Garth Lenz: O verdadeiro custo do petróleo

A que se parece realmente a devastación ambiental? En TEDxVictoria, o fotógrafo Garth Lenz comparte impactantes fotografías do proxecto de explotación mineira de areas de alcatrán de Alberta e dos fermosos (e vitais) ecosistemas baixo ameaza. (Filmado en TEDxVictoria)

O máis grande e devastador

proxecto ambiental e industrial
do mundo

está situado no corazón

do bosque máis grande
e mellor conservado do mundo:

O bosque boreal de Canadá.

Esténdese polo norte de Canadá,
en Labrador,

e é o fogar do último gran rabaño
de caribús salvaxes

do mundo, o rabaño do río George,

aproximadamente 400 000 animais.

Por desgraza, cando estiven alí
non dei atopado ningún

mais velaí as cornas como proba.

Ao longo de todo o bosque boreal,
temos a sorte de contar

cunha incrible abundancia
de zonas húmidas.

As zonas húmidas son un dos ecosistemas
máis ameazados no mundo.

Son ecosistemas esenciais,

filtran o aire e a auga,

absorben grandes cantidades
de gases de efecto invernadoiro,

e son o fogar dunha enorme
variedade de especies.

Os bosques boreais son tamén o fogar onde

case a metade das 800 especies
de paxaros de América do Norte

migran ao norte
para reproducirse e criar.

En Ontario, o bosque boreal
esténdese ao sur

ata a beira norte do lago Superior.

Estes bosques boreais de incrible beleza

inspiraron algunhas
das máis famosas obras de arte

da historia canadense:
o Grupo dos Sete inspirouse moito

nesta paisaxe,

por iso, o boreal non é só
un elemento clave

do noso patrimonio natural,

senón tamén unha parte importante
do noso patrimonio cultural.

En Manitoba, velaquí unha foto
da ribeira oriental do lago Winnipeg,

este lugar acaba de ser designado

Patrimonio Cultural da UNESCO.

En Saskatchewan, como por todo
o bosque boreal,

onde están algúns dos
nosos ríos máis famosos,

unha rede incrible de ríos e lagos

que todos os nenos aprenden na escola,

o río da Paz, o Athabasca,
o Churchill aquí, o Mackenzie,

e estas redes eran as rutas históricas

para os viaxantes
e comerciantes de peles,

os primeiros exploradores non aborixes
do Norte canadense

que, inspirándose na xente
das Primeiras Nacións,

usaban canoas e remaban para explorar

unha ruta comercial, unha Pasaxe
do Noroeste para o comercio de pel.

No Norte, o boreal
está bordeado pola tundra,

e xusto por baixo, no Yukón,

temos este val incrible, o Tombstone.

O val Tombstone acolle
a manda de caribús de Grant.

Seguro que escoitaron falar deles,

porque crían a súa prole

no Refuxio Nacional Ártico
da Vida Salvaxe.

Ben, o seu lugar de invernada

tamén é esencial, e non ten protección

e, en teoría, podería ser explotado

para extraer os seus recursos
de gas e minerais.

O bordo oeste do boreal
na Columbia Británica

está marcado polas montañas Costeiras;

e ao outro lado delas

está o maior bosque temperado húmido
que queda no mundo,

o bosque pluvial do Grande Oso,

do que falaremos
con máis detalle nuns minutos.

Todo o bosque boreal acolle
unha enorme variedade

de poboacións indíxenas

e unha cultura rica e variada.

Penso que unha das razóns por que

tantos destes grupos conservaron
unha ligazón co pasado,

coñecen as súas linguas nativas,

as cancións, as danzas, as tradicións,

creo que en parte débese
ao illamento,

á extensión e ao carácter agreste

deste ecosistema intacto
case ao 95 por cento.

E penso que especialmente agora

que atravesamos unha crise ambiental,

temos moito que aprender desta xente

que viviu de forma tan sustentable
neste ecosistema

desde hai máis de 10 000 anos.

No corazón deste ecosistema
atopamos a antítese

de todos estes valores
dos que estivemos a falar

e creo que son algúns dos valores que

nos fan sentir orgullo de ser canadenses.

Isto son as areas bituminosas de Alberta,

as maiores reservas de petróleo do planeta

fóra de Arabia Saudita.

Atrapadas debaixo do bosque boreal

e das zonas húmidas de
Alberta setentrional

están estas amplas reservas
de betume pegañento alcatranado.

