Return to Video

Wat een planeet nodig heeft om leven te ondersteunen

  • 0:01 - 0:03
    Ik ben echt blij hier te zijn.
  • 0:03 - 0:05
    Ik ben blij dat jullie er zijn,
  • 0:05 - 0:07
    want dat zou een beetje raar zijn.
  • 0:07 - 0:10
    Ik ben blij dat we allemaal hier zijn.
  • 0:10 - 0:13
    En met 'hier' bedoel ik niet hier.
  • 0:15 - 0:16
    Of hier.
  • 0:17 - 0:18
    Maar hier.
  • 0:18 - 0:19
    Ik bedoel Aarde.
  • 0:20 - 0:24
    En met 'we' bedoel ik niet
    wij hier in deze zaal,
  • 0:24 - 0:25
    maar het leven,
  • 0:25 - 0:27
    al het leven op aarde --
  • 0:27 - 0:30
    (Gelach)
  • 0:32 - 0:34
    van complex tot eencellig,
  • 0:34 - 0:37
    van schimmels tot paddestoelen
  • 0:37 - 0:38
    tot vliegende beren.
  • 0:38 - 0:39
    (Gelach)
  • 0:42 - 0:43
    Het interessante is
  • 0:43 - 0:47
    dat Aarde de enige plek is
    waarvan we weten dat er leven is --
  • 0:47 - 0:48
    8,7 miljoen soorten.
  • 0:48 - 0:49
    We keken elders,
  • 0:49 - 0:52
    misschien niet zo goed
    als we hadden gekund,
  • 0:52 - 0:54
    maar we keken en vonden er geen.
  • 0:54 - 0:57
    Aarde is de enige plaats
    waarvan we weten dat er leven is.
  • 0:57 - 0:59
    Is Aarde speciaal?
  • 1:00 - 1:03
    Op die vraag wilde ik als klein kind
    al het antwoord kennen
  • 1:03 - 1:05
    en ik vermoed dat 80 procent van jullie
  • 1:05 - 1:08
    hetzelfde dacht en dat ook wilde.
  • 1:09 - 1:11
    Om te begrijpen of er planeten zijn --
  • 1:11 - 1:13
    in ons zonnestelsel of erbuiten --
  • 1:13 - 1:15
    die leven kunnen ondersteunen,
  • 1:15 - 1:18
    is de eerste stap begrijpen
    wat het leven hier vereist.
  • 1:19 - 1:22
    Het blijkt dat
    van die 8,7 miljoen soorten,
  • 1:22 - 1:24
    het leven slechts
    drie dingen nodig heeft.
  • 1:25 - 1:28
    Aan de ene kant heeft alle leven
    op Aarde energie nodig.
  • 1:28 - 1:31
    Complexe levensvormen zoals wij
    halen onze energie uit de zon,
  • 1:31 - 1:34
    maar onderaards leven
    kan zijn energie betrekken
  • 1:34 - 1:35
    uit dingen als chemische reacties.
  • 1:35 - 1:37
    Een aantal verschillende energiebronnen
  • 1:37 - 1:39
    vind je op alle planeten.
  • 1:39 - 1:43
    Aan de andere kant
    heeft alle leven voedsel nodig.
  • 1:44 - 1:48
    Dit lijkt een hele opgave,
    vooral als je een sappige tomaat wil.
  • 1:48 - 1:50
    (Gelach)
  • 1:50 - 1:52
    In feite ontleent al het leven op aarde
  • 1:52 - 1:55
    zijn voeding aan slechts
    zes chemische elementen,
  • 1:55 - 1:58
    en deze elementen vind je
    op elk planetair lichaam
  • 1:58 - 1:59
    in ons zonnestelsel.
  • 2:01 - 2:03
    Blijft nog over dat ding
    daar in het midden,
  • 2:03 - 2:06
    het ding dat het moeilijkst te bekomen is.
  • 2:06 - 2:08
    Niet elanden, maar water.
  • 2:08 - 2:10
    (Gelach)
  • 2:11 - 2:13
    Hoewel elanden wel cool zou zijn.
  • 2:13 - 2:14
    (Gelach)
  • 2:14 - 2:16
    En geen bevroren water,
  • 2:16 - 2:21
    geen water in gasvormige toestand,
    maar vloeibaar water.
  • 2:21 - 2:24
    Dat heeft het leven nodig
    om in stand te blijven, elk leven.
