Derin okyanus sırları ve mucizeleri - David Gallo

Okyanusların en derin ve en karanlık bölgelerinde, bir tropik yağmur ormanından daha çeşitli eko sistem mevcuttur. Deniz biyoloğu David Gallo, bizi en derin çukurlardan Titanik'in kalıntılarına kadar olan okyanusa doğru bir yolculuğa çıkararak deniz yaşamının güzelliğini ve mucizesini keşfediyor.

Dikkat eksikliği yüzünden
okulda zor zamanlarım oldu

ve bunu yaklaşık 30 yıldır yaşıyorum

bu yüzden biyolojiye, jeolojiye,
fiziğe ve kimyaya odaklanamadım,

benim için oldukça zorlayıcıydı.

Dikkatimi cezbeden tek şey,

Dünya denen gezegendi.

Bu resimde gördüğünüz üzere,
Dünya'nın çoğunluğu sudan oluşuyor.

Burası Pasifik Okyanusu.

Dünya'nın %70'i suyla kaplı.

"Hey, Dünya'yı tanıyorum,
burada yaşıyorum" diyebilirsiniz.

Dünyayı tanımıyorsunuz.

Bu gezegeni tanımıyorsunuz

çünkü çoğunluğu
ortalama 3 kilometre derinlikte.

Dışarı çıkıp Empire State Binası
ve Chrysler Binasına baktığınızda,

okyanusun ortalama derinliği,
bu binaların her birinin 15'i kadardır.

Bu suyun içinde ne olduğunun
yaklaşık %5'ini keşfettik.

"Keşfettik," yani ilk kez gidip
orada ne olduğunu gördük.

Bugün yapmak istediğim,

bu gezegen ve okyanuslar hakkında
size bazı şeyler göstermek.

Sizi, sığ sulardan derin sulara
götürmek istiyorum

ve umarım ki siz de benim gibi,

Dünya gezegenini keşfederken bağımlısı
olacağınız bazı şeyler göreceksiniz.

Mercan adalarını bilirsiniz,
çokça mercan adası görmüşsünüzdür,

şnorkelle yüzmek için sahile gidenler

mercan adalarının muhteşem yerler
olduğunu bilir -- yaşam doludur,

büyük hayvanlar, küçük hayvanlar;
bazıları güzeldir bazıları ise tehlikeli,

köpek balıkları, balinalar, bütün hepsi.

Onların insanlıktan korunması gerek.

Çok güzel yerler.

Fakat muhtemelen bilmediğiniz şey,

okyanusun çok derinliklerinde
volkanik patlamaların olduğu.

Dünya'daki volkanların çoğu
denizin dibinde --

bu oran %80'den fazla.

Ayrıca okyanusun derinlerinde
şu sıralar yanan ateş var.

Tüm dünyada -- Pasifik, Atlantik
ve Hint Okyanusunda durum bu.

Burada, okyanus tabanında
kayalar sıvıya dönüşüyor.

Yani aslında okyanus
tabanında dalgalar var.

Orada hiçbir şeyin
yaşayamayacağını söyleyebilirsiniz

ama etraflıca bakınca orada bile;

Dünya'nın en derin ve en karanlık
yerlerinde yaşam buluyoruz,

bu da bize, yaşamın var olmak
istediğini anlatıyor.

Oldukça muhteşem bir şey.

Denizin dibine her gittiğimizde,

denizaltı ve robotlarla keşif yapıyoruz,

genellikle şaşırtıcı şeyler görüyoruz,

bu bazen ürkütücü, bazense
devrim niteliğinde şeyler oluyor.

Şu su birikintisini görüyorsunuz.

Suyun etrafında küçük bir uçurum var

ve küçük bir kumsal var.

Daha çok yaklaşınca
kumsalı daha iyi göreceksiniz,

aşağıdaki suyun dalgalarını göreceksiniz.

Bu suyun özel olmasının sebebi,

Meksika Körfezi'nin dibinde olması.

Bir denizaltının içinde oturuyorsunuz

ve pencerenizden denizin altındaki
küçük gölete bakıyorsunuz.

Göletler, göller ve nehirler görüyoruz --

aslında, tam şurada, okyanusun dibinde

sol alttan sağ üste doğru
akan bir nehir var.

Su aslında bu yoldan akıyor.

