Lời khuyên từ một người theo đuổi Nhật Thực
-
0:12 - 0:15Trước khi đi vào trọng tâm của cuộc
trò chuyện hôm nay -
0:15 - 0:19tôi xin giới thiệu
vài điều về bản thân. -
0:19 - 0:24Tôi không phải là người tin vào
những điều thần bí, hay tâm linh. -
0:25 - 0:27Tôi là một nhà văn khoa học.
-
0:27 - 0:29Khi học đại học, tôi theo
chuyên ngành vật lý. -
0:29 - 0:33Tôi từng là phóng viên khoa học
cho đài NPR. -
0:33 - 0:36Được thôi,
-
0:36 - 0:39Khi đang thực hiện một câu chuyện
cho đài NPR, -
0:39 - 0:44tôi nhận được lời khuyên từ một nhà thiên
văn, người đã thách thức tầm nhìn của tôi, -
0:44 - 0:46và nói một cách thẳng thắn,
thay đổi cả cuộc đời tôi. -
0:47 - 0:49Đó là một câu chuyện về nhật thực,
-
0:49 - 0:53hiện tượng nhật thực một phần này
được dự báo sẽ diễn ra tại Mỹ -
0:53 - 0:56vào tháng 5 năm 1994
-
0:56 - 0:58Khi tôi phỏng nhà thiên văn học,
-
0:58 - 1:01ông ấy đã giải thích về những điều sắp
xảy ra và cách để nhìn thấy chúng, -
1:01 - 1:07ông ấy đã nhấn mạnh, dù nhật thực
bán phần vẫn thú vị, -
1:07 - 1:12thì nhật thực toàn phần là một
trải nghiệm hoàn toàn khác. -
1:12 - 1:15Khi hiện tượng này diễn ra,
trong suốt hai đến ba phút, -
1:15 - 1:18mặt trăng hoàn toàn che lấp mặt trời,
-
1:18 - 1:24nó tạo nên một cảnh tượng
mang đến nhiều cảm hứng nhất -
1:24 - 1:26trong tự nhiên.
-
1:26 - 1:29Và ông ấy đã khuyên tôi:
-
1:29 - 1:32"Trước khi chết,"
-
1:32 - 1:37"cậu nợ bản thân một lần trải nghiệm
nhật thực toàn phần" -
1:37 - 1:40Thực sự lúc đó tôi cảm thấy
khá khó chịu, -
1:40 - 1:42nghe điều này từ một người tôi
chưa từng quen biết -
1:42 - 1:44vì việc này khá riêng tư.
-
1:44 - 1:48Nhưng nó đã thu hút tôi, và sau đó
tôi đã thực hiện vài nghiên cứu. -
1:48 - 1:50Khi nói đến nhật thực toàn phần,
-
1:50 - 1:53nếu bạn chờ nó tự đến với bạn,
-
1:53 - 1:56đó sẽ là một khoản thời gian rất dài.
-
1:56 - 2:01Mọi điểm trên Trái Đất được chứng
kiến nhật thực toàn phần -
2:01 - 2:04trong mỗi 400 năm.
-
2:05 - 2:08Nhưng nếu bạn sẵn sàng xách balo lên
và đi, bạn không phải chờ lâu như thế. -
2:08 - 2:13Sau đó vài năm, vào năm 1988,
tôi được biết rằng -
2:13 - 2:16nhật thực toàn phần sắp
đi ngang vùng Caribe. -
2:17 - 2:20Hiện tượng này chỉ có thể nhìn
thấy trong một vùng hẹp, -
2:20 - 2:22rộng khoản 100 dặm,
-
2:22 - 2:24đó là nơi mặt trăng đổ bóng.
-
2:24 - 2:26Nó được gọi là "dải toàn phần".
-
2:26 - 2:29Và vào tháng 2 năm 1998,
-
2:29 - 2:32dải toàn phần sẽ đi ngang Aruba.
-
2:32 - 2:36Tôi đã nói với chồng mình,
được thôi, tháng 2, tại Aruba? -
2:36 - 2:38Nghe cũng hay đấy chứ.
-
2:38 - 2:39(Cười lớn)
-
2:39 - 2:42Thế là chúng tôi đi về phía Nam,
-
2:42 - 2:44thưởng thức mặt trời và
để xem điều gì sẽ xảy ra -
2:44 - 2:47khi mặt trời bị che lấp.
-
2:47 - 2:50Chúng tôi và nhiều người khác,
-
2:50 - 2:52ở phía sau khu nghỉ dưỡng Hyatt Regency,
-
2:52 - 2:53trên bờ biển,
-
2:53 - 2:55đón chờ sự kiện này.
