De paradox van efficiëntie
-
0:01 - 0:03Wie houdt niet van efficiëntie?
-
0:03 - 0:04Ik wel.
-
0:04 - 0:07Efficiëntie betekent meer voor minder.
-
0:07 - 0:09Meer kilometers per liter benzine,
-
0:09 - 0:11meer licht per watt,
-
0:11 - 0:13meer woorden per minuut.
-
0:14 - 0:16Meer voor minder is
het op één na beste alternatief, -
0:16 - 0:18na iets voor niets.
-
0:19 - 0:24Algoritmes, big data en de cloud
geven ons meer voor minder. -
0:24 - 0:28Zijn we op weg naar
een frictievrij utopia -
0:28 - 0:31of eerder naar een nachtmerrie
van toezicht en bewaking? -
0:31 - 0:32Ik weet het niet.
-
0:32 - 0:33Mij interesseert het heden.
-
0:34 - 0:36En ik zou je graag willen tonen
-
0:36 - 0:40hoe het verleden ons kan helpen
om het heden beter te begrijpen. -
0:40 - 0:43Niets geeft een betere samenvatting
-
0:43 - 0:46van zowel de belofte
als het gevaar van efficiëntie -
0:46 - 0:48als de nederige aardappel.
-
0:48 - 0:50De aardappel is afkomstig uit de Andes
-
0:50 - 0:55en werd verspreid doorheen Europa
vanuit de oude Inca-gemeenschap. -
0:55 - 1:00De aardappel is een meesterwerk
van uitgebalanceerde voeding. -
1:01 - 1:04En hij had diverse machtige vrienden.
-
1:05 - 1:10Koning Frederik de Grote van Pruisen
was de eerste fan. -
1:11 - 1:13Hij geloofde dat de aardappel kon helpen
-
1:13 - 1:16om het aantal gezonde
Pruisen te doen groeien. -
1:16 - 1:19En hoe gezonder de Pruisische bevolking,
-
1:19 - 1:22hoe gezonder de Pruisische soldaten.
-
1:22 - 1:25En enkele van die
gezonde Pruisische soldaten -
1:25 - 1:28namen de Franse legerapotheker
genaamd Parmentier gevangen. -
1:29 - 1:32Aanvankelijk was Parmentier geen fan
-
1:32 - 1:37van het menu waarbij krijgsgevangenen
van 's ochtends tot 's avonds -
1:37 - 1:39aardappelen werden voorgeschoteld
-
1:39 - 1:41Maar op termijn
begon hij ervan te houden. -
1:41 - 1:45Hij was ervan overtuigd dat
ze hem gezonder maakten. -
1:45 - 1:46En toen hij werd vrijgelaten,
-
1:46 - 1:51was hij vastbesloten om de aardappel
in Frankrijk te verspreiden. -
1:51 - 1:54En hij had een paar machtige vrienden.
-
1:54 - 1:59Benjamin Franklin adviseerde hem
om een banket te houden -
1:59 - 2:02waarbij elk gerecht aardappelen bevatte.
-
2:03 - 2:06En Franklin was een eregast.
-
2:06 - 2:12Zelfs het koningspaar van Frankrijk
werd overhaald om aardappelen te dragen. -
2:12 - 2:14Aardappelbloemen, sorry.
-
2:14 - 2:15(Gelach)
-
2:15 - 2:20De koning droeg op zijn revers
een aardappelbloem, -
2:20 - 2:24en de koningin droeg er één
in haar haar. -
2:24 - 2:28Een indrukwekkend public relations-idee.
-
2:28 - 2:29Maar er was ook een nadeel.
-
2:29 - 2:33De aardappel was efficiënter
dan goed was voor Europa. -
2:33 - 2:35In Ierland leek het wel een mirakel.
-
2:35 - 2:39Aardappelen tierden er welig,
de bevolking groeide. -
2:39 - 2:41Maar er was een verborgen risico.
-
2:41 - 2:44Ierlands aardappelen
waren genetisch identiek. -
2:44 - 2:48Het ging om een heel efficiënt ras,
namelijk de lumper. -
2:48 - 2:50En het probleem met de lumper was
-
2:50 - 2:56dat een plaag uit Zuid-Amerika
die één aardappel trof -
2:56 - 2:57ook alle andere zou treffen.