Bu durum bizi tamamen çıldırtıyor.

Bu kadar dipte bu nasıl olabilir?

Okyanusta daha çok olan suya bakıyorsunuz.

Ayrıca bu suda yaşayanlar
sadece hayvanlar.

Yani okyanusun dibindesiniz.

Bu haritayı seviyorum çünkü okyanusun
ortasında sıradağlar olduğunu gösteriyor.

Bu, Dünya'daki en büyük sıradağa
okyanus ortası sırtı deniyor --

bu sıradağ 80 bin kilometre uzunluğunda
ve ona ancak göz ucuyla bakabildik.

Güçlükle göz ucuyla baktık.

Vadiler, binlerce vadi buluyoruz;

hepsi de Büyük Kanyon'dan
büyük, geniş ve derin.

Dediğim gibi, su altında göller,
nehirler ve şelaleler bulduk.

Gezegendeki en büyük şelale,

okyanusun altında, İzlanda yakınlarında.

Bu keşfettiklerimizin hepsi
sadece %5'lik bir oran.

Yani mesele gezegeni keşfetmek,

bunun için teknolojiye sahip olmalısınız.

Sadece teknoloji de değil

fakat Dave Gallo ya da tek bir kişinin
keşfetmesi değil, bu bir ekip işi.

Yetenekli bir ekibe sahip olmalısınız.

Teknolojiye sahip olmalısınız.

Bu durumda, bunların karşılığı
gemimiz Atlantis ve denizaltımız Alvin.

Bu denizaltının içinde --
Alvin denize indiriliyor --

orada üç kişi var.

Güverteye çıkarılıyorlar.

47 kişi daha var,

bu gemideki ekip çalışması
herkesin iyi olduğundan emin oluyor.

Bu denizaltıdaki herkes
şu an tek bir şey düşünüyor:

"Bir kez daha tuvalete gitse miydim?"

Çünkü 10 saat boyunca onun içindesiniz --

bu küçük alanda 10 saat.

Üç kişi birliktesiniz
ve etrafınızda hiç kimse olmayacak.

Suya dalacaksınız ve suya
çarpar çarpmaz, muhteşem olacak.

İçinize nüfuz eden hoş bir mavi renk var.

Gemilerin sesini artık duymazsınız,

bir deniz radarının
ping sesini duyarsınız.

iPhone telefonunuz varsa
orada deniz radarı bulabilirsiniz,

aynı ping aşağıya kadar ulaşıp
yukarı geri döner.

Dalgıçlar, dışarıda sorun var mı diye
denizaltını kontrol ederler,

sonra da "Devam et" derler,

siz de okyanusun dibine doğru gidersiniz
ve bu muhteşem bir yolculuk.

İki buçuk saat boyunca dibe batarsınız

ve bunun iki saati zifiri karanlıktır.

Okyanusun dibinde, bu dünyanın içinde
hiçbir şeyin yaşayamayacağını düşündük.

İncelediğimizde, muhteşem şeyler gördük.

Yol boyunca -- ortasu dediğimiz yerde --

okyanusun yüzeyinden
dibine kadar yaşam bulduk.

Ne zaman durup baksak, yaşam gördük.

Size birkaç deniz anası göstereyim.

Kesinlikle dünyadaki
en havalı canlılardan biri.

Şuna bakın, kollarını etrafında sallıyor.

Küçük bir ıstakoz gibi.

Diğer tüm hayvanlar gibi
bunların da ağzı çengelli,

kolonyal hayvanlar.

Bazı hayvanlar ufacık,
bazıları bu evreden daha uzun sürebilir.

Muhteşem hayvanlar.

Onları ağ ile yakalayamazsınız,

onlara kameramızla göz atmak zorundayız.

Her gittiğimizde, yeni türler görüyoruz.

Okyanus yaşam dolu.

Hal böyleyken,
okyanusun en derin kısmına --

o sıradağlara gittiğimizde,
kaplıca buluyoruz.

Şuna eminiz --
bu zehirli bir su olduğu için,

çok derin olduğu için,

elinizdeki boş bir fincanı
parçalamanız gibi Titanik'i de parçalar.

Orada hiçbir yaşam belirtisi
olmadığına emindik.

Onun yerine, tropik yağmur ormanındaki

çeşitlilik ve yoğunluktan
daha çok yaşam buluyoruz.

