Erretiro frankofonoa, 2013ko martxoaren 21a, Plum Village

Erretiroaren Thich Nhat Hanh maisuaren azken irakaspena.

Hemen nago, badakit sangha hemen dagoela.

Sanghari irri.

Sangha hemen dago, sanghari irri.

Egun on, lagun maiteak.

Gaur 2013ko martxoaren 21a da

eta Ilbete meditazio aretoan gaude

etxalde berrian, Plum Villagen.

Entzun berri dugu

“Prajnaparamitaren bihotza” sutra.

Ulermen perfektuaz ari da.

Zer da ulermen perfektua?

Sanskritozko hitza prajna da,

prajnaparamita.

Hau da, ulerkera bat, ikuskera sakon bat,

jakinduria mota bat,

horra eraman ahal gaituena,

beste ertzera, beldur-ezaren ertzera,

haserre-eza, etsipen-eza, askapenaren ertzera.

Beste ibaiertza.

Ikuskera sakonari buruz hitz egiten dugu.

Ikuskera sakon hori

begirada sakonari esker lortzen da.

Arreta osoan zaudenean,
benetan zaude hemen eta orain.

Sakon begiratuz gero,
ukitu ahal izango duzu

hor dagoenaren benetako izaera.

Gure gorputza, gure gogoa,
mundua, hodeia, harria.

Dena izan daiteke subjektu,

dena izan daiteke gure meditazioaren objektu.

Harriaren izaeran barne
sakon behatzen baduzu,

bere benetako izaera ukituko duzu.

Uki dezakezu,

ulermen perfektu hori izan dezakezu,

ikusmen sakon hori.

Hiru energia mota daude

ikusmen sakon hori emango digutenak.

Lehena arreta osoa da, smrti.

Energia horri esker hortxe egon zaitezke,

orain eta hemen.

Energia horrek laguntzen digu

gorputza gogora ekartzen,
gogoa gorputzera,

benetan hor egon ahal izateko.

Energia horri esker

gertaeren jakinean egon gaitezke.

Orain gertatzen ari den
guztiaren jakinean egon,

gure gorputzean, gure pentsamenduan,

gure sentsazioetan, etab.

Arreta osoaren energia da.

Praktikatzen dugunez, badakigu

arreta osoaren energia hori sortzea dela
praktikaren xedea.

Arreta osoan bizi bazara,
sakon bizi duzu bizitzaren une bakoitza.

Ez dezagun bizitza alferrik galdu.

Sakon bizi gara,
sakon ukitzen bizitzaren mirariak

gure burua elikatzeko, sendatzeko.

Ibiltzen, jaten edo lanean ari garenean

arreta osoaren energia daukagu barnean.

Praktikatzaile ona

hori egin dezakeena da,

arreta osoaren energia sortu.

Bigarren energia
kontzentrazioaren energia da.

Samadhi.

Arreta zerbaiti jartzen diozunean,

zure arnasari, edo lore bati,

arreta osoaren energia daukazu.

Arreta hori mantentzeak

kontzentrazioa sortuko du.

Horretan zaude kontzentratua.

Arnasketan, lorean,
zure gorputzean, edozein gauzatan,

zure arreta osoaren objektua den zerbaitetan.

Ibiltzen zoazenean,

arreta osoa zure urratsetan dago.

Arnasa hartzean, arnasa da
zure meditazioaren objektua.

Arreta osoan tea edaten duzunean,

tea da zure meditazioaren objektua.

Arreta osoa zerbaiti jartzen zaio beti.

Kontzentrazio handi batekin,

kontzentrazio sendoarekin,

lortuko dugu zuloa egitea

gure meditazioaren objektuan.

Harria dela, hodeia, lorea,

bera zulatu ahal izango dugu

bere benetako izaera ukitzeko,

elkarrekiko-izatea edo halakotasun izenekoa.

Ulermen horrek, ikusmen sakon horrek

askatuko gaitu.

Arreta osoa, lehen energia,

kontzentrazioa, bigarren energia,

hirugarrena ikusmen sakona da.
Hori ere da energia.

Energia hori, ikusmen sakon hori,

hortxe dago,

gure praktikaren fruitua da,

gure arreta osoa

sendoa delako,

eta gure kontzentrazioa nahiko sendoa delako.

Arreta osoaz baliatuz

eta kontzentrazioaz, zula dezakegu

gauzen izaera.

Eta ezaguera, jakinduria hori,

ikusmen sakon, ikusmen zuzen hori daukagunean,

askatu egiten gara.

Budismoan jakinduriari esker
helduko gara salbaziora,

ez graziari esker.

Jakinduria hori ikusmen sakona da,

ulermen perfektua.

Erraz interpreta dezakegu

ikusmen sakon hori

grazia mota bat gisa, grazia bat da.

Dagoen graziarik handiena.

Sufrimenduaren ertza dago

eta askapenaren

ertza.

Tente, eserita gaude,
sufrimenduaren ertz honetan,

lilurarena, beldurrarena, sufrimenduarena.

Zer egin dezakegu ertz hau utzi,

eta lortzeko

beste ertzera heltzen?

Ulermen perfektua da.

Meditazioaren bidez
lortu beharreko ikusmen sakona.

Hori egiten da

eguneroko praktikaren bidez.

Arreta osorako bost entrenamenduak

tresnak dira, erremintak,

guztiz preziatuak, garrantzitsuak,

erabili ditzakegunak

ulermen perfektua lortzeko.

Arreta osorako bost entrenamendu horiek

ikusmen sakonean oinarritzen direlako.

Etika globala da,

oinarrituta dagoena

ez sinismen baten,
baizik eta ikusmen sakonean.

Elkarrekiko-izatearen ikusmenean.

Ikasi ditugu jada
budismoaren lau egia nobleak.

Orain begiratzeko garaia da,

lau egiak behatzeko garaia,

elkarrekiko-izaera horren arabera.

