteunen
- Speaker:
- Dave Brain
- Description:
-
"Venus is te heet, Mars is te koud en Aarde is precies goed", zegt planetaire wetenschapper Dave Brain. Maar waarom? In deze leuke, grappige talk verkent Brain de fascinerende wetenschap achter wat een planeet nodig heeft om leven te herbergen -- en waarom de mensheid hier precies op de juiste plaats en op het juiste moment zit als het gaat om de chronologie van planeten waar leven mogelijk is.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 13:42
Axel Saffran approved Dutch subtitles for What a planet needs to sustain life | ||
Axel Saffran edited Dutch subtitles for What a planet needs to sustain life | ||
Peter van de Ven accepted Dutch subtitles for What a planet needs to sustain life | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for What a planet needs to sustain life | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for What a planet needs to sustain life | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for What a planet needs to sustain life | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for What a planet needs to sustain life | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for What a planet needs to sustain life |