Pięć głównych religii świata - John Bellaimey

Obejrzyj całą lekcję na: http://ed.ted.com/lessons/the-five-major-world-religions-john-bellaimey

To normalne, że ludzie borykają się z pytaniami, takimi jak: „Skąd pochodzimy?" lub „Jak trzeba żyć, by nasze życie miało jakieś znaczenie?". Wokół tych pytań oscyluje pięć głównych religii świata - ale to nie jedyna rzecz, która je łączy. John Bellaimey opowiada i wyjaśnia zawiłą historię i kulturę hinduizmu, judaizmu, buddyzmu, chrześcijaństwa i islamu.

Lekcja - John Bellaimey, animacja - TED-Ed.

Od niepamiętnych czasów

ludzie zastanawiali się

"Skąd pochodzimy?

Jakie jest nasze miejsce na świecie?

Co dzieje się z nami po śmierci?".

Religie to systemy wierzeń,

które rozwijały się na przestrzeni lat

w odpowiedzi na te

i inne odwieczne pytania.

Napędzało je przekonanie,
że niektóre z niewiadomych

może wyjaśnić tylko wiara.

Opierały się też na przeczuciu,

że istnieje coś potężniejszego od nas,

czemu musimy być posłuszni,

lub źródło, z którego wszyscy pochodzimy

i do którego musimy powrócić.

Hinduizm oznacza religie Indii.

Nie jest to jedna religia,

ale wiele powiązanych ze sobą wierzeń

i praktyk duchowych.

Jego początki sięgają 5000 lat wstecz

do czasów Kryszny,

człowieka tak cnotliwego,

że stał się znany jako wcielenie Wisznu,

inkarnację boga w człowieku.

Nauczał, że życie podlega karmie,

prawu przyczyny i skutku,

a do nas należy wykonywanie
swoich obowiązków, czyli dharmy,

odpowiednich dla pozycji społecznej,

nie martwiąc się o przebieg wydarzeń.

Gdy umieramy, wcielamy się w nowe ciało.

Jeśli wypełniliśmy dharmę

i nasze zobowiązania w poprzednim życiu,

otrzymujemy dobrą karmę,

która wprowadza naszą duszę
na wyższy szczebel drabiny społecznej.

Reinkarnacja w kolejne życie

zależy więc od dotychczasowego.

Koło odrodzeń to sansara.

Bardzo święta osoba,

która przeżyła życie
z wystarczająco dobrą karmą,

może opuścić koło.

Ta ucieczka nazywana jest mokszą.

Hinduizm naucza, że wszystko to jedność.

Cały wszechświat

to nadzmysłowa rzeczywistość - Brahman.

Jest tylko jeden Brahman,

ale w nim wielu bogów,

których role, wygląd i formy są różne

w różnych tradycjach.

Brahma jest stwórcą,

Wisznu obrońcą,

który czasem przyjmuje ludzką formę,

a Śiwa potrafi przeistaczać

lub jest Panem Tańca.

Durga to zaciekła obrończyni, boska matka.

Ganeśa, o głowie słonia,

jest mądrym patronem sukcesu.

Hinduizm jest trzecią
z największych religii świata.

I choć większość Hindusów żyje w Indiach,

można ich znaleźć na każdym kontynencie,

w sumie miliard ludzi.

Przenieśmy się na zachód,

przez pustynie i góry,

aż do żyznego półksiężyca sprzed 4000 lat.

Judaizm narodził się, gdy Bóg wezwał

Abrahama i Sarę do opuszczenia Mezopotamii

i udania się do ziemi Kanaan.

W nagrodę za wiarę w jedynego Boga,

dość rewolucyjny pogląd

w ówczesnym, politeistycznym świecie,

mieli otrzymać ziemię i liczne potomstwo.

Z tej obietnicy pochodzą ziemie Izraela

i naród wybrany.

Jednak życie na tej ziemi

i utrzymanie wspólnoty

miały okazać się bardzo trudne.

Izraelici byli niewolnikami w Egipcie,

ale Bóg ich wyzwolił

z pomocą proroka Mojżesza,

który otrzymał Dziesięć Przykazań.

Potem ich liczba wielokrotnie wzrosła.

Izraelici podbili Ziemię Obiecaną,

lecz ich panowanie trwało
tylko kilkaset lat.

Izrael leży na rozdrożu,

przez które na przestrzeni wieków

przemaszerowało wiele armii.