-
2:58 - 3:01De uitbuiting en hardvochtigheid
van Groot-Brittannië speelden een rol, -
3:01 - 3:07maar het kwam door deze monocultuur
dat een miljoen mensen stierven -
3:07 - 3:11en nog twee miljoen
verplicht waren om te emigreren. -
3:12 - 3:14Wat een eind had moeten maken
aan de hongersnood -
3:14 - 3:17creëerde een van de meest
tragische hongersnoden ooit. -
3:18 - 3:20De huidige problemen door efficiëntie
-
3:20 - 3:22zijn minder drastisch,
maar wel chronischer van aard. -
3:22 - 3:26Ze kunnen ook de problemen verlengen
in plaats van ze op te lossen. -
3:26 - 3:28Neem nu elektronische medische dossiers.
-
3:28 - 3:32Dit leek het antwoord op het probleem
van het doktershandschrift. -
3:32 - 3:34en het had als voordeel
-
3:34 - 3:37dat het veel betere data biedt
voor behandelingen. -
3:37 - 3:41Maar in de praktijk betekent het vooral
veel meer elektronisch 'papierwerk' -
3:41 - 3:45en dokters die klagen dat ze minder
-
3:45 - 3:49in plaats van meer tijd hebben
voor individuele patiënten. -
3:50 - 3:54Onze obsessie met efficiëntie
kan ons dus minder efficiënt maken. -
3:54 - 3:58Efficiëntie geeft ons ook
'valse positieven'. -
3:58 - 4:01Ziekenhuizen hebben honderden toestellen
die alarmsignalen genereren. -
4:01 - 4:03Heel vaak gaat het om loos alarm.
-
4:03 - 4:05Er is tijd nodig om die uit te sluiten.
-
4:05 - 4:10En die tijd zorgt voor vermoeidheid,
stress en zoals gezegd ... -
4:10 - 4:14het negeren van problemen
van echte patiënten. -
4:15 - 4:18Er zijn ook valse positieven
op het vlak van patroonherkenning. -
4:18 - 4:22Vanuit de verkeerde hoek bekeken,
kan een schoolbus een bokszak lijken. -
4:23 - 4:25Er is dus kostbare tijd nodig
-
4:25 - 4:28om die foutieve identificatie
te kunnen elimineren. -
4:28 - 4:31Een ander probleem zijn valse negatieven.
-
4:31 - 4:34Algoritmes kunnen veel leren, en snel.
-
4:34 - 4:36Maar ze kunnen ons enkel
iets zeggen over het verleden. -
4:36 - 4:40Zoveel toekomstige klassiekers
krijgen slechte reviews, -
4:40 - 4:42zoals Moby Dick,
-
4:42 - 4:44of worden geweigerd
door meerdere uitgevers, -
4:44 - 4:46zoals de Harry Potter-serie.
-
4:46 - 4:50Het kan verspillend zijn om te proberen
alle verspilling tegen te gaan. -
4:50 - 4:54Efficiëntie is ook een valstrik
als je tegenstander hetzelfde doet. -
4:54 - 4:59Een voorbeeld is de laat-19de-eeuwse
Franse 75 millimeter-artillerie. -
4:59 - 5:02Een meesterwerk van dodelijk design.
-
5:02 - 5:06Dit wapen kon elke vier seconden
het vuur openen. -
5:06 - 5:08Maar dat was niet ongewoon.
-
5:08 - 5:12Echt briljant was het terugslagmechanisme,
-
5:12 - 5:15waarmee men naar de exacte
startpositie kon terugkeren -
5:15 - 5:16zonder opnieuw te richten.
-
5:16 - 5:20Dus de effectieve afvuursnelheid
werd drastisch verhoogd. -
5:20 - 5:23Het leek erop dat Frankrijk op die manier
-
5:23 - 5:26Duitsland zou kunnen verslaan
in hun volgende gevecht. -
5:27 - 5:32Maar, zoals verwacht, werkte Duitsland
aan iets gelijkaardigs. -
5:32 - 5:34Dus toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak,
-
5:34 - 5:37resulteerde dit in een loopgravenoorlog
-
5:37 - 5:41die langer duurde dan iemand
ooit had kunnen vermoeden. -
5:41 - 5:44Een technologie die was ontworpen
om de oorlog in te korten, -
5:44 - 5:45verlengde hem.
