De hernieuwde urgentie van klimaatverandering

Het coronavirus bracht een groot deel van de wereld tot stilstand, waardoor de koolstofuitstoot met 5% omlaag kwam. Al Gore zegt dat het zaak is om die uitstoot nu zo laag te houden. In dit verhelderende interview legt hij uit hoe de dalende kosten voor wind- en zonne-energie ervoor zorgen dat het een goedkoper alternatief wordt voor fossiele brandstoffen en kernenergie, hoe dat de industrie, het transport en de landbouw zal transformeren en hoe dat miljoenen banen zal scheppen. Het bevat een levendig debat over klimaatengineering en Al Gore schetst hoe volgens hem de mensheid een schone, welvarende toekomst kan creëren met een gericht mondiale aanpak en een generatie jonge mensen die vastberaden zijn in hun roep om verandering. (Dit videogesprek met als interviewer Chris Anderson, hoofd van TED, werd opgenomen op 23 juni 2020.)

Chris Anderson: Al, welkom.

Pas zes maanden geleden --

het lijkt eeuwen,

maar het was slechts
zes maanden geleden --

leek het klimaat op de lippen te liggen
van elk weldenkend mens op de planeet.

Recente ontwikkelingen lijken het
van onze aandacht te hebben geveegd.

In hoeverre verontrust jou dat?

Al Gore: Om te beginnen, Chris,
bedankt voor je uitnodiging

om dit gesprek te hebben.

Mensen reageren anders
op de klimaatcrisis

door de huidige andere enorme problemen

die onze aandacht hebben opgeëist,

en terecht.

Een reden is iets dat je al noemde.

Mensen begrijpen dat als wetenschappers

ons waarschuwen in steeds urgentere taal

en ze beginnen moord
en brand te schreeuwen,

dat het verstandig is
om te luisteren naar wat ze zeggen,

en ik denk dat men dat lesje
nu op een nieuwe manier heeft geleerd.

Een andere overeenkomst, trouwens,

is dat de klimaatcrisis,
net als de COVID-19-pandemie,

op een nieuwe manier
aan het licht heeft gebracht

wat voor schokkende ongerechtigheden,
verschillen en ongelijkheden

van invloed zijn
op gekleurde gemeenschappen

en lage-inkomensgroepen.

Er zijn verschillen.

De klimaatcrisis heeft effecten
die je niet in jaren kunt uitdrukken,

zoals bij de pandemie wel kan,

maar consequenties die je moet meten
in eeuwen of nog langer.

En het andere verschil

is dat in plaats van
verminderde economische activiteit

als resultaat van een crisis,

wat alle landen ter wereld
hebben ervaren met COVID-19,

de klimaatcrisis juist ruimte biedt
om tientallen miljoenen banen te creëren.

Dat lijkt een politiek verkooppraatje,

maar het is echt waar.

De laatste vijf jaar

is solar-installateur
het snelst groeiende vak in de VS.

En op nummer twee
staat windturbinemonteur.

En de 'Oxford Review of Economics'
schreef een paar weken geleden

dat we het meest
baanrijke herstelplan krijgen

als we hernieuwbare energie
en duurzame technologie benadrukken.

Dus ik denk dat we
een omslagpunt hebben bereikt

en je hoeft maar naar
de herstelplannen te kijken

die in de hele wereld worden gepresenteerd

om te zien dat ze erg gericht zijn
op een groen herstel.

CA: Een duidelijk effect van de pandemie

is dat het de wereldeconomie
een halt heeft toegeroepen

en daarmee de broeikasgasemissies
heeft verminderd.

Hoe groot is dat effect geweest

en is dat louter goed nieuws?

AG: Het is een beetje een illusie, Chris,

en je hoeft maar terug te kijken
naar de Grote Recessie in 2008 en 2009,

toen we een vermindering
van 1% in emissies hadden,

maar in 2010

kwamen ze tijdens het herstel
schreeuwend terug

met een verhoging van 4%.

De laatste schattingen geven aan

dat de emissies ten minste
5% zullen zakken

gedurende deze 'opgelegde coma' --

zoals de econoom Paul Krugman
het zo treffend omschreef --

maar of het terugkomt
zoals na de Grote Recessie

is gedeeltelijk aan ons,

en als deze groene herstelplannen
echt uitgevoerd worden,

en ik weet dat heel veel landen
dat echt van plan zijn,

dan hoeft het patroon
zich niet te herhalen.

Dit hele proces speelt zich tenslotte af

in een periode dat de kostprijs
van hernieuwbare energie

en elektrische voertuigen, batterijen

en een hele reeks
andere duurzame benaderingen

steeds verder omlaag gaat

en steeds concurrerender worden.

Om even aan te geven hoe snel dit gaat:

vijf jaar geleden was
elektriciteit uit solar en wind

goedkoper dan elektriciteit
uit fossiele brandstoffen

in slechts 1% van de wereld.

Dit jaar is het al goedkoper
in twee derde van de wereld

en over vijf jaar

zal het in bijna de hele
wereld goedkoper zijn.

Elektrische auto's zullen binnen twee jaar
economisch concurrerend zijn

en dan verder in prijs zakken.

Dus er zijn veranderingen gaande

die het patroon kunnen verstoren
dat we zagen na de Grote Recessie.

CA: Die prijsverschillen
in verschillende delen van de wereld

komen ongetwijfeld door de verschillende
beschikbaarheid van zon en wind

en verschillende constructiekosten en zo.

AG: Inderdaad, en overheidsbeleid
maakt ook een groot verschil.

De wereld blijft maar fossiele
brandstoffen subsidiëren

op een belachelijk grote voet;

meer in de ontwikkelingslanden
dan in de VS en ontwikkelde landen,

maar hier wordt het ook gesubsidieerd.

Maar overal ter wereld

zullen wind en solar een goedkopere
bron van elektriciteit zijn

dan fossiele brandstoffen

binnen een paar jaar.

CA: Ik heb horen zeggen

dat de mate waarin de uitstoot
door de pandemie is verminderd,

in feite niet zoveel groter is

dan de vermindering
die we elk jaar moeten halen

als we onze uitstootdoelen willen halen.

Is dat zo, en als dat zo is,

is dat niet enorm intimiderend?

AG: Intimiderend, zeker,
maar kijk eerst naar de cijfers.

Die cijfers kwamen van een onderzoek

iets meer dan een jaar geleden
gepubliceerd door de IPCC,

inzake wat er nodig was om te voorkomen
dat de temperaturen van de Aarde

meer dan 1,5 graad zouden stijgen.

En ja, de jaarlijkse reducties
zouden significant zijn

en in de orde van wat we
gezien hebben met de pandemie.

