Return to Video

De geheimtaal van letterdesign

  • 0:01 - 0:04
    Hoe denk je dat het woord 'TED'
    eruit gezien zou hebben
  • 0:04 - 0:06
    als het had bestaan in het Romeinse Rijk?
  • 0:08 - 0:11
    Ik denk dat het zoiets als dit zou zijn.
  • 0:12 - 0:17
    Een handwerker zou het uit steen
    gebeiteld hebben, dagen lang,
  • 0:17 - 0:19
    in de brandende zon.
  • 0:19 - 0:21
    En in de Middeleeuwen?
  • 0:23 - 0:27
    Een monnik, opgesloten in zijn kamer,
  • 0:27 - 0:32
    zou toen met zijn veer
    T-E-D geschreven hebben.
  • 0:34 - 0:36
    Minder ver terug in de tijd,
  • 0:36 - 0:38
    hoe zouden de letters
    zijn geweest in de jaren 80?
  • 0:41 - 0:46
    Ze zouden elektrische kleuren hebben,
    raar zijn, net als onze haarmode.
  • 0:46 - 0:48
    (Gelach)
  • 0:49 - 0:51
    Als dit evenement over kinderen zou gaan,
  • 0:53 - 0:55
    dan zou ik de letters zo gevormd hebben,
  • 0:56 - 0:59
    alsof het blokken zijn om mee te bouwen,
  • 0:59 - 1:01
    in felle kleuren.
  • 1:01 - 1:04
    En als het over superhelden zou gaan,
  • 1:04 - 1:06
    dan zou ik ze zo maken,
  • 1:06 - 1:10
    geïnspireerd door de, naar mijn mening,
    geweldigste van allemaal:
  • 1:10 - 1:12
    Superman.
  • 1:12 - 1:13
    (Gelach)
  • 1:13 - 1:16
    De vormen van deze letters spreken.
  • 1:17 - 1:21
    En ze vertellen meer
    dan alleen wat ze schrijven.
  • 1:22 - 1:26
    Ze verwijzen naar tijdperken,
    ze brengen waarden over,
  • 1:26 - 1:28
    ze vertellen verhalen.
  • 1:30 - 1:34
    Als je erover nadenkt,
    is iedere dag vol met letters.
  • 1:34 - 1:38
    We zien ze op de zijkant van de bus,
    op de gevel van de bakker,
  • 1:38 - 1:40
    op het toetsenbord waarmee we schrijven,
  • 1:40 - 1:42
    op onze mobiele telefoon -
  • 1:42 - 1:43
    overal.
  • 1:45 - 1:46
    Vanaf het begin der dagen
  • 1:46 - 1:49
    vonden mensen het nodig
    om taal een beeltenis te geven.
  • 1:49 - 1:51
    En ze hadden gelijk,
  • 1:51 - 1:55
    want taal is ons belangrijkste
    instrument om te communiceren.
  • 1:57 - 1:59
    Zonder te begrijpen
    wat een woord betekent,
  • 1:59 - 2:02
    kunnen we iets zien
    van wat het overdraagt.
  • 2:04 - 2:06
    Er zijn letters die vertellen
    dat iets modern is,
  • 2:06 - 2:09
    ten minste in de jaren 70.
  • 2:11 - 2:13
    Letters die de grootsheid
    van iets bevestigen
  • 2:13 - 2:15
    en de monumentale waarde van een plek.
  • 2:15 - 2:17
    Dat vertellen ze in hoofdletters.
  • 2:17 - 2:20
    Er zijn letters die niet gemaakt zijn
    om lang mee te gaan,
  • 2:20 - 2:24
    net zo min als de aanbieding
    die zij communiceren.
  • 2:24 - 2:28
    En letters van de hand
    van een ondeskundige,
  • 2:28 - 2:32
    die, bewust of niet, laten zien
    wat je van die plek kan verwachten.
  • 2:33 - 2:37
    Toen ik naar Berlijn verhuisde,
    zag ik met eigen ogen
  • 2:37 - 2:41
    hoeveel impact getekende letters
    hebben in ons dagelijks leven.
  • 2:43 - 2:46
    Ik kwam aan in de nieuwe stad
    en alles was spannend en nieuw.
  • 2:46 - 2:50
    Het omgaan met een nieuwe taal
  • 2:50 - 2:54
    was soms heel frustrerend
    en ongemakkelijk.