  • 2:24 - 2:27
    En vele planeten in ons zonnestelsel
    hebben geen vloeibaar water,
  • 2:27 - 2:29
    en daarom zoeken we daar niet.
  • 2:29 - 2:32
    Andere planeten in ons zonnestelsel
    zouden veel vloeibaar water hebben,
  • 2:32 - 2:33
    zelfs meer dan Aarde,
  • 2:33 - 2:36
    maar daar zit het gevangen
    onder een ijzige korst
  • 2:36 - 2:38
    en is dus moeilijk te bereiken.
  • 2:38 - 2:41
    Het is zelfs moeilijk om uit te vinden
    of er daar überhaupt leven is.
  • 2:41 - 2:44
    Dat laat maar een paar kandidaten over.
  • 2:44 - 2:47
    Laten we het ons dus
    wat makkelijker maken.
  • 2:47 - 2:50
    We zoeken alleen naar vloeibaar water
    op het oppervlak van een planeet.
  • 2:50 - 2:53
    Er zijn slechts drie lichamen
    in ons zonnestelsel
  • 2:53 - 2:56
    die in aanmerking komen
    voor vloeibaar oppervlaktewater
  • 2:56 - 3:01
    en op volgorde van afstand tot de zon
    zijn het: Venus, Aarde en Mars.
  • 3:01 - 3:05
    Voor vloeibaar water
    heb je een atmosfeer nodig.
  • 3:05 - 3:07
    Je moet heel voorzichtig zijn
    met die atmosfeer.
  • 3:07 - 3:10
    De atmosfeer mag niet te veel,
    te dik of te warm zijn,
  • 3:10 - 3:13
    want dan word je uiteindelijk
    te warm, zoals Venus,
  • 3:13 - 3:15
    en kun je geen vloeibaar water hebben.
  • 3:15 - 3:19
    Maar als je te weinig atmosfeer hebt
    en hij te dun en te koud is,
  • 3:19 - 3:21
    krijg je uiteindelijk Mars, te koud.
  • 3:22 - 3:24
    Dus Venus is te heet, Mars te koud
  • 3:24 - 3:26
    en Aarde is precies goed.
  • 3:26 - 3:29
    Kijk naar deze beelden achter me
    en je ziet direct
  • 3:29 - 3:32
    waar in ons zonnestelsel
    leven kan overleven.
  • 3:32 - 3:34
    Het is een Goudlokje-type probleem,
  • 3:34 - 3:36
    zo eenvoudig dat een kind
    het zou kunnen begrijpen.
  • 3:37 - 3:39
    Alhoewel...
  • 3:39 - 3:42
    Ik wil jullie aan twee dingen herinneren
  • 3:42 - 3:45
    over het Goudlokje-verhaal
    waar we niet zo vaak aan denken,
  • 3:45 - 3:48
    maar waarvan ik denk
    dat ze hier echt relevant zijn.
  • 3:48 - 3:49
    Nummer een:
  • 3:50 - 3:53
    als de kom van Mama Beer te koud is
  • 3:54 - 3:56
    wanneer Goudlokje binnenkomt,
  • 3:57 - 4:00
    wil dat dan zeggen
    dat ze altijd te koud is geweest?
  • 4:00 - 4:03
    Of zou ze misschien op een ander moment
    juist goed zijn geweest?
  • 4:04 - 4:07
    Het moment dat Goudlokje binnenkomt,
    is bepalend voor het antwoord
  • 4:07 - 4:09
    dat we krijgen in het verhaal.
  • 4:09 - 4:11
    Hetzelfde geldt voor planeten.
  • 4:11 - 4:13
    Het zijn geen statische dingen.
    Ze veranderen.
  • 4:13 - 4:15
    Ze variëren. Ze evolueren.
  • 4:15 - 4:17
    En atmosferen doen hetzelfde.
  • 4:17 - 4:18
    Ik geef een voorbeeld.
  • 4:18 - 4:20
    Hier is een van mijn
    favoriete foto's van Mars.
  • 4:21 - 4:24
    Niet de hoogste beeldresolutie,
    niet het meest sexy beeld
  • 4:24 - 4:25
    en niet de meest recente foto,
  • 4:25 - 4:27
    maar het toont rivierbeddingen
  • 4:27 - 4:29
    uitgesneden in het oppervlak
    van de planeet.
  • 4:29 - 4:32
    Rivierbeddingen uitgekerfd
    door stromend vloeibaar water,
  • 4:33 - 4:35
    rivierbeddingen waarvoor honderden,
  • 4:35 - 4:39
    duizenden of tienduizenden jaren
    nodig zijn om ze te vormen.
