Showing Revision 24 created 11/23/2020 by Rysia Wand.

1. Title:
   Hołd dla pielęgniarek
2. Description:

   Carolyn Jones spędziła pięć lat na fotografowaniu, filmowaniu i rozmowach z pielęgniarkami po całej Ameryce, odwiedzając miejsca zmagające się z problemami natury zdrowotnej. Przytacza osobiste opowieści o uporze i oddaniu, by uczcić zwykłych bohaterów pracujących na froncie walki o zdrowie pacjenta.

3. Speaker:
   Carolyn Jones
4. 640 0:01 - 0:02
   Jako pacjenci
5. 1880 0:02 - 0:05
   zwykle pamiętamy imiona lekarzy,
6. 5520 0:06 - 0:09
   ale zapominamy pielęgniarki.
7. 9600 0:10 - 0:11
   Ja jedną pamiętam.
8. 11400 0:11 - 0:14
   Kilka lat temu miałam raka piersi,
9. 13640 0:14 - 0:17
   jakoś przetrwałam operacje
10. 17120 0:17 - 0:19
    i początek leczenia.
11. 19840 0:20 - 0:22
    Mogłam ukryć chorobę.
12. 22120 0:22 - 0:24
    Nie każdy musiał o niej wiedzieć.
13. 24360 0:24 - 0:27
    Mogłam odprowadzać córkę do szkoły.
14. 26600 0:27 - 0:29
    Pójść z mężem na obiad.
15. 28600 0:29 - 0:30
    Dało się zmylić ludzi.
16. 30720 0:31 - 0:33
    Zbliżający się termin chemioterapii
17. 33080 0:33 - 0:35
    napawał mnie strachem,
18. 34840 0:35 - 0:39
    bo wiedziałam, że stracę wszystkie włosy,
19. 39400 0:39 - 0:42
    przez ten typ chemii
20. 42480 0:42 - 0:45
    i już nie da się udawać,
21. 44800 0:45 - 0:47
    że wszystko w porządku.
22. 47440 0:47 - 0:49
    Byłam przerażona.

    ¶

23. 48760 0:49 - 0:52
    Nie chciałam, żeby się ze mną cackano,
24. 52360 0:52 - 0:55
    tylko żebym mogła żyć jak zwykle.
25. 54760 0:55 - 0:57
    Założono mi port w klatce piersiowej.
26. 56960 0:57 - 1:00
    Poszłam na pierwszą dawkę chemioterapii
27. 59760 1:00 - 1:02
    i byłam kompletnie rozbita emocjonalnie.
28. 62120 1:02 - 1:05
    Weszła Joanne, moja pielęgniarka,
29. 65160 1:05 - 1:10
    i całym ciałem poczułam chęć ucieczki.
30. 70680 1:11 - 1:14
    Ale Joanne patrzyła
    i mówiła jak stara znajoma.
31. 75240 1:15 - 1:17
    Zapytała mnie:
32. 76680 1:17 - 1:19
    "Gdzie zrobiłaś pasemka?".
33. 78800 1:19 - 1:20
    (Śmiech)

    ¶

34. 79920 1:20 - 1:22
    Myślę sobie: serio?

    ¶

35. 81880 1:22 - 1:27
    Chcesz gadać o włosach,
    które mi zaraz wypadną?
36. 86760 1:27 - 1:28
    Trochę się zagotowałam
37. 88520 1:29 - 1:31
    i powiedziałam: "Naprawdę? Włosy?".
38. 91640 1:32 - 1:34
    Wzruszyła ramionami i odrzekła:
39. 94000 1:34 - 1:35
    "Odrosną".
40. 96280 1:36 - 1:40
    Zwróciła mi uwagę na to, co przeoczyłam,
41. 99560 1:40 - 1:43
    że kiedyś wszystko wróci do normy.
42. 103400 1:43 - 1:45
    Szczerze w to wierzyła.
43. 105120 1:45 - 1:47
    Więc i ja uwierzyłam.
44. 107520 1:48 - 1:52
    Przejmowanie się utratą włosów,
    kiedy walczysz z rakiem,

    ¶

45. 112320 1:52 - 1:54
    może się wydawać głupie,
46. 113960 1:54 - 1:58
    ale nie chodzi o sam wygląd.
47. 118120 1:58 - 2:02
    Chodzi o to, że ludzie
    będą się nad tobą użalać.
48. 122760 2:03 - 2:06
    Przy Joanne po raz pierwszy
    od 6 miesięcy poczułam się normalnie.
49. 126320 2:06 - 2:08
    Rozmawiałyśmy o jej chłopakach,
50. 128199 2:08 - 2:11
    o poszukiwaniu mieszkania w Nowym Jorku
51. 130960 2:11 - 2:14
    i o mojej reakcji na chemioterapię...
52. 133840 2:14 - 2:16
    wszystko po trochu.
53. 136360 2:16 - 2:18
    Zawsze się zastanawiałam,
54. 138360 2:18 - 2:23
    skąd ona wiedziała, jak ze mną rozmawiać?
55. 143480 2:23 - 2:27
    Joanne Staha i podziw dla niej

