Kansere karşı savaşı kazanmaya başlayabiliriz

Kendine ait ileri teknoloji teknikler üzerine çalışan Stanford'lu araştırmacı Adam de la Zerda'dan, kansere karşı savaştaki son ilerlemeler hakkında bilgi edinin. Vücuda enjekte edilen, kanserli hücre arayan altın tanecikleri aydınlatan dikkate değer bir görüntüleme teknolojisi kullanarak, de la Zerda'nın laboratuvarı, öldürücü tümörlerin en küçük kalıntılarını dahi cerrahların giderebileceği yolu aydınlatmayı umut ediyor.

"Kansere karşı savaş ilan ediyoruz

ve bu savaşı 2015'te yeneceğiniz."

ABD kongresinin ve Ulusal Kanser
Enstitüsü'nün birkaç yıl önce,

2003'te beyan ettiğidir bu.

Şimdi, sizi bilmem ama
ben inanmıyorum.

Bu savaşı tümüyle

yendiğimize inanmıyorum henüz

ve bence buradaki herhangi
biri bundan şüphe etmez.

Şimdi, kansere karşı bu savaşı neden
yenemediğimiz

ile ilgili ana sebep üzerine tartışalım,

çünkü gözü kapalı olarak savaşıyoruz.

Yakın bir arkadaşım hakkında bir
kıssayı paylaşarak başlayacağım.

İsmi Ehud

ve birkaç yıl önce Ehud'a
beyin kanseri teşhisi kondu.

Ve herhangi bir beyin kanseriyle değil;

beyin kanserinin en
ölümcül türlerinden biriyle.

Hatta o kadar ölümcüldü ki

doktorlar 12 ayının
kaldığını söylediler

ve bu 12 ay boyunca bir
tedavi bulmak zorundaydılar.

Bir tedavi bulmalıydılar

ve eğer bulunamazsa, ölecekti.

İyi haber ise;

seçmek için bir sürü farklı
tedavi yöntemi vardı

ancak kötü haber ise

o tedavinin işleyip işlemediğini söylemek,

3 aylarını falan alıyordu.

Bu yüzden birçok şeyi deneyemediler.

Ehud ilk tedavisindeydi

ve bu ilk tedavi süresince,
tedavinin daha ilk günlerinde

onunla buluştum ve bana:
"Adam, bence oluyor.

Bence şansımız açıldı.
Bir şeyler oluyor." dedi.

Ve ona: "Gerçekten mi?
Nasıl anladın Ehud?"

ve o da: "Şey, iyi hissetmiyorum.

Bir şeyler iyileştiriyor olmalı.

Olmak zorunda." dedi.

Maalesef üç ay sonra,
işe yaramadığı haberini aldık.

Ve Ehud ikinci tedavisine başladı.

Ve tekrar aynı hikâye.

"Çok kötü hissediyorum, bir şeyler
çalışıyor olmalı."

Ve üç ay sonra tekrardan
kötü haberleri aldık.

Ehud 3. tedavisine, ardından da
4. tedavisine girdi.

Ve sonra, öngörüldüğü gibi,
Ehud öldü.

Size gerçekten yakın birisi bu

gibi büyük bir mücadeleye girdiğinde

duygu yoğunluğu oluyor.

Aklınızdan birçok şey geçiyor.

Bende ise daha çok öfkeydi.

Daha çok, elimizden gelenin en

iyisi nasıl bu olabilir
kısmına sinirlendim.

Ve daha çok araştırmaya başladım.

Ve meğer Ehud'a doktorların
yapabildiğinin en iyisi bu değilmiş.

Beyin kanseri hastalarına

doktorların sunabileceğinin
en iyisi sadece bu değilmiş.

Aslında kanserde o kadar da
iyi değilmişiz.

O istatistiklerden bir tanesini seçtim,

bazılarınızın önceden gördüğüne de eminim.

Bize kanserden kaç hastanın
öldüğünü gösterecek,

bu vaka da ise ABD'deki kadınlar var

1930'dan itibaren.

Birçok şeyin değişmediğini
fark edeceksiniz.

Hâlâ büyük bir sorun.