Badakigu lehen egia

sufrimendua dagoela dela.

Budismoa oso praktikoa da.

Ez da izatearen inguruko
espekulazio metafisikoa,

baizik eta metodo trebeak,

zehatzak,

sufrimendua beste gauza bat bihurtzeko.

Munduan sufrimendua dagoela uste baduzu,

Budarekin bat zatoz.

Sufrimendua dago,

eta zerbait egin dezakegu

bera eraldatzeko.

Beraz, lehen egia da

munduan sufrimendua dagoela onartzea.

Lehenengo egia da:

ondoezaren presentzia.

Ondoeza dago gorputzean,

sentsazioetan,

pertzepzioetan,

gure gogo-egoeratan
eta gure kontzientzia jakindurian.

Kontzientzia kolektiboa
eta banakoen kontzientzia daude.

Kontzientzia kolektiboa
banako kontzientziek osatzen dute.

Eta banako kontzientzia
kontzientzia kolektiboak osatzen du.

Ezkerra eta eskuinaren antzera da.

Gure kontzientzian gizartearen
kontzientzia kolektiboa daramagu.

Daramagu ere

gure sufrimenduan
gure gizartearen sufrimendua.

Sufrimendu kolektiboa.

Barruko sufrimendua aldatu ahal badugu,

aldi berean munduari lagunduko diogu, gizarteari.

Zure alde egin ahal duzuna,

gure alde egiten duzu.

Arnasa hartu ahal baduzu

eta hobeto sentitu, zure alde egiten duzu hori,

eta baita gure alde ere.

Budaren irakaspena

nahiko sinplea da.

Baina jakintsuek

konplikatu egin dute, zaildu.

Hemen, Plum Villagen,
sinplifikatzen saiatzen gara

baina beti ere
irakaspenaren sakontasuna gordetzen.

Sinplea baina sakona.

Beraz, ondoeza dago.

Eta ondoezean behatzen dugunean,

arreta osoarekin, kontzentrazioarekin,

bigarren egia noblea aurkituko dugu:

ondoezaren sustraiak.

Ondoezaren kausak.

Ondoezaren oinarriak.

Bizi izan gara halako moldez

non ondoeza gauzatu egin baita.

Ondoeza nola finkatu den ikusteko
behatzen dugu.

Hori meditazioa da.

Ondoezaren barruan begiratu

eta bere kausak ikusten ditugu,

batu egin diren

elementuak

ondoeza finkatzeko.

Beraz,

bigarren egia noblea

ondoezaren oinarria da.

Bestela esanda,

ondoezera daraman bidea.

Bizi mota hura, bizimodu hura,

ondoezera garamatzana.

Beraz, bigarren egia noblea
deskriba dezakegu ere

bide bat gisa.

Baina zorionera eraman beharrean,

askatasunera, ondoezera garamatza.

Ondoezera garamatzan,

doan, bidea.

Budak modu oso sinplean esan zuen hau:

finkatu berri dena,

hau da, zure ondoeza, samina, sufrimendua,

sufrimendua finkatu da,

depresioa,

etsipena, ondoeza.

Hori da finkatu berri dena.

Finkatu berri dena,

begiratu ahal baduzu

sakon bere benetako izaeran,

bere sustraiak identifikatzen badituzu,

jaten emateko erabili dituzun
elikadura-iturriak,

askapenaren bidean zaude jadanik.

Beraz, ondoezean behatzea

nolako bizimodua izan dugun ikusteko,

nola jardun izan gara, nola egin dugu hitz,

nolakoa izan da gure pentsaera,

ondoeza

hor egoteko.

Hori da sustraia.

Bigarren egia

ondoezaren

sustraiarena da.

Shariputra beneragarriak,

Budaren dizipulu azkarrenetarikoak,

Shariputrak,

ondoeza deskribatu zuen,

ondoezaren kausa,

elikagai gisa.

Nutrizio gisa.

Ondoeza

dakarren

janaria.

Budak sarri esan zuelako

ezerk ezin duela janari barik bizirik iraun.

Askotan esan zuen.

Ezerk ezin du

janari barik bizirik iraun.

Ezta zure maitasuna ere.

Maitasunari jaten ematen ez badiozu,
hil egingo da.

Zure maitasuna elikatzen ez badakizu,

hil egingo da.

Maitasuna elikatzen jakin behar duzu.

Arte bat da, praktika bat da.

Zure depresioa ere horrelakoa da.

Zure depresioak irauten badu,
jaten ematen diozulako da.

Zure haserrea, etsipena ere bai.

Hor badago, egunero
jaten ematen diozulako da.

Begiratu egin behar da,
elikagai mota hori identifikatu

eta amaitu.

Eten.

Ondoezaren janari iturria eteten baduzu,

ondoeza hil egingo da.

Zure depresioa, zure etsipena, hil egingo dira.

Monjeak, Shariputra beneragarriak,

asko lagundu digu

bigarren egia elikagai gisa deskribatzean.

Budak lau elikagai motaz hitz egin zuen.

Jateko elikagaia,

inpresio

sentsorialak, ikusten, entzuten,

sentitzen, pentsatzen duguna,
elikagaiak dira.

Gure ideiak, pentsamenduak,

kaltegarriak

izan daitezke,

pozoitsuak.

Janari mota bat dira.

Elikatzen gara

begien, belarrien,
sudurraren, mihiaren bitartez,

gorputz eta pentsamenduen bitartez.

Adi egon behar dugu.

Ez ditugu jan behar

gauza pozoitsurik.

Telebistan

ikusten duzunak,

aldizkarietan

irakurtzen duzunak,

entzuten dituzun elkarrizketek

agian

beregan eduki ditzakete

toxinak, pozoiak.

Eta hori kontsumitzen dugu.

Depresioa badugu,

horren kausa da kontsumitu dugulako halako moldez

non depresioa gauzatu egin baita.