En dat is inderdaad intimiderend.

Maar we hebben wel de gelegenheid
dramatische veranderingen door te voeren

en het plan is geen mysterie.

Je begint met de twee sectoren
die het dichtst bij hun omslagpunt zijn --

opwekking van elektriciteit,
zoals ik al noemde --

en vorig jaar, in 2019,

als je kijkt naar alle nieuw gebouwde
elektriciteitscentrales

in de hele wereld,

dan was 72% daarvan solar en wind.

En nu al,

als we die fossiele brandstoffen
niet zouden blijven subsidiëren,

dan zouden we veel meer van die centrales

dicht zien gaan.

Er worden nog enkele nieuwe gebouwd,

maar er worden er veel meer gesloten.

En als het gaat om transport,

de tweede sector die er klaar voor is,

nog bovenop de lagere prijzen
voor elektrische auto's die ik noemde,

zijn er zo'n 45 rechtsgebieden
in de wereld --

nationaal, regionaal en gemeentelijk --

waar wetten zijn aangenomen
om te beginnen met de uitfasering

van verbrandingsmotoren.

Zelfs India zegt dat in 2030,
dat is dus al binnen tien jaar,

het illegaal zal zijn om nog nieuwe
verbrandingsmotoren te verkopen

in India.

Er zijn nog veel meer voorbeelden.

Dus de kleine afnames uit het verleden

hoeven geen goed beeld te geven
van de afnames die we kunnen bereiken

met serieuze nationale plannen

en een toegewijde mondiale inspanning.

CA: Help ons het grote plaatje
te begrijpen, Al.

Ik denk dat voor de pandemie

de uitstoot van de hele wereld

ongeveer 55 gigaton 'CO2 equivalent' was,

dus dat is inclusief
andere broeikasgassen zoals methaan

omgerekend naar het equivalent in CO2.

Zeg ik het goed als ik zeg dat de IPCC,

wat de mondiale organisatie
van wetenschappers is,

aanbeveelt dat de enige manier
om deze crisis te bezweren,

is om dat getal van 55 naar nul te krijgen

in 2050 op zijn allerlaatst,

en dat we zelfs dan kans hebben
temperatuurverhogingen te zien

die eerder in de buurt zullen liggen
van twee graden Celsius dan 1,5?

Is dat ongeveer het grote plaatje

van wat de IPCC aanbeveelt?

AG: Dat is correct.

Het mondiale doel zoals afgesproken
op de Conferentie van Parijs

is om tot netto nul te komen
op mondiaal niveau

in 2050,

en veel mensen
voegen daar snel aan toe

dat dat echt een reductie betekent
van 45 tot 50% in 2030

om dat pad naar nul
in 2050 mogelijk te maken.

CA: En dat tijdspad is het soort tijdspad

dat mensen zich niet kunnen voorstellen --

om een beeld te krijgen
bij een beleid voor 30 jaar.

Dat is in ieder geval een simpel plaatje:

dat we onze emissies met de helft
moeten verminderen voor 2030,

zo ongeveer,

wat neerkomt op zo'n 7 of 8%
reductie per jaar --

zoiets, als ik het goed heb.

AG: Niet helemaal, iets minder,

maar in die orde van grootte, ja.

CA: Dus zoiets als het effect
dat we dit jaar hebben gezien

is misschien nodig.

Dit jaar hebben we het gedaan
door de economie op slot te gooien.

Jij hebt het over een manier
voor de komende jaren

die juist voor economische groei
en nieuwe banen zorgt.

Zeg daar eens iets meer over.

Je had het over het veranderen
van onze energiebronnen

en onze transportmethoden.

Als we dat zouden doen,

hoeveel van het probleem
hebben we dan opgelost?

AG: We kunnen naar --

nou, in aanvulling
op de twee sectoren die ik noemde,

moeten we ook iets doen aan productie
en alle gebruiksmethoden

die temperaturen van
1000 graden Celsius vereisen,

en ook daar zijn oplossingen voor.

Ik kom straks terug op een manier
waar Duitsland nu mee is begonnen.

We moeten ook iets doen
met regeneratieve landbouw.

We kunnen een groot deel
van de koolstof sekwestreren

in de teelaarde van de wereld

door andere agrarische
technieken te gebruiken.

Er is een boereninitiatief om dat te doen.

We moeten ook gebouwen moderniseren.

We moeten veranderen
hoe we bossen en oceanen managen.

Maar laat me twee dingen kort noemen.

Eerst de gebruiksmethoden
met hoge temperaturen.

Angela Merkel, net 10 dagen geleden,

met haar minister Peter Altmaier,

een goede vriend
en een voortreffelijk ambtenaar,

zijn net begonnen
met een groene-waterstofstrategie,

om waterstof te maken

zonder extra kosten met duurzame energie.

En één ding daarover, Chris:

je kent het verhaal van de
onregelmatigheid van wind en solar --

solar produceert geen energie
als de zon niet schijnt

en wind niet als het niet waait --

maar accu's worden beter

en deze technologieën
worden steeds efficiënter en krachtiger,

zodat ze steeds meer uren per dag

veel meer elektriciteit produceren
dan kan worden gebruikt.

Dus wat doen we daarmee?

De extra kosten voor
de volgende kilowattuur is nul.

Dus plotseling

wordt het energievretende proces
van waterstof uit water winnen

economisch haalbaar

en het kan kolen en gas vervangen,

en dat gebeurt al.

Er is een Zweeds bedrijf
dat al staal maakt met groene waterstof

en, zoals ik zei, Duitsland is net
een nieuw initiatief begonnen daarmee.

Ik denk dat ze de rest
van de wereld de weg wijzen.

Als het gaat om het moderniseren
van gebouwen, als het mag,

want ongeveer 20 tot 25%
van de klimaatsveranderingvervuiling

in de wereld en in de VS

komt door inefficiënte gebouwen

die werden gebouwd
door bedrijven en individuen

die probeerden concurrerend
te zijn op de markt

en hun marges hoog genoeg te houden

en daarbij hebben bezuinigd
op isolatie en de juiste ramen

en LED's en dat soort dingen.

Maar de persoon of het bedrijf
die dat gebouw koopt

of dat gebouw huurt,

wil veel lagere gas-
en elektriciteitsrekeningen.

Er zijn nu manieren

om dat gat tussen eigenaar
en gebruiker te dichten,

die verschillende prikkels
voor de bouwer en de gebruiker,

en we kunnen gebouwen moderniseren
op een manier die zichzelf terugbetaalt

binnen drie tot vijf jaar,

en we kunnen tientallen miljoenen
mensen aan het werk helpen

in banen die per definitie
niet uitbesteed kunnen worden,

want ze bestaan in iedere gemeenschap.

