Doktorların cinsel kimlik hakkında bilmesi gerekenler

Kristie Overstreet, transeksüel bireylerin sağlık hizmetleri ihtiyacının karşılanmasını sağlamayı kendine görev edinmiş durumda. Bu bilgilendirici ve tabuları yıkıcı konuşmada Kristie, cinsel kimlik kavramının anlaşılmasını sağlamak için bir kılavuz sunuyor ve bizleri transeksüel sağlık hizmetlerine bakış açımızı değiştirmeye davet ediyor, böylece her bireyin doktor ziyareti esnasında hak ettiği saygıyı ve değeri görebilmesini hedefliyor.

Terapistlik kariyerimin altı ay kadarında

uyuşturucu ve alkol bağımlılığı biriminde
hizmet vermekteydim.

Aşağıda arındırma biriminde çalışan
hemşirelerden biri beni aradı.

Benden aşağı inip o sabah giriş
yapan yeni hastalardan birini

değerlendirmemi istedi.

Ben de aşağı o birime indim ve
Anne ile tanışma şerefine nail oldum.

Anne bir trans kadın ve
onunla konuşmaya başladığımızda

bana onu tedavi olmaya iten şeyin
ne olduğunu anlatıyordu

ancak sesindeki o korkuyu işitebiliyordum

ve gözlerindeki endişeyi seçebiliyordum,

bana onu esas korkutanın
rehabilitasyona gelmek ya da

uyuşturucu ve alkolü bırakmak
olmadığını söyledi.

Onu esas korkutan onunla
ilgilenecek olan doktorların

onu bir kadın olarak görmeme ihtimaliydi.

Daha sonra bana tüm hayatı boyunca
bir erkek olarak görülmenin

ancak aslında kadın olduğunu bilmenin
ona verdiği acıdan bahsetti.

Yani demek istediği doğduğu zaman
doktorun onu kaldırıp

ebeveynlerine doğru tutarken

genital organına bakıp

onlara "oğlunuz oldu" demesiydi.

Bir erkek olmadığını biliyordu.

Yıllar geçti ve hissettiği,
içinde tuttuğu duygular

zamanla büyüdü, birikti,

artık ailesine açılması
gerektiğini biliyordu.

Onlara söylediğinde ise
işler umduğu gibi gitmedi.

Ailesi "Bu mümkün değil,
sen bir kız değilsin." dedi.

"Biz seni böyle yetiştirmedik.
Aklından geçenleri bilmiyorduk.

Git buradan." dediler.

Böylece Anne kendini sokaklarda buldu,
evsiz barınaklarına girip çıktı,

içindeki bu acıyı dindirmek
için de bu dönemde

uyuşturucu ve alkol kullanmaya başladı.

Bana hastanelerde ve rehabilitasyonda
geçirdiği süreçleri anlattı,

ayık kalmak için çabasını,

bu süreçte sağlık çalışanları
ve doktorlar Anne ile konuşurken

uygun zamirleri ya da onun
kadın ismini kullanmadılar.

Bu da ona acı verdi.

Aslında terapist olmak için
eğitim alırken bana

transeksüel hastalarla
nasıl çalışacağım öğretilmedi.

Bu hastalarla çalışacağım
aklımın ucundan bile geçmemişti.

Ama Anne ile ve onun gibi
hastalarla çalıştıkça

görevimin değişip geliştiğini
görmeye başladım,

görevim transeksüel bireylerin
sağlık hizmeti ihtiyacının

karşılanmasını sağlamaktı.

Bu konuyla ilgilendikçe dışlanma
ve şiddete maruz kalma korkusunun,

toplum tarafından kabul görmemenin
bu hastaların çoğunu

alkol ve uyuşturucu kullanmaya
ittiğini gördüm.

Ayrıca bu hastalar sağlık hizmeti
talep ettiklerinde

onlara edilen muameleye
ve sağlık ihtiyaçlarının çoğunun

nasıl reddedildiğine dair

korku dolu hikâyeler dinledim.

Şimdi size Leah'dan bahsedeyim.

Birkaç yıl önce Leah ile
tanışma şansına eriştim.

Leah bir kadın ve bir kadınla evli,
bir çocukları var.

Leah da doğduğunda erkek olarak
kayıtlara geçmişti

ve çocukluğundan beri
bir erkek olmadığını biliyordu,

o bir kadındı.

50 yaşında gelene kadar
bu gerçeği kendinden

ve tanıdığını herkesten sakladı,
özellikle de eşinden.

Sonra daha fazla dayanamadı.

Böyle yaşamaya devam edemem diye düşündü.

Dürüst olmalıyım dedi.

Eşine söylemekten fazlasıyla korkuyordu.

