Eski problemleri çözmek için yeni türleri çalışın

Doğa muhteşem bir şekilde bereketli, çeşitli ve gizemli --- ama biyolojik araştırmalar günümüzde yalnızca yedi türe odaklanma eğiliminde, fareler, tavuklar, sirkesineği ve biz de dahil. Hayatın şaşılacak derecede dar bir bandını çalışıyoruz diyor biyolog Alejandro Sánchez Alvarado ve kanser gibi, bilimin en eski ve zorlu problemlerini çözmenin yeterli olacağını umuyor. Görsel olarak büyüleyici bu konuşmada, Alvarado bizi bilinmeyeni sorgulamaya çağırıyor ve bize sorguladığımızda yüzeye çıkan dikkate değer keşifleri gösteriyor.

Son birkaç senedir yazlarımı,

Woods Hole, Massachusetts'teki
deniz biyoloji laboratuvarında

geçiriyorum.

Ve orada yaptığım şey, sadece
bir tekne kiralamak.

Sizden, bu gece benimle

bir tekne turuna çıkmanızı istiyorum.

Martha's Vineyard adasının
hemen kıyısında,

Atlantik'e bakacağımız muhtemel noktaları

belirlemek için, bir drone ile
Eel Pond'dan

Vineyard Boğazı'na açılacağız.

Önceden, Atlantik'in derinliklerine
açılacağız, derdim

ama bilinmeyene ulaşmak için
fazla derine inmemize gerek yok.

Dünyanın en iyi
deniz biyoloji laboratuvarı

denilen yerden
sadece 3 km ötede

basit bir plankton ağını
suya indiriyoruz

ve insanlığın, nadiren dikkat ettiği

ve genellikle daha önce
görülmemiş şeyleri

su yüzüne çıkarıyoruz.

Bu, ağımızda yakaladığımız
organizmalardan biri.

Bu bir deniz anası.

Ama yakından bakarsanız,

bu canlının içinde başka bir
organizma yaşamakta

ve bu organizma muhtemelen
bilim için yeni.

Tamamiyle yeni bir tür.

Ya da bir diğer transparan güzellik,

atan bir kalbe sahip,

üremeye eşeyli devam edecek olan
yavruların,

başının tepesinde
eşeysiz olarak üremesini sağlıyor.

Tekrar edeyim:

Bu canlı, başının tepesinde,
gelecek nesilde

eşeyli üreyecek yavruları
eşeysiz üremeyle büyütüyor.

Tuhaf bir deniz anası mı?

Pek değil.

Bu bir tulumlu.

Tulumlular, bugün

geniş çapta genomik soy ortaklığımız
olduğunu bildiğimiz ve belki de

bizim türümüze en yakın
omurgasız tür olan bir hayvan grubu.

Kuzeninizle tanışın.

Thalia democratica.

(Gülüşmeler)

En son aile toplanmanızda
Thalia için yer ayırmadığınıza

çok eminim,

ama şunu söylemeliyim,

bu canlılar, daha yeni
anlamaya başladığımız şekillerde

son derece bize bağlılar.

Yani bir dahaki sefere birinin size
alaycı bir biçimde

bu tip bir araştırmaya balık tutma
macerası dediğini duyduğunuzda,

umarım biraz önceki
yolculuğumuzu hatırlarsınız.

Bugün, biyoloji bilimlerinin çoğu
yalnızca hali hazırda bildiğimizin

daha derinine inmeyi değerli buluyor --

zaten keşfedilmiş olanın
detaylandırılmasını.

Ama bazılarımız bilinmeyenle
çok daha fazla ilgileniyor.

Tamamen yeni şeyler
keşfetmek

ve cehaletimizin muhteşem manzaralarını
izlemek istiyoruz.

Daha önce hiç görmediğimiz
bir şey ile allak bullak olmaya

can atıyoruz.

Ve evet,

"Hey, bunu ilk defa keşfeden ben oldum."
diyebilmenin getirdiği

bir sürü minik ego tatmininin
olduğuna katılıyorum.

Ama bu övünmek için
bir girişim değil.

Çünkü bu tarz bir
keşif araştırmasında,

çoğu zaman aptal gibi
hissetmiyorsanız,

yeterince iyi bilim yapmıyorsunuzdur.

(Gülüşmeler)

Haliyle her yaz
küçük teknemizdeki güverteye

hakkında çok az bildiğimiz
daha fazla şey getiriyorum.

Bu gece sizlere, böyle bir
ortamda nadiren duyacağınız,

hayata dair bir hikaye
anlatmak istiyorum.

21. yüzyılın biyoloji laboratuvarlarının
bakışıyla,

hayatın bir çok gizemini bilgiyle
açığa çıkardık.

Yüzyıllar süren bilimsel araştırma
sonucunda biz,

yaşamın en temel prensiplerini kavrayışta

önemli başarılar elde etmeye
başladığımızı hissediyoruz.