-
5:46 - 5:50Alle gemiste kansen
zijn misschien wel de grootste kost. -
5:50 - 5:51De platformeconomie,
-
5:51 - 5:53die kopers en verkopers samenbrengt,
-
5:53 - 5:55kan een mooie investering zijn
-
5:55 - 5:58en dat hebben we
de laatste weken ook gezien. -
5:58 - 6:01Bedrijven die nog steeds
honderden miljoenen verliezen, -
6:01 - 6:05creëren misschien miljardairs
met hun beursintroductie. -
6:07 - 6:13Maar de echt moeilijke uitvindingen
zijn die in de fysica en de chemie. -
6:13 - 6:15Daar zitten grotere risico's.
-
6:15 - 6:18Die verliezen momenteel misschien
omdat hardware moeilijk is. -
6:18 - 6:23Het is moeilijker om een fysische
of chemische uitvinding op te schalen -
6:23 - 6:25dan een software-uitvinding.
-
6:26 - 6:27Denk aan batterijen.
-
6:27 - 6:32Lithium-ion-batterijen
in draagbare aparatuur en e-wagens -
6:32 - 6:34zijn gebaseerd op een principe
dat dertig jaar oud is. -
6:35 - 6:37Hoeveel smartphonebatterijen van vandaag
-
6:37 - 6:41gaan een volle dag mee
nadat ze zijn opgeladen? -
6:42 - 6:43Ja, hardware is moeilijk.
-
6:45 - 6:50Het duurde twintig jaar vóór het patent
op het principe van droog fotokopiëren -
6:50 - 6:53door Chester Carlson in 1938
-
6:53 - 7:00resulteerde in de Xerox 914-kopieermachine
die werd gelanceerd in 1959. -
7:01 - 7:06Het kleine, moedige bedrijf Haloid
in Rochester, New York -
7:06 - 7:07moest een proces doorlopen
-
7:07 - 7:11dat de meeste bedrijven
nooit zouden hebben getolereerd. -
7:11 - 7:13Het was de ene mislukking na de andere
-
7:13 - 7:16en een van de specifieke
problemen was brand. -
7:16 - 7:20Toen de 914 eindelijk op de markt kwam,
-
7:20 - 7:25was het apparaat nog steeds uitgerust
met een 'scorch eliminator'. -
7:25 - 7:29In werkelijkheid ging het
om een klein ingebouwd brandblusapparaat. -
7:30 - 7:35Mijn antwoord op al deze vragen is:
geïnspireerde inefficiëntie. -
7:35 - 7:39Data en metingen zijn essentieel,
maar ze volstaan niet. -
7:39 - 7:43Laten we wat ruimte laten voor
menselijke intuïtie en vaardigheden. -
7:43 - 7:47Geïnspireerde inefficiëntie
heeft zeven facetten. -
7:47 - 7:50Ten eerste: neem de toeristische route,
zeg ja tegen serendipiteit. -
7:50 - 7:53Een verkeerde afslag nemen
kan productief zijn. -
7:53 - 7:56Ooit, toen ik de oostelijke oever
van de Mississippi afreisde, -
7:56 - 7:58nam ik een verkeerde afslag.
-
7:58 - 8:02Ik kwam aan bij een tolbrug
over de grote rivier, -
8:02 - 8:05en de tolbeambte zei me
dat ik niet kon terugkeren. -
8:05 - 8:09Dus betaalde ik 50 cent,
meer kostte het toen niet, -
8:09 - 8:12en plots was ik in Muscatine, Iowa.
-
8:12 - 8:14Ik had nog nooit gehoord van Muscatine,
-
8:14 - 8:17maar het bleek een fascinerende plaats.
-
8:17 - 8:22Muscatine had enkele
van de grootste mosselbedden ter wereld. -
8:22 - 8:25Een eeuw geleden werd
een derde van de knopen ter wereld -
8:25 - 8:27in Muscatine gemaakt.
-
8:27 - 8:291,5 miljard per jaar.
-
8:29 - 8:31De laatste fabrieken zijn nu gesloten,
-
8:31 - 8:35maar er is nog steeds een museum
van de parelknoopindustrie -
8:35 - 8:38dat een van de bijzonderste ter wereld is.
-
8:38 - 8:40Maar knopen waren slechts het begin.
-
8:40 - 8:42In dit huis in Muscatine
-
8:42 - 8:45verbleef in 1986
China's toekomstige president -
8:45 - 8:48als lid van een landbouwdelegatie.