Ya eşi ona şöyle deseydi:

"Bu kabul edilemez,
boşanmak istiyorum, git buradan."

Ancak şansı yaver gitti
ve eşi bu durumu kabullendi.

Dedi ki "Kim olursan ol seni seviyorum.

Sana her türlü yardım etmek istiyorum."

Sonra eşiyle konuştu

ve tıbben cinsiyet değiştirmek
istediğine karar verdi,

daha sonra hormon değiştirme tedavisine
uygunluğunu araştırdı,

bir diğer adıyla HDT.

Ardından doktorundan randevu aldı.

Randevu günü erkenden oraya gitti.

Tüm evrak işlerini halleti,

adını doğruca listeye yazdırdı
ve sabırla bekledi.

Biraz zaman geçtikten sonra hemşire onu
muayene odasına çağırdı.

Odaya girdiğinde ise derin bir nefes çekti

ve hemşire ile doktor da odaya girdi.

Elini uzattı ve "Merhaba, ben Leah." dedi.

Doktor ona baktı ve elini bile
sıkmadan ona şöyle dedi:

"Neden buradasınız?"

Derin bir nefes daha çekti ve dedi ki:

"Ben transeksüel bir kadınım.

Bunu tüm hayatım boyunca biliyordum
ve herkesten sakladım

ama artık dayanamıyorum.

Eşim beni destekliyor ve
maddi durumum da yeterli,

bu değişimden geçmem gerek.

Lütfen beni değerlendirin ve
HDT için uygunluğuma bakın."

Doktor dedi ki: "Bugün
hiçbir şey yapamayız.

Önce HIV testi yaptırmalısınız."

Leah duyduğuna inanamadı.

Çok öfkelendi.

Sinirliydi, hüsrana uğramıştı.

Eğer doktoru bile böyle davranıyorsa
diğer insanlar ona nasıl davranacaktı?

Doktor önce elini sıkmayı reddetti

sonra da transeksüel olduğunu duyunca

tüm istediği ona bir HIV testi uygulamak
ve randevuyu sonlandırmaktı.

Leah'ya başka bir soru sormadı bile.

Bakın, Leah'nın
neler yaşadığını anlayabiliyorum

çünkü bu toplulukla çalıştığım
yıllar boyunca her gün

gerçekle alakası bile olmayan
hikayeler duyardım.

Bunlardan birkaçı şuydu:

tüm transeksüel bireyler ilaçla ya da
ameliyatla cinsiyet değiştirmek ister,

transeksüel bireyler akıl hastasıdır,
bu bir hastalıktır,

bu bireyler gerçek kadınlar ya da
erkekler değildir.

Tüm bunlar uydurma ve gerçek dışı.

Bu topluluk genişlediği ve köklendiği için

tüm sağlık çalışanlarının transeksüel
bireylerin sağlık ihtiyaçları

ve bu ihtiyaçları gidermek üzere
eğitim alması şart.

2015'te bir anket yapıldı

ve sonucunda sağlık çalışanlarının
yüzde yetmiş ikisinin

LGBT topluluğunun
sağlık ihtiyaçları hakkında

yeterince bilgi sahibi
olmadığı ortaya çıktı.

Bu konuda eğitim ve öğretimde
koca bir açık var.

Bugün bu konuşmada

üç insan grubu için yeni bir düşünce
şekli sunmak istiyorum:

doktorlar, transeksüel topluluğu ve
tabii geri kalanlarımız.

Ancak önce cinsel kimlik konusunu
daha iyi anlamanız için

size yardımı olacağını düşündüğüm birkaç
tanımdan bahsetmek istiyorum.

Umarım yanınıza kağıt kalem almışsınızdır.
Biraz not tutmaya hazır olun.

O halde "ikili sistem"
kavramı ile başlayalım.

Bunun anlamı ise şu:

önceden hep iki cinsiyet var diye
düşünürdük; kadın ve erkek.

İkili sistem, anladınız değil mi?

Sonra ise bunun doğru olmadığını öğrendik.

Cinsel kimlik bir spektrumdur,

bir yanda erkeklik

diğer yanda ise dişilik vardır.

Bu cinsel kimlik spektrumunda ise

gender-nonconforming,

gender-affirming,

gender-nonbinary kavramları

ayrıca iki ya da üç cinsel kimlikli

ve intersex bireyler yer alır.

Transeksüel terimi ise tüm bu
farklı cinsel kimlikleri

içerisinde bulunduran
kapsayıcı bir terimdir.

Bugünkü konuşmamızda ise
sizlerden transeksüel bir bireyi

doğuştan ona verilen cinsiyet ile
kendi karakteri ve

kişilik algısı eşleşmeyen biri
olarak düşünmenizi istiyorum.