Beraz, elikadura iturriak
identifikatu behar ditugu.

Oso adi egon behar dugu
telebista ikusterakoan,

egunkarian artikuluak irakurtzerakoan,

elkarrizketa bat entzuterakoan,
gauza horiek

pozoia izan dezaketelako barruan.

Zeure burua zaindu behar duzu,

babestu. Bost entrenamenduak,
bosgarrena batez ere,

diziplina bat dira, praktika bat,

geure burua, geure seme-alabak
eta gizartea babesteko.

Budismo engaiatua da.

Budak hau esan zuen:

ezerk ezin du jan barik bizirik iraun.

Finkatu berri dena,
sakon behatu ahal baduzu

horren barruan

eta bera ekarri duen
janari-iturria identifikatu,

bazaude aldaketa eta osasunaren bidean.

Bigarren egiak dagoeneko dakar

askapena.

Ikusmen sakona da jadanik.

Sakon behatzea bigarren egiari,

ondoezaren kausari.

Gero, hirugarren egia

praktikaren musikaren nota alaia da.

Hau da, transformazioa posible da.

Sendatzea posible da.

Bakea posible da.

Erabili izan den esamoldea

"ondoezaren amaiera" da.

Ondoezaren amaiera.
Zer adierazten du horrek?

Adierazten du ongizatearen hasiera.

Gauza bera da.

"Ilunperik eza" esatean,
zer da esan nahi duguna?

Argiaren presentzia.

Zentzu horretan irakurri behar ditugu sutrak.

Ondoezik eza, hau da,
ongizatearen presentzia.

Poza, zoriona, posible dira.

Hirugarren egia da.

Nota positiboa, alaia, da,
praktikaren musikan.

Eta nola?

Nola heldu ondoezaren amaierara?

Bada bide bat

doana, garamatzana,

ongizatera.

Ondoeza suntsitzen duena.

Ongizatera

daraman

bidea.

Hau da,

ondoeza suntsitzera.

Ondoeza

gelditzera.

Izan ere,

hirugarren egia

"gelditzea" deitzen da.

Gelditzearen egia.

Nirodha.

Zer gelditu?

Gelditu

ondoeza.

Hau nirvana dela esaten da.

Nirvana.

Nirvana da

kalenturarik ez egotea.

Erretzen gaituen

sugarrik ez egotea.

Saminaren suaren garrak.

Beldurra dago,

desioa dago,

etsipena dago,

haserrea, sugarrak dira.

Eguneroko bizitzan erretzen gaituen sua.

Nirvana da sugarrak iraungitzea.

Sugarrak iraungitzea.

Sugarren iraungitzeak dakar
freskuraren presentzia.

Nirvana freskura dela esan dezakezu.

Udaberria da.

Baina non aurkituko ditugu udaberria,

zoriona, nirvana?

Budak esan zuen: hemen eta orain.

Istant batean eskura dago beti,
nola jakinez gero.

Beste ertza.

Agian, arnasa arreta osoan
behin hartzen badakizu,

gai bazara

laxatzeko,

hori nahikoa izango zaizu

beste ertzera heltzeko.

Halako praktika

sinpleak, arnasa hartzeak,
berehala eramango zaitu beste ertzera.

Berehala dago freskura,
beldurrik eza, hirarik eza,

ulermen perfektuari esker.

Demagun pertsona batekin haserre zaudela.

Uste duzu pertsona hori
zure miseriaren kausa dela.

Kezkatuta zaude,

ideia horrek harrapatu zaitu,

pertzepzio horrek.

Pertsona horri sufriarazteko
zerbait egin nahi duzu

zu hobeto sentitzeko.

Berak sufritzen badu, hobeto egongo naiz.

Txorakeria da,

baina gutako askok horrela pentsatu eta jokatzen du.

Behatuz gero, ikusten dugu

zerbait esan duela, zerbait egin duela.

Zergatik esan du hori? Zergatik esan du hori?

Barruan sufrimendu lar daukalako.

Bere sufrimendua gobernatzeko gauza ez da.

Bere sufrimenduaren biktima da

eta besteei sufriarazten die.

Ikusmen sakon horrek
berehala kentzen digu haserrea.

Eta pertsona horri laguntzeko nahia izango duzu,

gutxiago sufritu dezan.

Segundo batzuk beharko dituzu

ikusmen horretara heltzeko.

Zuk egin dezakezu. Denok egin dezakegu.

Ikusmen sakonarekin.

Pertsona horren sufrimendua
antzeman, identifikatu ahal baduzu,

eta bere sufrimenduaren biktima dela ikusi,

zure haserrea desagertuko da.

Nirvanan zaude. Istant batean nirvanizatu zara.

Beraz, nirvana ez da leku bat,

ez da toki bat,

nirvana askapena da

eta posible da nirvanara heltzea
eguneroko bizitzan une oro.

Zerekin? Praktikarekin,
ikusmen sakon hori lortu ahal izateko.

Heriotzaren beldur bagara
ikusmen sakon hori izan ez dugulako da.

Gauzei begiratzen diegunean,

ikusten dugu euren izaera
jaiotzarik eza, heriotzarik ezarena dela.

Ondo dakizu

Zera esaten da: ezer ez...

Lavoisier,

Lavoisier da kimika modernoaren aita, ezta?

Frantses bat da, ezta?

Lavoisierrek esan zuen: ezer ez da galtzen,

ezer ez da galtzen, ezer ez da sortzen.

Zehatz mehatz esan zuen

ulermen perfektuaren sutrak dioena.

Ez dago jaiotzarik, ez dago heriotzarik.

Eta denek dakigu

termodinamikaren

lehen legearen arabera

ezin dela sortu

ezin dela materia sortu.

Ezin da materia deuseztatu.

Ezin da energia sortu.

Ezin da energia deuseztatu.