Bu yüzden, bir defasında denizaltının
penceresinden baktığımızda,

Dünya'daki yaşam
hakkındaki düşüncelerimizi

kökten değiştiren bir şey keşfettik;

keşfettiğimiz şey,
yaşamaya devam etmek için

daima güneş ışığına
sahip olmak zorunda olmadığımız.

Deniz altında büyük hayvanlar da var,
bazısı tanıdık geliyor.

Bu arkadaşa Dumbo deniyor,
onu seviyorum, Dumbo muhteşem.

Bu arkadaş -- aman tanrım,
bu görüntüden daha çok olsun isterdim.

Buna bakmak için
bir keşif yapmaya çalışıyoruz

ve belki de bir yıl içinde
sonuçlandıracağız.

İnternete girip göz atın derim.

Vampyroteuthis infernalis. Vampir kalamar.

İnanılmaz havalı.

Derin denizin karanlığında,
parlak antenleri var,

size doğru onun gibi yaklaşırsam
kollarımı karanlıkta açarım,

böylece burada tek gördüğünüz
parlak küçük şeyler olur.

O sırada, size doğru yaklaşırım.

Kaçmak istediğinde,

göze benzeyen ve poposunda bulunan
parlak kozalarını gösteriyor.

Poposunda parlak kozalar var.
Ne kadar havalı.

Muhteşem bir hayvan.

(Gülüşmeler)

"Vampir" kalamar korunmak istediğinde,

bu siyah pelerinle tüm vücudunu örtüyor

ve tortop haline geliyor.

Acayip bir hayvan.

Bu gemi, "Hayallerin Gemisi" --

100 yıl önce Nisan'da, bu geminin
New York'ta olması gerekiyordu.

Bu, Titanik gemisi.

Orada geçen sene bir keşfin
yardımcı rehberiydim.

Bu gemi hakkında çok şey öğreniyoruz.

Titanik, biyoloji adına
ilgi çekici bir yer

çünkü hayvanlar yaşamak için
Titanik'e doğru ilerliyor.

Mikroplar Titanik'in gövdesini yiyorlar.

Burası, Jack'in dünyanın kralı
olduğu Titanik'in pruvası.

Çok iyi gidiyoruz.

Bir gün Titanik'in sanalını yapıyor
olacağımız beni heyecanlandırıyor,

yani evde oturup
oyun kolu ve kulaklığınızla

Titanik'i kendi başınıza
keşfedebilirsiniz.

Yapmak istediğimiz bu,
böyle sanal dünyalar yaratmak,

yani dünyayı keşfeden Dave Gallo
ya da başkası değil; keşfeden sizsiniz.

Kendiniz için keşfedin.

Sözün özü şu:

Okyanuslar keşfedilmemiş durumda

ve bunun ne kadar önemli
olduğunu size söyleyemem

çünkü bizim için çok önemli.

Bu gezegende yedi milyar insan yaşıyor

ve hepimiz denizden etkileniyoruz

çünkü okyanuslar nefes aldığınız havaya,

içtiğiniz suya, yediğiniz yemeğe hakim.

Bunların tümü bir şekilde
okyanusun hakimiyetinde

ve bu bile daha keşfetmemiş halimiz --

Yüzde 5.

Size vermek istediğim mesaj şu:

Bu yüzde 5'in içinde
size biraz havalı bir şeyler gösterdim.

Çok daha fazla havalı şeyler var --

okyanusa her daldığımızda,
deniz hakkında yeni şeyler öğreniyoruz.

Peki, geri kalan %95'lik oranda ne var?

Heyecan verici şeylere ulaştık mı
yoksa dışarıda dahası var mı?

Okyanusun sürprizlerle dolu
olduğunu söylemek için buradayım.

Marcel Proust'un sevdiğim bir sözü var:

"Gerçek keşif yolculuğu,
pek de yeni manzaralar aramak değildir"

ki biz bunu yapıyoruz

"fakat o manzarayı
yeni gözlerle görmektir."

Bugün umarım ki size bunları göstermem,

bu gezegene yeni gözlerle
bakmanıza yardımcı olmuştur

ve sizden ilk kez bu konuda
farklı düşünmenizi istiyorum.

Çok teşekkürler. Teşekkür ederim.

(Alkış)