Return to Video

အသက်ရှူတိုင်းကိရိယာက ကင်ဆာကို ထောက်လှမ်းနိုင်မလား - Julian Burschka

  • 0:07 - 0:12
    အသက်ရှုတိုင်းကိရိယာဟာ
    လွန်ခဲ့တဲ့နာရီများစွာက အရက်သောက်ထားသူရဲ့
  • 0:12 - 0:16
    သွေးထဲကအရက်ကို ထွက်သက်ကိုတိုင်းရုံနဲ့
    ဘယ်လိုအာရုံခံနိုင်တာလဲ?
  • 0:16 - 0:21
    ထွက်သက်မှာ အငွေ့ပျံတတ်တဲ့
    အော်ဂဲနစ်ကွန်ပေါင်း ရာထောင်ချီအောင်
  • 0:21 - 0:23
    ပါဝင်ပြီး ဒီကွန်ပေါင်းတွေဟာ
  • 0:23 - 0:28
    အငွေ့တွေလို ပေါ့ပါးတဲ့ မော်လီကျူးတွေပါ။
  • 0:28 - 0:32
    အရက်တွေမှာပါတဲ့ အီသနောဟာ
    ဒီထဲကတစ်ခု ဖြစ်တာမို့
  • 0:32 - 0:36
    သွေးထဲမှာလှည့်လည်နေရင်း
    အဆုတ်ထဲက လေအိတ်ငယ်လေးတွေဆီရောက်ကာ
  • 0:36 - 0:41
    ထွက်သက်တွင်းကို ရောက်ရှိသွားပါတယ်။
    ဒီပမာဏဟာ သွေးထဲက ပမာဏထက်
  • 0:41 - 0:43
    အဆနှစ်ထောင် ပိုလျော့ပါတယ်။
  • 0:43 - 0:46
    လူတစ်ယောက် အသက်ရှူတိုင်းကိရိယာနဲ့
    အသက်ရှူတဲ့အခါ
  • 0:46 - 0:50
    ထွက်သက်မှာပါတဲ့ အီသနောဟာ
    ဓာတ်ပြုခန်းထဲကို ရောက်သွားပါတယ်။
  • 0:50 - 0:54
    အဲ့သည့်မှာ အီသနောကို Acetic အက်ဆစ်အဖြစ်
    ပြောင်းလဲလိုက်ပါတယ်။
  • 0:54 - 0:59
    အထူးဓာတ်ပေါင်းဖိုက ဒီဓာတ်ပြုခြင်းကနေ
    လျှပ်စီးလမ်းကြောင်း ဖြစ်လာစေပါတယ်
  • 0:59 - 1:02
    ဒီလျှပ်စီးပမာဏဟာ သွေးကနေတဆင့်
  • 1:02 - 1:06
    ထွက်သက်ထဲရောက်လာတဲ့ အီသနောပမာဏကို
    ညွှန်ပြနေပါတယ်။
  • 1:06 - 1:09
    အီသနောလို အငွေ့ပျံလွယ်တဲ့ ကွန်ပေါင်းတွေဟာ
  • 1:09 - 1:11
    ကျွန်တော်တို့ စားသောက်ဖွယ်ရာတွေထဲ ပါသလို
  • 1:11 - 1:15
    ကျွန်တော်တို့ဆဲလ်တွေ ဇီဝဓာတုဖြစ်စဥ်တွေကလဲ
    ထုတ်လွှတ်ပါတယ်။
  • 1:15 - 1:18
    ဒါကြောင့် ရောဂါ ဒါမှမဟုတ်
    ချို့ယွင်းချက်တစ်ခုခုဖြစ်လာရင်
  • 1:18 - 1:22
    ထွက်သက်မှာပါတဲ့
    အငွေ့ပျံအော်ဂဲနစ်ကွန်ပေါင်းတွေကလည်း
  • 1:22 - 1:24
    ပြောင်းလဲပါတယ်။
  • 1:24 - 1:28
    ဆိုတော့ကာ အသက်ရှူတာကို တိုင်းလိုက်တာနဲ့
  • 1:28 - 1:30
    အသားစယူတာ၊ သွေးဖေါက်တာ၊
    ဓာတ်ရောင်ခြည်သုံးတာတွေမလိုပဲ
  • 1:30 - 1:34
    ရောဂါတွေကို ရှာဖွေနိုင်ပါ့မလား?
  • 1:34 - 1:36
    သီအိုရီအရတော့ ရနိုင်ပါတယ်။
  • 1:36 - 1:41
    ဒါပေမဲ့ ရောဂါရှာဖွေတာဟာ
    အရက်ပမာဏ တိုင်းတာထက် ပိုရှုပ်ထွေးပါတယ်။
  • 1:41 - 1:42
    ရောဂါတွေကို ရှာဖွေဖို့ဆိုရင်
  • 1:42 - 1:47
    လေ့လာသူတွေဟာ ထွက်သက်ထဲက