  • 2:54 - 2:57
    Ik was regelmatig op feestjes,
  • 2:57 - 2:59
    me vastklampend aan mijn glas wijn,
  • 2:59 - 3:04
    zonder dat ik een woord verstond
    van wat er gezegd werd.
  • 3:05 - 3:08
    En ik lachte natuurlijk vriendelijk
    alsof ik alles begreep.
  • 3:10 - 3:14
    Ik voelde me beperkt
    door niet te kunnen zeggen wat ik dacht,
  • 3:15 - 3:16
    voelde,
  • 3:18 - 3:19
    of geloofde.
  • 3:21 - 3:23
    Niet alleen begreep ik de gesprekken niet,
  • 3:23 - 3:28
    ook de straat was vol borden
    en teksten die ik niet kon lezen.
  • 3:29 - 3:34
    Toch gaf de tekening
    van de letters me hints,
  • 3:34 - 3:38
    een inkijkje om die kleine
    verhaaltjes te begrijpen
  • 3:38 - 3:40
    die besloten liggen in de vorm.
  • 3:42 - 3:45
    Ik herkende de plekken
    waar tradities belangrijk waren.
  • 3:48 - 3:51
    Ik begreep wanneer iemand me
    een waarschuwing wilde geven
  • 3:51 - 3:53
    en voelde aan dat hier geen doorgang was.
  • 3:55 - 3:58
    Ik zag wanneer iets
    gemaakt was voor altijd.
  • 3:58 - 4:01
    De lettervormen hielpen me
    mijn omgeving beter te begrijpen
  • 4:01 - 4:03
    en mijn weg te vinden in de stad.
  • 4:03 - 4:06
    Laatst was ik in Parijs
  • 4:06 - 4:07
    en daar gebeurde iets vergelijkbaars.
  • 4:08 - 4:10
    Na een paar dagen in de stad
  • 4:10 - 4:13
    zocht ik iets lekkers
    om mee te nemen naar huis.
  • 4:14 - 4:15
    Ik liep en liep en liep
  • 4:15 - 4:19
    tot ik de perfecte bakkerij vond.
  • 4:19 - 4:21
    Het bord sprak boekdelen.
  • 4:21 - 4:22
    [Bakkerij]
  • 4:22 - 4:23
    Ik zie levendig voor me
  • 4:23 - 4:27
    hoe de bakker aan ieder brood
    net zoveel tijd besteedt
  • 4:27 - 4:31
    als de kunstenaar
    aan iedere letter van dit woord.
  • 4:32 - 4:34
    Ik zie het brood voor me,
  • 4:34 - 4:39
    alle benodigde ingrediënten
    zacht en voorzichtig gekneed,
  • 4:39 - 4:42
    zoals de kunstenaar
    de uiteinden van de letters tekende
  • 4:42 - 4:45
    met zachte en precieze rondingen.
  • 4:47 - 4:52
    Ik zie de bakker de broodjes
    op een dun laagje meel plaatsen,
  • 4:52 - 4:54
    zodat ze niet aanbakken.
  • 4:54 - 4:58
    Ik bedenk hoe de kunstenaar
    de mozaïeken in de oven legt,
  • 4:59 - 5:01
    voorzichtig, zodat de verf niet uitloopt.
  • 5:03 - 5:05
    De liefde voor detail van de bakker
  • 5:06 - 5:10
    zie je terug in de aandacht
    die gegeven is aan dit bord.
  • 5:12 - 5:15
    Zonder het brood geproefd te hebben,
    weten we al dat het goed smaakt.
  • 5:16 - 5:19
    Geloof me, het was heerlijk.
  • 5:21 - 5:26
    Ik ben 'letteraar', en dat is mijn werk,
    het tekenen van letters.
  • 5:27 - 5:31
    Zoals het bakken van brood
    zorg nodig heeft bij de bereiding,
  • 5:31 - 5:34
    precieze afweging van de ingrediënten
  • 5:34 - 5:36
    en liefde voor de details.
  • 5:36 - 5:40
    Ons alfabet is mijn grondstof
    en tegelijkertijd mijn beperking.
  • 5:41 - 5:44
    De structuur van de letters
    is een speelveld voor mij
  • 5:44 - 5:46
    met als enige regel
  • 5:46 - 5:50
    dat de lezer het bericht
    uiteindelijk moet kunnen lezen.
