Return to Video

چۆن هێڵکاریەکی سەرلێشێوێنەر دیاری دەکەیت - لی گاسلۆویتز

  • 0:08 - 0:11
    بڕاندێکی هەویری ددان بانگەشە دەکات
    بەرهەمەکەیان بەکتریای زیاتر
  • 0:11 - 0:13
    لەچاو هەر بەرهەمێکی تر لەناودەبات.
  • 0:13 - 0:16
    سیاسەتمەدارێک دەڵێت کە ئەوان
    زۆرترین هەلی کار دەڕەخسێنن.
  • 0:16 - 0:19
    ئێمە باش ڕاهاتووین لە بیستنی
    ئەو جۆرە پڕوپاگەندانە
  • 0:19 - 0:21
    لە ڕیکلام و سیاسەتدا
  • 0:21 - 0:23
    کە لەوانەیە بەچاو نەبینرێت.
  • 0:23 - 0:26
    بەڵام ئەی ئەگەر بانگەشەکە
    هێڵکاری لەگەڵ بێت؟
  • 0:26 - 0:28
    .لەگەڵ ئەوەشدا، هێڵکاری بژاردەیەک نییە
  • 0:28 - 0:33
    هێڵکارییەکان ژمارەیەی زۆر گەورە پشان دەدەن
    کێ دەتوانێت مامەڵەیان لەگەڵ بکات؟
  • 0:33 - 0:36
    بەڵام هەروەک ڕوونە، زۆر ڕێگە هەیە
    کە هێڵکارییەکان دەتوانن ئەنجامەکان
  • 0:36 - 0:38
    بە لاڕێدا ببەن و لە ڕاستی لایان بدەن.
  • 0:38 - 0:41
    هەندێک شت هەیە دەبێت بیان زانیت.
  • 0:41 - 0:46
    لەم ڕیکلامەی ساڵی ١٩٩٢دا، شێڤی ڕایگەیاند
    کە باشترین لۆری لە ئەمریکا دروست دەکات
  • 0:46 - 0:48
    .بەکارهێنانی ئەو هێڵکارییە
  • 0:48 - 0:52
    هێڵکارییەکە تەنها ئەوە پشان نادات کە %٩٨ی
    لۆرییە فرۆشراوەکانی ١٠ ساڵی ڕابردوویان
  • 0:52 - 0:54
    هێشتا لەسەر ڕێگەکانن،
  • 0:54 - 0:57
    بەڵام پێدەچێت ئەوەش بڵێن کە ئەوان
    دوو ئەوەندەی تۆیۆتا پشت پێ بەستراون.
  • 0:57 - 1:01
    ئەمە ڕاستە هەتا بە وردی سەیری ژمارەکانی
    دەستە چەپی هێڵکارییەکە نەکەیت
  • 1:01 - 1:05
    دەبیتنیت کە ڕێژەی تۆیۆتا بە نزیکەیی %٩٦.٥.
  • 1:05 - 1:09
    پێوەرەکەش لەنێوان ٩٥ بۆ ١٠٠ دەڕوات.
  • 1:09 - 1:13
    ئەگەر رێژەکە لە نێوان ٠ بۆ ١٠٠ با،
    هێڵکارییەکە بەم شێوە دەبوو.
  • 1:13 - 1:16
    ئەمەش باوترین ڕێگەیە کە
    هێڵکارییەکان داتا بە هەڵە نیشان دەدەن،
  • 1:16 - 1:18
    لە ڕیگەی تێکدانی پێوەرەکان.
  • 1:18 - 1:21
    y گەورەکردنی لەسەر بەشێکی بچووکی تەوەرەی
  • 1:21 - 1:26
    ئەو جیاوازیانەی لەنێوان شتەکان بەرواورد
    .دەکرێ زیادەڕەوی تێدا دەکەن