Gerçi birkaç değişiklik de göreceksiniz.

Örneğin; akciğer kanserinin

artışta olduğunu göreceksiniz.

Teşekkürler sigara.

Örneğin; bir zamanların en
öldürücülerinden olan

mide kanserinin ise öncelikli olarak

elendiğini göreceksiniz.

Peki neden? Bu arada, bilen var mı?

Neden artık insanoğlu mide
kanserinden muzdarip değil?

Dünyamıza gelen ve insanlığı mide
kanserinden kurtaran

o büyük, büyük tıbbi teknolojik
atılım neydi?

Daha iyi bir ilaç mı
yoksa daha iyi bir tanı mıydı?

Haklısınız, evet.

Buzdolabının icadı ve

artık bozulmuş etler yemiyor olmamız.

Yani, şimdiye kadar kanser
araştırmasındaki tıbbi

alanda başımıza gelen en iyi şey

buzdolabının icat edilmesi.

(Gülüşmeler)

Ve evet, farkındayım.

Çok da iyi değiliz burada.

Kanser araştırmasında yapılanları

ve süreci küçümsemek istemiyorum.

Bakın, kanser hakkında keşfedilen
başlıca şeyleri bize

öğreten neredeyse 50'den fazla yıl var.

Ama tüm bunlar,

önümüzde kaldıracak daha çok
yük olduğunu söyledi.

Yeniden, savunmaya çalıştığım
birincil sebep neden konunun

bu olduğu, neden daha iyi yapmadığımız,

çünkü gözü kapalı savaşıyoruz.

Ve tıbbi görüntüleme burada
devreye giriyor.

Burada benim çalışmam geliyor.

Ve bugünlerde beyin kanseri
hastalarına sağlanan en iyi

tıbbi görüntüleme hakkında
bir fikir vermek için

ya da aslında tüm kanser hastaları için

PET taramasına bir bakın.

Hadi görelim. İşte!

Bu bir PET/CT taraması

ve bu PET/CT taramasında,

CT taraması size kemiklerin
nerede olduğunu ve

PET taraması ise tümörlerin
nerede olduğunu gösterecektir.

Şimdi, burada göreceğiniz

temelde vücudun dışına "Hey, buradayım."

diye sinyal gönderen

küçük bir parça eklemiş

olan şeker molekülüdür.

Ve o şeker molekülleri bu hastalara
milyarlar tarafından enjekte olur

ve tüm vücutta şekere aç

hücreler ararlar.

Örnek olarak kalbin burada
parladığını görebilirsiniz.

Çünkü kalbin şekere çok ihtiyacı vardır.

Yine mesanenin de parladığını
görebilirsiniz.

Bunun sebebi ise mesanenin
vücuttan şekeri

temizleyen olmasıdır.

Ve sonra birkaç farklı etkin nokta daha

göreceksiniz, çünkü bunlar tümör.

Bu gerçekten harika bir teknoloji.

İlk kez bize birinin vücuduna
hücrelerin her birini alıp

mikroskobun altına koymadan

inceleme fırsatı sundu

ancak müdahalesiz bir şekilde
birinin vücuduna bakıp

"Hey, kanser metastaz yapmış mı?

Nerede?" diye sorabildik.

Ve PET taramaları açıkça
etkin noktaların, tümörün

nerede olduğunu gösteriyor.

Ne kadar mucizevi görünürse görünsün,

ne yazık ki o kadar da müthiş değil.

Şuradaki ufak küçük
etkin noktaları görüyorsunuz.

Tümörlerin herhangi birinde kaç

tane kanserli hücre var
tahmin edebilir misiniz?

100 milyon civarında kanserli hücre var

ve sayının anlaşıldığına emin olalım.

Resimde gördüğünüz her bir küçük

sinyalin saptanabilmesi için

içlerinde en azından 100 milyon

kanserli hücre olması gerekir.

Eğer sayı size büyük gibi geldiyse,

büyüktür.

Hatta inanılmaz derecede
büyük sayılar,

çünkü bir şeyler yapılabilecek
kadar erken yakalamak,

üzerinde çalışabilmek için,
mantıklı bir şeyler yapabilmek için

tümörleri binlerce hücre
boyutundayken yakalamamız lazım

ve ideal olarak sadece
avuç kadar hücre boyutunda.

