-
Title:
Αστική αρχιτεκτονική με έμπνευση από τα βουνά, τα σύννεφα και τα ηφαίστεια
-
Description:
Αντλώντας έμπνευση από τη φύση, ο αρχιτέκτονας Μα Γιανσόνγκ κάνει σχέδια που κόβουν την ανάσα για κτίρια που ξεφεύγουν από τη συμμετρία σε σχήμα κουτιού που συναντάμε σε τόσες πολλές σύγχρονες πόλεις. H πληθωρική και γεμάτη χάρη δουλειά του - από το ζευγάρι των ουρανοξυστών που «χορεύουν» μεταξύ τους μέχρι την Όπερα που μοιάζει χιονοσκέπαστο βουνό - μας δείχνει την ομορφιά της αρχιτεκτονικής που αψηφά τις νόρμες.
-
Speaker:
Μα Γιανσόνγκ
-
Είμαι αρχιτέκτονας.
-
Αυτή η φωτογραφία δείχνει
την πόλη απ' όπου κατάγομαι,
-
το Πεκίνο, στην Κίνα.
-
Το παλιό Πεκίνο μοιάζει με πανέμορφο κήπο,
-
μπορείς να δεις πολλή φύση.
-
Όταν ήμουν μικρός,
-
έμαθα να κολυμπώ σ' αυτή τη λίμνη
-
και σκαρφάλωνα στα βουνά
κάθε μέρα μετά το σχολείο.
-
Όταν είχα πια μεγαλώσει, όμως,
-
χτίζονταν όλο και πιο πολλά
σύγχρονα κτίρια.
-
Όλα πανομοιότυπα.
-
Όλα μοιάζουν με σπιρτόκουτα.
-
Γιατί τα σύγχρονα κτίρια κι οι πόλεις
είναι γεμάτα κουτιά;
¶
-
Σ' αυτή τη φωτογραφία,
βλέπετε βασικά δύο πόλεις.
-
Στα αριστερά τη Νέα Υόρκη,
-
και στα δεξιά την Τιαντζίν,
μια κινεζική πόλη
-
υπό κατασκευή.
-
Έχουν παρόμοιες κορυφογραμμές.
-
Ίσως ακολουθούν και τις ίδιες αρχές.
-
Συναγωνίζονται ποια είναι
η πιο πυκνοκατοικημένη,
-
ποια θα καταλάβει πιο πολύ χώρο,
-
ποια θα είναι πιο αποδοτική.
-
Εξαιτίας αυτών, η μοντέρνα αρχιτεκτονική
-
γίνεται σύμβολο εξουσίας και δύναμης.
-
Υπάρχει μεγάλη ανοικοδόμηση
στις κινεζικές πόλεις
¶
-
και, ξέρετε,
-
όχι μόνο συναγωνίζονται
για να καταλάβουν τον χώρο και το ύψος,
-
αλλά μαθαίνουν πολλά από στρατηγικές
αστικής δόμησης της Β. Αμερικής
-
κι αναπαράγουν πολλά από πόλη σε πόλη.
-
Εδώ, λοιπόν, το λέμε
«1.000 πόλεις με ένα πρόσωπο».
-
Οπότε ως αρχιτέκτονας στην Κίνα,
¶
-
πρέπει ν' αναρωτηθώ
τι μπορώ να κάνω γι' αυτό;
-
Μια μέρα, καθώς περπατούσα στον δρόμο,
-
είδα κάποιους που πουλούσαν ψάρια.
-
Είχαν τα ψάρια σ' αυτή
την λεκάνη σε σχήμα κύβου.
-
Αναρωτήθηκα το ίδιο,
-
γιατί σε σχήμα κύβου
και ο χώρος για τα ψάρια;
-
Τους αρέσει;
-
-
-
Ίσως οι χώροι σε σχήμα κύβου,
η αρχιτεκτονική τους,
-
είναι πιο οικονομική,
πιο εύκολη στην κατασκευή.
-
Έκανα, λοιπόν, μια μικρή έρευνα,
-
έβαλα κάμερα και παρατήρησα
πώς συμπεριφέρονται τα ψάρια
-
μέσα στον χώρο-κύβο.
-
Βρήκα ότι μάλλον δεν ήταν ευτυχισμένα.
-
Ο χώρος σε σχήμα κύβου
δεν ήταν η καταλληλότερη κατοικία,
-
κι έτσι αποφάσισα
να τους σχεδιάσω μια νέα λεκάνη.