Dena transformatzen da: materia materian,

materia energian, energia energian,
energia materian.

Baina ezin dugu

materia edo energia sortu edo deuseztatu.

Energiaren kontserbazioaren legea.

Beraz, dagoeneko zientziak ukitu du hori.

Jaiotzarik eza, heriotzarik ezaren izaera hori.

Eta zientzialariek hori

eguneroko bizitzan erabili ahal badute,
ez dute beldur gehiago izango,

ez dute sufrimendu gehiagorik izango.

Formaren ikuspuntutik

lau egia daude.

Lehena ez da bigarrena,

bigarrena ez da hirugarrena,
hirugarrena ez da laugarrena.

Baina elkarrekiko-izatearen arabera,

bestela ikusten dugu.

Horregatik, ulermen perfektuaren sutran

horrela esaten da: ez dago sufrimendurik.

Ez dago sufrimendua gelditzerik.

Ez dago biderik. Ez sufrimendurik, ez biderik,
ez kausarik, ez biderik. Zergatik?

Elkarrekiko-izatearen arabera begiratzean,

dena elkardela ikusten dugulako.

Adibidez, hirugarren egia,

ondoezaren gelditzea, zoriona dena.

Harreman estua du lehenarekin,

sufrimendua.

Zorionean behatzen dugunean

arreta osoaren energiarekin,
kontzentrazioarekin,

aurkituko dugu

zoriona eginda dagoela ez-zorion elementuez .

Zoriona gauza bat da,

lore baten antzera.

Lorean behatzen dugunean

arreta oso eta kontzentrazioarekin,

aurkituko dugu lorea eginda dagoela

ez-lore diren elementuez soilik.

Eguzkia, euria, lurra,

denbora, lorezaina, horrelakoak,
ez-lore izeneko hamaika kausa.

Eta ez-lore elementu horiek

bat datoz lorea ager dadin laguntzeko,

bizitzaren mirari gisa.

Orain,

atzera bidaltzen badugu

argia

eguzkira,

euria hodeira,

ez da ezer gelditzen, lorea ez da existitzen.

Beraz, lorea eginda dago

ez-lore elementuez soilik.

Lorea bereizitako existentziaz hutsik dago.

Lorea beteta dago

kosmosaz.

Kosmos osoa lorean dago,
lorea beteta dago.

Baina bereizitako izaerari dagokionez,
bereizitako “ni” bati,

ez du horrelakorik.

Sakon behatzen badugu,
ikusten dugu loreak ez daukala

bereizitako nirik, berezitako existentziarik.

Hau esaten da: lorea ezin da bere kabuz izan.

Loreak guztiarekin elkarrizan behar du.

Izatea elkarrizatea da.

Baina zoritxarrez,

hitza ez da oraindik hiztegietan agertzen.

Elkarrizatea posible da.
Izatea ez da posible.

Ezin zara zeure kabuz izan.

Hor ez bazaude, ni ezin naiz hemen egon

aldi berean.

Beraz, elkarrizatearen arabera, zoriona

lore mota bat da.

Zorionean behatzen duzunean

ez-zorion elementuak ikusten dituzu,

zoriona agerrarazteko batu direnak.

Ez-zorion elementuen artean

sufrimendu elementua dago.

Gose zarenean,

jateko zerbait nahi duzu.

Jaten zoriona baduzu

gose zarelako da.

Gose ez bazara, ez dago zorionik

jaterakoan.

Gerra bat bizi izan baduzu,

hobeto preziatuko duzu bakea.

Sufrimenduak

atzeko planoarena egiten du

zoriona identifikatu ahal dezagun.

Gehienetan zoriona duzu

baina ez duzu antzematen.

Zoriona beti dago hor.

Baina adi ez gaudenez,

zoriona hor ez dagoela uste dugu.

Arreta osoarekin hortxe gaude benetan

eta identifika ditzakegu

bertan dauden zorionerako baldintzak.

Eta zoriona hor dago.

Nirvana hor dago, istant batean.

Esaten dugu adi egotea,

arreta osoa, zorionaren iturri dela.

Praktikantea da pertsona hura

sortu ahal duena,

egunero, maiz,

arreta osoaren energia,
identifikatu ahal izateko

hemen eta orain dauden
zorionerako baldintzak.

Ez daukagu zertan etorkizunerantz korrika egin

zorionerako baldintzak aurkitzeko.

Behar baino gehiago ditugu jadanik hemen.

Zeren zain gaude zoriontsu izateko.

Frantses abesti bat da.

Sufrimendua eta zoriona

elkardira.

Sufrimenduaren onuraz jardun gaitezke.

Sufritu baduzu, ondo dago.

Sufrimenduaren atzeko planoaren gainean,

hobeto antzemango dituzulako

hortxe dauden zorionerako baldintzak.

Behar baino

gehiago.

Adibidez,

begiak dituzula gogoratzen duzunean,

oraindik egoera onean.

Orduan begiak zorionerako baldintza bat dira.

Forma eta koloreen paradisua, eskura daukazuna.

Eta egoera onean dauden

begiak ditudanez,

forma eta koloreen paradisua
niretzako existitzen da.

Paradisuan nago.

Beste ertzean nago.

Antzerako baldintza ugari dituzu

zugan eta zure inguruan.

Birikiak dituzu.

Arnasa hartzen eta botatzen goza dezakezu

eta arnasa behin hartzeak
zorion handia eragin dezake.

Arreta osoarekin badakizu airea hemen

garbia dela.

Eguzkia dago, zorionerako baldintza asko dago.

Zoriona posible da.

Ez duzu beste inora joan beharrik nirvanaren bila.

Plum Villagen gustatzen zaigu esatea

nirvana dela orain ala inoiz ez.

Jainkoaren erreinuaren antzera.

Jainkoaren erreinua da orain ala inoiz ez.