  • 1:26 - 1:28
    بەتایبەتی فریودان بەهۆی خشتە
    هێڵکارییەکان
  • 1:28 - 1:31
    لەو کاتەوە وا دادەنێین جیاوازی
    ئاستی پێوەرەکان
  • 1:31 - 1:33
    .هاوڕێژەن لەگەڵ نرخەکانیان
  • 1:33 - 1:36
    بەڵام پێوەەرکە دەتوانرێ تێک بدرێ
    xبە درێژایی تەوەرەی
  • 1:36 - 1:40
    هەروەها لەناو هێڵكارییەکاندا هەندێك شت
    .نیشان دەدات لەگەڵ کات دەگۆڕێت
  • 1:40 - 1:45
    ئەو خشتەیە ڕێژەی بەرزبوونەوەی بێکاری
    لە ئەمریکا نیشان دەدا لەنێوان ٢٠٠٨-٢٠١٠
  • 1:45 - 1:48
    X نەخشەی
    .بە دوو ڕێگا چارەسەر دەکرێ
  • 1:48 - 1:50
    .پێش هەموو شتێک، پێوەرەکە هاودژە
  • 1:50 - 1:53
    فشار خستەسەر بۆ ماوەی ١٥ مانگ لەدوای ٢٠٠٩ە
  • 1:53 - 1:57
    بۆ ئەوەی کوورتر دەرکەون لەچاو شەش مانگی
    .پێشوو
  • 1:57 - 2:00
    بەکار‌هێنانی خاڵی زیاتری داتا هاوتاکان
    وێنەیەکی جیاواز پێشان دەدا
  • 2:00 - 2:04
    بە لەدەستدانی کار و دوورخستنەوە
    لە کۆتاییەکانی ٢٠٠٩.
  • 2:04 - 2:07
    ئەگەر بپرسی بۆچی لە شوێنی یەکەم
    ،بەرز دەبوونەەوە
  • 2:07 - 2:11
    کاتەکە یەکسەر دەست پێدەکات دوای گەورەترین
    داڕووخانی دارایی لە ئەمریکا
  • 2:11 - 2:13
    .لەکاتی خەمە مەزنەکە
  • 2:13 - 2:15
    ئەو تەکنیکانەش وەک کپکردنی بەڵگەکان
    .دەناسرێ
  • 2:15 - 2:19
    بە وریاییەوە ماوەی کاتەکە هەڵدەبژێردرێت بۆ
    دوورخستنەوەی کاریگەری ڕووداوەکە
  • 2:19 - 2:21
    .لە دەرەەوەی ئەودا
  • 2:21 - 2:25
    هەڵبژاردنی خاڵی داتا دیاریکراوەکان دەتوانێ
    .گۆڕانە گرنگەکان بشارنەوە
  • 2:25 - 2:27
    ئەگەر هیچ هەڵەیەکیش نەبێت لە نەخشەکەدا
  • 2:27 - 2:31
    وازهێنان لە داتا پەیوەستەکان هەستێکی
    .چەواشەکاری دەبەخشێ
  • 2:31 - 2:34
    ئەو نەخشەیەی کە چەند کەس سەیری سوپەر باوڵ
    دەکات ساڵانە
  • 2:34 - 2:38
    .وەک ڕووداوێکی کاریگەر دەنگ دەداتەوە
  • 2:38 - 2:40
    بەڵام ئەوە بۆ ژماردنی گەشەی دانیشتوان
    .نییە
  • 2:40 - 2:42
    لە ڕاستیدا هەڵسەنگاندنەکان جێگیربوون
  • 2:42 - 2:45
    چونکە لەو کاتەوەی ژمارەی هاندەرانی تۆپی پێ
    ،رووی لە زیادبوون کرد
  • 2:45 - 2:48

