Bir kara deliğin gücünü kullanabilir miyiz? - Fabio Pacucci
-
0:08 - 0:13İnsanların soluk mavi noktamızın
ötesine ulaştığı, -
0:13 - 0:17binlerce ışık yılı uzaktaki gezegenlerde
şehirler oluşturduğu, -
0:17 - 0:22galaktik bir ticaret ve ulaşım ağını
sürdürdüğü uzak bir gelecek hayal edin. -
0:22 - 0:25Medeniyetimizin bu sıçramayı
yapması için ne gerekir? -
0:25 - 0:28Dikkate alınması gereken çok şey var,
nasıl iletişim kurardık? -
0:28 - 0:31Galaktik bir hükümet neye benzeyebilir?
-
0:31 - 0:33En önemlisi de:
-
0:33 - 0:39Bu uygarlığın endüstrisi, dünyevileştirme
operasyonları ve yıldız gemilerine -
0:39 - 0:43güç sağlamak için yeterli
enerjiyi nereden elde ederiz? -
0:44 - 0:48Nikolai Kardashev adlı bir gökbilimci,
gelişen bir medeniyetin -
0:48 - 0:52artan enerji ihtiyaçlarını ölçmek için
bir ölçek önerdi. -
0:52 - 0:56Şu anda içinde bulunduğumuz
ilk evrim aşamasında, -
0:56 - 1:00fosil yakıtlar, güneş panelleri
ve nükleer santraller gibi -
1:00 - 1:02gezegene dayalı yakıt kaynakları
-
1:02 - 1:07muhtemelen kendi güneş sistemimizdeki
diğer gezegenlere yerleşmek için yeterli -
1:07 - 1:09ancak bunun ötesine geçmiyor.
-
1:10 - 1:13Üçüncü ve son aşamadaki
bir medeniyet için, -
1:13 - 1:20galaktik ölçekte genişleme, güneşimizin
her saniye saldığı tam 385 yottajoule'dan -
1:20 - 1:26yaklaşık 100 milyar kat
daha fazla enerji gerektirir. -
1:26 - 1:29Egzotik fizikteki bir gelişmeyi engelleyen
-
1:29 - 1:32tek bir enerji kaynağı yeterli olabilir:
-
1:32 - 1:35Süper kütleli bir kara delik.
-
1:35 - 1:39Kara delikleri enerji kaynakları olarak
düşünmek mantığa aykırı, -
1:39 - 1:44ancak toplama diskleri sayesinde
tam olarak öyleler: -
1:44 - 1:50Olay ufkuna düşen maddenin oluşturduğu
dairesel, düz yapılar. -
1:50 - 1:53Açısal momentumun korunumu nedeniyle,
-
1:53 - 1:57oradaki parçacıklar doğrudan
kara deliğe düşmezler. -
1:57 - 2:00Bunun yerine yavaşça dönerler.
-
2:00 - 2:04Kara deliğin yoğun yer çekimi alanı
nedeniyle, -
2:04 - 2:08bu parçacıklar olay ufkuna yaklaştıkça
potansiyel enerjilerini -
2:08 - 2:10kinetik enerjiye dönüştürür.
-
2:10 - 2:13Parçacık etkileşimleri,
bu kinetik enerjinin -
2:13 - 2:16şaşırtıcı bir maddeden
enerji verimliliğiyle -
2:16 - 2:19uzaya yayılmasına olanak tanır:
-
2:19 - 2:25Dönmeyen kara delikler için %6 ve dönen
kara delikler için %32'ye kadar. -
2:26 - 2:30Bu, şu anda kütleden enerji
elde etmek için mevcut -
2:30 - 2:33en verimli ve yaygın mekanizma olan
nükleer fisyonu -
2:33 - 2:35büyük ölçüde gölgede bırakıyor.