Energia hori, Jainkoaren erreinua antzematen,

identifikatzen lagunduko diguna,

arreta osoa da.

eta edonork eduki dezake arreta osoa.

Behin arnasa hartu, arnasa bota,

arreta osoan egindako urrats bat,

horrek sortzen du, sor dezake,

arreta osoaren energia

eta horrekin identifikatu ahal izango ditugu

eskura ditugun zorionerako baldintzak.

Hau idaztea eskatzen dizuet:

ez da biderik

zorionera daramanik.

Laugarren egia ezeztatuko dut.

Elkarrizatearen arabera,

egia bakoitza uka dezakegu.

Goizean abestutako sutran gisa.

Ez da ondoezik, ez da ondoezera daraman biderik,

ez da ondoeza gelditzerik,
ez da ondoeza gelditzera daraman biderik.

Ez da biderik

zorionera daramanik.

Zoriona da bidea.

Urrats bakoitzak, arnas bakoitzak,

keinu bakoitzak, pentsamendu bakoitzak,

zoriona ekar dezake.

Uste da hirugarrena eta laugarrena

gauza desberdinak direla.

Hona hemen

zorionera daraman

bidea. Eta hona hemen zoriona.

Beraz, bereizketa bat dago zorionaren

eta zorionera daraman bidearen artean.

Hori da

ikusmen

dualista,

egiarekin bat ez datorrena.

Ezin da nirvanara daraman bidea

nirvanatik erauzi.

Beraz, bide horretan emandako urrats orok

nirvana erakusten digu.

Nirvana urrats bakoitzean.

Nirvana arnas bakoitzean,
nirvana urrats bakoitzean.

Nirvana eguneroko bizitzaren une bakoitzean.

Nirvana eskura dugu orain eta hemen,

Jainkoaren erreinuaren antzera.

Ez da itxaropen hutsa.

Hemen eta orain gauza dezakegun zerbait da.

Zama utzi ahal baduzu,

aske zara.

Eta nirvanan zaude, Jainkoaren erreinuan.

Nola utzi zama?

Konturatu behar zara

zama zure saminaren kausa dela.

Zure sufrimenduarena.

Zergatik oraindik garraiatu zama?

Merezi al du horrela jarraitzea?

Zama utzi ahal duzun unean, aske izango zara.

Nirvana zurea da, Jainkoaren erreinua zurea da.

Lagun kristauei esan diet

ez daukazula hil beharrik
Jainkoaren erreinuan sartzeko.

Beranduegi izango da.

Beranduegi.

Erreinua,

ebanjelioak dio erreinua badatorrela,

erreinua etorri da, hemen dago.

Izan ere, bizi bizirik egon behar duzu
erreinuan sartu ahal izateko.

Eta nola

bizidun bilakatu?

Arnasa behin hartzeak arreta osoz

gogoa gorputzera dakar,

eta gogoa gorputzarekin dagoenean

oraingo momentuan finkatu zara.

Guztiz hemen,

bertan zaude.

Guztiz bizirik zaude.

Urrats bakarrari esker
Jainkoaren erreinuan sartzen zara, nirvanan.

Eta gaur bertan da posible.

Beraz egia biak,

lehena eta laugarrena,

elkardira.

Ezin duzu bata bestetik

erauzi, kendu.

Zorionean sakon behatzean,

sufrimendua ikusten dugu.

Sufrimenduan behatzean zoriona ikus dezakegu.

Lohia eta lotoaren antzera.

Lohi barik ez da lotorik.

Sufrimenduarekin

eta ulermen perfektuarekin

ondoeza modu egokian erabili dezakegu.

Honetaz ohartzea eskatzen dizuet,

ez dago

nirvanarik

bidetik at.

Bidea da nirvana.

Bidea da zoriona.

Bidea egiten duzu

zoriontsu.

Izanaren une bakoitza,

bizitzeko une bakoitza,

zoriona, ongizatea du beregan.

Ondo dakigu nola

gobernatu sufrimendua,

ondo dakigu nola sortu

zorion une bat.

Guk denok, praktikanteak garenez,

jardun gaitezke

mago gisa.

Hau da, zorion uneak sor ditzakegu,

berehalako zoriona, nahi dugun bakoitzean.

Zerekin? Arreta osoarekin.

Arreta osoarekin azkar identifika dezakegu

zorionerako baldintzaren bat.

Adibidez, mahaiaren inguruan,

afal aurretik,

senideei begiratzen diezu

maitasunez, eta esan: hau une zoriontsua da.

Zorioneko unea sortzen duzu.

Magoa zara.

Zuretzako eta besteentzako
zoriona sortzeko ahalmena duzu,

edozein momentutan.

Praktika dezakezu bake eta erruki nahikoak edukitzeko

eta halako zorion uneak sortu eguneroko bizitzan.

Beraz, lau egietako bakar baten behatzean

beste hiruak ikus daitezke.

Lau egia nobleak elkardira.

Ez dago bereizitako egiarik,
ez dago bereizitako “ni”rik.

Egia bat beste egien elementuez eginda dago.

Horrela ikasten da

budismoa elkarrekiko izatearen arabera.

Buda izaki biziduna da,

ez dago Budarik

izaki bizidunetik kanpo.

Buda aurkitu nahi baduzu,
izaki bizidunengan bilatu behar duzu.

Buda bat

pertsona bat, izaki bizidun bat delako.

Eta izaki bizidun bakoitzak

duelako Budaren natura.

Buda bilatzeko lekurik seguruena

gugan da.

Zorionera daraman bidea,

Budak deskribatu zuena,
ikusmen zuzenarekin hasten da.

Ikusmen zuzen hori da

edozein praktikaren oinarri.

Baita ere

praktikaren emaitza.

Oinarritzen gara

ikusmen zuzenean praktikatzeko

eta praktikak

ikusmen zuzena ekartzen digu.