-
Θεωρώ ότι θα έπρεπε να είναι πιο φυσική,
-
να είναι πιο ρευστός ο χώρος εσωτερικά.
-
Με πιο περίπλοκους εσωτερικούς χώρους.
-
Νομίζω τα ψάρια θα είναι
πιο χαρούμενα σ' αυτόν τον χώρο,
-
αν και δεν το ξέρω με σιγουριά
αφού δεν μου μιλάνε.
-
-
-
είχαμε την ευκαιρία να σχεδιάσουμε
αυτό το αληθινό κτίριο για ανθρώπους.
-
Πρόκειται για δυο πύργους
-
που χτίσαμε στη Μισισόγκα,
μια πόλη έξω από το Τορόντο.
-
Ο κόσμος το λέει «Πύργοι Μέριλιν Μονρό»
-
-
εξαιτίας της καμπυλότητάς τους.
¶
-
Η ιδέα ήταν να χτίσουμε έναν πύργο,
-
ουρανοξύστη, συγκρότημα
κατοικιών, όχι κουτί όμως.
-
Το έχουμε εμπνευστεί από τη φύση,
-
με τη δυναμική της λιακάδας
και του ανέμου.
-
Αφού τελειώσαμε τον σχεδιασμό
του πρώτου πύργου,
-
μας είπαν,
-
«Δεν χρειάζεται να σχεδιάσετε τον δεύτερο,
-
απλά να επαναλάβετε το ίδιο σχέδιο,
-
και θα πληρωθείτε διπλά».
-
Αλλά τους είπα, «Δεν μπορείς να έχεις
δύο Μέριλιν δίπλα-δίπλα».
-
Η φύση ποτέ δεν επαναλαμβάνεται,
-
οπότε τώρα έχουμε δύο κτίρια
σε χορευτική αρμονία μεταξύ τους.
-
Έτσι κάνω στον εαυτό μου την εξής ερώτηση.
¶
-
Γιατί στη σύγχρονη πόλη
-
νομίζουμε συχνά ότι η αρχιτεκτονική
είναι μια μηχανή, είναι ένα κουτί;
-
Θέλω, λοιπόν, να δω πώς οι άνθρωποι
έβλεπαν τη φύση παλιά.
-
Σε αυτόν τον παραδοσιακό κινεζικό πίνακα,
-
είδα ότι συχνά αναμείγνυαν
-
το φυσικό με το τεχνητό, το φτιαχτό,
μ' έναν πολύ έντονο τρόπο,
-
ώστε να δημιουργήσουν αυτό το τοπίο
που προκαλεί συναισθήματα.
-
Οπότε στη σύγχρονη πόλη, το ερώτημα είναι:
-
Υπάρχει τρόπος να μη χωρίζουμε
τα κτίρια από τη φύση,
-
αλλά να τα συνδυάζουμε;
-
Αυτό είναι ένα άλλο ένα έργο
που χτίσαμε στην Κίνα.
¶
-
Είναι ένα αρκετά μεγάλο
οικιστικό συγκρότημα.
-
Μέσα σ' ένα πανέμορφο φυσικό τοπίο.
-
Για να πω την αλήθεια,
την πρώτη φορά που πήγα εκεί,
-
βρήκα την τοποθεσία φοβερά όμορφη.
-
Και παραλίγο να απορρίψω το έργο,
-
γιατί νιώθεις σαν εγκληματίας
αν παρέμβεις εκεί.
-
Δε θέλω να γίνω εγκληματίας.
-
Όμως το ξανασκέφτηκα,
-
γιατί αν δεν το έκανα εγώ,
-
θα ύψωναν εκεί τους συνηθισμένους
πύργους, ούτως ή άλλως.
-
Και θα ήταν κρίμα.
-
Οπότε αποφάσισα ότι έπρεπε να το δοκιμάσω.
-
-
παίρνοντας τα περιγράμματα
των τριγύρω βουνών,
-
και μετατρέποντας
αυτές τις γραμμές σε κτίρια.
-
Αυτοί, λοιπόν, οι πύργοι,
αντλούν στην ουσία σχήματα
-
και γεωμετρίες από τη φύση.
-
Έτσι, κάθε κτίριο έχει διαφορετικό σχήμα,
-
διαφορετικό μέγεθος, διαφορετικό ύψος.