Bu, biyolojik cinsiyetten
oldukça farklıdır.

Cinsel kimlik bir benlik algısıdır.

Bunu zihninizde olan bir şey gibi düşünün;

bir benlik algısı, karakter yapısı.

Bu, biyolojik cinsiyetten
oldukça farklı değil mi?

Hormonlar, genital organlar, kromozomlar

hepsi bacaklarımızın arasındadır.

Şimdi belki şöyle düşünüyorsunuz:
"Ben kim olduğumu hiç sorgulamadım.

Erkek olduğumu biliyorum
ya da kadın olduğumu."

Anlıyorum. Tabii ki biliyorsunuz.

Birçok transeksüel birey de
böyle hissediyor.

Aynı sizin gibi onlar da

kim olduklarından eminler.

Birçok farklı cinsel kimliğin
var olduğunu bilmek çok önemli,

ben de kendimi cisgender kadın
olarak tanımlıyorum.

Bu terimlerin nasıl okunduğunu
bilmek isteyenler varsa

cis "s-i-s" olarak okunur.

Bu Latince "aynı tarafta olan"
anlamına gelen bir terimdir.

Doğduğum zaman

doktor beni kaldırıp aileme şöyle demiş:

"Kızınız oldu."

Yalnızca genital organlarıma bakarak.

Georgia'da küçük bir çiftlik kasabasında
büyümüş olmama ve

tam bir erkek fatma gibi olmama rağmen

kadınlığımı hiçbir zaman sorgulamadım.

Çocukluğumda nasıl biri olsam da

bir kadın olduğumdan hep emindim.

Benim yaşadığımla transeksüel birinin
yaşadığı çok farklı.

Trans terimi Latince
"diğer tarafta olan" anlamına gelir,

transkontinental
havayollarını düşünün,

yani trans öte tarafta olan demek,

doğuştan gelen
cinsiyetine rağmen kendisini

spektrumun diğer tarafında
tanımlayan bireyler.

Trans erkek terimi doğuştan
kadın olarak tanımlanmış

ancak benlik algısı, karakteri,
yaşam tarzı bir erkek gibi olan

kimseler için kullanılır.

Bunun tam tersi ise söylediğimiz gibi,

trans bir kadın doğuştan erkek olarak
tanımlanmış ancak

benlik algısı ve yaşam biçimi
kadın gibi olan bir bireydir.

Önemli olan bir diğer nokta ise şudur;

kendini nonbinary olarak tanımlayan herkes

aynı zamanda "transeksüel" değildir.

Aklınız karışmasın diye cinsel tercih
ya da yönelim hakkında

biraz konuşmak istiyorum.

Bu tamamen, fiziksel, duygusal,
cinsel ve ruhani yönden

kime ilgi duyduğumuzla alakalı bir durum.

Bunun cinsel kimlikle hiçbir alakası yok.

Devam etmeden önce
kısaca bir tekrar edelim:

cinsel kimlik zihnimizde olan,

biyolojik cinsiyet
bacaklarımızın arasında olan,

cinsel yönelim de kalbimizde olan yani

kimi sevdiğimiz.

Tamamen farklı üç kişilik spektrumu.

Ortalama bir tıp öğrencisi eğitimi boyunca

tüm zamanının yalnızca beş saat kadarını
LGBT sağlık ihtiyaçları hakında

eğitim alarak geçiriyor.

Bu topluluğa özgü sağlık sorunları
olduğunu bilmemize rağmen

eğitimde durum böyle.

Ve yaklaşık 10 milyon Amerikalı yetişkin

LGBT topluluğuna dahil.

Transeksüel hastalarla
çalışan birçok doktor

tecrübe ettikçe öğreniyor.

Yani yapılması gerekeni okulda
değil çalışırken

ya da bir hastanın
kendisiyle hangi şekilde

ilgilenmesi gerektiğini
anlatması sonucu öğreniyor.

Pek çok doktor cinsel kimlik hakkında
soru sormaya çekiniyor.

Bazıları bunun sağlık hizmetiyle
alakasız olduğunu düşünüyor,

bazıları da yanlış bir şey
söylemekten kaçınıyor.

Aslında uygunsuz bir şey söyleyen ya da

kötü bir yorum yapan doktorlar

illa ki kötü ya da
kaba insanlar olmayabilir,

yalnızca bu bireylere nasıl davranılması
gerektiğini öğrenmemiş olabilirler.

Ancak bu, artık bir
standart olarak kabul edilemez.

Peki ya bir trans erkek

-yani doğuştan kadın olarak
tanımlanmış ancak hayatını

bir erkek olarak yaşayan biri-

yıllık jinekolojik muayenesine
gittiğinde neyle karşılaşıyor?