    .بینەرەکانیان لە وێستگەی پەخشکردن کەم بۆوە
  • 2:48 - 2:50
    لە کۆتاییدا، نەخشەیەک ناتوانێ زۆرت
    پێ بڵێ
  • 2:50 - 2:53
    ئەگەر تەواوی شتە گرنگەکان نەزانی کە
    .پێشکەش دەکرێ
  • 2:53 - 2:56
    هەردوو خشتەکە هەمان داتای پلەی گەرمی زەریا
    بەکاردێنێ
  • 2:56 - 3:00
    لە ناوەندە نەتەوەییەکانەوە بۆ
    .بۆ زانیاری ژینگەیی
  • 3:00 - 3:02
    کەواتە بۆچی وا دیارە کە ئەوان دژ بە
    تێکهەڵچوونەکانن؟
  • 3:02 - 3:05
    هێڵکاری یەکەم تێکڕایی پلەی گەرمی ساڵانەی
    زەریاکان دەخەمڵێنێ
  • 3:05 - 3:08
    لە ساڵی ١٨٨٠ ەوە بۆ ٢٠١٦،
  • 3:08 - 3:10
    .وادەکات گۆڕانەکە بێ بایەخ دەربکەوێت
  • 3:10 - 3:13
    بەڵام لە ڕاستیدا، بەرزبوونەوەی نیو
    پلەی سەدی
  • 3:13 - 3:16
    دەتوانێ ببێتە هۆی تێکچوونێکی
    .ژینگەیی بەهێز
  • 3:16 - 3:17
    ،لەبەر ئەوەش هێڵکاری دووەم
  • 3:17 - 3:20
    کە تێکڕایی جیاوازی پلەی گەرمی لە هەر ساڵێک
    ،پێشان دەدا
  • 3:20 - 3:22
    .زۆر بایەخدارترە
  • 3:22 - 3:27
    هێڵکارییەکان یارمەتیمان دەدەن بۆ
    .زاڵبوون بەسەر داتا ئاڵۆزەکان
  • 3:27 - 3:31
    بەڵام هەروەک نەرمە ئامرازێکی بەرچاو لە
    ،میدیاکان دەبینرێ
  • 3:31 - 3:36
    هەمیشە وادەکات ئاسانتر بن بۆ بەکارهێنان
    .بە ڕێگەیەکی کەمتەرخەم یان بێ متمانە
  • 3:36 - 3:40
    بۆیە جاری داهاتوو کە نەخشەیەک دەبینیت
    .لار مەبەوە بەهۆی هێڵەکان وکەوانەکان
  • 3:40 - 3:41
    ،سەیری وەسفەکان بکە
  • 3:41 - 3:42
    ،ژمارەکان
  • 3:42 - 3:43
    ،قەبارەکەی
  • 3:43 - 3:44
    ،لەگەڵ ناوەڕۆکەکەی
  • 3:44 - 3:47
    وە دەپرسم وێنەکە هەوڵ دەدات چ چیڕۆکێک
    .بڵێت
Title:
چۆن هێڵکاریەکی سەرلێشێوێنەر دیاری دەکەیت - لی گاسلۆویتز
Speaker:
لی گاسلۆویتز
Description:

:لینکی تەواوی ڤیدیۆکە
View full lesson: http://ed.ted.com/lessons/how-to-spot-a-misleading-graph-lea-gaslowitz

کاتێک بە باشی بەکاردەهێنرێن، هێڵکاریەکان دەتوانن خۆکارانە یارمەتیمان بدەن بۆ زاڵبوون بەسەره داتا ئاڵۆزەکان. بەڵام وەک نەرمە ئامرازێکی بینراو بەرجەستەکراوە لە بەکارهێنانی هەموو میدیاکان، هەروەها ئاسانیان دەکات لە بەکارهێنان لە ڕێگا بێ بایەخ و نا ڕاستەکان هەروەک بۆی دەگۆڕێن، ژمارەیەکی زۆر لە هێڵکاری هەیە دەتوانێ فێڵ بکات یان بە ئاشکرا بیکات. لی گاسلۆویتز هەندێک شت دەخاتە ڕوو بۆن ئەوەی سەرنجیان بدەین.

ئامادەکردنی وانە: گاسلۆویتز
ئەنیمەیشن: ماڕک فیڵیپس
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:10

Kurdish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.