  • 4:39 - 4:40
    Dat kan nu niet meer op Mars.
  • 4:40 - 4:43
    De atmosfeer van Mars
    is vandaag te ijl en te koud
  • 4:43 - 4:45
    om vloeibaar water te hebben.
  • 4:45 - 4:49
    Deze afbeelding laat zien
    dat de atmosfeer van Mars veranderde,
  • 4:49 - 4:51
    en wel heel erg veranderde.
  • 4:52 - 4:57
    Hij veranderde van een toestand
    die wij als bewoonbaar zouden definiëren,
  • 4:57 - 5:00
    omdat de drie vereisten voor leven
    lang geleden aanwezig waren.
  • 5:01 - 5:03
    Waar is die atmosfeer gebleven
  • 5:03 - 5:06
    die vloeibaar water
    aan de oppervlakte mogelijk maakte?
  • 5:06 - 5:09
    Mogelijk verdween hij naar de ruimte.
  • 5:09 - 5:12
    Atmosferische deeltjes kregen
    genoeg energie om te ontsnappen
  • 5:12 - 5:14
    aan de zwaartekracht van de planeet,
  • 5:14 - 5:16
    ontsnapten naar de ruimte
    om nooit meer terug te keren.
  • 5:16 - 5:19
    Dit gebeurt met alle
    lichamen met atmosferen.
  • 5:19 - 5:20
    Kometen hebben staarten,
  • 5:20 - 5:24
    zeer zichtbare herinneringen
    van ontsnappende atmosfeer.
  • 5:24 - 5:27
    Maar Venus heeft ook een atmosfeer
    die geleidelijk ontsnapt
  • 5:27 - 5:29
    en Mars en Aarde ook.
  • 5:29 - 5:31
    Het is gewoon een kwestie
    van mate en van schaal.
  • 5:32 - 5:33
    We willen dus graag weten
  • 5:33 - 5:35
    hoeveel er ontsnapte
    in de loop van de tijd
  • 5:35 - 5:37
    teneinde deze overgang
    te kunnen verklaren.
  • 5:37 - 5:40
    Hoe krijgen atmosferen
    hun energie om te ontsnappen?
  • 5:40 - 5:43
    Hoe krijgen deeltjes
    genoeg energie om te ontsnappen?
  • 5:43 - 5:45
    Kort gezegd: op twee manieren.
  • 5:45 - 5:46
    Nummer één: zonlicht.
  • 5:46 - 5:50
    Licht van de zon wordt opgenomen
    door atmosferische deeltjes,
  • 5:50 - 5:51
    wat die deeltjes opwarmt.
  • 5:51 - 5:53
    Ja, ik dans, maar ze --
  • 5:53 - 5:55
    (Gelach)
  • 5:55 - 5:57
    Oh mijn God, zelfs niet op mijn bruiloft.
  • 5:57 - 5:59
    (Gelach)
  • 5:59 - 6:01
    Ze krijgen genoeg energie
    om te ontsnappen
  • 6:01 - 6:05
    aan de zwaartekracht van de planeet,
    simpelweg door op te warmen.
  • 6:05 - 6:08
    Een tweede manier om energie te krijgen,
    is door de zonnewind.
  • 6:08 - 6:13
    Dat zijn deeltjes, massa, materiaal,
    uitgestoten door de zon,
  • 6:13 - 6:15
    ze scheuren door het zonnestelsel
  • 6:15 - 6:17
    met 400 kilometer per seconde
  • 6:17 - 6:20
    en soms nog sneller tijdens zonnestormen.
  • 6:20 - 6:23
    Ze suizen door de interplanetaire ruimte
  • 6:23 - 6:25
    naar planeten en hun atmosferen,
  • 6:25 - 6:26
    en kunnen energie overdragen
  • 6:26 - 6:29
    aan atmosferische deeltjes
    om ook te ontsnappen.
  • 6:29 - 6:31
    Dit is iets dat mij interesseert,
  • 6:31 - 6:33
    omdat het betrekking heeft
    op bewoonbaarheid.
  • 6:33 - 6:36
    Ik zei dat er twee dingen waren
    uit het Goudlokjeverhaal
  • 6:36 - 6:39
    waar ik jullie aan wilde herinneren.
  • 6:39 - 6:42
    Het tweede is een beetje subtieler.
