Verimsizliği kendimiz için nasıl işlevli kılarız

Verimliliğe olan takıntımız aslında bizi daha az verimli mi yapıyor? Bu ilham verici konuşmasında yazar ve tarihçi Edward Tenner, işleri olabildiğince çabuk yapma çabamızın vaatlerini ve tehlikelerini tartışıyor ve daha verimli olmak için "ilham verimsizliğini" kullanabilmemiz için yedi yol öneriyor.

Verimliliği kim sevmez?

Ben.

Verimlilik daha azına daha çok demek.

Litre başına daha çok kilometre,
vat başına daha fazla ışık.

Dakika başina daha çok kelime.

Daha azıyla daha fazla üretmeye çalışmak

hiçbir şeyle bir şey üretmek neredeyse.

Algoritmalar, büyük veriler, bulut
bize daha azına daha fazla veriyor.

Problemsiz bir ütopyaya doğru mu

yoksa gözetlenme kabusuna
doğru mu gidiyoruz?

Bilmiyorum.

Ben şu an ile ilgileniyorum.

Size göstermek istediğim şey de

geçmişin, şu anı anlamamıza
nasıl yardımcı olabileceği.

Aslında hiçbir şey aynı anda

verimliliğin hem vaatlerini
hem de tehlikesini özetleyemez,

mütevazı patates dışında.

Patates Andes'te ortaya çıktı

ve Antik Inca'dan Avrupa'ya yayıldı.

Patates bir dengeli besin şaheseri.

Ayrıca patatesin çok güçlü
birkaç arkadaşı vardı.

Büyük Prusya Kralı Frederick

ilk hayranıydı.

O patatesin sağlıklı Prusya
nüfusunun artmasına

yardımcı olacağına inandı.

Daha sağlıklı Prusyalı demek,

daha sağlıklı Prusyalı asker demekti.

Bu sağlıklı Prusya askerlerinden bir kısmı

Parmentier adlı bir Fransız askeri
eczacısını ele geçirdi.

Parmentier ilk başta

savaş esirlerinin diyeti olan

olan sabah, öğle, akşam
patatesten dehşete düştü

ama sonra bundan hoşlandı.

Onu daha sağlıklı biri
yaptıklarını düşündü.

Serbest bırakıldığında da

patatesi Fransa'ya yaymayı
kendine görev tanıdı.

yanında bazı güçlü arkadaşları da vardı.

Benjamin Franklin ona

her yemeğin patatesli olduğu
bir ziyafet hazırlamasını tavsiye etti.

Franklin ziyafetin onur konuğuydu.

Fransa'nın kral ve kraliçesi bile

patates giymeye ikna edilmişti,

patates çiçekleri, pardon.

(Kahkaha)

Kral yakasına bir patates çiçeği taktı

ve kraliçe de saçına patates çiçeği taktı.

Bu tamamen harika
bir halkla ilişkiler fikriydi.

Ama bu işte bir iş vardı.

Patates Avrupa'nın hayrı için
fazla verimliydi.

İrlanda'da bir mucize gibi görünüyordu.

Patatesin yıldızı parladı, nüfus arttı.

Ama burada gizli bir risk vardı.

Irlanda'nın patatesleri
genetik olarak aynıydı.

Lumper adında çok verimli bir türdü.

Ve Lumper'ın problemi şuydu:

Güney Amerika'dan bir patatesi

etkileyen bir hastalık

bütün patatesleri etkilerdi.

Britanya'nın istismarı
ve acımasızlığı bir rol oynadı

fakat bu monokültür yüzünden

bir milyon insan öldü

ve iki milyon insan
göç etmeye mecbur bırakıldı.

Kıtlığı sonlandırması gereken bir bitki

en trajik kıtlıklardan birini yarattı.

Verimliliğin günümüzdeki problemleri

daha şiddetsiz ama daha kronik.

Çözmeyi amaçladıkları

kötülükleri de uzatabilirler.

Elektronik tıbbi kayıtları ele alın.

Doktorların el yazısı problemine
bir cevap gibi göründü

ve tedavilere çok daha iyi

bilgi sunma avantajı vardı.

Ama uygulandığında bu çok daha

fazla elektronik evrak demekti

ve doktorlar şimdi her hastayı görmeye

daha az zamanı olduklarından yakınıyorlar.

Verimlilik bağımlılığı aslında
bizi daha az verimli yapabilir.

Verimlilik ayrıca yanlış
pozitiflerle de bize zarar verir.

Hastanaler alarmları kaydeden
yüzlerce cihaza sahip.

Çoğu kez, yanlış alarm gönderiyorlar.

Bunların ayrımını yapmak zaman ister.

Ve bu zaman yorgunluğa,
strese ve bir kere daha,

gerçek hastaların problemlerinin
ihmal edilmesine neden olur.

Model tanımada da
yanıltan pozitifler vardır.

Yanlış açıdan bakılan bir okul servisi,

kum torbasına benzeyebilir.

Bu yüzden yanlış
tanımlamları yok etmek için

değerli zaman gereklidir.