  • 5:52 - 5:55
    Ik zal laten zien hoe ik werk,
  • 5:55 - 5:56
    hoe ik mijn brooddeeg kneed.
  • 5:58 - 6:03
    Een tijdje terug kreeg ik de opdracht
    voor de boekomslag van een klassieker:
  • 6:03 - 6:05
    'Alice in Wonderland'.
  • 6:06 - 6:08
    Alice viel in een hol
  • 6:08 - 6:12
    en begon een absurde reis
    in een fantasiewereld, weet je nog?
  • 6:12 - 6:17
    In dit geval is de titel
    van het sprookje mijn grondstof.
  • 6:19 - 6:22
    Sommige dingen zijn minder belangrijk
  • 6:22 - 6:24
    en die kunnen in een kleiner formaat.
  • 6:24 - 6:28
    Bijvoorbeeld de 'in' wordt heel klein.
  • 6:29 - 6:31
    Daarna probeer ik wat ideeën.
  • 6:31 - 6:34
    Hoe wordt het als ik
    voor het concept van 'wonder'
  • 6:34 - 6:37
    mijn schrift in zijn beste vorm gebruik,
  • 6:37 - 6:40
    met veel krullen
    en versiersels hier en daar?
  • 6:41 - 6:44
    Of wat als ik het baseer
    op het klassieke boek,
  • 6:44 - 6:48
    en bekendere letters en vormen gebruik,
  • 6:48 - 6:52
    zodat alles er wat meer stijfjes
    en serieus uitziet,
  • 6:52 - 6:55
    als een encyclopedie of een oud boek?
  • 6:57 - 7:01
    Of hoe wordt het als ik, wetende
    dat dit boek zo vol rariteiten staat,
  • 7:02 - 7:05
    beide werelden combineer
    in één compositie --
  • 7:06 - 7:12
    strakke en zachte letters
    samen in dezelfde structuur?
  • 7:13 - 7:16
    Dat vind ik een leuk idee
    en ik ga het verder uitwerken.
  • 7:18 - 7:22
    Ik pak een nieuw blad
    om makkelijker te werken,
  • 7:22 - 7:24
    zet wat richtlijnen,
  • 7:25 - 7:29
    en zo bepaal ik de de structuur
    van waar de woorden komen.
  • 7:30 - 7:32
    Nu kan ik iedere letter vorm gaan geven.
  • 7:32 - 7:34
    Ik ga voorzichtig te werk.
  • 7:35 - 7:38
    Ik maak tijd voor elke letter
    zonder het geheel te vergeten.
  • 7:40 - 7:43
    Ik teken de uiteinden
    van de letters met aandacht.
  • 7:43 - 7:46
    Zijn ze vierkant of rond?
  • 7:47 - 7:50
    Zijn ze spits of dik en zacht?
  • 7:52 - 7:54
    Ik maak altijd verschillende schetsen
  • 7:54 - 7:58
    om ideeën te proberen
    en onderdelen te veranderen.
  • 7:58 - 8:02
    Er komt een punt dat de tekening
    zich vertaalt in precieze vormen,
  • 8:02 - 8:07
    met kleuren, volumes
    en decoratieve elementen.
  • 8:08 - 8:11
    Alice, de 'celebrity' komt vooraan,
  • 8:11 - 8:13
    met volume in de letters.
  • 8:14 - 8:17
    Veel punten en lijnen op de achtergrond
  • 8:17 - 8:20
    helpen me te vertellen
    dat er veel gebeurt in het verhaal
  • 8:21 - 8:23
    en verbeelden het gevoel dat het oproept:
  • 8:23 - 8:26
    alsof je met je hoofd in de wolken loopt.
  • 8:27 - 8:33
    En natuurlijk is daar Alice
    die naar haar wonderland kijkt.
  • 8:35 - 8:41
    Al tekenend boots ik
    het gevoel van het verhaal na;
  • 8:42 - 8:46
    laat ik de lezer het verhaal zien
    door het sleutelgat van de deur.
  • 8:47 - 8:52
    Hiervoor gebruikte ik concepten
    en ideeën die we al in ons hoofd hebben:
  • 8:52 - 8:58
    het idee van dromen, chaos,
    het concept van verwondering.
  • 9:00 - 9:05
    De typografie en de vorm van letters
    werkt een beetje zoals gebaren
  • 9:05 - 9:06
    en de toon van de stem.