En we moeten hier echt
een serieus begin mee maken,

want we gaan al die banen nodig hebben

om duurzame welvaart te creëren
na afloop van deze pandemie.

CA: Even terug naar die waterstofeconomie

waar je het net over had.

Sommige mensen denken dan direct

dat je bedoelt
waterstofaangedreven auto's,

en ze hebben gehoord
dat dat waarschijnlijk niet haalbaar is.

Maar jij denkt daar
veel breder over, volgens mij,

dat waterstof niet zomaar
een opslagmedium is

dat dienst kan doen als buffer
voor duurzame energie,

maar dat waterstof ook essentieel kan zijn

voor sommige andere economische processen,

zoals staal- en cementproductie,

die op dit moment fundamenteel
koolstofintensief zijn,

maar die getransformeerd kunnen worden
als waterstof goedkoper wordt.

Klopt dat?

AG: Ja, ik was altijd sceptisch
over waterstof, Chris,

met name omdat het
zo duur was om het te maken,

'om het uit water te breken',
zoals ze zeggen,

Maar wat daar verandering
in heeft gebracht,

is de ongelooflijke overdaad
aan solar- en windelektriciteit

in hoeveelheden die mensen
niet voor mogelijk hielden,

en plotseling is het goedkoop
genoeg om in te zetten

bij energieverslindende processen

als het maken van groene waterstof.

Ik vraag me nog steeds af
of het haalbaar is voor voertuigen.

Toyota is daar al 25 jaar mee bezig
en ze krijgen het niet echt van de grond.

Zeg nooit nooit, het kan nog,

maar ik denk dat het name bruikbaar is
voor hele hete industriële processen,

en we hebben al een manier
om transport koolstofvrij te maken

met elektriciteit,

en dat werkt goed.

Tesla is binnenkort het meest waardevolle
automobielbedrijf in de wereld,

is het al in de VS,

en binnenkort halen ze Toyota in.

Er is nu een vrachtwagenbedrijf
dat wordt gesteund door Tesla

en een ander dat een hybride wordt
met elektriciteit en groene waterstof,

dus we zullen zien
of die toepassing gaat werken.

Maar ik denk dat elektriciteit
de voorkeur heeft voor wegvervoer.

CA: We doen zo een aantal vragen
uit de gemeenschap.

Laat ik je echter
eerst vragen naar kernenergie.

Sommigen milieuactivisten
geloven dat kernenergie

of misschien een nieuwe
generatie kernenergie

een essentieel deel van de oplossing is

als we een echt schone toekomst willen,

een schone-energietoekomst.

Ben je nog steeds
zo sceptisch over kernenergie, Al?

AG: Nou, de markt
is er sceptisch over, Chris.

Het is een bittere teleurstelling
voor mij en voor zo velen.

Ik vertegenwoordigde Oak Ridge,
waar kernenergie begon,

en als jong politicus in de kamer

was ik een voorstander.

Ik was er heel enthousiast over.

Maar de kostenoverschrijdingen

en de problemen
bij de aanleg van de centrales

zijn zo ernstig geworden

dat energiebedrijven
er geen trek meer in hebben.

Het is de duurste bron
van elektriciteit geworden.

Laat me daar snel aan toevoegen
dat er enkele oudere reactoren zijn

waarvoor het interessant is
om er de levensduur van te verlengen.

En zoals veel milieuactivisten

ben ik van mening dat als ze veilig zijn,

we ze moeten toestaan
nog een tijd te blijven werken.

Maar als het gaat om nieuwe kerncentrales?

Zie het zo.

Jij bent CEO geweest, Chris.

Als je CEO was van --
en eigenlijk ben je het nog.

Als je CEO was
van een elektriciteitsbedrijf

en je vertelde je managementteam:

"Ik wil een kerncentrale bouwen",

dan zouden dit twee
van je eerste vragen zijn.

Een: wat gaat het kosten?

En ik heb geen enkel consultantsbedrijf

in de hele wereld kunnen vinden

dat zijn naam wil verbinden

aan een kostenschatting.

Ze weten het gewoon niet.

Een tweede vraag die je zou stellen:

hoe lang duurt het voor hij klaar is
zodat we elektriciteit kunnen verkopen?

Ook hier, wat krijg je als antwoord?

'Geen idee.'

Dus als je niet weet wat het gaat kosten

en je weet niet wanneer het klaar is

en je weet nu al dat
de elektriciteit duurder zal zijn

dan met andere productiemethoden,

dan wordt je daar niet enthousiast van

en dat is over de hele wereld
ook daadwerkelijk gebeurd.

CA: OK.

Er zijn een heleboel interessante
dingen om over te praten,

maar we willen wat vragen
van ons publiek gaan doen.

Kom maar met die eerste vraag.

Van Prosanta Chakrabarty:

"Mensen die sceptisch zijn
over COVID en klimaatverandering

lijken sceptisch over alle wetenschap.

Prima ideeën van wetenschappers

worden wellicht afgezwakt
en gecompliceerd.

Wat doen we daar aan?"

AG: Ja, een hele goede vraag, Prosanta.

Tjonge, hoe zeg ik dit
kort maar duidelijk?

Wat we, denk ik, zien,

is een gevoel dat deskundigen
in het algemeen

de VS in de steek hebben gelaten,

en dat gevoel is veel sterker in de VS
dan in de meeste andere landen.

En ik denk dat de meningen
van wat wij deskundigen noemen

de laatste tientallen jaren
sterk zijn verwaterd

door de ongezonde dominantie van
het grote geld in ons politieke systeem,

dat manieren heeft gevonden
economisch beleid zo te verdraaien

dat het de elite dient.

Dat mag wat radicaal klinken,

maar dat is wel wat er gebeurd is.

We doen het nu al meer dan 40 jaar

zonder een wezenlijke verhoging
van het middeninkomen,

en als het gaat om het onrecht

dat Afro-Amerikanen
en andere niet-blanken ervaren,

het verschil in loon tussen
Afro-Amerikanen en de meerderheid

is hetzelfde als in 1968,

en het familievermogen,

het netto vermogen --

elf en een half zogenaamde
'typische' Afro-Amerikaanse families

hebben net zoveel netto vermogen als
één 'typische' blanke Amerikaanse familie.

Als je kijkt naar
de snel rijzende inkomens

in de top 1, of top 1/10 procent,

dan zeggen mensen: 'Wacht even.

Welke deskundigen dit beleid
dan ook hebben vormgegeven,

veel goed heeft het mij niet gedaan.'

Een laatste punt, Chris:

er is een aanslag gepleegd op de rede.