  • 6:42 - 6:45
    Als de kom van Papa Beer te warm is
  • 6:46 - 6:49
    en die van Mama Beer te koud,
  • 6:51 - 6:55
    zou dan de kom van Baby Beer
    zelfs niet nog kouder moeten zijn
  • 6:55 - 6:57
    als we de trend volgen?
  • 6:58 - 7:00
    Je hebt dit je hele leven al geaccepteerd,
  • 7:00 - 7:04
    maar als je er een beetje over nadenkt,
    is het misschien niet zo eenvoudig.
  • 7:05 - 7:09
    Natuurlijk bepaalt de afstand
    van een planeet tot de zon de temperatuur.
  • 7:09 - 7:11
    Dit moet een rol spelen
    voor de bewoonbaarheid.
  • 7:11 - 7:14
    Maar misschien zijn er andere dingen
    waaraan we moeten denken.
  • 7:14 - 7:15
    Misschien aan de kommen zelf
  • 7:15 - 7:19
    die ook een rol spelen
    in de afloop van het verhaal,
  • 7:19 - 7:20
    over wat precies goed is.
  • 7:21 - 7:24
    Ik zou het kunnen hebben
    over de kenmerken van deze drie planeten
  • 7:24 - 7:26
    die de bewoonbaarheid kunnen beïnvloeden,
  • 7:26 - 7:27
    maar om egoïstische redenen
  • 7:27 - 7:30
    die verband houden
    met mijn eigen onderzoek
  • 7:30 - 7:33
    en het feit dat ik hier
    de klikker vastheb en jullie niet --
  • 7:33 - 7:34
    (Gelach)
  • 7:34 - 7:36
    wil ik graag nog wat zeggen
  • 7:36 - 7:37
    over magnetische velden.
  • 7:37 - 7:40
    De aarde heeft er een,
    maar Venus en Mars niet.
  • 7:40 - 7:44
    Magnetische velden worden opgewekt
    in het diepe inwendige van een planeet
  • 7:44 - 7:47
    door ronddraaiend,
    elektrisch geleidend, vloeibaar materiaal
  • 7:47 - 7:50
    wat dit grote oude magnetische veld
    rondom de aarde veroorzaakt.
  • 7:50 - 7:53
    Als je een kompas hebt,
    weet je waar het noorden is.
  • 7:53 - 7:55
    Venus en Mars hebben dat niet.
  • 7:55 - 7:56
    Met een een kompas op Venus en Mars,
  • 7:56 - 7:58
    gefeliciteerd, loop je verloren.
  • 7:58 - 8:00
    (Gelach)
  • 8:00 - 8:02
    Beïnvloedt dit de bewoonbaarheid?
  • 8:03 - 8:04
    Nou, hoe dan?
  • 8:05 - 8:08
    Veel wetenschappers denken
    dat een magnetisch veld
  • 8:08 - 8:10
    dient als schild voor de atmosfeer,
  • 8:10 - 8:13
    door zonnewinddeeltjes
    rond de planeet af te buigen
  • 8:13 - 8:15
    met een soort krachtveldeffect
  • 8:15 - 8:18
    dat te maken heeft
    met de elektrische lading van de deeltjes.
  • 8:18 - 8:22
    Ik vind het net de niesbescherming
    van een saladebar, maar dan voor planeten.
  • 8:22 - 8:24
    (Gelach)
  • 8:25 - 8:28
    Mijn collega's
    zullen zich later realiseren
  • 8:28 - 8:31
    dat dit de eerste keer in de geschiedenis
    van onze gemeenschap is
  • 8:31 - 8:33
    dat zonnewind vergeleken
    werd met neusslijm.
  • 8:33 - 8:35
    (Gelach)
  • 8:37 - 8:39
    Oké, het effect is dat Aarde
  • 8:39 - 8:42
    al miljarden jaren kan zijn beschermd,
  • 8:42 - 8:44
    omdat we een magnetisch veld hebben.
  • 8:44 - 8:46
    De atmosfeer is niet kunnen ontsnappen.
  • 8:46 - 8:48
    Mars is daarentegen onbeschermd
  • 8:48 - 8:50
    door het ontbreken
    van het magnetisch veld
  • 8:50 - 8:52
    en na miljarden jaren
  • 8:52 - 8:54
    is misschien genoeg atmosfeer weggelekt
  • 8:54 - 8:57
    om te kunnen verklaren
    waarom een bewoonbare planeet
  • 8:57 - 8:59
    de planeet werd die we vandaag zien.