E a súa minaría e explotación

están creando devastación
nunha escala que o planeta nunca viu.

Quero tratar de transmitir unha idea
da súa dimensión.

Se miran ese camión alí,

é o camión máis grande
do seu tipo do planeta.

É un camión basculante
de 400 toneladas de capacidade

e as súas dimensións son 13,7 metros

por 10,7 metros de ancho
e 7,7 metros de alto.

Se me poño ao lado do camión,

a miña cabeza andaría pola base

da parte amarela dese tapacubos.

Nas dimensións dese camión,

poderían construír unha casa
de dous pisos de 280 m²

bastante facilmente. Fixen as contas.

Así que en lugar de pensar
niso como nun camión,

pensen niso como en
casas de 280 m².

Non está mal para unha casa.

E aliñen eses camións/casas
un tras doutro

desde aquí abaixo

todo ata a cima.

E logo pensen no grande que é
esa sección tan pequena da mina.

Agora, poden imaxinar iso mesmo

aquí tamén.

Aquí ven, por suposto,
mentres se van afastando,

estes camións convértense nun píxel.

De novo, imaxinen ese cálculo
dun lado ao outro.

Como é de grande esa sección dunha mina?

Esta sería unha área metropolitana
enorme, ampla,

probablemente moito maior
que a cidade de Victoria.

E esta é só unha de varias minas,

10 minas ata agora.

Esta é unha sección
dun complexo de minaría,

e hai sobre 40 ou 50
en proceso de aprobación.

A ningunha mina de areas
se lle negou a aprobación,

por iso, esencialmente,
é só cuestión dun cuño.

O outro método de extracción
é o chamado in situ.

E aquí, cantidades inxentes de auga

sobrequéntanse e bombéanse
a través do chan,

por estas redes de canalizacións,

liñas sísmicas, camiños de perforación,
estacións de compresores.

E aínda que quizais isto
non pareza tan repugnante

como as minas, é mesmo
máis daniño en certo sentido.

Impacta e fragmenta unha parte
máis grande da natureza virxe,

onde hai unha redución
do 90 por cento de especies clave,

como o caribú do bosque e os osos grizzly,

e consome aínda máis enerxía, máis auga,

e produce polo menos
tanto gas de efecto invernadoiro.

Estes desenvolvementos
in situ son polo menos

tan daniños ecoloxicamente como as minas.

O petróleo producido
por calquera dos dous métodos

produce máis emisións de gases
de efecto invernadoiro ca calquera outro.

Esa é unha das razóns de que lle chamen

o petróleo máis sucio do mundo.

É tamén unha das razóns de que sexa

a fonte de carbono máis grande

e de maior crecemento en Canadá,

e é tamén a razón de que Canadá
sexa agora o número tres

en canto á xeración
de carbono por persoa.

Os estanques de residuos son os maiores
encoros tóxicos do planeta.

As areas petrolíferas, ou mellor,
areas de alcatrán,

areas petrolíferas é un nome
de relacións públicas,

porque as compañías petrolíferas
nunca promoverían nada

que lembre unha substancia
pegañenta como o alcatrán,

que é o petróleo máis sucio do mundo.

Así que decidiron chamarlle
areas petrolíferas.

As areas de alcatrán consomen máis auga
que ningún outro proceso petrolífero,

de 3 a 5 barrís de auga
son recollidos, contaminados

e devoltos aos estanques de residuos,

os encoros tóxicos
máis grandes no planeta.

SemCrude, só un dos concesionarios,

en só un dos seus estanques de residuos,

verte 250 000 toneladas
de lixo tóxico cada día.

Iso crea os encoros
tóxicos máis grandes

na historia do planeta.

Por agora, isto é toxina abondo

para cubrir o lago Erie
con 30 cm de profundidade.

E estas balsas de residuos poden ocupar
máis de 3600 hectáreas.

Iso é dous terzos do tamaño
da illa enteira de Manhattan.

É como a distancia desde Wall Street
ao bordo sur de Manhattan

ata quizais a rúa 120.

Este é totalmente...

Este é unha das maiores
balsas de residuos.

Isto podería ser, que? Non sei,
a metade de Manhattan.

E poden ver no contexto,

que é só unha sección
relativamente pequena

dun de 10 complexos de minaría,
mentres outros 40 ou 50

están á espera de seren aprobados axiña.