-
2:35 - 2:42Fisyon, bir Uranyum atomunun yalnızca
%0,08'ini enerjiye dönüştürür. -
2:42 - 2:46Bu gücü kullanmanın anahtarı,
Dyson küresi ile de bilinen -
2:46 - 2:52fizikçi Freeman Dyson tarafından
tasarlanan bir yapıda olabilir. -
2:52 - 2:571960'larda Dyson, gelişmiş bir
gezegen medeniyetinin, -
2:57 - 3:01ihtiyaçlarını karşılamak için yayılan
tüm enerjiyi yakalayarak -
3:01 - 3:05ana yıldızlarının etrafında yapay bir
küre oluşturabileceğini öne sürdü. -
3:06 - 3:09Çok daha karmaşık olmasına rağmen
benzer bir tasarım -
3:09 - 3:12teorik olarak kara deliklere
uygulanabilir. -
3:13 - 3:17Enerji üretmek için, kara deliklerin
sürekli olarak beslenmesi gerekir. -
3:17 - 3:21Bu yüzden onu bir küre ile tamamen
örtmek istemeyiz. -
3:21 - 3:24Bunu yapsak bile, birçok süper
kütleli kara deliğin kutuplarından -
3:24 - 3:26ateş eden plazma jetleri,
-
3:26 - 3:30herhangi bir yapıyı paramparça edecek
şekilde ateş ederdi. -
3:30 - 3:34Bunun yerine, devasa, uzaktan kumandalı
-
3:34 - 3:37toplayıcılardan yapılmış bir çeşit
Dyson halkası tasarlayabiliriz. -
3:37 - 3:40Bir kara deliğin etrafındaki
bir yörüngede, -
3:40 - 3:44belki de birikme diskinin düzleminde,
ama daha uzakta toplanırlardı. -
3:44 - 3:47Bu araçlar, toplanan enerjiyi
bir elektrik santraline -
3:47 - 3:50veya depolama amacıyla
bir bataryaya iletmek için -
3:50 - 3:52ayna benzeri paneller kullanabilir.
-
3:53 - 3:58Bu toplayıcıların doğru yarıçapta inşa
edildiğinden emin olmamız gerekiyor, -
3:58 - 4:01çok yakın olurlarsa
yayılan enerjiden erirler. -
4:01 - 4:06Çok uzaktaysa, mevcut enerjinin
yalnızca küçük bir kısmını toplarlar -
4:06 - 4:09ve kara deliğin yörüngesinde dönen
yıldızlar tarafından bozulabilirler. -
4:09 - 4:14Tüm sistemi inşa etmek için
büyük olasılıkla hematit gibi -
4:14 - 4:17birçok Dünya değerinde yüksek
derecede yansıtıcı malzeme artı -
4:17 - 4:23inşaat robotlarından lejyon yapmak için
parçalanmış gezegenler gerekecek. -
4:23 - 4:28Dyson halkası inşa edildiğinde,
galaksinin her koluna yayılmış -
4:28 - 4:32bir uygarlığa güç veren teknolojik
bir şaheser olacaktı. -
4:32 - 4:35Bunların hepsi vahşi bir spekülasyon
gibi görünebilir. -
4:35 - 4:38Ama şimdi bile, mevcut enerji krizimizde,
-
4:38 - 4:42gezegenimizin sınırlı kaynakları ile
karşı karşıyayız. -
4:42 - 4:46Özellikle insan türü hayatta kalmak
ve teknolojik ilerleme için çalıştıkça, -
4:46 - 4:49sürdürülebilir enerji üretiminin
yeni yollarına -
4:49 - 4:52her zaman ihtiyaç duyulacak.
-
4:52 - 4:55Belki de bu astronomik devleri fetheden
-
4:55 - 4:58bir medeniyet çoktan var olabilir.
-
4:58 - 5:00Onların kara deliklerinden gelen ışığın
-
5:00 - 5:04periyodik olarak söndüğünü görerek
Dyson halkasının -
5:04 - 5:08parçalarının aramızdan geçtiğini
bile söyleyebiliriz. -
5:08 - 5:13Ya da belki bu üst yapılar, teori alanında
kalmaya mahkum. -
5:13 - 5:17Sadece zaman ve bilimsel yaratıcılığımız
doğruyu gösterecek.
- Title:
- Bir kara deliğin gücünü kullanabilir miyiz? - Fabio Pacucci
- Speaker:
- Fabio Pacucci
- Description:
-
Tam dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/could-we-harness-the-power-of-a-black-hole-fabio-pacucci
İnsanların Dünya'nın ötesine ulaştığı, binlerce ışık yılı uzaktaki gezegenlerde şehirler oluşturduğu, galaktik bir ticaret ve ulaşım ağını sürdürdüğü uzak bir gelecek hayal edin. Bu sıçramayı yapmak için ne gerekir? Bu medeniyete güç sağlamak için yeterli enerjiyi nereden elde ederiz? Fabio Pacucci, galaktik bir medeniyete güç sağlamak için bir kara delikten gelen enerjiden yararlanma olasılığını araştırıyor.
Ders Fabio Pacucci, animasyon TOTEM Studio tarafından yapılmıştır.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:19
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Could we harness the power of a black hole? | ||
Saliha Karatepeli accepted Turkish subtitles for Could we harness the power of a black hole? | ||
Saliha Karatepeli edited Turkish subtitles for Could we harness the power of a black hole? | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for Could we harness the power of a black hole? |