    ကွန်ပေါင်းဆယ်ခုလောက်ကို ကြည့်ရမှာပါ။
  • 1:47 - 1:50
    ရောဂါတစ်ခုဟာ ဒီကွန်ပေါင်းကို
    နည်းစေ သို့မဟုတ် များစေချိန်မှာ
  • 1:50 - 1:54
    တခြားရောဂါတစ်ခုက
    ဘာမှ မပြောင်းလဲစေနိုင်ပါဘူး။
  • 1:54 - 1:58
    ရောဂါတိုင်းမှာ သူ့အတိုင်းအတာနဲ့သူ
    ရှိနေမှာဖြစ်သလို
  • 1:58 - 2:01
    ရောဂါတစ်ခုတည်းမှာလည်း အဆင့်ပေါ်မူတည်ပြီး
    ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။
  • 2:01 - 2:05
    ဥပမာ - ထွက်သက်တိုင်းပြီး ရောဂါရှာဖို့
    စူးစမ်းလေ့လာနေတဲ့ ရောဂါများထဲမှာ
  • 2:05 - 2:08
    ကင်ဆာရောဂါများလည်း ပါဝင်ပါတယ်။
  • 2:08 - 2:11
    ကင်ဆာကျိတ်အများစုရဲ့
    ဇီဝဓာတု ပြောင်းလဲမှုကတော့
  • 2:11 - 2:14
    Glycolysis လို့ ခေါ်တဲ့
    စွမ်းအင်အများအပြား ထုတ်လွှတ်တဲ့ ဖြစ်စဥ်
  • 2:14 - 2:17
    ဖြစ်ပွားခြင်းပါ။
  • 2:17 - 2:18
    Warburg အကျိုးဆက်လို့ အသိများပါတယ်။
  • 2:18 - 2:24
    ဒီဖြစ်ရပ်ကြောင့် Lactate လို့ခေါ်တဲ့
    ဓာတ်ကျွင်းတွေ မြင့်တက်လာပြီး
  • 2:24 - 2:28
    ဇီဝဓာတုပြောင်းလဲမှုတွေ အမြန်ဖြစ်ပျက်လာကာ
  • 2:28 - 2:32
    Dimethyl sulfide လို
    အငွေ့ပျံလွယ်တဲ့ ကွန်ပေါင်းတွေဟာ
  • 2:32 - 2:36
    ထွက်သက်အတွင်း အများအပြားပါဝင်လာပြီး
  • 2:36 - 2:39
    အချိုးအစားတွေ ပြောင်းလဲကုန်ပါတယ်။
  • 2:39 - 2:43
    ဒီ Warburg အကျိုးဆက်ဟာ ကင်ဆာဖြစ်နိုင်တဲ့
    အခြေအနေကို ပြတဲ့ ညွှန်းကိန်းသာဖြစ်ပြီး
  • 2:43 - 2:47
    ကင်ဆာရဲ့ အခြေအနေအတိအကျကို
    မဖေါ်ထုတ်နိုင်ပါဘူး။
  • 2:47 - 2:51
    ရောဂါရှာဖွေဖို့အထိကတော့ တခြားအချက်တွေ
    အများကြီးလိုပါသေးတယ်။
  • 2:51 - 2:53
    ဒီလိုခြားနားချက်တွေကို သိဖို့
  • 2:53 - 2:56
    လေ့လာသူတွေဟာ ကျန်းမာတဲ့လူရဲ့ ထွက်သက်နဲ့
  • 2:56 - 2:59
    ရောဂါခံစားနေသူရဲ့ ထွက်သက်တွေကို
    နမူနာ ရာနဲ့ချီပြီးယူကာ
  • 2:59 - 3:02
    နှိုင်းယှဥ်လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။
  • 3:02 - 3:06
    ဒီစူးစမ်းမှုတွေအတွက် အရက်တိုင်းတဲ့စက်ထက်
    အာရုံပိုခံနိုင်တဲ့
  • 3:06 - 3:10
    အခြေခံတည်ဆောက်ပုံကွဲပြားတဲ့
    Sensor တွေ လိုအပ်ပါတယ်။
  • 3:10 - 3:12
    တချို့တွေက စမ်းသပ်နေဆဲကာလမှာပါ။
  • 3:12 - 3:15
    တချို့စက်တွေက ကွန်ပေါင်းတစ်ခုတည်းကိုပဲ
    လျှပ်စစ်စက်ကွင်းထဲမှာ
  • 3:15 - 3:19
    ဘယ်လိုလှုပ်ရှားနေတယ် ဆိုတာကို
    ကြည့်ပြီး ခွဲခြားပါတယ်။