-
Και γίνονται προέκταση της φύσης
-
όπου είναι χωροθετημένα.
-
-
ο κόσμος νομίζει ότι
χρησιμοποιούμε υπολογιστές
-
για να κάνουμε τέτοια σχέδια,
-
αλλά προσωπικά σχεδιάζω πολύ με το χέρι,
-
γιατί μου αρέσει το στοιχείο του τυχαίου
στο σχέδιο στο χέρι.
-
Αυτά τα σχέδια φέρουν συναισθήματα
-
που τα σχέδια με υπολογιστές δεν έχουν.
-
Η αρχιτεκτονική, οι άνθρωποι και η φύση
μπορούν να συνυπάρξουν
¶
-
κι έχουν μια καλή σχέση
σ' αυτή τη φωτογραφία.
-
Εδώ βλέπετε έναν από
τους αρχιτέκτονες της ομάδας μας.
-
Νομίζω ότι απολαμβάνει
το όμορφο φυσικό τοπίο,
-
και νιώθει ανακουφισμένος
που δεν ανήκει στους εγκληματίες --
-
-
-
-
στο Πεκίνο, μας ζητήθηκε να κάνουμε
κάποιους αστικούς πύργους.
-
Έφτιαξα αυτή τη μακέτα.
-
Είναι αρχιτεκτονική μακέτα,
-
μοιάζει με μίνι-βουνό και μίνι-κοιλάδες.
-
Έβαλα τη μακέτα στο γραφείο μου
και την πότιζα καθημερινά.
-
Χρόνια μετά, ολοκληρώσαμε αυτό το κτίριο.
-
Δείτε πώς το σκίτσο μου
-
μεταφράζεται στο πραγματικό κτίριο.
-
Μοιάζουν αρκετά.
-
Μοιάζει με μαύρο βουνό.
-
Και να πώς αυτό το κτίριο
είναι χωροθετημένο στην πόλη.
-
Βρίσκεται στην άκρη αυτού
του όμορφου πάρκου.
-
Διαφέρει κατά πολύ από τα γύρω κτίρια,
-
επειδή εκείνα προσπαθούν να σχηματίσουν
ένα τείχος γύρω από τη φύση.
-
Εμείς, όμως, εδώ προσπαθούμε
-
να κάνουμε το κτίριο κομμάτι της φύσης,
-
ώστε να προεκτείνουμε τη φύση
από το πάρκο μέσα στην πόλη.
-
Αυτή ήταν η ιδέα.
-
Κάποιος Κινέζος κριτικός τέχνης
ζωγράφισε αυτόν τον πίνακα.
¶
-
Έβαλε στον πίνακα το κτίριό μας.
-
Βλέπετε αυτό το μαύρο, μικροσκοπικό βουνό;
-
Ταιριάζει άψογα μέσα στον πίνακα.
-
Στην πραγματική ζωή, ωστόσο,
-
δεχτήκαμε αντιδράσεις για το σχέδιό μας,
-
επειδή δείχνει τόσο διαφορετικό
από τα γύρω κτίρια.
-
Και μου ζητήθηκε να τροποποιήσω το σχέδιο,
-
είτε στο χρώμα είτε στο σχήμα του,
-
για να ταιριάζει καλύτερα με το πλαίσιο.
-
Οπότε η ερώτησή μου ήταν,
-
γιατί ταιριάζει στον παραδοσιακό,
φυσικό περίγυρο
-
και όχι στην πραγματικότητα;
-
Ίσως κάτι πάει στραβά
με τα πραγματικά κτίρια.
-
Κάτι πάει στραβά με το πλαίσιο.
-
-
χτίσαμε αυτό το κτίριο της Όπερας.
-
Βρίσκεται δίπλα στο ποτάμι,
-
μέσα στον υγρότοπο.
-
Αποφασίσαμε να κάνουμε το κτίριο
κομμάτι του τοπίου
-
και να γίνονται ένα στον ορίζοντα.
-
Κυριολεκτικά μοιάζει
με χιονοσκέπαστο βουνό.
-
Ο κόσμος μπορεί να περπατήσει πάνω του.
-
Τα πρωινά ή όταν δεν έχει
παράσταση όπερας,
-
ο κόσμος έρχεται εδώ, απολαμβάνει τη θέα,
-
και μπορεί να συνεχίσει
τη διαδρομή από το πάρκο
-
ανεβαίνοντας στο κτίριο.