Batzuetan deitzen zaio

ikusmen sakona, ulermen perfektua,

prajnaparamita.

Beste ertzera daraman

ulermena.

Ikusmen zuzena
edonolako praktikaren oinarrian dago.

Ikusmen zuzenari esker

gai gara

pentsamendu zuzena praktikatzeko.

Pentsamendu zuzena

ez da gauza kaltegarria,

pozoitsua. Badira pentsamenduak

kaltegarriak, pozoitsuak direnak.
Ez da janari ona.

Pentsamendu zuzena
diskriminaziorik gabekoa da.

Baina pentsamendu zuzena

posible da ikusmen zuzena
dugunean bakarrik.

Nola egin ikusmen zuzena edukitzeko?

Behatu behar diegu

sakon gauzei.

Horregatik,

ikusmen zuzena dakarkiguna

kontzentrazioa da,

kontzentrazio zuzena.

Meditazioa praktikatzen duzunean,

kontzentratzen irakasten dizute

ukitu ahal izateko

ikusmen zuzena.

Adibidez, hodeiari begiratzen diozunean,

hodeiari nola begiratu azaltzen dizute,

bere jaiotza-ezaren,
heriotza-ezaren izaera ukitu ahal izateko.

Samadhi.

Sama, samadhi.

Kontzentrazio zuzena.

Eta kontzentrazio zuzena edukitzeko

praktikatu behar duzu

arreta zuzena.

Arreta osoa.

Eguneroko bizitzan adi egon.

Arreta osoaren energia

oparo, sendoarekin,

kontzentrazio sendoarekin,

errealitatea zula dezakegu
ikusmen zuzena irabazteko.

Ikusmen zuzena da ikusmen bat

diskriminazio guztitik libre dagoena.

Behin batean, monje batek,

Katyayana izenekoa,

bere izena palieraz Kaccayana da,

Budari galdetu zion:

maisu maitea, askotan hitz egin duzu

ikusmen zuzenari buruz.

Zer da benetan

ikusmen zuzena?

Oraingoan, Budak esan zuen:
ikusmen zuzena da ikusmen bat

izate eta ez-izate nozioak transzenditzen dituena.

Era asko dago

esateko,

ikusmen zuzena deskribatzeko,
baina orduan

Budak

adierazpen nahiko zehatza egin zuen,

nahiko laburra.

Budak esan zuen jende gehiena

izate eta ez-izate nozioez harrapatuta dagoela.

Diskriminaziozko oinarri horrekin

ezin dute egia ikusi.

Edozein beldur, ondoez,

konplexu,

etsialdi,

ikusmen oker horretan datza,

hau da, izatea

ez-izatearen kontrakotzat hartu.

Egiak, egia absolutuak,

azken egiak, nozio hori transzenditzen du,

izate ez-izatea.

Meditazio-gaia da.

Ez da espekulazio metafisikoa.

Demagun

egin dezagun elkarrekin meditazio labur bat.

Demagun marrazten dudala

denboraren ibilera.

Ezkerretik eskuinera.

Denbora badoa.

Denbora igarotzen da.

Iraganerako norabidea da.

Eta norabide hau doa

etorkizunera.

Puntu zehatz batean

norbait jaio da.

Denboraren iraganean.

Hemen puntu bat dago

N deituko duguna.

Jaiotza.

Jaiotza.

Zer uste dugu jaiotzari buruz?

Eskuarki esaten da jaiotzea

ez-izatetik izatera pasatzea dela, ezta?

Ni ez nintzelako existitzen

N puntua baino lehen.

Horregatik, segmentu hau,

N-n amaitzen dena,

ez-izatearen segmentua deritzo.

Jaio baino lehen, ez nintzen existitzen.

Ez izatearen parte nintzen.

Eta hemendik aurrera,

honen parte naiz,

izatearena.

Hori da gure ikusteko, pentsatzeko era.

Budak esan zuen horrela pentsatzea
ez dela pentsaera zuzena.

Ikusmen zuzena ez delako.

Gehienok uste dugu

jaiotzea

dela ez-izatetik izatera pasatzea.

Inor ez izan eta norbait bihurtu.

Norbait izan arte ez ginen inor.

Ez-izatetik, izatera pasatzen gara.
Hori da pentsaera.

Jaiotza hor bada,
aldi berean beste zerbait hor egon behar du.

Heriotza da.

Eta heriotzaren eguna jarriko dugu

ehun urte geroago, gutxi gorabehera.

M.

Segmentu hura,

NM,

bizitza deritzo.

Bizitza.

Ibiltzen naizenean,

ibiltzen naizenean

NM segmentutik,

beldur naiz.

Uste dudalako

halabeharrez

M-era helduko naizela.

Eta izatetik, ez-izatera joateko prestatzen naiz.

Kontrako bikoteak daude,

buruan ditugun kategoriei dagokionean.

Kontrako bikote asko dago.

Lehena da izan eta ez izan.

Izatea dagoenez, ez-izatea dago.

Izatea baieztatzen baduzu,
ez-izatea baieztatu behar duzu.

Zenbait teologoen ustetan,

izan eta ez izanaren arabera ikus daiteke Jainkoa.

Diote Jainkoa izatearen oinarria dela,
izatearen funtsa.

Horrela bada,

nork egingo du

ez-izatearen oinarriaren papera?

Jainkoa izatearen oinarria bada,

nor da ez-izatearen oinarria? Satan?

Beraz, jainko etsai bat dago.

Jainkoa dago

izatearen aldean eta Satan dago
ez-izatearen aldean.

Bataila bat dago.

Izan eta ez izan,

Budaren arabera, ideiak baino ez dira.

Kontzeptu, nozioak baino ez dira,

errealitatera egokitzen ez direnak.

Hor harrapatuta gaudenez,

kontrako bikote honetan,

harrapatuta gaude ere

kontrako beste bikote baten,

jaiotza eta heriotzaren nozioan.