Er is een oorlog geweest
tegen de waarheid.

Er is een strategie geweest,

misschien het best bekend van de strategie
van de tabaksfabrikanten vroeger,

die acteurs inhuurden en aankleedden
als dokters om mensen 'gerust' te stellen

dat er geen gezondheidsgevaren kleefden
aan sigaretten roken,

waardoor er honderd miljoen
mensen zijn overleden.

Diezelfde strategie van het ondermijnen
van het belang van de waarheid,

het ondermijnen, zoals iemand zei,
van de autoriteit van kennis,

heeft ervoor gezorgd
dat het jachtseizoen open is

op iedere ongemakkelijke waarheid --
vergeef me weer een buzz-woord,

maar het is hier gepast.

We kunnen niet stoppen toegewijd te zijn
aan het best beschikbare bewijs

wat is getest in rationele uitwisseling

en gebruikt als de basis

voor het beste beleid
dat we kunnen vormgeven.

CA: Is het mogelijk, Al,
dat een consequentie van de pandemie

is dat een groeiend aantal mensen

hun mening over wetenschappers herziet?

Mensen hebben de kans gehad om te zeggen:

'Geloof ik mijn politiek leider
of deze wetenschapper,

als het gaat om wat ze zeggen

over dit virus?'

Misschien kunnen we
daar lessen uit trekken?

AG: Nou, als de opinieonderzoeken kloppen,

vertrouwen mensen hun dokter
meer dan sommige politici

die lijken een belang te hebben
bij het domweg ontkennen van de pandemie.

En als je kijkt naar de ongelooflijke flop

van president Trumps
bijeenkomst in Tulsa,

een stadion met 19.000 plaatsen
minder dan een derde gevuld

volgens de brandweer,

je zag al die lege plaatsen
in de nieuwsflitsen,

dus zelfs de meest loyale Trump-aanhangers

moeten besloten hebben hun dokter
en het medisch advies te geloven

en niet Dr. Donald Trump.

CA: Met wat assistentie
van de TikTok-generatie, wellicht.

AG: Maar dat was niet
de reden van de opkomst.

Wat ze deden, heel slim,
en dat moeten ze vooral doen,

wat ze deden, was de verwachtingen
van Trumps Witte Huis aantasten.

Zij zijn de reden dat hij
een paar dagen tevoren verkondigde:

"Een miljoen mensen
hebben zich aangemeld."

Maar zij voorkwamen niet --

zij blokkeerden geen plaatsen
waar anderen hadden kunnen zitten.

Zij beïnvloedden de opkomst niet,
maar wel de verwachtingen.

CA: OK, laten we een volgende vraag nemen.

"Bent U bezorgd dat de wereld
massaal weer voor de auto kiest

uit angst voor het gebruik
van gezamenlijk openbaar vervoer?"

AG: Dat zou zeker één
van de consequenties kunnen zijn.

De trend inzake openbaar vervoer

bewoog zich toch al
in de verkeerde richting

door het gebruik van Uber
en Lyft en deeltaxi's,

en als autonomie ooit de doelen haalt
waar haar aanhangers op hoopt,

dan kan dat een
vergelijkbaar effect hebben.

Maar er bestaat geen twijfel over
dat sommige mensen

waarschijnlijk wat minder
happig zullen zijn

om openbaar vervoer te gebruiken

tot de angst voor deze pandemie
goed en wel verdwenen is.

CA: Ja. Misschien kan een vaccin helpen.

AG: (Lacht) Ja.

CA: Volgende vraag.

Sonaar Luthra, bedankt
voor deze vraag uit LA.

"De opwarming deze week
in het Noordpoolgebied

suggereert dat we onze koolstofputten

zoals permafrost en bossen

sneller verliezen dan voorspeld.

Zijn onze modellen teveel gericht
op menselijke uitstoot?"

Interessante vraag.

AG: De modellen zijn gericht
op de factoren die hebben geleid

tot deze ongelooflijke temperatuursprongen

in het noorden van het Noordpoolgebied.

Ze zijn voorspeld, ze waren voorspeld,

en een van de redenen daarvoor

is dat wanneer de sneeuw
en ijskappen smelten,

de inkomende zonnestralen niet langer
worden teruggekaatst naar de ruimte

tegen 90%

en in plaats daarvan, wanneer ze
op een donkere toendra of oceaan vallen,

ze geabsorbeerd worden voor 90%.

Dus dat versnelt de verwarming
van het Noordpoolgebied

en dat was voorspeld.

Er zijn nog een aantal consequenties
die in die modellen zitten,

maar sommige daarvan
moeten wellicht gerekalibreerd worden.

De wetenschappers zijn bezorgd geworden

dat de uitstoot van zowel CO2 als methaan

van de dooiende toendra

groter zou kunnen zijn
dan waar ze op gehoopt hadden.

Er is ook een gloednieuw
onderzoek geweest.

Ik ga er niet op in

want het gaat over een vreemd iets
wat 'klimaatgevoeligheid' heet,

wat van invloed is geweest
bij modellen met grote afwijkingen

omdat het zo lastig te vatten is.

Maar het laatste bewijsmateriaal
laat tot onze zorg zien

dat de gevoeligheid wellicht groter is
dan ze hadden gedacht

en dat ons probleem zelfs nog groter is.

Dat mag ons niet ontmoedigen.

Ik geloof echt dat wanneer we
dit kantelpunt hebben gehad,

en ik geloof dat we nu op dat punt zijn,

zoals ik zei,

dan denk ik dat we
veel manieren zullen vinden

om de vermindering
van onze uitstoot te versnellen.

CA: We nemen nog een vraag
uit onze gemeenschap.

Haha. "Klimaatengineering
boekt opmerkelijke vooruitgang.

Exxon investeert in technologie
van Global Thermostat,

wat er interessant uitziet.

Wat denkt U

van deze koolstofsafvangtechnologieën
uit lucht en water?

Stephen Petranek."

AG: Nou, daar hebben jij en ik
het eerder over gehad, Chris.

Ik ben een ferm tegenstander

van het doen van ongeplande
mondiale experimenten

die gierend verkeerd kunnen gaan

en de meesten zijn echt bang
voor die aanpak.

De term 'klimaatengineering'
dekt echter en hele brede lading.

Als je daken wit wilt schilderen
om meer energie te reflecteren

van stedelijke bebouwing,

dan is er geen gevaar
dat dat uit de hand loopt,

en er zijn ook andere dingen

die losjes 'klimaatengineering'
worden genoemd en dat is prima.

Maar het idee om
de zonnestralen te blokkeren --

dat is naar mijn idee onzinnig.