Yani oldukça uzaktayız bundan.

Bu yüzden küçük bir deney yapalım.

Beyin cerrahı olduğunuzu hayal edip

oynamanızı istiyorum.

Ameliyathanedesiniz,

önünüzde bir hasta var

ve göreviniz; tümörün tamamen
alındığından emin olmak.

Hastaya bakıyorsunuz

deri ve kafatası çoktan kesilmiş

yani beyne bakıyorsunuz.

Bu hasta hakkında bilmeniz gereken,

beyninin sağ frontal lobunda

golf topu boyutlarında bir tümör olduğu.

Ve aşağı yukarı öyle.

Yani aşağı bakıyorsun ve maalesef
her şey aynı görünüyor,

çünkü beyin kanseri dokusuyla
sağlıklı beyin dokusu

tam olarak aynı görünüyor.

Bu yüzden baş parmağınla gidiyor

ve beyne biraz bastırmaya başlıyorsun,

çünkü tümörler bir miktar
daha sert ve gergin olma

eğilimindedir ve biraz bu
şekilde girip şöyle dersiniz:

"Görünüşe göre tümör tam olarak burada."

Ardından bıçağını çıkarır,
tümörü parça parça

kesmeye başlarsın.

Ve tömürü çıkarırken

şöyle düşündüğün bir aşamaya gelirsin:

"Tamam, hallettim.
Her şeyi çıkardım."

ve bu noktada

-- şimdiye kadar hepsi
kulağa oldukça çılgınca geldi--

hayatının şimdiye kadarki en iddialı
kararıyla yüzleşmek üzeresin.

Çünkü şimdi acaba burada durup

hastayı geride göremediğim
kanserli hücre

kalma riskiyle göndermeli miyim

ya da genelde bir inç falan

gibi tümörün etrafından kesin
olarak her şeyi

aldığıma emin olmak için birkaç

ilave alan daha mı almalıyım ?

Yani basit bir karar değil

ve ne yazık ki hasta bakarken

beyin cerrahlarının her gün almak

zorunda oldukları bir karar.

Laboratuvardaki birkaç arkadaşımla
sohbet ettiğimizi

hatırlıyorum ve
"Daha iyi bir yolu olmalı." dedik.

Ama bu sadece bir arkadaşa
daha iyi bir yolu olmak demek gibi değil.

Daha iyi bir yolu olmak zorunda.

İnanılmaz bir şey.

Ve bu yüzden geriye döndük.

Size bahsettiğim PET taramalarını,
şekeri falan hatırlayın.

Dedik ki; şeker moleküllerini
kullanmak yerine

altından yapılmış ufacık
tanecikleri alalım

ve etraflarındaki ilginç kimya
ile onları programlayalım.

Kanser hücrelerini aramak için
programlayalım.

Ve daha sonra bu altın tanecikleri

tekrar hastalara enjekte ediyoruz

ve tüm vücuda dağıtıyoruz,

gizli ajanlar gibi ve

vücudumuzdaki her hücreye gidip

kapısını çalarak şöyle sorarsa;

"Sağlıklı mı yoksa
kanserli bir hücre misin?

Sağlık bir hücreysen, devam ediyoruz.

Kanserli bir hücreysen,
yapışıp parlıyoruz ve

"Bana bakın, buradayım"
diyoruz.

Ve laboratuvarda
geliştirdiğimiz bazı ilginç

kameralar ile yapacaklar.

Ve bir kez gördüğümüzde
belki de beyin cerrahlarını yalnız

tümörü almalarını ve sağlıklı
kısmı bırakmaları için yönlendirebiliriz.

Test ettik ve gayet iyi çalıştı.

Şimdi size bir örnek göstereceğim.

Burada gördüğümüz

bir fareye ait beyin resmi

ve bu farenin beynine küçük bir

tümör yerleştirdik.

Bu tümör farenin beyninde büyüyor

ve sonra onu doktora götürdük ve

fareyi bir hastaymışcasına
ameliyat etmesini

ve tömörü parça parça
almasını istedik.