Uste dugulako jaiotzea

dela ez-izatetik izatera pasatzea.

Uste dugu hiltzea

dela pasatzea izatetik ez-izatera.

Jaiotza eta heriotzaren ideia

ez da posible izate eta ez-izatearen ideia barik.

Eta heriotzaren beldurra

ez-izatearen ideian datza.

Izan eta ez-izan ideia kendu ahal izanez gero,

jaiotza eta heriotzaren ideia ere kentzen dugu,

eta aske gara.

Ez izatea da.

Hodeiari begiratzen diogunean,

aurkituko dugu

ezinezkoa dela.

Saia gaitezen

hodei bati begiratzen.

Hodeia, ez-hodei elementuez eginda dago.

Beroz,

ozeanoko urez,

lakuko urez,

arnasketaren urez.

Hodeiaren barruan behatzean,
ez-hodei elementuak ikusten ditugu.

Hodeia

iraungaitza da, etengabe aldatzen da.

Bere izaera iraunkortasun-ezaren izaera da.

Hodeia aldatu egiten da,

pertsona bat baino azkarrago.

Pertsonarengan aldaketak daude une oro,

jaio eta hil egiten diren zelulak,

baina begiratzean, pertsona hura
berdin jarraitzen duela uste dugu.

Baina hodeiaren kasuan

errazago ikusten dugu iraunkortasun eza.

Bere itxura oso arin aldatzen da.

Ikusten dugu hodeia

ez dela inoiz hiltzen.

Pasa al daiteke hodeia izatetik

ez izatera?

Esaten dugu hodeia badela,
eta egun baten ez dela gehiago izango.

Izatetik

ez izatera pasatuko da hodeia.

Baina ezinezkoa da
hodeia izatetik ez izatera pasatzea.

Hodeia ezin da ezerez

bihurtu.

Hodeia txingor bihur daiteke,

euri, elur.

Laino.

Ur-laster. Baian hodeia ezin da hil egin.

Hori bat dator guztiz

Lavoiserrekin: ezer ez da galtzen.

Ezinezkoa da hodeia galtzea.

Ezin izango du ezerez bihurtu.

Beste gauza bihurtu ahal da bakarrik.

Oso bestelako itxurarekin,

baina hodeiak oraindik dirau.

Hori bera egia izan behar du gizakiaren kasuan,

eta beste izakien kasuan.

Ezin gara hil,

bestelako itxuretan jarraitzen dugu,

ederrago, itsusiago, baina beti diraugu.

Bada modu bat

lortzeko...

Hodeiak hor dirau.

Ziurta dezakegu

jarraipen eder bat.

Hodeiarentzako eta guretzako ere bai.

Betiere jarraitzen dugulako.

Nola? Budismoan, egintzei buruz hitz egiten dugu.

Gure egintzen bitartez jarraitzen dugu.

Uste dut Jean Paul Sartrek
horrelako zerbait esan zuela.

Gizakia bere egintzen batura da.

Gizakia bere egintzen batura baino ez da.

Gizakiaren balioa bere egintzetan ikusten da.

Budatik oso gertu dago hori.

Ikusmen zuzenarekin,

nozio guzti hauengandik libre,

sor ditzakezu

pentsamendu zuzenak.

Pentsamendu zuzen bat da

edonolako diskriminaziotik libre dagoena.

Hau duen pentsamendua,

ulermena

eta maitasuna.

Elikatuko gaituen pentsamendu bat,

sendatu ahal gaituena,

eta mundua elikatu eta sendatu.

Praktikante bakoitzak egin ahal duen zerbait da,

pentsamendu zuzen bat sortu,
pentsamendu maitekorra,

ulermenezko pentsamendu bat,

ulermen oinarri hori

daukagunean, ikusmen zuzena.

Ez dago bereizitako nirik.

Zu zara, beraz, ni naiz.

Ni eginda nago

ez-ni elementuez,
eta zu eginda zaude ez-zu elementuez.

Ni zugan nago eta zu nigan zaude.

Nobizio nintzenean

Buda gurtzen ikasi nuen

gatha baten bidez.

Nire maisuak hau esan zidan:

lurra ukitu baino lehen

Budaren aurrean,

arnasa hartu

eta poema labur bat irakurri behar duzu

zeure burua prest izateko Budarekin harremana,

benetako komunioa izateko.

Gatha horrek

honela dio:

Gurtzen dena eta aurrean dagoena,

gurtza jasotzen duena,

bien izaera hutsarena da.

Ni eginda nago ez-ni elementuez

eta zu, Buda, ez-Buda elementuez zaude eginda ere.

Ni zugan nago ere
eta zu nigan zaude ere.

Orduan, Buda eta zure arteko
elkarrizatea ikusten duzu.

Ikusi behar duzu

Buda ez-Buda elementuez eginda dagoela

eta bereizitako ni-z hutsik dagoela.

Zu praktikantea zara,

ondo dakizu

ez-zu elementuez eginda zaudela

eta ez-zu elementu horien artean dago
Buda elementua.

Ulermenaren hazia daukazu,

maitasunaren, arretaren hazia,

iratzarpenaren hazia dago zugan.

Buda zugan eta zu Budarengan.

Hori ikusita bakarrik egin ahal duzu erreberentzia.

Orduan komunikazioa perfektua izango da.

Ikusmen sakona da hori.

Tea edaten duzunean

gauza bera egin dezakezu.

Zu tean zaude eta tea zugan dago.

Hodeian zaude eta hodeia zugan dago.

Te katilua eskuan daukazunean,

praktika dezakezu,

goza dezakezu, begiratu eta ikusi

hodei hori,

aipatu dugun hori,

zure katiluan dagoela.

Eta tean dagoen hodeiari irri egin.

Horrela, badaukazu ikusmen sakona.

Hodeia tea da orain.