Doktorun bu hastaya davranış şekli

muayenenin gidişatını belirleyecektir.

Eğer doktor, hastaya doğru zamiri,
doğru ismi kullanır, ona saygı duyar

ve onurunu kırmazsa, büyük olasılıkla

diğer sağlık personelleri de
aynını uygular.

Doktorlar hakkındaki görüşlerimin
bazıları bunlardı,

şimdi de transeksüel topluluğu
hakkında konuşalım.

Burada korkudan bahsediyorum,

ancak kimin gerçekten korkmuş olduğunu
biliyorsunuz değil mi?

Transeksüel bireyler korkuyor.

Daha önce Anne'in hikayesini anlattım,

tedavi olmaktan ve bir kadın olarak
saygı görmemekten

ne kadar endişe duyduğunu belirttim,

sonra Leah'nın doktorun ona olan
tavrından korktuğunu,

doktorun onun elini sıkmadığını,

HIV testi istediğini ve
korkularının gerçekleştiğini.

Transeksüel bireylerin kendi sağlık
ihtiyaçları hakkında

açıkça konuşabilmek için teşvik
edilmeye ihtiyacı var.

Sessiz kalma ve verilen tedaviyi kabul
etme günleri geride kaldı.

Eğer sağlık ihtiyaçlarınız için
sesinizi çıkarmazsanız

kimse size yardım edemeyecektir.

Peki ya geri kalanlarımız?

Birçoğunuzun belki gelecek hafta
ya da gelecek aylarda

bir doktor randevusu
vardır herhalde, değil mi?

Diyelim ki doktor randevunuza gittiniz,

ve muayene bittiğinde

kendinizi eskisinden de kötü hissettiniz.

Peki ya doktor tarafından
itilmiş hissetseydiniz,

ihtiyaçlarınız göz ardı edilseydi,

ya da sizi yargılasalardı?

ABD'de randevu alabilme şansına erişen
1,4 milyon transeksüel yetişkin

kendilerini işte böyle,

az önce tasvir ettiğim gibi hissediyor.

Şimdi şöyle diyebilirsiniz:
"Bundan bana ne şimdi?

Ben transeksüel değilim.
Transeksüel tanıdığım da yok.

Niye umrumda olsun ki?"

Şöyle düşünün.

Transeksüel bireyler de insandır,

aynı sizin ve benim gibi.

Onlar da tecrübeli ve eğitimli
sağlık çalışanlarını hak ediyor,

tıpkı sizin ve benim gibi.

Eğer sakıncası yoksa elinizi
kaldırarak cevaplayın:

Transeksüel, gender-nonconforming,
cinsiyetsiz, intersex

ya da iki veya üç cinsiyetli biriyle
hiç tanıştınız mı?

Hepinize çok teşekkür ederim, sağ olun.

Elini kaldırmamış olanlarınız da

çok yakın bir zamanda

bu cinsel kimlikteki biriyle

tanışma şansına erişecektir,
bundan eminim.

Bu topluluğa dahil olan insan
sayısı giderek artıyor.

Bunun sebebi bunun bir çeşit moda
ya da heves olması değil.

Artık itiraf etmek daha güvenli.

Daha çok farkındalık ve görünürlük var.

Daha çok güven var, insanlar
gerçek kişiliklerini hiç olmadığı gibi

dile getirebiliyorlar.

Bu yüzden sağlık sistemimizin
harekete geçip sağlık personelinin

bu hastalara doğru biçimde yaklaşıp
saygı duyacağı şekilde

eğitim almasını sağlaması gerekiyor,

tıpkı umduğumuz gibi.

11. sınıfta en sevdiğim
öğretmenlerden Bay McClain

bir gün edebiyat dersinde Heraklitos'tan

bir alıntı yaptı ve o sözü
bugün bile hala hatırlarım.

Daha önce duymuşsunuzdur belki.

"Değişmeyen tek şey,
değişimin kendisidir."

Tanıdık geldi değil mi?

Her birimiz hayatımız boyunca
değişim geçiririz,

bu değişimle karşılaşınca da çoğu zaman

bazı zor kararlar vermemiz gerekir.

Korku içinde kalıp, sıkışıp

gelişmeyecek miyiz?

Ya da korkuyla cesurca yüzleşip,

değişip gelişme şansını mı kullanacağız?

Hepimiz yeni şeylerle karşılaşıyoruz.

Peki ne yapacaksınız?

Korku içinde mi kalacaksınız

yoksa gelişecek misiniz?

Her birinizi, doktorları,
transeksüel bireyleri,

seni ve beni

korkuyla birlikte yüzleşmeye

cesur yeni dünyaya doğru
yürümeye çağırıyorum.

Teşekkürler.

(Alkış)