    ¶

56. 146920 2:27 - 2:31
    dał początek mojej wędrówki
    po świecie pielęgniarek.
57. 151360 2:31 - 2:34
    Kilka lat później poproszono
    mnie o przygotowanie projektu
58. 154436 2:34 - 2:36
    dla uczczenia ich pracy.
59. 157120 2:37 - 2:39
    Zaczęłam od Joanne
60. 158640 2:39 - 2:42
    i poznałam ponad 100 pielęgniarek
    z całego kraju.
61. 162320 2:42 - 2:47
    Przez 5 lat prowadziłam wywiady,
    fotografując i filmując pielęgniarki
62. 167400 2:47 - 2:50
    na potrzeby książki
    i filmu dokumentalnego.
63. 170560 2:51 - 2:52
    Wspólnie z zespołem
64. 171800 2:52 - 2:55
    zaplanowaliśmy podróż po Ameryce
65. 175160 2:55 - 3:00
    w miejsca zmagające się
    z problemami natury zdrowotnej,
66. 180120 3:00 - 3:04
    jak starość, wojna, bieda, więzienia.
67. 184840 3:05 - 3:06
    Pojechaliśmy do miejsc,
68. 186120 3:06 - 3:10
    gdzie znajdują się skupiska pacjentów
69. 190000 3:10 - 3:12
    z takimi problemami.
70. 192280 3:12 - 3:16
    Poprosiliśmy szpitale i placówki,
    by wyznaczyły pielęgniarki
71. 196360 3:16 - 3:18
    najlepiej je reprezentujące.
72. 198800 3:19 - 3:22
    Jedną z pierwszych była Bridget Kumbella.

    ¶

73. 202200 3:22 - 3:24
    Bridget urodziła się w Kamerunie,
74. 203840 3:24 - 3:26
    najstarsza z czworga rodzeństwa.
75. 206400 3:26 - 3:30
    Jej ojciec spadł w pracy z 4 piętra
76. 210280 3:30 - 3:32
    i poważnie uszkodził kręgosłup.
77. 212280 3:32 - 3:36
    Żalił się, jak to jest leżeć na plecach,
78. 216440 3:36 - 3:39
    bez odpowiedniej pomocy.
79. 219400 3:39 - 3:43
    To pchnęło Bridget
    do zostania pielęgniarką.
80. 224000 3:44 - 3:46
    Jako pielęgniarka na Bronksie
81. 225640 3:46 - 3:49
    ma bardzo różnorodnych pacjentów
82. 229080 3:49 - 3:51
    z różnych grup społecznych
83. 231000 3:51 - 3:53
    i wyznań.
84. 233400 3:53 - 3:58
    Pracę zawodową poświęciła
    na badanie wpływu
85. 237600 3:58 - 4:01
    różnic kulturowych na zdrowie.
86. 242280 4:02 - 4:04
    Powiedziała o pacjencie,
87. 243640 4:04 - 4:06
    indiańskim pacjencie,
88. 246360 4:06 - 4:10
    który chciał wnieść pęk piór
    na intensywną terapię.
89. 251080 4:11 - 4:14
    Dawało mu to spokój ducha.
90. 254120 4:14 - 4:16
    Mówiła, jak go wspierała,
91. 256360 4:16 - 4:19
    bo pacjenci wyznają różne religie
92. 259160 4:19 - 4:23
    i wspomagają się różnymi przedmiotami,
93. 263080 4:23 - 4:26
    czy to różańcem, czy symbolicznym piórem,
94. 266360 4:26 - 4:28
    wszystkie trzeba szanować.
95. 269200 4:29 - 4:31
    Oto Jason Short.