Planten hebben nu eenmaal
zonlicht nodig voor fotosynthese

en zonnepanelen hebben zonlicht nodig

voor de productie van energie
uit zonnestralen.

En de consequenties van het veranderen
van alles wat we weten

en net doen alsof de consequenties
precies de oplossing gaan zijn

voor het ongeplande lopende experiment,
namelijk de opwarming van de Aarde ...

Weet je, ons denken heeft zijn mankementen

en een ervan heet
de tunnelvisie van één oplossing,

en er zijn mensen die gewoon
te gretig zijn om te zeggen:

'Die ene oplossing,
daar moeten we alles op inzetten

en het maakt niet uit wat ervan komt.'

Dat is onzinnig.

CA: Maar laat me even wat tegengas geven.

Laten we zeggen dat we het eens zijn
dat een enkele oplossing,

een alles-of-nietspoging
met klimaatengineering onzin is.

Maar er zijn scenario's waar de wereld
naar de uitstoot kijkt en gewoon ziet,

laten we zeggen over 10 jaar,

dat het gewoon niet snel
genoeg minder wordt

en dat we sommige andere
escalatiegebeurtenissen riskeren

die ervoor kunnen zorgen
dat we de bus gaan missen,

en dat we de temperatuur
3, 4, 5, 6, 7 graden zien oplopen

en dat de hele mensheid gevaar loopt.

We kunnen toch ook
klimaatengineering toepassen

op een manier zoals we dat doen
met gezondheidszorg.

Want we al honderden jaren begrijpen we
het menselijk lichaam niet echt

en mensen proberen in te grijpen,

soms met succes en soms ook niet.

Niemand in de medische wetenschap zegt:

'Doe maar een alles-of-nietspoging

voor iemands leven,'

maar ze zeggen wel:
'Laten we iets proberen.'

Als een experiment omkeerbaar is,

als het enige kans van slagen heeft,

als er reden is aan te nemen
dat het kan werken,

dan zijn we het de toekomstige
gezondheid van de mensheid schuldig

om in ieder geval iets uit te testen
dat zou kunnen werken.

Kleine tests, om bijvoorbeeld te zien

of ijzerbemesting van de oceaan

wellicht op een ongevaarlijke
manier kan zorgen

voor koolstofputten.

Of om bijvoorbeeld in plaats van
de atmosfeer te vullen met zwaveldioxide,

een kleiner ongevaarlijk
experimentje te doen

om te zien of je op efficiënte wijze
de temperatuur iets omlaag kon brengen.

Dat is toch niet helemaal onzinnig

en op zijn minst iets
waar we over moeten denken

als die andere maatregelen niet werken?

AG: Nou, experimenten
zoals ijzerbemesting van de oceaan

zijn er al geweest,

om te zien of dat de opslag
van koolstof kan bevorderen.

En de experimenten waren
een volstrekte mislukking,

wat velen al hadden verwacht.

Maar dat, nogmaals,

is een aanpak die nogal verschilt

van het plaatsen van stukjes aluminumfolie
in een baan om de Aarde.

Daarmee begon dat voorstel
van zonne-klimaatengineering.

Nu richten ze zich op krijt --

dat je overal krijtstof overheen hebt.

Maar erger is dat het misschien
niet omkeerbaar is.

CA: Maar, Al, dat is
een theoretische reactie.

De hoeveelheid stof die je nodig hebt

om een graad of twee omlaag te komen,

zou niet uitmonden
in krijtstof over alles.

Het zou ongelooflijk --

zeg maar, het zou minder stof zijn dan
waar mensen sowieso mee te maken hebben.

Ik bedoel, ik --

AG: Om te beginnen weet ik niet

hoe je een klein experiment doet
in de atmosfeer.

En ten tweede,

mochten we die aanpak hanteren,

dan zouden we langzaam
meer en meer moeten toevoegen

van de substantie die ze zouden kiezen.

We zouden het elk jaar moeten vermeerderen

en als we ooit zouden stoppen,

zouden we plots terugvallen,

zoals in het oude boek en de film
'The Picture of Dorian Gray',

waar plotseling alles
tegelijk uit de hand liep.

Het simpele feit dat mensen
dit soort aanpakken overwegen, Chris,

geeft de mate van wanhoop aan

die sommigen beginnen te ervaren,

en dat snap ik best,

maar we moeten ons niet laten verleiden
tot dit soort roekeloze experimenten.

Trouwens, om bij jouw analogie te blijven
van experimentele kankerbehandeling,

bijvoorbeeld,

daar krijg je normaal gesproken
wel toestemming van je patient voor.

Toestemming krijgen van 7,8 miljard mensen

die er niets over te zeggen hebben

en die lijdend voorwerp zijn
van mogelijk catastrofale consequenties

van een of ander raar plan
waar iemand mee aan komt zetten

om te proberen de hele atmosfeer
van de Aarde te reorganiseren

en maar hardop hoopt
dat het een oplossing gaat zijn

voor het feit dat we 152 miljoen ton

warmtevangende, door de mens
veroorzaakte klimaatvervuiling

iedere dag in de lucht spuwen.

Dat is wat er echt mis is.

Een wetenschapper tientallen jaren geleden

vergeleek het als volgt.

Hij zei dat als je twee mensen
in een zinkende boot had,

en een ervan zei:

'We kunnen misschien met wat spiegels
signalen naar de kust sturen,

dat ze iets moeten bouwen

om golven mee te genereren

die precies het schommelen opheffen

wat die jongens achterin veroorzaken.'

Of je zorgt ervoor
dat ze stoppen met schommelen!

En dat moeten we doen.
We moeten de oorzaken aanpakken.

CA: Ja, dat is een mooi verhaal,

maar als het net zo moeilijk is
die mensen te laten stoppen met schommelen

als het is om die technologische
oplossing die je schetst te realiseren,

dus als het experiment om golven te maken

net zo simpel is als die mensen vertellen
te stoppen met schommelen,

dan wordt het een ander verhaal.

Ik denk dat je gelijk hebt
dat het vragen van toestemming

een heel lastig probleem is,

maar ook niemand gaf toestemming

om al die andere dingen te doen
die we de atmosfeer aandoen.

En ik ben het met je eens
over dat morele gevaar,

dat is zorgelijk.

Als we afhankelijk zouden worden
van klimaatengineering

en het zou onze inspanning
om de rest te doen wegnemen,

dat zou tragisch zijn.

Het lijkt mij gewoon --

Ik wou dat we een genuanceerd
debat konden hebben,

dat mensen zouden zeggen, weet je,

er zitten een hoop knoppen
aan een complex probleem.

We moeten sommige ervan
heel voorzichtig bijstellen

en in dialoog blijven.