-
8:48 - 8:51Vandaag de dag is dit
het Chinees-Amerikaanse Vriendschapshuis -
8:51 - 8:54en een bedevaartsoord
voor Chinese toeristen. -
8:54 - 8:55Hoe had ik dat kunnen voorzien?
-
8:55 - 8:57(Publiek lacht)
-
8:58 - 9:02Ten tweede: kom uit je zetel.
-
9:02 - 9:05Soms kan het efficiënter zijn
om de moeilijke weg te kiezen. -
9:05 - 9:07Denk aan het internet der dingen.
-
9:07 - 9:11Het is leuk om de lampen
en de thermostaat te kunnen bedienen, -
9:11 - 9:13zelfs de kamer te kunnen stofzuigen
-
9:13 - 9:15zonder je zetel uit te komen.
-
9:15 - 9:17Maar medisch onderzoek heeft aangetoond
-
9:17 - 9:20dat bewegen, rechtstaan en rondwandelen
-
9:20 - 9:23de beste dingen zijn
die je voor je hart kan doen. -
9:24 - 9:26Het is goed voor je hart
en voor je figuur. -
9:27 - 9:30Ten derde: zet je fouten om in geld.
-
9:30 - 9:32Je kan mooie dingen ontwerpen
-
9:32 - 9:35door fantasierijk om te springen
met een ongeluk. -
9:35 - 9:36Tad Leski,
-
9:36 - 9:39een architect van de Metropolitan Opera
in het Lincoln Center, -
9:39 - 9:43was bezig aan een schets toen hij
witte inkt op zijn tekening morste. -
9:44 - 9:47Anderen zouden de tekening
waarschijnlijk hebben weggegooid, -
9:47 - 9:52maar Leski liet zich erdoor inspireren
om een kroonluchter te ontwerpen -
9:52 - 9:56die waarschijnlijk de opvallendste
in zijn soort was in de 20ste eeuw. -
9:57 - 10:00Ten vierde: neem af en toe
eens de moeilijke weg. -
10:00 - 10:03Het kan efficiënter zijn
om minder vloeiend te zijn. -
10:04 - 10:06Psychologen noemen dit
'welkome obstakels'. -
10:06 - 10:09Gedetailleerde notities
op een keyboard maken, -
10:09 - 10:12lijkt misschien de beste manier
om te begrijpen wat de spreker zegt, -
10:12 - 10:15om het achteraf letterlijk
te kunnen herlezen. -
10:15 - 10:17Maar studies hebben aangetoond
-
10:17 - 10:23dat als we moeten afkorten
en moeten samenvatten wat een spreker zegt -
10:23 - 10:27als we notities maken
met een balpen of potlood op papier, -
10:27 - 10:29we die informatie verwerken.
-
10:29 - 10:31We maken het ons eigen
-
10:31 - 10:33en leren veel actiever
-
10:33 - 10:37dan wanneer we gewoon
letterlijk overschrijven -
10:37 - 10:38wat er wordt gezegd.
-
10:39 - 10:42Ten vijfde: zekerheid door diversiteit.
-
10:42 - 10:43Monocultuur kan dodelijk zijn.
-
10:43 - 10:45Herinner je je de aardappel?
-
10:45 - 10:47Die was efficiënt
tot hij het niet meer was. -
10:47 - 10:49Diversiteit is ook
van toepassing op organisaties. -
10:50 - 10:56Software kan ons vertellen wat mensen
in het verleden succesvol heeft gemaakt. -
10:56 - 10:59En soms is het handig
om werknemers te screenen. -
10:59 - 11:03Maar vergeet niet dat onze omgeving
constant verandert -
11:03 - 11:07en screeningssoftware
kan niet voorspellen, -
11:07 - 11:08evenmin als wij,
-
11:08 - 11:11wie er in de toekomst nuttig zal zijn.
-
11:12 - 11:17Dus we moeten de informatie
uit algoritmes aanvullen -
11:17 - 11:18door middel van intuïtie
-
11:18 - 11:20en door te zoeken naar mensen
-
11:20 - 11:23met verschillende achtergronden
en perspectieven. -
11:23 - 11:27Ten zesde: bereik veiligheid door
redundantie en menselijke vaardigheden. -
11:28 - 11:31Waarom stortten er
twee 737 MAX-vliegtuigen neer? -
11:31 - 11:33Het volledige verhaal kennen we niet,
-
11:33 - 11:36maar we weten hoe we toekomstige
tragedies kunnen vermijden. -
11:36 - 11:39We hebben meerdere
onafhankelijke systemen nodig. -
11:39 - 11:43Als één ervan faalt,
kunnen de andere het overnemen. -
11:43 - 11:46We hebben ook ervaren operatoren nodig
die te hulp kunnen schieten. -
11:46 - 11:48En dat betekent constante training.