  • 8:59 - 9:02
    Andere wetenschappers denken
    dat magnetische velden
  • 9:02 - 9:04
    meer werken als de zeilen op een schip,
  • 9:05 - 9:09
    waardoor de planeet met meer energie
    uit de zonnewind kan interageren
  • 9:09 - 9:13
    dan de planeet in staat zou zijn geweest
    om dat op zichzelf te doen.
  • 9:13 - 9:16
    De zeilen kunnen energie
    verzamelen uit de zonnewind.
  • 9:16 - 9:18
    Het magnetisch veld
    kan energie halen uit de zonnewind
  • 9:19 - 9:22
    wat het mogelijk maakt
    dat nog meer atmosfeer gaat ontsnappen.
  • 9:22 - 9:24
    Het is een idee dat getest moet worden,
  • 9:24 - 9:26
    maar het effect en hoe het werkt,
  • 9:26 - 9:27
    lijkt duidelijk.
  • 9:27 - 9:28
    Dat is omdat we weten
  • 9:28 - 9:31
    dat energie van de zonnewind
    binnenkomt in onze atmosfeer
  • 9:31 - 9:32
    hier op Aarde.
  • 9:32 - 9:35
    Die energie wordt
    langs magnetische veldlijnen
  • 9:35 - 9:36
    naar de poolgebieden geleid,
  • 9:36 - 9:39
    wat een ongelooflijk
    mooie aurora oplevert.
  • 9:39 - 9:41
    Als je ze ooit heb meegemaakt,
    het is prachtig.
  • 9:41 - 9:43
    We weten dat de energie binnenkomt.
  • 9:43 - 9:46
    We proberen te meten
    hoeveel deeltjes eruit gaan
  • 9:46 - 9:49
    en of het magnetisch veld
    dat op enigerlei wijze beïnvloedt.
  • 9:51 - 9:53
    Ik legde jullie dus een probleem voor,
  • 9:53 - 9:55
    maar heb er nog geen oplossing voor.
  • 9:55 - 9:57
    Wij hebben geen oplossing.
  • 9:57 - 9:59
    Maar we werken eraan.
    Hoe zijn we er mee bezig?
  • 9:59 - 10:01
    We stuurden ruimtevaartuigen
    naar alle drie planeten.
  • 10:01 - 10:03
    Sommige draaien er nu rond,
  • 10:03 - 10:06
    waaronder het MAVEN-ruimtevaartuig,
    momenteel in een baan om Mars.
  • 10:06 - 10:10
    Ik ben erbij betrokken
    en het wordt van hieruit geleid,
  • 10:10 - 10:11
    vanuit de Universiteit van Colorado.
  • 10:11 - 10:14
    Het meet het ontsnappen van de atmosfeer.
  • 10:14 - 10:17
    We doen soortgelijke metingen
    voor Venus en Aarde.
  • 10:17 - 10:19
    Zodra we al onze metingen hebben,
  • 10:19 - 10:21
    kunnen we ze met elkaar combineren
  • 10:21 - 10:25
    en begrijpen hoe die drie planeten
    interageren met hun ruimteomgeving,
  • 10:25 - 10:26
    met hun 'milieu',
  • 10:26 - 10:30
    en beslissen of magnetische velden
    belangrijk zijn voor bewoonbaarheid
  • 10:30 - 10:31
    of niet.
  • 10:31 - 10:33
    Als we dat weten,
    wat heb je er dan aan?
  • 10:33 - 10:35
    Ik bedoel, ik geef er veel om ...
  • 10:36 - 10:38
    Ook wel financieel, maar ook gewoon veel.
  • 10:38 - 10:40
    (Gelach)
  • 10:40 - 10:43
    In de eerste plaats
    zal een antwoord op deze vraag
  • 10:43 - 10:45
    ons meer leren over de drie planeten,
  • 10:45 - 10:46
    Venus, Aarde en Mars.
  • 10:46 - 10:49
    Over de manier waarop ze
    nu interageren met hun omgeving,
  • 10:49 - 10:51
    maar ook hoe dat
    miljarden jaren geleden was,
  • 10:51 - 10:54
    of ze lang geleden al dan niet
    bewoonbaar waren.
  • 10:54 - 10:57
    Het zal ons leren
    over de ons omringende atmosferen.
  • 10:57 - 10:59
    Maar ook kan deze kennis
  • 10:59 - 11:01
    worden toegepast op alle atmosferen,
  • 11:02 - 11:05
    met inbegrip van de planeten
    die we nu waarnemen rond andere sterren.