Is het geen goed streven

om gewoon te proberen
hier genuanceerd over te praten,

in plaats van te zeggen
dat klimaatengineering

nooit kan werken?

AG: Nou, ik heb gezegd dat sommige dingen,

de onschadelijke vormen
die ik heb genoemd,

dat ik die niet uitsluit.

Maar om zonnestralen
te blokkeren van de Aarde,

dat raakt niet alleen 7,8 miljard mensen,

maar het raakt planten

en dieren

en de oceaanstromen

en de windstromen

en natuurlijke processen

die we wellicht nog meer zouden verstoren.

Techno-optimisme is iets waar ik me
vroeger ook schuldig aan heb gemaakt,

maar om me vast te houden aan
een gloednieuwe technologische oplossing

die het hele natuurlijke systeem
van de Aarde moet veranderen

omdat iemand denkt dat hij slim genoeg is

om het op een manier te doen
die precies teniet doet

dat wij de atmosfeer gebruiken
als een open riool

voor de warmtevasthoudende gassen
die we produceren.

Het is veel belangrijker dat we ophouden
de atmosfeer als open riool te gebruiken.

Dat is het probleem!

CA: Prima, we zijn het erover eens
dat dat het belangrijkste is, zeker,

en nu we het daar over hebben,

geloof jij dat koolstoftarieven
de wereld kunnen helpen

en is er een kans dat ze er komen?

AG: 'Ja' op beide vragen.

Al tientallen jaren
zegt bijna iedere econoom

die wordt gevraagd naar de klimaatcrisis:

"Nou, we moeten gewoon
een tarief aan koolstof hangen."

En ik ben zeker voorstander
geweest van die aanpak.

Maar het is een hele klus.

Maar toch zijn er 43
wetsgebieden in de wereld

die al een prijs voor koolstof hanteren.

We zien het in Europa.

Ze hebben uiteindelijk
hun koolstoftariefsysteem werkend,

een dat werkt met emissiehandel.

Er zijn plaatsen waar ze
belasting heffen op koolstof.

De economen prefereren die aanpak.

China begint nu ook een nationaal
emissiehandelsysteem te implementeren.

Californië en nog een aantal staten
in de VS doen het al.

Je kunt de mensen hetzelfde geld
via een andere weg weer teruggeven.

Maar de tegenstand ertegen, Chris,
zoals je al aangaf,

is geducht genoeg dat we het ook
op andere manieren moeten aanpakken

en ik zou zeggen dat de meeste
klimaatactivisten nu zeggen, kijk,

laten we ons niet blindstaren
op wat ons het beste lijkt.

We kunnen dit ook op andere manieren doen.

We hebben iedere oplossing nodig
die we redelijkerwijs kunnen gebruiken

en dat betekent ook door regulering.

En vaak, als een politiek bezwaar
tegen een voorstel te zwaarwegend wordt

in een marktgerichte benadering,

vallen we terug op regulering,

en het heeft een slechte
naam gekregen, regulering,

maar op vele plaatsen werkt het.

Ik had het over het uitfaseren
van verbrandingsmotoren.

Dat is een voorbeeld.

Er zijn in de VS 160 steden

die al gereguleerd hebben
dat per een bepaalde datum

100% van al hun elektriciteit
van duurzame bronnen moet komen.

En nogmaals, de marktkrachten
die de kostprijs van duurzame energie

en duurzame oplossingen
steeds verder omlaag brengen,

geven ons daarbij een steuntje in de rug.

Dat werkt in ons voordeel.

CA: De tegenstand tegen koolstoftarieven

gaat vaak verder dan alleen
de milieubeweging,

want vaak wil men dat bedrijven
een minder grote rol spelen.

Bedrijven -- of kapitalisme --
geeft men de schuld

voor de klimaatcrisis

vanwege de voortwoekerende groei,

en dat gaat zo ver dat mensen
er geen vertrouwen in hebben

dat bedrijven een rol
in de oplossing kunnen spelen.

De enige uitweg is te reguleren,

om bedrijven te dwingen
te doen wat nodig is.

Geloof jij dat bedrijven
deel van de oplossing moeten zijn?

AG: Jazeker,

want de hoeveelheid kapitaal
die nodig is om deze crisis te bezweren

is groter dan waar overheden
mee overweg kunnen.

En bedrijven beginnen,

veel bedrijven beginnen
een hele constructieve rol te spelen.

Er wordt van ze geëist dat ze dat doen,

door hun klanten, door hun investeerders,

door hun raden van bestuur,

door hun directieteams, door hun families.

En trouwens,

de opkomende generatie
eist een betere toekomst

en als CEO's kandidaten interviewen,

komen ze erachter
dat zij geïnterviewd worden.

Ze willen goed verdienen,

maar ze willen hun familie,
vrienden en collega's kunnen zeggen

dat ze meer doen
dan alleen maar geld verdienen.

Een illustratie van hoe
deze nieuwe generatie verandert, Chris:

er zijn nu 65 universiteiten in de VS

waar de College Young Republican Clubs
zijn overeengekomen

om samen te eisen dat
het Republican National Committee

zijn klimaatbeleid wijzigt

of dat ze anders
die hele generatie kwijt zijn.

Dit gebeurt wereldwijd.

De Greta-generatie neemt het voortouw

op zovele manieren

en als je kijkt naar enquêtes,

opnieuw, de meerderheid
van jonge Republikeinen

eisen een verandering in klimaatbeleid.

Dit is echt een beweging

die nog steeds groeiende is.

CA: Daar wou ik je naar vragen,

want een van de pijnlijkste dingen
in de afgelopen 20 jaar

is hoe het klimaat is gepolitiseerd,

zeker in de VS.

Je bent daar zelf waarschijnlijk
lange tijd het middelpunt van geweest,

met mensen die je persoonlijk aanvielen,

vaak op genadeloze en oneerlijke wijze.

Zie jij echt tekens
dat dat aan het veranderen is

onder leiding van de nieuwe generatie?

AG: Ja, daar is geen twijfel over.

Ik wil niet teveel leunen
op enquêtes --

ik noemde ze al --

maar er is nu een onderzoek gedaan

dat twijfelende
Trump-supporters onderzocht,

mensen die hem eerder steunden

en dat opnieuw willen doen.

Het belangrijkste onderwerp --
voor sommigen verrassend --

dat ze doet twijfelen,

is de onzinnigheid van Trump
en zijn regering inzake klimaat.

We zien grote meerderheden
in de Republikeinse partij

die zeggen dat ze willen kijken
naar wat echte maatregelen

voor de klimaatcrisis.

Ik denk echt dat het
de goede kant uitgaat, zonder twijfel.