Yanlış negatifler de bir problem.

Algoritmalar çok hızlı bir
şekilde çok şey öğrenebilir.

Ama bize sadece geçmiş
hakkında bilgi verebilirler.

Bir sürü gelecek klasiği
"Moby Dick" gibi kötü yorum alır

veya "Harry Potter" serisi gibi

birden fazla yayıncı
tarafından reddedilir.

Tüm israftan kaçınmaya çalışmak,
israfa neden olabilir.

Verimlilik ayrıca zıtlık onu
kopyaladığında bir tuzak.

19. yüzyılın sonlarında

Fransız 75 milimetre topçusunu ele alın.

Ölümcül tasarımın bir başyapıtıydı.

Bu eser her dört saniyede bir
mermi fırlatabilirdi.

Ama bu çok da sıra dışı değildi.

Gerçekten parlak olan şey şuydu ki
geri tepme mekanizması sayesinde

geri alınmasına gerek kalmadan

tam aynı konuma dönebilirdi.

Etkin atış hızı önemli ölçüde artmıştı.

Bu, tekrar bir savaş olduğunda

Almanya'yı yenmesi için
bir yol gibi goründü.

Ama, tahmin edildiği gibi, Almanlar

benzer bir şeyin üstünde çalışıyordu.

Birinci Dünya Savaşı patlak verdiğinde

sonuç herkesin beklediğinden

daha uzun süren siper savaşıydı.

Savaşı kısaltmak için tasarlanan
teknoloji, savaşı uzattı.

En büyük maliyet
kaçırılmış fırsatlar olabilir.

Platform ekonomisinin
alıcıları ve satıcıları birleştirmesi

iyi bir yatırım olabilir

ve bunu son birkaç haftada gördük.

Hala yüz milyonlarca
dolar kaybeden şirketler

halka arz ile
milyarderler yaratıyor olabilir.

Ama gerçekten zor icatlar

fiziksel ve kimyasal olanlar.

Onlar daha büyük riskler demek.

Kaybedebilirler çünkü donanım zor.

Fiziksel veya kimyasal bir icatı
çoğaltmak yazılım tabanlı

yazılım tabanlı bir icatı
çoğaltmaktan daha kolay.

Bataryaları düşünün.

Taşınabilir cihaz ve elektrikli arabalarda
bulunan lityum iyon bataryalar

30 yıllık bir prensibe dayanıyor.

Bugün kaç akıllı telefon bataryası

tek bir dolumda tam gün dayanır?

Evet, donanım zor.

Chester Carlsun'un 1938 yılında

kuru fotokopi prensibiy patenti

20 yıldan fazla sürdü

ve sonuç 1959'da tanıtılan
Xerox 914 fotokopi makinesiydi.

Rochester, NY'deki
küçük, cesur şirket Haloid

çoğu şirketin asla tolere edemeyeceği
şeylere katlanmak zorunda kaldı.

Birbiri ardına başarısızlık oldu

ve bu özel sorunlardan biri de yangındı.

Hatta 914 sonunda piyasaya sürüldüğünde

hala aşırı ısı giderici olarak
adlandırılan bir cihaza sahipti

ama aslında küçük bir yangın söndürücüydü.

Benim bütün bu sorulara cevabım:
ilham verimsizliği.

Veri ve ölçüm gerekli ama yeterli değil.

Insan içgüdüsü ve becerisi
için de yer bırakalım.

İlham verimsizliğinin yedi yönü var.

İlk, doğal yolu ele alın,
güzel tesadüfe evet deyin.

Yanlış dönüşler verimli olabilir.

Bir keresinde, Mississippi'nin
doğu yakasını keşfederken

yanlış yöne döndüm.

Büyük nehri geçen ücretli
bir köprüye yaklaşıyordum

ve gişe görevlisi
geri dönemeyeceğimi söyledi.

50 sentimi ödedim --
o zamanlar bu kadardı --

ve Iowa’daki Muscatine'deydim.

Muscatine'i hemen hemen
hiç duymamıştım

ama büyüleyici bir yer olduğunu kanıtladı.

Muscatine dünyanın en zengin
midye yataklarından bazılarına sahipti.

Yüz yıl önce, dünya düğmelerinin üçte biri

Muscatine'de üretildi,

yılda 1,5 milyar tane.

Son fabrikalar şimdi kapalı

ama hala dünyanın en
alışılmadıklarından biri olan

inci düğmesi endüstrisinin bir müzesi var.

Ancak düğmeler sadece başlangıçtı.

Bu Muscatine'deki

Çin'in gelecek başkanının
1986'da kaldığı ev,

tarım heyetinin bir üyesi olarak.

Şimdi Çin-ABD Dostluk Evi

ve Çinli turistler için hac bölgesi.

Bunu nasıl öngörebilirdim?

(Kahkaha)

İkincisi, koltuktan kalk.

Bazen bazı şeyleri zor yolunda yapmak

daha verimli olabilir.

Nesnelerin internetini düşünün.