-
2:55 - 2:58Chúng tôi mang kính nhật thực
có khung làm bằng bìa cứng -
2:58 - 3:03và tròng màu cực tối để có thể nhìn vào
mặt trời một cách an toàn. -
3:03 - 3:08Nhật thực toàn phần bắt đầu bằng
nhật thực một phần, -
3:08 - 3:11khi mặt trăng từ từ che lấp mặt trời.
-
3:11 - 3:16Lúc đầu, mặt trời trông như
bị mẻ một miếng ở phần rìa -
3:16 - 3:19và rồi nó lớn dần lên,
-
3:19 - 3:21biến mặt trời thành dạng lưỡi liềm.
-
3:22 - 3:25Trông thực sự thú vị nhưng
chưa đến độ hoành tráng. -
3:25 - 3:27Ý tôi là ánh sáng ban ngày
vẫn chưa tắt. -
3:27 - 3:30Nếu tôi không biết những gì
sắp diễn ra trên không, -
3:30 - 3:33hẳn tôi sẽ không chú ý
đến những điểm bất thường. -
3:33 - 3:38Tầm 10 phút trước khi nhật
thực toàn phần bắt đầu, -
3:38 - 3:41những thứ lạ lùng diễn ra.
-
3:41 - 3:44Một cơn gió lạnh thổi qua.
-
3:44 - 3:48Ánh sáng và những cái bóng
trở nên kỳ hoặc, -
3:48 - 3:50chúng mang những dáng hình kỳ lạ,
-
3:50 - 3:54như thể ai đó đã chỉnh TV
sang chế độ tương phản. -
3:55 - 3:59Và khi nhìn ra xa, tôi thấy các vệt sáng
đuổi nhau trên những con tàu, -
3:59 - 4:03dù tôi không nhận ra
nhưng rõ ràng là trời đang tối dần. -
4:03 - 4:05Không lâu sau, trời tối hẳn đi.
-
4:05 - 4:08Tôi có cảm giác như thị lực dần tệ đi.
-
4:09 - 4:10Rồi bất chợt,
-
4:10 - 4:12ánh sáng vụt tắt.
-
4:13 - 4:15Đúng lúc đó,
-
4:15 - 4:17một tiếng reo vang lên từ bãi biển
-
4:17 - 4:19và tôi tháo kính ra,
-
4:19 - 4:22vì trong suốt quá trình diễn ra
nhật thực, -
4:22 - 4:26nhìn trực diện vào mặt trời
là hoàn toàn vô hại. -
4:26 - 4:28Khi ngước lên,
-
4:29 - 4:33tôi như chết lặng đi.
-
4:35 - 4:40Vào thời điểm đó, tôi đang
trong độ tuổi 30. -
4:40 - 4:44Tôi thấy mình đã sống đủ lâu
-
4:44 - 4:47để biết rõ bầu trời trông như thế nào.
-
4:47 - 4:48Ý tôi là
-
4:48 - 4:49(Cười)
-
4:49 - 4:52Tôi đã từng thấy bầu
trời với sắc xanh hoặc xám -
4:52 - 4:56bầu trời khi đầy sao
hoặc khi giận giữ -
4:56 - 4:59và cả bầu trời đầy sắc hồng lúc hừng đông.
-
4:59 - 5:03Nhưng vào lúc nhật thực diễn ra, đó là
một bầu trời tôi chưa bao giờ thấy. -
5:04 - 5:06Đầu tiên, có các màu sắc.
-
5:06 - 5:09Xa tận cùng là một màu
tím khói sâu thẳm -
5:09 - 5:10của chạng vạng.
-
5:10 - 5:12Nhưng đường chân trời lại có màu cam
-
5:12 - 5:13của buổi hoàng hôn,
-
5:13 - 5:15một trải nghiệm 360 độ.
-
5:16 - 5:18Và trong khoảng trời tím khói ấy,
-
5:18 - 5:21các vì sao và hành tinh hiện ra.
-
5:21 - 5:22Có sao Mộc,
-
5:22 - 5:24sao Thủy,
-
5:24 - 5:26và cả sao Kim.
-
5:26 - 5:29Tất cả sắp thành một hàng.
-
5:30 - 5:33Dọc theo nó,
-
5:34 - 5:36chính là thứ này,
-
5:36 - 5:39một tạo vật tráng lệ đến hoang mang.
-
5:39 - 5:44Có dáng hình của một vòng hoa
dệt nên từ những sợi chỉ bạc, -
5:44 - 5:48và được treo lơ lững ở đó,
trong không trung, lấp lánh -
5:50 - 5:53Đó chính là tầng ngoại quyển của Mặt Trời,
-
5:53 - 5:55hay còn gọi là Vành nhật hoa.