    ¶

96. 271040 4:31 - 4:34
    Jest pielęgniarzem domowym w Appalachach.
97. 274120 4:34 - 4:38
    Jego ojciec miał warsztat i stację paliw.
98. 278520 4:39 - 4:43
    Dorastając, pracował przy samochodach,
    gdzie teraz pracuje jako pielęgniarz.
99. 283600 4:44 - 4:46
    Kiedy był na studiach,
100. 285810 4:46 - 4:49
     pielęgniarstwo uchodziło
     za niemęskie zajęcie,
101. 288560 4:49 - 4:51
     więc wiele lat go unikał.
102. 290760 4:51 - 4:53
     Trochę jeździł ciężarówką,
103. 292720 4:53 - 4:56
     ale życie wciąż zachęcało go
     do bycia pielęgniarzem.
104. 298240 4:58 - 5:00
     Pielęgniarz w Appalachach
105. 300240 5:00 - 5:04
     udaje się w miejsca,
     gdzie ambulans nie dotrze.
106. 304080 5:04 - 5:08
     Na tym zdjęciu Jason stoi
     na pozostałościach drogi.
107. 308080 5:08 - 5:11
     Została zalana przez kopalnię na szczycie
108. 310820 5:11 - 5:15
     i teraz dotrzeć do pacjenta w tym domu,
109. 315160 5:15 - 5:17
     chorego na pylicę węglową,
110. 317160 5:17 - 5:21
     można tylko terenówką
     w górę strumienia.
111. 322360 5:22 - 5:25
     W dzień spotkania odpadł nam
     przedni błotnik w samochodzie.
112. 326160 5:26 - 5:29
     Rankiem Jason wziął auto na podnośnik,
113. 329400 5:29 - 5:31
     naprawił błotnik
114. 330680 5:31 - 5:33
     i ruszyliśmy do kolejnego pacjenta.
115. 333680 5:34 - 5:37
     Byłam świadkiem, jak Jason
     zajmował się tym panem
116. 336960 5:37 - 5:40
     z ogromnym współczuciem
117. 339800 5:40 - 5:45
     i uderzyła mnie intymność
     pracy przy chorym.
118. 346040 5:46 - 5:49
     Kiedy poznałam Briana McMilliona,

     ¶

119. 349160 5:49 - 5:52
     dopiero co wrócił z misji
120. 351800 5:52 - 5:56
     i nie zaaklimatyzował się
     jeszcze w San Diego.
121. 356400 5:56 - 6:00
     Mówił o swojej pracy
     jako pielęgniarz w Niemczech
122. 359960 6:00 - 6:04
     i opiece nad żołnierzami
     wracającymi z pola bitwy.
123. 363960 6:04 - 6:08
     Często był pierwszą osobą, którą widzieli
124. 367760 6:08 - 6:10
     po otwarciu oczu w szpitalu.
125. 370480 6:10 - 6:13
     Leżąc, patrzyli na niego,
126. 373080 6:13 - 6:15
     pozbawieni kończyn,
127. 374760 6:15 - 6:17
     i ich pierwsze pytanie brzmiało:
128. 377400 6:17 - 6:21
     "Kiedy mogę wracać? Zostawiłem tam braci".
129. 382080 6:22 - 6:24
     Brian odpowiadał:
130. 383640 6:24 - 6:25
     "Nigdzie się nie ruszaj.
131. 385240 6:25 - 6:27
     Wystarczająco już oddałeś, bracie".
132. 388000 6:28 - 6:33
     Brian jest pielęgniarzem i żołnierzem,
     który doświadczył walki.
133. 393280 6:33 - 6:35
     To stawia go w pozycji osoby,
134. 395360 6:35 - 6:40
     która może wspomóc ich leczenie,
     a zarazem wie, co przeżyli.
135. 401560 6:42 - 6:43
     To siostra Stephen.

     ¶

136. 403080 6:43 - 6:47
     Prowadzi dom opieki w Wisconsin
     o nazwie Villa Loretto.
137. 407320 6:47 - 6:52
     Pod jego dachem można
     dostrzec cały krąg życia.
138. 411800 6:52 - 6:54
     Dorastała, marząc o życiu na farmie,
139. 414280 6:54 - 6:59
     więc kiedy pojawiła się okazja
     adopcji zwierząt hodowlanych,
140. 419000 6:59 - 7:02
     od razu z niej skorzystała.
141. 422080 7:02 - 7:06
     Wiosną zwierzęta mają małe.
142. 425640 7:06 - 7:08
     Siostra Stephen wykorzystuje
143. 427530 7:08 - 7:12
     młode kaczki, kozy i owce
     jako terapię zwierzęcą
144. 432400 7:12 - 7:15
     dla pensjonariuszy Villa Loretto,
145. 435120 7:15 - 7:18
     którzy miewają problemy z pamięcią,
146. 438480 7:18 - 7:22
     ale uwielbiają kontakt z jagnięciem.
147. 443400 7:23 - 7:25
     Kiedy odwiedziłam siostrę Stephen,
148. 445240 7:25 - 7:27
     musiałam ją zabrać poza Villa Loretto,
149. 447360 7:27 - 7:29
     by sfilmować fragment jej historii.
150. 449480 7:29 - 7:31
     Zanim wyszłyśmy
151. 450760 7:31 - 7:33
     siostra wstąpiła do sali
     umierającego pacjenta.
152. 454000 7:34 - 7:37
     Pochyliła się i powiedziała:
153. 456800 7:37 - 7:39
     "Muszę dzisiaj wyjść,
154. 459520 7:40 - 7:41
     ale gdyby cię wezwał Jezus,
155. 461240 7:41 - 7:42
     nie wahaj się.
156. 462480 7:42 - 7:45
     Idź do domu Pana".
157. 465280 7:45 - 7:48
     Stojąc tam, po raz pierwszy w życiu
158. 467880 7:48 - 7:50
     zdałam sobie sprawę,
159. 469920 7:50 - 7:54
     że oznaką miłości jest również umiejętność
160. 474240 7:54 - 7:55
     pogodzenia się z losem.
161. 476040 7:56 - 7:58
     Nie warto żyć na siłę.
162. 479400 7:59 - 8:03
     W Villa Loretto widziałam więcej życia
163. 483000 8:03 - 8:08
     niż gdziekolwiek indziej.
164. 489320 8:09 - 8:13
     Żyjemy w skomplikowanych czasach
     jeżeli chodzi o opiekę zdrowotną.