W roku 70.

Rzymianie zniszczyli świątynię

znajdującą się w Jerozolimie.

Tak oto religia ta przeobraziła się

z religii świątynnej,

ze składaniem ofiar i kapłanami,

w religię księgi.

Dlatego też Judaizm jest wiarą

pełną symboli, czci i głębokich znaczeń

powiązanych z historią.

Wiele świętych tekstów składa się

na hebrajską biblię, czyli Tanach,

a setki dyskusji i spisanych interpretacji

składają się na obszerne kompendium

głębszych znaczeń,

zwane Talmudem.

Żydzi odnajdują bogate,
symboliczne znaczenia w codziennym życiu.

Podczas wieczerzy sederowej

każde danie symbolizuje

aspekt wyjścia z niewoli.

Wagę dorastania podkreśla się,

kiedy młodzi ludzie

osiągają wiek bat i bar micwy -

ceremonii przejęcia odpowiedzialności

za swoje czyny

i uroczystego

wejścia w dorosłość

w duchu wiary, historii i tekstów

narodu żydowskiego.

Na świecie jest 14 milionów Żydów.

6 mln w Izraelu,

który uzyskał niepodległość

po tragedii Holocaustu
podczas II Wojny Światowej,

oraz 5 mln w USA.

Wróćmy teraz do Indii sprzed 2500 lat,

gdzie narodził się buddyzm

dzięki młodemu księciu Siddharcie.

Mówi się, że w nocy, gdy został poczęty,

jego matkę, królową Mayę,

odwiedził we śnie biały słoń,

który się zbliżył do jej boku.

10 miesięcy później
przyszedł na świat książę Siddhartha

i wiódł życie pełne luksusu.

Porzucił wygody po tym,

gdy jako młodzieniec

zobaczył ludzkie cierpienie,

które dotąd przed nim skrywano,

i od razu postanowił szukać jego źródeł.

Dlaczego ludzie muszą cierpieć?

Czy musimy wcielać się w setki żyć?

Na początku myślał, że problem tkwi

w przywiązaniu do rzeczy materialnych.

Porzucił więc wszystkie dobra

i został włóczęgą,

ale to z pewnością go nie uszczęśliwiło.

Wtedy usłyszał słowa nauczyciela muzyki:

"Nie naprężaj zbyt struny, bo pęknie,

ale nie pozwól by była zbyt luźna,

bo nie wyda dźwięku".

Nagle zrozumiał,

że popadanie ze skrajności w skrajność

było błędem.

Wypośrodkowanie między bogactwem a biedą

wydawało się najmądrzejsze.

Medytując pod drzewkiem bodhi,

doczekał się reszty odpowiedzi.

Życie jest pełne cierpienia.

Jego źródłem jest pragnienie

zaspokajania własnych potrzeb
kosztem innych ludzi.

Realizacja ośmiostopniowego planu,

może nauczyć ograniczania tej potrzeby,

a tym samym zmniejszyć cierpienie.

Tego dnia Siddhartha stał się Buddą,

czyli oświeconym.

Nie jedynym, ale pierwszym.

Plan buddyzmu nazywany jest

Ośmioraką Ścieżką

i choć nie łatwo nią podążać,

jest drogowskazem

do oświecenia dla milionów ludzi.

To właśnie oznacza Buddyzm.

Stan miłosierdzia,

wnikliwość,

spokój

i niezłomność.

Odkąd powstał z medytacji,

aż do śmierci w starczym wieku,

Budda nauczał ludzi,
jak doznać oświecenia.

Właściwa mowa,

cele,

umysł skupiony na prawdzie

i serce skupione na miłości do bliźniego.

Wielu buddystów wierzy w Boga lub bogów,

ale czyny są ważniejsze od wierzeń.

Obecnie na świecie

jest koło miliarda buddystów,

głównie na wschodzie,
południowym wschodzie i południu Azji.

2000 lat temu w żydowskiej Ziemi Obiecanej

narodziło się chrześcijaństwo.

Tak jak hinduiści nazywają Krysznę
"bogiem w ludzkiej postaci”,

tak samo chrześcijanie nazywają Jezusa.

Chrześcijaństwo wyrosło z judaizmu,

tak jak buddyzm wyrósł z hinduizmu.

Anioła Gabriel został
zesłany przez Boga Abrahama,

by prosić młodą kobietę, Maryję,

aby ta została matką Syna Bożego.