CA: Jij bent echt degene geweest
die dit op de agenda heeft gezet

en je bent toevallig Democraat.

Is er iets dat je persoonlijk kunt doen

om -- ik weet niet -- de tent te openen,
mensen uit te nodigen,

te zeggen: "Dit gaat verder
dan politiek, beste vrienden"?

AG: Nou , dat soort dingen
heb ik wel geprobeerd

en wellicht heeft het
een klein beetje geholpen.

Ik heb uitgebreid samengewerkt
met de Republikeinen.

En lang nadat ik het Witte Huis verliet,

verschenen Newt Gingrich en Pat Robertson

en andere prominente Republikeinen

met mij in nationale tv-commercials

om de klimaatcrisis
onder de aandacht te brengen.

Maar de olie-sector

heeft zijn inspanning verdubbeld

om de Republikeinse partij
hun discipline op te leggen.

Ik bedoel, kijk eens
naar hoe ze de Paus aanvielen

toen hij kwam met zijn encycliek

en werd gedemoniseerd,

zij het niet door allen,

maar de meest fanatieke
anti-klimaatactivisten

begonnen onmiddellijk hun wapens
op Paus Francis te richten,

en zo zijn er meer voorbeelden.

Ze dwingen discipline af

en proberen er een politiek
onderwerp van te maken,

ook al proberen Democraten

er een gezamenlijk probleem van te maken.

Ik ben het helemaal eens
dat dit niets met politiek te maken heeft.

Dat deed het eerst ook niet,

maar het is kunstmatig
in die positie gedrongen.

CA: De CEO's van oliemaatschappijen
hebben toch ook kinderen

die tegen ze praten.

Het voelt of sommigen veranderen

en proberen te investeren

en proberen manieren te vinden
deel uit te maken van de toekomst.

Zie jij dat soort tekenen?

AG: Ja.

Ik denk dat industrieel leiders,
inclusief olie- en gasbedrijven,

te horen krijgen van hun families.

Ze horen het van hun vrienden.

Ze horen het van hun werknemers.

En trouwens, in de tech-industrie

zijn soms massa's mensen vertrokken

die eisten dat sommige
technologiebedrijven

meer doen en aan de slag gaan.

Ik ben zo trots op Apple.

Sorry dat ik Apple er zo uit licht.

Je weet, ik zit in het bestuur,

maar ik ben zo'n grote fan van Tim Cook
en mijn collega's bij Apple.

Het is een voorbeeld van tech-bedrijven

die echt geweldige dingen doen

Er zijn ook anderen.

Er zijn anderen in vele industrieën.

Maar de druk op olie- en gasbedrijven

is echt gigantisch.

Weet je, BP heeft net 12,5 miljard dollar

aan olie- en gasreserves afgeschreven

en gezegd dat ze die nooit
uit de grond gaan halen.

Twee derde van de fossiele
brandstoffen die al zijn ontdekt,

kunnen en zullen niet verbrand worden.

En dat is een groot economisch risico
voor de wereldeconomie,

zoals de subprime-hypotheekcrisis ook was.

We hebben 22 biljoen dollar
aan subprime koolstofactiva

en net gisteren
was er een belangrijk rapport

dat de frackingindustrie in de VS

nu een golf faillissementen meemaakt

omdat de prijs van gefrackt gas
en gefrackte olie

nu tot onder rendabele waarden is gezakt.

CA: Kunnen we kortweg zeggen

dat elektrische auto's en solar
en elektrische technologie en zo

de olieprijs zo omlaag hebben geholpen

dat we nu op een punt zijn
dat veel van de reserves

gewoon niet rendabel gemaakt kan worden?

AG: Ja, dat klopt.

Daar komt het op neer.

De voorspellingen voor energiebronnen
in de komende paar jaar

zeggen allemaal dat elektriciteit
van wind en solar

verder drastisch in prijs zal zakken

en dat daarom het gebruik van gas of kolen

om stoom te maken voor de turbines

gewoon niet economisch rendabel zal zijn.

Op een vergelijkbare manier heeft
elektrificatie van de transportsector

hetzelfde effect.

Sommigen kijken ook naar de trend

in nationaal, regionaal en lokaal bestuur.

Ik noemde dit al,

maar ze voorspellen
een hele andere energietoekomst.

Maar ik ga even terug, Chris,

want we hadden het over zakelijk leiders.

Ik geloof dat je in een vraag iets zei
over het kapitalisme zelf

en daar wil ik wel iets over zeggen,

want er zijn veel mensen die zeggen

dat het kapitalisme
misschien het basisprobleem is.

Ik denk dat ons huidige kapitalisme
dringend hervormd moet worden.

De kortetermijnvisie
wordt vaak aangehaald,

maar de manier waarop we meten
wat voor ons van waarde is,

ligt ook in het centrum van de crisis
van het moderne kapitalisme.

Nu staat kapitalisme aan de basis
van elke succesvolle economie

en het houdt vraag en aanbod in balans,

het activeert een hoger niveau
in het menselijk potentieel

en het gaat niet verdwijnen,

maar het moet wel hervormd worden,

want de manier waarop we nu waarde meten,

houdt geen rekening
met negatieve neveneffecten

zoals vervuiling.

Het houdt ook geen rekening
met positieve neveneffecten

zoals investeringen in scholing
en gezondheidszorg,

mentale gezondheid,
diensten voor gezinnen.

Het houdt geen rekening met uitputting
van dingen als grondwater, teelaarde

en het web van levende wezens.

En het houdt geen rekening
met hoe de koek verdeeld wordt,

dus als het BNP omhoog gaat,
dan juichen mensen,

2%, 3% -- wauw! -- 4%,
en ze denken: geweldig!

Maar het gaat gepaard
met veel meer vervuiling,

chronisch gebrek aan investeringen
in gemeenschappelijke faciliteiten,

de uitputting van onvervangbare
natuurlijke bronnen

en de ergste ongelijkheidscrisis
die we in meer dan 100 jaar gezien hebben

en die de toekomst bedreigt
van zowel kapitalisme als democratie.

We moeten het dus veranderen.
We moeten het hervormen.

CA: Dus hervorm kapitalisme,
maar gooi het niet weg.

Het is een gereedschap dat we
nodig hebben op de weg vooruit

als we dit willen oplossen.

AG: Ja, ik denk dat dat klopt
en ik zou daaraan toevoegen:

het ergste milieumisbruik
in de laatste 100 jaar

heeft zich voorgedaan in rechtsgebieden
die in de 20e eeuw geëxperimenteerd hebben

met alternatieven voor kapitalisme,
zowel links als rechts.