     ¶

165. 493400 8:13 - 8:18
     Często skupiamy się na długości życia,
166. 497600 8:18 - 8:19
     zapominając o jakości.
167. 500120 8:20 - 8:24
     Wraz z rozwojem metod ratowania życia,
168. 503560 8:24 - 8:27
     pojawiają się dylematy.
169. 507280 8:27 - 8:30
     Postęp pozwała wydłużyć życie,
170. 510160 8:30 - 8:34
     ale może również
     przedłużyć ból i cierpienie.
171. 515919 8:36 - 8:39
     Jak żeglować po tych wodach?
172. 518840 8:39 - 8:41
     Będzie nam potrzebna każda pomoc.
173. 521760 8:42 - 8:45
     Pielęgniarki mają z nami szczególną więź
174. 525360 8:45 - 8:48
     za sprawą czasu spędzonego przy łóżku.
175. 528760 8:49 - 8:51
     W tym czasie rozwija się
176. 530660 8:51 - 8:53
     emocjonalna zażyłość.
177. 534640 8:55 - 8:57
     Zeszłego lata, 9 sierpnia,

     ¶

178. 537240 8:57 - 8:59
     zmarł na zawał serca mój ojciec.
179. 540600 9:01 - 9:02
     Matka była zdruzgotana,
180. 542280 9:02 - 9:06
     nie wyobrażała sobie życia bez niego.
181. 547360 9:07 - 9:09
     Cztery dni później upadła,
182. 549320 9:09 - 9:11
     złamała biodro,
183. 551200 9:11 - 9:13
     potrzebowała operacji
184. 552720 9:13 - 9:16
     i sama musiała walczyć o życie.
185. 556880 9:17 - 9:19
     Znowu znalazłam się w sytuacji,
186. 558640 9:19 - 9:22
     w której ważna rolę
     odgrywa pomoc pielęgniarska,
187. 561640 9:22 - 9:23
     tym razem dla mamy.
188. 564200 9:24 - 9:27
     Moja siostra, brat i ja
     czuwaliśmy u jej boku
189. 566760 9:27 - 9:29
     przez kolejne 3 dni
     na intensywnej terapii.
190. 569960 9:30 - 9:33
     Usiłowaliśmy podejmować trafne decyzje,
191. 573120 9:33 - 9:35
     zgodne z wolą matki,
192. 575520 9:36 - 9:39
     i nie obeszlibyśmy się
     bez rad pielęgniarek.
193. 580200 9:40 - 9:42
     Kolejny raz
194. 581680 9:42 - 9:43
     pielęgniarki nas nie zawiodły.
195. 584600 9:45 - 9:49
     Rozumiały, jak opiekować się mamą
196. 589400 9:49 - 9:52
     w ostatnich czterech dniach jej życia.
197. 591680 9:52 - 9:55
     Dawały jej ukojenie i uśmierzały ból.
198. 596320 9:56 - 10:02
     Zachęciły moją siostrę i mnie,
     żeby założyć matce ładną koszulę nocną,
199. 601600 10:02 - 10:03
     kiedy jej to już nie robiło różnicy,
200. 603520 10:04 - 10:05
     ale dla nas znaczyło bardzo wiele.
201. 607000 10:07 - 10:09
     Wiedziały, kiedy mnie obudzić,
202. 609205 10:09 - 10:13
     żebym była przy matce
     w jej ostatnim tchnieniu.
203. 613680 10:14 - 10:16
     Wiedziały, jak długo zostawić mnie w sali,
204. 616400 10:16 - 10:18
     kiedy matka zmarła.
205. 618960 10:19 - 10:23
     Nie mam pojęcia,
     skąd one to wszystko wiedzą,

     ¶

206. 622720 10:23 - 10:26
     ale jestem im dozgonnie wdzięczna,
207. 625880 10:26 - 10:28
     że znowu potrafiły mną pokierować.
208. 628920 10:29 - 10:30
     Bardzo wszystkim dziękuję.

     ¶

209. 630440 10:30 - 10:35
     (Brawa)

     ¶