E, por suposto, estas
balsas de residuos,

non se poden ver moitas balsas
desde o espazo exterior

e poden ver estas, así que quizais
deberiamos parar de chamarlles balsas,

estes enormes ermos tóxicos
son construídos

sen regras nas beiras do río Athabasca.

E o río Athabasca rega augas abaixo

as terras de varias comunidades aborixes.

En Fort Chipewyan, as 800 persoas de alí

atopan toxinas na cadea alimentaria,

está cientificamente demostrado.

As toxinas das areas de alcatrán
están na cadea alimentaria,

e isto causa taxas de cancro

ata 10 veces superiores á media do Canadá.

A pesar diso, a xente ten que vivir,

ten que comer esta comida para sobrevivir.

O prezo incriblemente alto

do transporte aéreo de comida para
as remotas comunidades aborixes do Norte

e a altas taxas de desemprego

fan disto unha necesidade absoluta
para a supervivencia.

Hai poucos anos, un home das
Primeiras Nacións prestoume un barco.

E díxome: "Cando vaias ao río,

baixo ningún motivo comas peixe.

É canceríxeno."

E aínda así, no soportal
da casa dese home,

vin catro peixes. El tiña que alimentar
a súa familia para sobrevivir.

E como pai, non podo imaxinar
como iso che afecta a alma.

E iso é o que estamos a facer.

O bosque boreal é tamén

quizais a nosa mellor defensa contra
o quecemento global e o cambio climático.

O bosque boreal absorbe máis carbono

que ningún outro ecosistema terrestre.

E isto é absolutamente crucial.

Así que o que estamos a facer é,

collemos o sumidoiro máis eficaz
para absorber gases invernadoiro,

absórbense dúas veces máis
gases de efecto invernadoiro

por hectárea no bosque boreal
que nas selvas húmidas.

E o que estamos a facer é destruír

este sumidoiro de carbono,
converténdoo nunha bomba de carbono.

Estamos a substituír iso
polo máis grande

proxecto industrial na historia do mundo,

que está a extraer o petróleo
en cuxa produción se emiten

os gases de efecto invernadoiro
con máis contido en carbono do mundo.

E estamos a facer iso na segunda maior

reserva de petróleo no planeta.

Esta é unha das razóns por que Canadá,

antes un heroe do cambio climático,

fomos un dos primeiros signatarios
do Protocolo de Quioto.

Agora somos o país
con máis grupos de presión

na Unión Europea e en Washington, D.C.,

a ameazar con guerras comerciais
cando estes países

falan de introducir lexislación positiva

para limitar a importación de combustibles
de alto contido en carbono,

de emisións de gases de
efecto invernadoiro, ou semellante,

en conferencias internacionais,

sexa en Copenhague ou en Cancún,

conferencias internacionais
sobre cambio climático,

somos o país que recibe
o "Premio Dinosauro"

todos os días por ser o maior obstáculo

na solución deste problema.

Só 113 km río abaixo

está o delta de auga doce
máis grande do mundo,

o Delta Paz-Athabasca,

o único no punto de unión
das catro rutas migratorias.

É unha zona húmida
de importancia mundial,

quizais a máis grande do planeta.

Un hábitat incrible para
a metade das especies de paxaros

que se atopan en América do Norte,
que emigran aquí.

E tamén o último refuxio para a manda
máis grande de bisonte salvaxe,

e tamén, por suposto, hábitat esencial
para moitas outras especies.

Pero tamén está a ser
ameazado pola cantidade masiva

de auga que se retira do Athabasca,

que alimenta estas zonas húmidas,

e tamén pola incrible carga tóxica

dos encoros tóxicos
máis grandes no planeta,

que está a entrar na cadea alimentaria

de todas as especies augas abaixo.

Por moi malo que pareza,
as cousas van ir

a peor, moito moito peor.

Esta é a infraestrutura
como a vemos agora.

Isto é o que está planeado para 2015.

E poden ver aquí o Oleoduto Keystone,

que levaría areas de alcatrán
en bruto ata a Costa do Golfo,

perforando unha canalización

polo corazón agrícola de América do Norte,
dos Estados Unidos,

e asegurando o contrato
co combustible máis sucio do mundo

para consumo dos Estados Unidos,

e poñendo un freo enorme

para o futuro da enerxías limpas
e sustentables en América.

Aquí ven a ruta cara a abaixo
do val Mackenzie.