Ve bunu yaparken altın

taneciklerin nerede olduğunu
görmek için resimler alacağız.

Yani ilk önce bu altın

taneciklerini fareye enjekte
etmeyle başlıyoruz

ve tam şurada, sol alttaki

resimde göreceğimiz

altın tanecikler yerini gösteren resim.

Güzel olan ise bu altın tanecikler

gerçekten de tümöre kadar gidip

parlayarak bize; "Hey, buradayız.
İşte tümör." diyorlar.

Artık tümörü görebiliyoruz

ancak henüz doktora
bunu göstermiyoruz.

Doktordan artık
tümörü almaya başlamasını istiyoruz

ve burada gördüğünüz gibi
doktor tümörün dörtte birini aldı

ve dörtte birini artık yok.

Ardından doktor ikinci
çeyreği aldı ve üçüncüyü,

hatta görünen o ki hepsini de.

Ve bu aşamada, doktor gelip bize;

"Tamam, hallettim.
Ne yapmamı istiyorsunuz?

Olduğu gibi bırakayım mı

ya da etrafından fazladan
alayım mı?" dedi ve

biz de; "Tamam, bekle." dedik.

Doktora;
"Şu iki noktayı kaçırmışsın,

çevresinden fazlaca almak yerine

sadece şu küçük alanları al.

Aldıktan sonra tekrar bakalım." dedik.

Doktor aldı ve vay canına

kanser artık tamamen gitmişti.

Önemli olan

kişinin ya da farenin

beyninden kanserin tamamen

gitmesi değil.

En önemlisi

bu süreçte beynin sağlıklı
kısmınında çoğunu

almamış olmamız.

Artık doktorların ve cerrahların, tümörü

alırken gerçekten ne aldıklarını
bilerek operasyon yaptıkları

bir dünya hayal edebiliriz ve artık

baş parmaklarıyla tahmin
etmek zorunda değiller.

Kalan o küçük tümörleri almak
bizim için şu yüzden önemli;

o kalan tümörler bir
avuç kadar bile olsa

tümörü tekrar büyütecek,

tümör geri gelecektir.

Hatta beyin ameliyatlarının %80-%90

oranında başarısız olmasının sebebi

pozitif olan o ilave alanların
kalmasındandır,

o kalan küçük tümör alanları.

Bu gerçekten iyi

ama sizinle asıl paylaşmak istediğim
buradan nereye yol alacağımız.

Stanford'daki laboratuvarımda

öğrencilerim ve ben, şu an
neye çalışmamız gerektiğini soruyoruz.

Ve tıbbi görüntüleme
insan vücudunun içine bakıp

bu hücrelerin herbirine ayrı ayrı

gerçekten bakabilme noktasına
doğru ilerliyor.

Bu tarz bir yetenek bize

süreçte, çok çok daha önce,
içinde 100 milyon hücre olmasından

önce tümörleri alabilir ve bu konuda
bir şeyler yapabiliriz.

Her bir hücreyi görebilmemizi

sağlayacak yetenek, aynı zamanda mantıklı

sorular sormamızı da sağlayacaktır.

Laboratuvarda öyle bir
noktaya geliyoruz ki;

kanser hücrelerine gerçek sorular
sormaya başlayabiliriz,

örneğin; uyguladığımız tedaviye
karşılık veriyor musun gibi.

Eğer karşılık vermiyorsan,
hemen tedaviyi durdururuz

tedavide günler içinde, 3 ay da değil.

Ve aynı zamanda Ehud gibi hastalarda da

o ciddi, ağır kemoterapi ilaçlarından

çekmemeleri için,

o tedavinin korkunç yan etkilerinden de

ilaçların gerçekten bir
yararı olmadığı zamanlarda.

Açık konuşmak gerekirse

kansere karşı savaşı
yenmekten oldukça uzağız,

gerçekçi olursak.

Ama en azından umutluyum ki

bu savaşta kör gibi olmayan daha
iyi tıbbi görüntüleme

teknikleri ile savaşabiliriz.

Teşekkürler.

(Alkışlar)