Eta orain zure hodeia edango duzu.

Poesia da, baina baita meditazioa ere.

Horrela, komunio sakona dago
zure eta munduaren artean.

Istant bakoitza horrela bizi dezakezu.

Pentsamendu zuzena da pentsamendu bat

ez-niaren ikusmena duena.

Ikusmen hau,

elkarrekiko izatearena.

Elkarrizanaren eta ez-niaren ikusmena hor badago,

ez da diskriminazio gehiagorik, haserre gehiagorik.

Horregatik,
pentsamendu zuzen batek sendatzen nau,

elikatzen nau,

eta mundua sendatu eta elikatzen du.

Praktikantea zarenez,
hori egin behar, egin ahal duzu,

sortu

horrelako pentsamenduak

egunean zehar.

Gure osasunarentzako ona da,

munduaren osasunarentzako ona da.

Ikusmen zuzena behar da
horrelako pentsamendu bat sortzeko.

Oso osasungarria.

Oso nutritiboa.

Oso sendagarria.

Ikusmen zuzenarekin sortu ahal dezakezu ere

berba zuzena.

Berba zuzen bat da

berba bat

elkarrizatean, ez-nian, oinarritzen dena.

Maitea,

ondo dakit

nigan zaudela dakizula,

eta ni zugan.

Elkargara.

Gure sufrimendua

ez da arazo indibiduala,

gure zoriona

ez da arazo indibiduala ere.

Horrelako zerbait esaten duzunean,

zure sufrimendua nire sufrimendua da,

nire zoriona zure zoriona da,

horrela ikusten baduzu,
horrelako zerbait esan ahal izango duzu.

Berba zuzenak
gupida, maitasuna, ulermena dauka.

Eta hori osasungarria da.

Hori elikagarria da. Gutun bat idazten baduzu

berba maitagarriekin,

sendatze prozesua

berehala gertatzen da.

Oraindik ez duzu gutuna bidali

baina sendatzen hasi zara.

Gutun bat idaztea,

posta elektronikoz mezua bidaltzea,

hori praktikatzea da.

Beharrezkoa da esaten duzun hori,
idazten duzun hori,

berarekin edukitzea

errukia, diskriminaziorik eza,

ulermena. Horrek zu
eta beste pertsona ere sendatuko zaituzte.

Praktikante gisa, hori sarri egin dezakezu egunean.

Ikusmen zuzenari esker,

ulermen sakonari esker.

Egiten duzuna,

egintza,

ikusmen zuzenean ere oinarritzen da.

Ez dago diskriminaziorik, errukia dago.

Ulermena dago.

Egiten duzun horrek

ahal izango du

babestu, eutsi, lagundu, elikatu.

Zure gorputzarekin bizitza babes dezakezu,
besteei lagun diezaiekezu.

Sendatzen, aldatzen lagun diezaiekezu.

Egintza zuzena da.

Egintza zuzena oinarritzen da ere

ikusmen zuzenean.

Budismoan aritzen gara

etorkizunean jarraitzeari buruz egintzaren arabera.

Egintza.

Hau da, karma.

Karma hitzak egintza esan nahi du.
Egintza hirukoitza.

Pentsamendua egintza da jadanik.

Pentsamenduak

mundua alda dezakelako.

Edo

mundua suntsitu.

Berbak ere bai.

Mundua alda dezake,

edo pertsona bat bere buruaz beste egitera bultzatu.

Beraz, berba oso garrantzitsua da.

Berba egintza da.

Zure gorputzarekin

babes dezakezu,

eutsi eta lagun dezakezu.

Beraz, egunero

ekoizten dugu pentsamendua,

ekoizten ditugu berba eta egintza.

Laranjondoaren antzera.

Patioko laranjondoak hosto ederrak ematen ditu,

lore ederrak, laranja ederrak.

Guk, bizidunok, ematen ditugu
pentsamenduak, berbak eta egintzak.

Hori da gure jarraipena.

Ezer ez delako galtzen.

Gure egintzak gara.

Eta horrek betiko dirau.

Ezer ez da galtzen.

Beraz, ez dago heriotzarik,

transformazioa baino ez dago,

beste itxura baten jarraitzea.

Eta erraz bermatu ahal dugu

jarraipen ederra pentsamendu,
berba eta egintza zuzenen bitartez.

Eduki dezakegu ere

bizimodu zuzena.

Lanbide, bizimodu

zuzena.

Inori kalterik egiten ez diona.

ingurumenari kalte egiten ez diona.

Hau ikusmen zuzenean oinarritzen da ere,

gure planeta, gure gizarteari buruzkoa.

Bada ere

ardura deritzon praktika hori,

ardura

zuzena.

Hau da,

ardura zuzena da gure kontsumitzeko modua,

gure modua

sufrimendua gobernatzeko,

une alai txikiak sortzeko gure modua.

Sanghak laguntzen gaitu

egunero egin ahal izateko.

Aurrera goaz beti,

ardura zuzena da.

Erraz egin dezakegu
inguruan sangha bat izanez gero.

Beraz, bide hori,

Budak deskribatutakoa,

bidea,

zortzi atal ditu: ikusmen zuzena,
pentsamendu zuzena,

berba zuzena, egintza zuzena, bizimodu zuzena,

ardura zuzena, arreta oso zuzena,

kontzentrazio zuzena.

Eta bidearen atal bakoitzak

zoriona ematen digu praktikatzen dugun bitartean.

Praktika hona da berehala ongarria dena.

Ez daukagu zertan zain egon.

Arnasa behin nola hartzen badakigu,

lasaitu ahal gara,

bizitzako mirariak ukitu ahal ditugu,

berehala elikatu ahal gara.

Praktikak atsegina izan behar du.

Praktikak zoriona, freskura, nirvana ekarri behar du,

sugarrak berehala iraungi.

Ibiltzeko ordua da.