-
5:55 - 5:58Những bức ảnh không hề
diễn tả được điều này. -
5:58 - 6:02Nó không chỉ là một chiếc nhẫn
hay hào quang bao quanh Mặt Trời, -
6:02 - 6:06nó mượt mà như thể được
dệt nên từ hàng nghìn sợi tơ. -
6:07 - 6:10Và dù trông chả khác mặt
trời chúng ta thường thấy, -
6:10 - 6:12tất nhiên, tôi biết nó là gì.
-
6:12 - 6:16Ở đó có Mặt Trời
và các hành tinh, -
6:16 - 6:20và tôi có thể thấy các hành
tinh xoay quanh Mặt Trời. -
6:20 - 6:22Cảm giác lúc đó như thể,
tôi đã rời hệ mặt trời -
6:22 - 6:28và đang đứng nhìn từ một thế giới ngoài
hành tinh khác. -
6:28 - 6:31Lần đầu tiên trong đời,
-
6:31 - 6:35tôi cảm thấy mình gắn liền với vũ trụ
-
6:35 - 6:37ở mọi mặt.
-
6:37 - 6:40Thời gian như dừng lại,
-
6:40 - 6:42cảm giác trống rỗng như
không còn tồn tại -
6:42 - 6:45và những gì tôi đang nhìn thấy
bằng đôi mắt của mình -
6:45 - 6:47tôi không chỉ nhìn thấy chúng
-
6:48 - 6:50nó như thể là một tầm nhìn.
-
6:51 - 6:55Tôi đã ở đó,
tôi đã đến cõi niết bàn -
6:55 - 7:01trong suốt 174 giây
ít hơn cả 3 phút -
7:01 - 7:03rồi bất chợt, nó kết thúc.
-
7:03 - 7:04Mặt trời hiện ra,
-
7:04 - 7:06trời xanh trở lại,
-
7:06 - 7:09các vì sao, hành tinh và
vành nhật hoa biến mất, -
7:09 - 7:11cả thế giới trở lại như bình thường.
-
7:12 - 7:14Nhưng tôi đã thay đổi.
-
7:15 - 7:19Đó là cách tôi trở thành một
tín đồ của nhật thực -
7:19 - 7:21một kẻ đeo đuổi nhật thực.
-
7:21 - 7:22(Cười lớn)
-
7:22 - 7:26Và đây là cách tôi tiêu
thời gian và tiền bạc. -
7:26 - 7:32Cứ mỗi hai năm, tôi lại đến nơi
mặt trăng sắp đổ bóng -
7:32 - 7:34để tận hưởng vài phút
-
7:34 - 7:36hạnh phúc vũ trụ,
-
7:36 - 7:38và chia sẻ trải nghiệm
của mình với người khác -
7:38 - 7:40với những người bạn ở Úc,
-
7:40 - 7:43với cả một thành phố của Đức.
-
7:43 - 7:47Vào năm 1999, tại Munich, tôi đã
cùng hàng trăm hàng vạn người -
7:47 - 7:50lấp đầy đường phố và mái nhà,
-
7:50 - 7:54cùng nhau reo hò khi
Vành nhật hoa xuất hiện. -
7:55 - 7:58Dần dần, tôi đã trở thành một thứ gì khác:
-
7:58 - 8:00một người truyền giáo về nhật thực.
-
8:00 - 8:03Tôi xem nó như một công việc
-
8:03 - 8:08để đáp lại lời khuyên mà tôi
đã nhận những năm trước đây. -
8:09 - 8:11Vậy, để tôi nói với các bạn:
-
8:12 - 8:14Trước khi chết,
-
8:14 - 8:19bạn nợ bản thân một lần
chiêm ngưỡng nhật thực toàn phần. -
8:19 - 8:24Đó là đích đến cuối cùng của từ Tuyệt vời.
-
8:24 - 8:29Từ "tuyệt vời" đó đã bị lạm dụng đến nỗi
-
8:29 - 8:31nó mất đi nghĩa gốc.
-
8:31 - 8:36Kinh ngạc, là cảm giác do dự
và cảm thấy nhỏ bé -
8:36 - 8:38khi đối diện với một thứ
quá phi thường, vĩ đại -
8:38 - 8:40là rất hiếm.
-
8:40 - 8:44Nhưng khi bạn chứng kiến,
nó thực sự mạnh mẽ. -
8:44 - 8:46Sự tuyệt diệu này xóa tan mọi cái tôi.
-
8:46 - 8:48Nó kết nối chúng ta.