Był nim Jezus.

Wychowany na stolarza

przez Maryję i jej męża Józefa.

W wieku 30 lat

zaczął publicznie głosić

żywe słowo Boże.

Mniej zainteresowany religijnością

niż sprawiedliwością i łaską,

Jezus uleczał chorych, by porwać tłumy

i nauczać ich o swym niebieskim ojcu,

czułym, przebaczającym i uważnym.

Zapraszał wszystkich do wspólnego stołu

by pokazać, na czym polega Boże Królestwo,

wspólnota wyrzutków,
grzeszników i świętych.

Minęły zaledwie 3 lata,

zanim jego niekonwencjonalna mądrość

wpędziła go w kłopoty.

Został aresztowany

i stracony przez Rzym

w sposób typowy dla awanturników,

przez śmierć na krzyżu.

Krótko po pogrzebie

kobiety odkryły, że grób jest pusty

i szybko rozniosły wieści,

przekonane, że powstał z martwych.

Pierwsi chrześcijanie opisywali

spotkania ze zmartwychwstałym Jezusem,

budząc zaufanie do jego przesłania:

"Miłujcie się, jak ja was umiłowałem".

Chrześcijanie świętują narodziny Jezusa

w grudniu, w Boże Narodzenie,

a Jego mękę, śmierć i zmartwychwstanie

podczas Wielkiego Tygodnia na wiosnę.

W sakramencie chrztu

zmycie grzechu

i przyjęcie do wspólnoty chrześcijan

jest wspomnieniem chrztu Jezusa,

kiedy to porzucił życie stolarza.

W sakramencie komunii

chrześcijanie jedzą chleb i piją wino

konsekrowane jako ciało i krew Jezusa,

wspominając ostatnią wieczerzę.

Na świecie są dwa miliardy chrześcijan,

co stanowi prawie 1/3 światowej populacji.

Islam rozpoczął się 1400 lat temu,

gdy mężczyzna wielkiej cnoty

medytował w jaskini

na arabskiej pustyni.

Mężczyzną tym był Mahomet.

Nawiedził go boski posłaniec,

ponownie - anioł Gabriel,

po arabsku Dżibril,

przynosząc słowa Allaha,

jedynego Boga Abrahama.

W następnych latach

Mahomet otrzymywał kolejnej wieści,

które zapamiętywał i których nauczał.

Recytował wersy pełne mądrości,

pięknych rymów

i tajemniczych metafor.

Jednak Mahomet był kupcem, nie poetą.

Wielu uznało, że wersy

rzeczywiście musiały być słowami Boga,

i ci stali się pierwszymi muzułmanami.

Słowo muzułmanin oznacza tego,

który poddaje się woli Boga.

Pięć obowiązków muzułmanina,

zwanych Pięcioma Filarami, to:

szahada: publiczne zapewnienie,

że nie ma Boga prócz Allaha,

a Mahomet jest jego prorokiem,

salat: modlitwa odmawiana 5 razy dziennie
z twarzą zwróconą w stronę Mekki,

zakat - obowiązek oddania biednym

2 lub 3% swoich dochodów,

saum – post od wschodu do zachodu słońca

podczas księżycowego miesiąca Ramadan,

aby wzmocnić siłę woli

i zaufanie Bogu

oraz hadżdż – raz w życiu

każdy muzułmanin, którego na to stać,
powinien odbyć pielgrzymkę

do świętego miasta – Mekki,

jako próbę czasu,

w którym stanie przed Bogiem

decydującym czy jest godny

dostąpić życia wiecznego u Jego boku.

Słowa Boga

wyjawiane prorokowi przez 23 lata

są zebrane w Koranie,

co dosłownie oznacza "recytację”.

Muzułmanie uważają Koran
za jedyną świętą księgę

nieskalaną przez człowieka.

Wielu uważa ją również

za najwybitniejsze dzieło

literatury arabskiej.

Islam jest drugą pod względem
wielkości religią świata,

wyznawaną przez ponad 1,5 miliarda
muzułmanów na całym świecie.

Religia była i jest jednym
z aspektów kultury

odkąd tylko powstała,

a sposoby jej praktykowania
są niezliczone.

Wspólną cechą wszystkich religii

jest szukanie sensu

ponad pustymi zachciankami

i szarą rzeczywistością,

ponad grzechem,

cierpieniem

i śmiercią.

Ponad strachem

i ponad nami.