CA: Interessant. OK.

Nog snel twee vragen uit de gemeenschap.

Chadburn Blomquist:

"Als U de theebladeren nu leest
van de impact van de huidige pandemie,

wat denk U, als het gaat om hoe we
klimaatverandering bevechten:

wat is de belangrijkste les
die we hebben geleerd?"

AG: Tjonge, dat is
een hele doordachte vraag

en ik zou willen dat ik hem direct
op hetzelfde niveau kon beantwoorden.

Om te beginnen zou ik zeggen,

negeer de wetenschappers niet.

Als er praktisch unaniem
overeenstemming is

onder de wetenschappers
en medisch experts,

let dan op.

Laat geen politicus je ompraten.

Ik denk dat president Trump
langzaam aan het leren is

dat het niet meevalt
om een virus om de tuin te leiden.

Hij spotte ermee in Tulsa

en dat ging hem niet best af.

En tragisch genoeg besloot hij
vorige maand een gokje te wagen

en negeerde hij de aanbevelingen
voor het dragen van mondkapjes

en social distance

en dat soort dingen,

en ik geloof dat die les

nu veel duidelijker is geworden.

Maar er is nog iets, Chris.

Ik denk dat deze periode wordt gekenmerkt

door een van de meest
diepgaande gelegenheden

voor mensen om het patroon
van hun leven te herbezien

en zich af te vragen of we
veel dingen niet beter kunnen doen

en anders.

En ik denk dat die opkomende generatie
waar ik het al over had

met name enorm is beïnvloed

door dit intermezzo,

waarvan ik hoop dat het snel is afgelopen

maar dat de lessen ervan beklijven.

En ik verwacht dat ze dat doen.

CA: Ja, het is opmerkelijk wat je allemaal
kunt doen zonder koolstof uit te stoten

nu er niets anders op zat.

Laten we nog één vraag nemen.

Frank Hennessy: "Put U moed
uit het vermogen van mensen

om zich snel aan een nieuwe normaal
aan te passen door COVID-19,

als bewijs dat mensen hun gedrag
kunnen en zullen aanpassen

in een reactie op klimaatverandering?"

AG: Ja, maar we moeten ons wel realiseren

dat er een crisis is binnen deze crisis.

De impact op de Afro-Amerikaanse
gemeenschap, die ik al noemde,

op de Latijns-Amerikaanse gemeenschap,

op de inheemse bevolking --

de hoogste infectiegraad
is nu in de Navajo Nation.

Dus sommige van deze vragen
komen anders over

op hen die het hardst
worden getroffen door deze crisis

en het is niet acceptabel
dat we dit laten duren.

Het voelt op één manier voor jou en mij

en misschien op velen in het publiek,

maar voor mensen met lage inkomens
in gekleurde gemeenschappen

is het een volstrekt andere crisis

en wij zijn het hen verplicht --

zijn het iedereen verplicht --

om iets te doen en om de beste
wetenschap in te zetten

om deze pandemie op te lossen.

Je kent de term 'pandemie-economie'.

Iemand zei dat de eerste wet
van pandemie-economie

is dat je de pandemie
op moet lossen

en dat doen we nog niet.

We zien dat de president
de economie op gang tracht te brengen

voor zijn herverkiezing,

ongeacht de voorspelling

dat dat tienduizenden extra
Amerikaanse doden zal betekenen

en dat is is mijn ogen
gewoon onvergeeflijk.

CA: Dank je, Frank.

Al, je hebt samen met anderen
in de gemeenschap een sleutelrol gespeeld

in het aanmoedigen van TED
om het initiatief 'Countdown' te starten.

Dank je daarvoor

en ik denk dat deze discussie
nog tussen velen verder zal gaan.

Als je kijkt en geïnteresseerd
bent in klimaat,

kijk dan op de Countdown-website,

countdown.ted.com,

en maak deel uit van 10/10/2020,

wanneer we proberen een alarm
naar de wereld uit te zenden

dat het klimaat niet kan wachten,

dat het belangrijk is,

en er komen wat opmerkelijke dingen

voor de wereld beschikbaar die dag.

Dankjewel, Al, voor je inspiratie
en ondersteuning daarbij.

Misschien zou jij de sessie
van vandaag kunnen afronden

door een beeld te schetsen

van hoe de dingen zich wellicht
kunnen ontvouwen de komende 10 jaar.

Vertel ons gewoon
of er nog een hoopvol verhaal is.

AG: Dat zal ik graag doen.

Ik wil even iets promoten, heel kort.

18 tot 26 juli

heeft het Climate Reality Project
een mondiale training.

Er hebben zich al
8.000 mensen geregistreerd.

Je kunt terecht op climatereality.com.

Welnu, een stralende toekomst.

Het begint met al dat soort initiatieven

waar jullie je in hebben gestort
met het organiseren van Countdown.

Chris, jij en je team zijn waanzinnig

om mee te werken

en ik ben zo opgewonden
over het Countdown-project.

TED heeft een ongeëvenaard vermogen

om ideeën te verspreiden
die de moeite waard zijn,

om bewustzijn te kweken,

om mensen over de hele
wereld te informeren

en dat is nodig voor het klimaat
en de oplossingen voor haar crisis

zoals nooit tevoren

en ik wil je bedanken
voor wat je persoonlijk doet

om dit fantastische project
Countdown te organiseren.

CA: Dankjewel.

En de wereld? Gaan we het redden?

Denk je dat de mensheid
dit voor elkaar krijgt

en dat onze kleinkinderen

prachtige levens zullen kunnen leven,

waarin ze van de natuur kunnen genieten

in plaats van elke dag te vrezen
voor de volgende tornado of tsunami?

AG: Ik ben optimistisch
dat we dat zullen doen,

maar het antwoord
hebben we zelf in de hand.

We hebben donkere tijden
gezien in het verleden

en we hebben ze het hoofd geboden.

We hebben de beperkingen
van onze lange evolutionaire ontwikkeling

en elementen van onze cultuur,

maar we hebben ook het vermogen
boven onze beperkingen uit te stijgen

en als het erop aan komt

en ons overleven ervan afhangt

en dat van onze kinderen
en volgende generaties,

dan zijn we tot meer in staat
dan we soms durven te denken.

Dit is zo'n moment.

Ik geloof dat we uiteindelijk
op zullen staan

en dat we zullen zorgen
voor een stralende,

schone, welvarende, eerlijke toekomst.

Daar ben ik echt van overtuigd.

CA: Al Gore, dankjewel voor je levenswerk,

voor het onder de aandacht brengen hiervan

en voor deze tijd die je voor ons nam.

Dankjewel.

AG: Jij ook bedankt. Dank.