Kolektif iyimserliğimiz,
bilimsel bilgiyi,

biyoteknolojinin gelişmesi ile,
insan hastalıklarını

iyileştirmek için kullanmamızda
kendini gösteriyor.

Kanser, yaşlanma, dejeneratif hastalıklar
gibi şeyler

kontrol altına almak istediğimiz
istenmeyenlerden bazıları.

Sıklıkla düşünüyorum:

Neden kanser problemini
çözmeye çalışmakta

bu kadar sıkıntı çekiyoruz?

Kanser problemini çözmeye çalışırken,

hayatı anlamaya çalışmadığımızdan mı?

Bu gezegendeki yaşam
ortak bir kaynağa sahip

ve gezegendeki
3.5 milyar yıllık yaşamın tarihi

tek bir slaytta özetlenebilir.

Burada gördüğünüz dünyadaki
tüm bilinen türlerin temsilcileri.

Hayatın bu enginliğinin
ve biyoçeşitliliğin içinde

biz göze çarpmayan bir pozisyondayız.

(Gülüşmeler)

Homo sapienler.

Türümüzün son örneği.

Ve türümüzün, gerçekleşmesini
istediğimiz kadar,

çoğu zaman da, öyleymiş gibi düşündüğümüz

başarılarının hiçbirini kesinlikle
küçümsemek istemememe rağmen

her şeyin ölçüsü biz değiliz.

Yine de birçok şeyin ölçücüsüyüz.

Bıkmadan usanmadan miktarını ölçüyor,
analiz ediyor ve karşılaştırıyoruz,

ve kimi zaman bu kesinlikle
değersiz ve gerçekten gerekli.

Ama bugün, biyolojik araştırmada
tek bir alan üzerine uzmanlaşmak

ve araştırmayı uygulanabilir sonuçlar
üretmek için zorlamak

aslında sorgulama kabiliyetimizi
kabul edilemez şekilde dar sınırlara

ve tatminkar olmayan derinliklere
mahkum ediyor.

Hayatın şaşılacak derecede
dar bir bandını ölçüyoruz,

ve umuyoruz ki bu sonuçlar
hepimizin hayatını kurtaracak.

Ne kadar dar diye sorarsanız,

size bir sayı vermeme izin verin.

Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi
son dönemlerde,

okyanusların yüzde 95'inin
keşfedilmemiş olduğunu hesapladı.

Bir an durup düşünelim.

Okyanuslarımızın yüzde 95'i
keşfedilmemiş halde.

Bence yaşama dair
ne kadar çok şeyi

bilmediğimizi bile bilmediğimizi
söylemek gayet makul.

Yani, benim alanımda
her hafta bu hayat ağacına

yeni bir türün eklendiğini
görmeye başlamamız

süpriz değil.

Örnek olarak şu --

bu yazın başlarında keşfedildi,

bilim için yeni,

ve aile ağacımızda
kendi dalında yalnız ikamet ediyor.

Daha trajik olansa

diğer bir grup canlı türünün
varlığından haberdarız

ama biyolojileri fena halde
çalışılmamış durumda.

Eminim ki bazılarınız
deniz yıldızının

kolunu kaybettikten sonra
yeniden oluşturduğunu duymuşsunuzdur.

Ama kolun kendisinin bilfiil

bütün bir deniz yıldızı
oluşturabildiğini duymamışsınızdır.

Ve dışarıda hakikaten
müthiş şeyler yapan canlılar var.

Neredeyse çoğunuzun

Schmidtea mediterranea yassı kurtunu
hiç duymadığınız üzerine bahse girerim.

Bu küçük arkadaş

esasen aklımı başımdan
alan şeyler yapıyor.

Bu canlılardan birini yakalayıp
18 parçaya kesip ayırabilirsiniz,

ve her bir parça bütün bir canlıyı
2 haftadan az bir sürede

oluşturmaya

devam edecektir.

18 kafa, 18 vücut, 18 gizem.

Yaklaşık olarak son 15 küsür senede,

bu küçük arkadaşların yaptıklarını
nasıl yaptıklarını anlamaya çalışıyorum

ve bu sihri nasıl kıvırdıklarını.

Ama tüm iyi sihirbazlar gibi,

sırlarını bana kolayca
açık etmiyorlar.

(Gülüşmeler)

İşte buradayız,

bu canlıları 20 yıl esaslı bir şekilde
çalıştıktan sonra,

gen haritalaması, çene kazıma,

ve binlerce ampütasyon,
ve binlerce rejenerasyondan sonra,

bu canlıların yaptıklarını nasıl
yaptıklarını hala tam anlamış değiliz.

Her planarya kendi halinde bir okyanus,

bilinmeyenlerle dolu.

Size bahsettiğim

tüm bu hayvanların
ortak bir özelliği,

günümüzde dünyadaki
biyomedikal laboratuvarların

büyük çoğunluğunu dolduran
ve rastgele seçilmiş

bir avuç kadarından
çıkarsadığımıza göre

kurallara uygun hareket etmeleri
gereğine dair bir hafıza kaydına

sahip olmamaları.