-
Όταν φτάνουν στη στέγη,
-
υπάρχει ένα αμφιθέατρο
που πλαισιώνει τον ουρανό,
-
όπου μπορούν να τραγουδήσουν
προς τον ουρανό.
-
Στο εσωτερικό της όπερας,
-
έχουμε αυτή τη μεγάλη αίθουσα
με πολύ φυσικό φως,
-
και μπορούν να απολαύσουν
κι αυτό το ημι-αίθριο,
-
και την όμορφη θέα γύρω τους.
-
Έχω χτίσει αρκετά βουνά,
¶
-
κι εδώ σας δείχνω
-
ένα κτίριο που νομίζω
ότι μοιάζει με σύννεφο.
-
Το Μουσείο Αφηγηματικών Τεχνών Λούκας
-
που κατασκευάζεται
στην πόλη του Λος Άντζελες.
-
Το μουσείο ιδρύθηκε από τον Τζορτζ Λούκας,
-
τον δημιουργό της σειράς ταινιών
«Ο πόλεμος των άστρων».
-
Γιατί κτίριο που μοιάζει με σύννεφο;
-
Επειδή θεωρώ, φαντάζομαι,
ότι το σύννεφο είναι μυστηριώδες.
-
Είναι φύση.
-
Είναι σουρεαλιστικό το φυσικό στοιχείο
να προσγειώνεται στην πόλη.
-
Σε κάνει να νιώθεις περίεργος
να δεις τι είναι αυτό,
-
και θέλεις να το εξερευνήσεις.
-
Έτσι λοιπόν το κτίριο προσγειώθηκε στη γη.
-
Σηκώνοντας το μουσείο,
-
κάνοντάς το να ίπταται πάνω από το έδαφος,
-
ελευθερώνουμε το τοπίο κάτω από το κτίριο.
-
Και μπορούμε, ταυτόχρονα,
-
να δημιουργήσουμε
τον κήπο στην ταράτσα από πάνω,
-
όπου μπορείτε να καθίσετε
και ν' απολαύσετε τη θέα.
-
Το μουσείο θα ολοκληρωθεί το 2022,
-
κι είστε όλοι καλεσμένοι τότε.
-
Μετά από τα βουνά και τα σύννεφα,
¶
-
χτίζουμε αυτά τα ηφαίστεια
-
πίσω στην Κίνα.
-
Είναι ένα τεράστιο πάρκο
αθλητικών εγκαταστάσεων
-
με τέσσερα στάδια,
-
με ένα γήπεδο ποδοσφαίρου 40.000 θέσεων.
-
Οπότε, είναι πολύ μεγάλο έργο.
-
Από τη φωτογραφία βλέπετε
-
ότι δύσκολα ξεχωρίζει κανείς
το κτίριο από το φυσικό τοπίο.
-
Επομένως, το κτίριο γίνεται φυσικό τοπίο.
-
Ακόμη περισσότερο, γίνεται τέχνη τοπίου,
-
όπου ο κόσμος μπορεί
να περπατά γύρω στο κτίριο,
-
μπορεί να σκαρφαλώνει στο κτίριο
-
καθώς τριγυρίζει
σ' αυτό το πάρκο με τα ηφαίστεια.
-
Αυτή η φωτογραφική απεικόνιση δείχνει
έναν από τους χώρους στα ηφαίστεια.
-
Πρόκειται για πισίνα
-
με φυσικό φως που έρχεται από ψηλά.
-
Αυτό, λοιπόν, που προσπαθούμε να φτιάξουμε
¶
-
είναι ένα περιβάλλον που θολώνει το όριο
-
μεταξύ αρχιτεκτονικής και φύσης.
-
Έτσι, η αρχιτεκτονική δεν είναι πια
λειτουργικό μηχάνημα καθημερινής χρήσης.
-
Αντανακλά και τη φύση γύρω μας.
-
Αντανακλά και την ψυχή και το πνεύμα μας.
-
Ως αρχιτέκτονας, δε νομίζω
-
ότι θα πρέπει να επαναλάβουμε άλλο
αυτά τα άψυχα σπιρτόκουτα στο μέλλον.
-
Νομίζω πως αυτό που ψάχνω
είναι μια ευκαιρία
-
να φτιάξω ένα μέλλον
-
με αρμονία μεταξύ ανθρώπων και φύσης.
-
-