-
11:49 - 11:52Ten zevende: wees rationeel extravagant.
-
11:52 - 11:55Thomas Edison was een pionier
in de filmindustrie -
11:55 - 11:57en de cameratechnologie.
-
11:57 - 12:01Niemand heeft meer gedaan
voor efficiëntie dan Thomas Edison. -
12:01 - 12:03Maar zijn kostenbesparing werkte niet.
-
12:04 - 12:07Zijn manager nam een zogenaamde
efficiëntie-ingenieur in dienst -
12:07 - 12:09die hem adviseerde om geld te besparen
-
12:09 - 12:13door meer gebruik te maken
van gefilmde opnames, -
12:13 - 12:15waardoor minder retakes nodig waren.
-
12:15 - 12:16Edison was een genie,
-
12:16 - 12:19maar begreep noch de nieuwe regels
voor langspeelfilms, -
12:19 - 12:24noch dat falen de prijs van succes
aan het worden was. -
12:25 - 12:28Daarnaast waren er grote regisseurs,
zoals Erich Von Stroheim, -
12:28 - 12:29die het omgekeerde deden.
-
12:29 - 12:31Fantastische toneelschrijvers
-
12:31 - 12:34en Stroheim was ook een goed acteur,
-
12:34 - 12:36maar ze konden
niet binnen hun budget blijven. -
12:36 - 12:38Dus dat was onhoudbaar.
-
12:39 - 12:41Het was Irving Thalberg,
-
12:41 - 12:43een voormalige secretaris
en intuïtief genie, -
12:43 - 12:46die rationele extravagantie bereikte,
-
12:46 - 12:49eerst bij Universal, later bij MGM,
-
12:49 - 12:52en het ideaal werd
van de Hollywood-producer. -
12:53 - 12:56Kort samengevat:
om echt efficiënt te zijn, -
12:56 - 12:59hebben we optimale inefficiëntie nodig.
-
12:59 - 13:01De kortste weg kan een curve zijn
-
13:01 - 13:03in de plaats van een rechte lijn.
-
13:03 - 13:06Charles Darwin begreep dit.
-
13:06 - 13:07Toen hij een moeilijk probleem had,
-
13:07 - 13:12maakte hij een circuit van het pad
dat hij had aangelegd achter zijn huis. -
13:13 - 13:16Een productief pad kan fysiek zijn,
zoals dat van Darwin, -
13:16 - 13:18of virtueel,
-
13:18 - 13:22of een onvoorziene omweg
van een pad dat we hadden uitgestippeld. -
13:22 - 13:25Te veel efficiëntie
kan zichzelf verzwakken. -
13:25 - 13:28Maar wat geïnspireerde inefficiëntie
kan het versterken. -
13:29 - 13:33Soms ga je het best vooruit
-
13:33 - 13:35door een cirkelbeweging te volgen.
-
13:35 - 13:36Bedankt.
-
13:36 - 13:39(Applaus)
- Title:
- De paradox van efficiëntie
- Speaker:
- Edward Tenner
- Description:
-
Maakt onze obsessie met efficiëntie ons in werkelijkheid minder efficiënt? In deze verhelderende TED Talk bespreekt schrijver en historicus Edward Tenner de beloftes en gevaren van onze neiging om alles zo snel mogelijk te willen doen. Hij geeft ons zeven manieren waarop we 'geïnspireerde inefficiëntie' kunnen gebruiken om productiever te zijn.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 13:53
Axel Saffran edited Dutch subtitles for The paradox of efficiency | ||
Oeds Eilander approved Dutch subtitles for The paradox of efficiency | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for The paradox of efficiency | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for The paradox of efficiency | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for The paradox of efficiency | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for The paradox of efficiency | ||
Oeds Eilander edited Dutch subtitles for The paradox of efficiency | ||
Rik Delaet accepted Dutch subtitles for The paradox of efficiency |