  • 11:05 - 11:07
    Het Kepler-ruimtevaartuig,
  • 11:07 - 11:10
    dat hier in Boulder is gebouwd
    en van hieruit bediend wordt,
  • 11:10 - 11:14
    bekijkt een gebied aan de hemel
    zo groot als een postzegel,
  • 11:14 - 11:15
    nu al een paar jaar.
  • 11:15 - 11:17
    Het heeft al duizenden
    planeten gevonden --
  • 11:17 - 11:20
    in een gebied aan de hemel
    zo groot als een postzegel
  • 11:20 - 11:24
    dat representatief is
    voor eender welk deel van de hemel.
  • 11:25 - 11:31
    20 jaar geleden kenden we nul planeten
    buiten ons zonnestelsel
  • 11:31 - 11:32
    en nu kennen we er zoveel
  • 11:32 - 11:36
    dat we niet weten
    welke eerst te onderzoeken.
  • 11:37 - 11:39
    Elke clou is welkom.
  • 11:41 - 11:44
    Gebaseerd op de waarnemingen van Kepler
  • 11:44 - 11:46
    en soortgelijke waarnemingen,
  • 11:46 - 11:47
    geloven wij nu
  • 11:47 - 11:52
    dat van de 200 miljard sterren
    in de Melkweg alleen,
  • 11:53 - 11:57
    gemiddeld elke ster
    ten minste één planeet heeft.
  • 11:59 - 12:02
    De schattingen suggereren ook nog eens
  • 12:02 - 12:07
    dat er ergens tussen de 40 miljard
    en 100 miljard planeten zijn
  • 12:07 - 12:09
    die wij als bewoonbaar zouden definiëren,
  • 12:11 - 12:13
    in onze Melkweg alleen al.
  • 12:15 - 12:17
    We hebben waarnemingen van die planeten,
  • 12:17 - 12:19
    maar we weten gewoon
    nog niet welke bewoonbaar zijn.
  • 12:19 - 12:23
    Het is een beetje alsof je gevangen zit
    in een rode vlek --
  • 12:23 - 12:24
    (Gelach)
  • 12:24 - 12:25
    op een podium
  • 12:26 - 12:30
    en wetende dat er
    die andere werelden zijn,
  • 12:31 - 12:34
    wil je wanhopig meer over hen weten,
  • 12:35 - 12:39
    hen testen en erachter komen
    of misschien één of twee ervan
  • 12:39 - 12:41
    een beetje zijn zoals jij.
  • 12:42 - 12:45
    Je kunt dat niet.
    Je kunt er niet heen, nog niet.
  • 12:45 - 12:49
    En daarom moet je de tools gebruiken
    die je hebt ontwikkeld
  • 12:49 - 12:50
    voor Venus, Aarde en Mars
  • 12:50 - 12:53
    en moet je ze toepassen
    op die andere situaties
  • 12:53 - 12:58
    en maar hopen redelijke gevolgtrekkingen
    te kunnen maken uit die gegevens,
  • 12:58 - 13:01
    zodat je zult kunnen bepalen
    welke planeten de beste kandidaten zijn
  • 13:01 - 13:04
    voor bewoonbaarheid en welke niet.
  • 13:04 - 13:07
    Uiteindelijk en in ieder geval voorlopig
  • 13:07 - 13:10
    is dit onze rode vlek, hier.
  • 13:10 - 13:14
    Dit is de enige bewoonbare planeet
    die we kennen,
  • 13:14 - 13:17
    hoewel we er zeer binnenkort
    meer kunnen kennen.
  • 13:17 - 13:20
    Maar tot nu toe is dit
    de enige bewoonbare planeet
  • 13:20 - 13:21
    en onze rode vlek.
  • 13:22 - 13:24
    Ik ben echt blij dat we hier zijn.
  • 13:25 - 13:26
    Bedankt.
  • 13:26 - 13:29
    (Applaus)
Title:
Wat een planeet nodig heeft om leven te ondersteunen
Speaker:
Dave Brain
Description:

"Venus is te heet, Mars is te koud en Aarde is precies goed", zegt planetaire wetenschapper Dave Brain. Maar waarom? In deze leuke, grappige talk verkent Brain de fascinerende wetenschap achter wat een planeet nodig heeft om leven te herbergen -- en waarom de mensheid hier precies op de juiste plaats en op het juiste moment zit als het gaat om de chronologie van planeten waar leven mogelijk is.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:42

Dutch subtitles

Revisions