Isto poñería un gasoduto
para levar gas natural

do Mar de Beaufort polo corazón

da terceira maior conca
hidrográfica do mundo,

e a única aínda intacta
nun 95 por cento.

E construír un gasoduto
cunha autoestrada industrial

cambiaría para sempre
esta natureza incrible,

que hoxe é unha verdadeira
rareza no planeta.

O bosque do Grande Oso
está xusto por riba

do outeiro, nuns cantos km, pasamos

destes bosques boreais
de árbores centenarias,

de quizais 25 cm de diámetro,

ao bosque pluvial temperado costeiro,

empapado de chuvia, árbores milenarias,

con 6 m de diámetro, un ecosistema
completamente diferente.

O bosque do Grande Oso é considerado

o maior ecosistema de bosque pluvial

temperado costeiro do mundo.

Un dos de maiores densidades,

algunhas das especies máis icónicas
e ameazadas do planeta,

e aínda hai unha proposta, por suposto,
para construír un oleoduto

para poñer enormes petroleiros,
10 veces o tamaño do Exxon Valdez,

a atravesar algunhas das augas
máis difíciles de navegar do mundo,

onde hai só uns poucos anos,

encallou un transbordador da BC.

Cando un destes petroleiros
de area de alcatrán

levando o petróleo máis sucio,
10 veces maior que o Exxon Valdez,

bata nunha rocha e afunda,

imos ter un dos peores
desastres ecolóxicos

que este planeta nunca viu.

Aquí temos o plan para o 2030.

O que están a propoñer é
case cuadriplicar a produción,

e iso industrializaría unha área
do tamaño de Florida.

Se se fai así, estaremos a eliminar

unha parte grande
do noso maior sumidoiro de carbono,

substituíndoo polo petróleo que xera
a maior emisión de gases

de efecto invernadoiro no futuro.

O mundo non necesita máis
minas de alcatrán.

O mundo non necesita máis oleodutos

para alimentar a nosa adicción
aos combustibles fósiles.

E o mundo de seguro que non necesita

que os maiores endoros tóxicos
crezan e se multipliquen

e menos para ameazar
as comunidades río abaixo.

E afrontémolo, todos vivimos río abaixo

nunha era de quecemento global
e cambio climatico.

O que precisamos é actuar todos

para facer que Canadá respecte

as cantidades enormes de auga doce

que posuímos neste país.

Precisamos facer
que estas zonas húmidas e bosques

que son a nosa mellor
e máis grande e crucial defensa

contra o quecemento global
sexan protexidos,

e que non se solte
esta bomba de carbono na atmosfera.

E precisamos xuntarnos todos

e dicirlles non ás areas de alcatrán.

E podemos facelo. Hai unha rede enorme

por todo o mundo que pelexa
para deter este proxecto.

E creo sinxelamente que isto non é

unha decisión que se
deba tomar só no Canadá.

Todo o mundo neste salón,
todo o mundo no Canadá,

todos os que oíron esta presentación
teñen un papel que xogar

e, penso, unha responsabilidade.

Porque o que facemos aquí

vai cambiar a nosa historia,

vai colorear a nosa posibilidade
de sobrevivir,

e de que os nosos nenos sobrevivan

e teñan un futuro rico.

Temos un regalo incrible no boreal,

unha oportunidade incrible de preservar

a nosa mellor defensa
contra o quecemento global,

pero poderiamos deixala escapar.

As areas de alcatrán poderían ameazar

non só unha sección grande do boreal.

Poden comprometer a vida e a saúde

dalgunha da nosa xente
máis desfavorecida e vulnerable,

as comunidades aborixes
que tanto nos teñen que ensinar.

Poderían destruír o delta Athabasca,

o maior e posiblemente máis grandioso
delta de auga doce do planeta.

Poderían destruír o bosque do Grande Oso,

o maior bosque pluvial temperado do mundo.

E poderían ter un impacto enorme

no futuro do corazón
agrícola de América do Norte

Espero que todos,
se os conmoveu esta presentación,

se xunten á comunidade
internacional que medra

para conseguir que o Canadá
cumpra coas súas responsabilidades,

para convencer ao Canadá de volver
a ser un campión do cambio climático

en vez do malo do cambio climático,

e para dicirlle non ás areas de alcatrán,

e si a un futuro de enerxía
limpa para todos.

Moitas grazas.

(Aplauso)