  • 9:07 - 9:09
    Het is niet hetzelfde als je zegt:
  • 9:09 - 9:13
    (Ongeïnteresseerd) "Het publiek
    van TEDxRíodelaPlata is enorm"
  • 9:13 - 9:19
    of (Geanimeerd) "Het publiek
    van TEDxRíodelaPlata is enorm."
  • 9:20 - 9:24
    De gebaren en toon
    zijn onderdeel van het bericht.
  • 9:25 - 9:27
    Door de letters vorm te geven
  • 9:27 - 9:30
    kan ik preciezer beslissen
    wat ik wil zeggen en hoe,
  • 9:30 - 9:33
    meer dan alleen de letterlijke tekst.
  • 9:35 - 9:40
    Ik kan mijn favoriete scheldwoord
    heel bloemig maken,
  • 9:42 - 9:45
    of heel truttig zijn
    als het over de liefde gaat.
  • 9:47 - 9:50
    Ik kan praten met luide
    en indrukwekkende stem,
  • 9:52 - 9:56
    of met zachte, poëtische stem.
  • 9:57 - 10:01
    En ik kan de verschillen vertellen
    tussen Buenos Aires
  • 10:03 - 10:06
    en Berlijn,
  • 10:06 - 10:09
    twee steden die ik goed ken.
  • 10:11 - 10:13
    Het was juist in Berlijn
  • 10:13 - 10:15
    waar mijn werk kleurrijker werd,
  • 10:16 - 10:17
    expressiever,
  • 10:18 - 10:21
    preciezer in het vertellen van verhalen.
  • 10:21 - 10:24
    Alles wat ik niet kon zijn op dat feestje,
  • 10:24 - 10:27
    geremd, vasthoudend aan mijn glas wijn,
  • 10:27 - 10:31
    explodeerde in vormen
    en kleuren op papier.
  • 10:32 - 10:35
    Zonder het te merken
    werd die beperking in de taal
  • 10:36 - 10:39
    de motor die me stimuleerde
  • 10:39 - 10:43
    om de instrumenten te perfectioneren
    waarmee ik mij wel kon uitdrukken.
  • 10:44 - 10:46
    Als ik het niet kon zeggen,
  • 10:46 - 10:51
    dan was dit mijn manier
    om de wereld verhalen te vertellen.
  • 10:53 - 10:58
    Toen begon mijn zoektocht
    naar mijn eigen stem,
  • 10:58 - 11:03
    om verhalen te kunnen vertellen
    met mijn eigen toon en gebaar.
  • 11:04 - 11:06
    Niet meer en niet minder.
  • 11:08 - 11:12
    Daarom combineer ik kleuren, teksturen,
  • 11:13 - 11:17
    en natuurlijk letters, die de basis zijn.
  • 11:19 - 11:24
    Daarom wil ik altijd
    dat ze echt mooie vormen hebben,
  • 11:24 - 11:26
    dat ze prachtig zijn.
  • 11:27 - 11:30
    Verhalen vertellen
    door letters te tekenen --
  • 11:30 - 11:32
    dat is mijn werk.
  • 11:32 - 11:35
    Daarmee zoek ik een reactie van de lezer,
  • 11:35 - 11:37
    probeer hem wakker te schudden,
  • 11:37 - 11:40
    te laten dromen, te emotioneren.
  • 11:42 - 11:45
    Ik geloof dat
    als het bericht belangrijk is,
  • 11:45 - 11:48
    het ambachtelijk werk vereist.
  • 11:48 - 11:51
    En als de lezer belangrijk is,
  • 11:51 - 11:56
    verdient hij schoonheid en fantasie.
  • 11:56 - 11:59
    (Applaus)
Title:
De geheimtaal van letterdesign
Speaker:
Martina Flor
Description:

Kijk naar de letters om je heen: op posters, winkels, menukaarten, boekomslagen. De letters spreken tot je; ze zeggen je veel meer dan de letterlijke tekst — of wat zij vertegenwoordigen nu modern is, handgemaakt, verzonnen of gek. Leer deze geheimtaal te ontcijferen met Martina Flor, professioneel letteraar, die uitlegt hoe de vormen, de kleuren en de teksturen van letters veranderen hoe wij ze ervaren.
more » « less
Video Language:
Spanish
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:15

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.