  • 3:19 - 3:23
    တချို့ကတော့ မတူတဲ့ပစ္စည်းတွေနဲ့လုပ်ထားတဲ့
    လျှပ်ခံတွေကို စီထားပြီး
  • 3:23 - 3:27
    အဲ့သည့်လျှပ်ခံတွေက သက်ဆိုင်ရာ
    အငွေ့ပျံကွန်ပေါင်းတွေကို ထိတွေ့တဲ့အခါ
  • 3:27 - 3:29
    သူတို့ရဲ့ လျှပ်ခံနိုင်စွမ်း ပြောင်းလဲပါတယ်
  • 3:29 - 3:31
    အခြား အခက်အခဲတွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။
  • 3:31 - 3:35
    ဒီကွန်ပေါင်းလေးတွေဟာ ထွက်သက်ရဲ့
    တစ်ဘီလီယံပုံ တစ်ပုံလောက်အထိသာ
  • 3:35 - 3:37
    နည်းပါးစွာ ပါဝင်ပါတယ်။
  • 3:37 - 3:40
    အီသနောပါဝင်တာထက် အများကြီးနည်းပါတယ်။
  • 3:40 - 3:44
    ကွန်ပေါင်းတွေရဲ့ ပမာဏကို
    ရောဂါအခြေအနေထက်
  • 3:44 - 3:49
    အသက်၊ ကျား/မ၊ အစားအသောက်နဲ့
    နေ့စဥ်ဘဝနေထိုင်ပုံတွေကလည်း လွှမ်းမိုးပါတယ်
  • 3:49 - 3:50
    နောက်ထပ်ပြဿနာတစ်ခုကတော့
  • 3:50 - 3:53
    လူနာခန္ဓာကိုယ်တွင်းက ထုတ်တဲ့ ကွန်ပေါင်းနဲ့
  • 3:53 - 3:55
    လတ်တလော အပြင်က ရှူသွင်းမိလိုက်တဲ့
  • 3:55 - 3:57
    ကွန်ပေါင်းကို ဘယ်လိုခွဲခြားကြမလဲ ဆိုတာပဲ
  • 3:57 - 3:59
    ဖြစ်ပါတယ်။
  • 3:59 - 4:04
    ဒီလို အခက်အခဲတွေကြောင့် ဒီနည်းနဲ့
    ရောဂါရှာဖွေခြင်းဟာ အဆင်သင့်မဖြစ်သေးပါဘူး။
  • 4:04 - 4:07
    သို့သော် အဆုတ် အူမကြီးနဲ့ အခြားကင်ဆာတွေရဲ့
    ဆေးသုတေသနတွေမှာ
  • 4:07 - 4:11
    ရလဒ်ကောင်းတွေ ရရှိနေပါတယ်။
  • 4:11 - 4:17
    တစ်နေ့တွင် အသက်ကိုရှူပြီး ပြန်ထုတ်ရုံနဲ့
    ကင်ဆာကို စောစောစီးစီး ထောက်လှမ်းမိမှာပါ။
Title:
အသက်ရှူတိုင်းကိရိယာက ကင်ဆာကို ထောက်လှမ်းနိုင်မလား - Julian Burschka
Speaker:
Julian Burschka
Description:

သင်ခန်းစာအပြည့်အစုံ - https://ed.ted.com/lessons/could-a-breathalyzer-detect-cancer-julian-burschka

အသက်ရှူတိုင်းကိရိယာဟာ လွန်ခဲ့တဲ့နာရီပေါင်းများစွာက အရက်သောက်ထားတဲ့လူရဲ့ သွေးထဲကအရက်ကို အသက်ရှူတာလေးနဲ့ ဘယ်လိုထောက်လှမ်းသလဲ။ ဆိုတော့ကာ တခြားရောဂါတွေကိုရော အသားစယူတာ၊ သွေးနမူနာယူတာ၊ ဓာတ်မှန်ရိုက်တာတွေ မလုပ်ပဲ အသက်ရှူတာကိုတိုင်းပြီး ရှာဖွေနိုင်မလား။ Julian Burschka က ဒီရှုပ်ထွေးလှတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေကို အသေးစိတ်လေ့လာတင်ပြထားပါတယ်။

Julian Burschka မှ ပို့ချပြီး
Cabong စတူဒီယိုတွင် ရိုက်ကူးသည်။
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:17

Burmese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.