Nobel ödülü sahipleri ile tanışın.

Bugünkü biyoloji anlayışımızın

ağırlıklı temelini oluşturan

yedi tür.

Buradaki küçük adam --

12 senede üç Nobel ödülü.

Ve kazandıkları tüm ilgiye
ve sağladıkları tüm bilgiye rağmen,

büyük fonlama
almalarına rağmen,

tekrar eden zorlu problemlerin

ve birçok yeni problemin

hala bir adım gerisinde durmaktayız.

Ve bu maalesef, bu yedi tür canlının

esasen, gezegende bulunan canlıların

yüzde 0.0009'una
tekabül etmesi yüzünden.

Şüphelerim var ki;
bu şekilde,

tek bir alanda özelleşerek çalışma,
en iyi ihtimalle, gelişime ket vuruyor,

en kötü ihtimalle de yoldan saptırıyor.

Bunun sebebi, bu gezegendeki
yaşamın ve tarihin

ezber bozucuların tarihi olması.

Yaşam dünyanın yüzünde
tek hücreli canlılar ile başladı,

okyanusta milyonlarca yıl yüzen,

ta ki bir gün içlerinden biri

"Bugün işleri farklı yapacağım;

çok hücrelilik denen bir şey
icat edeceğim ve uygulayacağım"

demeye karar verene kadar.

Ve bu eminim o zamanlar
popüler olan bir karar değildi --

(Gülüşmeler)

ama yine de başarılı oldu.

Ve sonra çok hücreli canlılar
tüm ezeli okyanuslarda

çoğalmaya başladılar,

ve geliştiler.

Ve bugün buradalar.

Kara kütleleri okyanusların yüzeyinde
belirmeye başladı

ve bir diğer canlı

"Hey, şu iyi bir kara parçasına benziyor,
oraya taşınayım."

diye düşündü.

"Deli misin?

Orada kuruyacaksın. Suyun dışında
hiçbir şey canlı kalamaz."

Ama yaşam yolunu buldu,

ve şu an
karada yaşayan canlılar var.

Bir zamanlar karada,
göğe bakmış

ve "Bulutlara çıkmak
güzel olabilir, uçacağım."

demiş olabilirler.

"Yer çekimi kanununu çiğneyemezsin,
uçmanın bir yolu yok."

Ve yine de doğa, uçmanın yollarını

-- birçok kez ve
birbirinden bağımsız zamanlarda --

icat etti.

Bu ezber bozucu canlıları
çalışmayı seviyorum,

çünkü her bir kural bozduklarında
bugün burada olabilmemizi

mümkün kılan yeni bir şey
icat ediyorlar.

Bu canlılar hafızaya kaydetmiyorlar.

Kuralları çiğniyorlar.

Ezber bozan canlılar
üzerinde çalışacaksak,

onları inceleme yöntemlerimiz de
ezber bozmalı değil mi?

Keşif ruhumuzu yenilememiz
gerektiğini düşünüyorum.

Laboratuvarlarımıza
doğayı taşımak

ve orada sorgulamak yerine,

bilimimizi

doğanın görkemli laboratuvarına
taşımalıyız

ve modern teknoloji ekipmanımızla
bulduğumuz her yeni yaşam formunu

ve bulabileceğimiz
herhangi

yeni bir biyolojik niteliği
orada sorgulamalıyız.

Hakikaten tüm bilgimizi
yeniden aptallaşmak için

kullanmalıyız --

bilinmeyenin enginliğinin karşısında
hiçbir fikrimiz olmadan.

Çünkü her şeye rağmen

bilim aslında bilgiyle alakalı değil.

Bilim bilgisizlikle alakalı.

İşi bu.

Antoine de Saint-Exupéry,

"Eğer bir gemi inşa etmek istiyorsan,

insanları odun toplamak için çağırma

ve onlara görev dağıtma,

onun yerine onlara denizin sınırsız
enginliğinin özlemini aşıla ..." demişti.

Bir bilim insanı ve öğretmen olarak bunu,

şu şekilde açımlamak istiyorum,

bilim insanları olarak bizler,
öğrencilerimize,

denizlerin - yani bilgisizliğimizin-
sınırsız enginliğine

heves duymayı öğretmeliyiz.

İnsanlar olarak bizler,
bilimsel araştırmaya meraklı,

bildiğimiz tek türüz.

Gezegendeki tüm diğer türler gibi,

biz de yaşam tarihine
ayrılmaz bir biçimde örülüyüz.

Ve sanırım hayatın bir gizem
olduğunu söylerken birazcık

yanılıyorum çünkü bence
yaşam aslında

bin yıldır türümüzü anlaşılmak için
çağıran açık bir sır.

Bu nedenle soruyorum:

Biz yaşamın kendi kendini bilmesi için
en iyi şansı değil miyiz?

Eğer öyleyse,

daha ne bekliyoruz?

Teşekkürler.

(Alkışlar)