Işıkları kontrol edebilmek harika,

yerinden bile kalkmadan

termostatı ayarla, hatta odayı süpür.

Ama aslında tıbbi araştırmalara göre

kıpırdamak, kalkmak, yürümek

kalbin için yapabileceğin
en iyi şeylerden biri.

Kalp ve bel için iyi.

Üçüncü olarak,
hatalarınızdan paraya çevirin.

Harika formlar

kazaların yaratıcı
gelişiminden oluşturulabilir.

Lincoln Center'da Metropolitan Operası

mimarı Tad Leski,

bir eskiz üzerinde çalışıyordu ve
çizimin üzerine beyaz mürekkep döküldü.

Başka insanlar olsa çöpe
atmış olabilirlerdi

ama Leski ilhamlanıp büyük ihtimalle

20. yüzyılın en dikkat çeken
starbust model avizesini üretmişti.

Dördüncüsü, bazen zor yolu deneyin.

Daha az akıcı olmak daha verimli olabilir.

Psikologlar buna arzu
edilen zorluk derler.

Bir klaveye ile detaylı not almak

öğretmenin soylediklerini sonra
kelimesi kelimesine anlayıp

tekrar etmek için
en iyi yol gibi görünebilir.

Ama araştırmalar gösteriyor ki
bir şeyi kısaltmak zorunda kaldığımızda,

bir konuşmacının söylediğini
özetlemek zorunda kaldığımızda,

kalemle kağıt kullanarak not aldığımızda

bilgiyi sindiriyoruz.

Onu kendimizin yapıyoruz

ve söylenenleri kopyaladığımız

zamandan çok daha

aktif öğreniyoruz.

Beşinci olarak, çeşitlilik yoluyla
güvenlik elde edin.

Monokültür ölümcül olabilir.

Patatesi hatırlıyor musunuz?

Verimliydi, ta ki verimsiz olana kadar.

Çeşitlilik kuruluşlar için de geçerli.

Yazılım, bir kuruluştakileri geçmişte
neyin başarılı yaptığını söyleyebilir.

Ve bazen çalışanların
değerlendirilmesinde yararlıdır.

Ama unutmayın, çevre sürekli değişiyor

ve yazılım, tarama yazılımı ve biz

hiçbir şekilde gelecekte

neyin yararlı olacağını söyleyemeyiz.

O yüzden algoritma bize her ne söylüyorsa

sezgimizle ve insanlara bakarak

farklı arka planlar ve bakış açılarıyla
bunu takviye etmemiz gerek.

Altıncısı, artıklık ve insan
becerileri ile güvenliği sağlayın.

İki 737 Max uçağı neden düştü?

Hâlâ hikayenin tamamını bilmiyoruz

ama gelecekteki trajedileri
nasıl önleyeceğimizi biliyoruz.

Birden fazla bağımsız sisteme
ihtiyacımız var.

Biri başarısız olursa
diğerleri onu geçersiz kılabilir.

Ayrıca kurtarma için
yetenekli operatörlere ihtiyacımız var

ve bu sürekli eğitim demek.

Yedinci, rasyonel olarak abartılı olun.

Thomas Edison film endüstrisinde öncüydü,

kamera teknolojisinde de.

Kimse verimlilik için Thomas Edison'dan
daha fazlasını yapmadı.

Ancak maliyet düşürmesi iyi gitmedi.

Yöneticisi sözde verimlilik
mühendisi tuttu

ve bu muhendis ona çektiği film stoğundan

daha fazlasını kullanarak

para biriktirmesini tavsiye etti.

Edison bir dahiydi

ama uzun metrajlı filmlerin
yeni kurallarını

ve başarısızlığın başarının bedeli
hâline geldigini anlamamıştı.

Öte yandan, Erich Von Stroheim
gibi bazı büyük yönetmenler

tam tersiydi.

Mükemmel dramatistlerdi

ve Stroheim da unutulmaz bir aktördü.

Ama bütçeleri içinde yaşayamazlardı.

Yani bu sürdürülebilir değildi.

Rasyonel gösterişi başaran kişi,

sezgisel dehası olan
eski bir sekreter Irving Thalberg.

Önce Universal'da, sonra MGM'de,

ideal Holywood yapımcısı oldu.

Özetle, gerçekten verimli olmak için

optimal verimsizliğe ihtiyacımız var.

En kısa yol, düz bir çizgiden ziyade

bir eğri olabilir.

Charles Darwin bunu anladı.

Zor bir sorunla karşılaştığında

patikadan bir sapma yaptı,

evinin arkasında yaptığı kum yolu.

Üretken bir yol,
Darwin'inki gibi fiziksel olabilir

ya da sanal bir yol

veya ortaya koyduğumuz
bir yoldan beklenmedik bir sapma.

Çok fazla verimlilik
kendini zayıflatabilir.

Ancak biraz ilhamlı verimsizlik
onu güçlendirebilir.

Bazen ilerlemenin en iyi yolu

bir çemberi takip etmektir.

Teşekkür ederim.

(Alkış)