-
8:48 - 8:52Thật vậy, nó thúc đẩy lòng cảm thông
và sự rộng lượng trong mỗi người. -
8:52 - 8:57Thực sự không có gì tuyệt diệu hơn là
nhật thực toàn phần. -
8:58 - 9:00Tiếc thay, chỉ một số ít người Mỹ
đã chứng kiến, -
9:00 - 9:02vì cách đây 38 năm
-
9:02 - 9:06là lần cuối cùng đường này
chạm vào Hoa Kỳ, -
9:06 - 9:11và là 99 năm kể từ lần cuối cùng
nó quét qua bề rộng của quốc gia. -
9:11 - 9:13Nhưng điều đó sắp thay đổi.
-
9:13 - 9:16Trong vòng 35 năm tới đây,
-
9:16 - 9:215 sự kiện nhật thực toàn phần sẽ
diễn ra tại Hoa Kỳ, -
9:21 - 9:24và 3 trong số đó sẽ cực kỳ hoành tráng.
-
9:24 - 9:29Sáu tuần tới, vào ngày 21/08/2017
-
9:29 - 9:32(Vỗ tay)
-
9:32 - 9:37bóng đổ của mặt trăng sẽ quét từ
Oregon đến miền Nam Carolina. -
9:37 - 9:42Ngày 8/4/2024, nó sẽ tiến thẳng lên phía
bắc, từ Texas đến Maine. -
9:42 - 9:44Vào ngày 12/08/2045,
-
9:44 - 9:48đường này sẽ cắt từ California đến Florida
-
9:49 - 9:50Tôi nói:
-
9:51 - 9:54Sẽ như thế nào nếu chúng
ta biến nó thành ngày nghỉ? -
9:54 - 9:55Sẽ như nào nếu chúng ta-
-
9:55 - 9:56(Cười)
-
9:56 - 9:57(Vỗ tay)
-
9:57 - 9:58(Hò reo)
-
10:00 - 10:05Sẽ như thế nào nếu chúng
ta cùng đứng với nhau, -
10:05 - 10:07càng nhiều người càng tốt,
-
10:07 - 10:09trong vùng bóng đổ của mặt trăng?
-
10:09 - 10:14Có thể, trải nghiệm cùng nhau này sẽ
giúp hàn gắn sự chia cắt -
10:14 - 10:18giúp chúng ta đối xử với
nhau một cách nhân đạo hơn. -
10:18 - 10:24Một số người cho rằng việc
truyền bá của tôi là vô nghĩa, -
10:24 - 10:27một sự ám ảnh, lập dị.
-
10:27 - 10:32Ý tôi là tại sao lại giành quá nhiều thời
gian cho một thứ quá ngắn ngủi như thế? -
10:32 - 10:36Tại sao lại đi vòng quanh trái đất
-
10:36 - 10:40cho một thứ diễn ra
trong vỏn vẹn 3 phút? -
10:41 - 10:42Như tôi từng nói:
-
10:42 - 10:45Tôi không phải là người theo tâm linh.
-
10:45 - 10:48Tôi không tin vào Chúa
-
10:48 - 10:50Tôi ước là mình đã làm điều đó.
-
10:50 - 10:53Nhưng khi tôi nghĩ đến cái chết của mình -
-
10:53 - 10:56tôi đã nghĩ về nó, rất nhiều--
-
10:56 - 11:00Khi tôi nghĩ về những người tôi đã mất,
-
11:00 - 11:02cụ thể là mẹ tôi,
-
11:03 - 11:05những gì xoa dịu tôi
-
11:05 - 11:08chính là khoảnh khắc
tuyệt vời ấy tại Aruba -
11:09 - 11:12Tôi hình dung bản thân
mình trên bãi biển đó, -
11:12 - 11:14nhìn lên bầu trời,
-
11:14 - 11:17và nhớ lại cảm giác ấy.
-
11:18 - 11:21Sự tồn tại của tôi có thể là tạm thời,
-
11:21 - 11:24nhưng cũng chả sao cả,
-
11:24 - 11:26nhìn xem tôi đang là một phần của những gì
-
11:28 - 11:30Và đây là bài học tôi đã học được,
-
11:30 - 11:33và áp dụng cho cuộc sống nói chung:
-
11:33 - 11:38Thời lượng của sự trải nghiệm
không tỉ lệ thuận với sự ảnh hưởng. -
11:38 - 11:431 tuần, 1 cuộc trò chuyện, hay
chỉ một cái liếc mắt -
11:43 - 11:45có thể thay đổi tất cả.
-
11:46 - 11:49Hãy trân trọng từng khoảnh khắc
bạn kết nói với người khác, -
11:49 - 11:53với thiên nhiên và
biến chúng thành sự ưu tiên. -
11:53 - 11:55Vâng, tôi theo đuổi nhật thực.
-
11:55 - 11:57Bạn có thể theo đuổi những thứ khác.
-
11:57 - 12:01Đó không phải là
khoảnh khắc dài 174 giây. -
12:02 - 12:06Mà đó là cách chúng ta thay đổi
trong những năm sau đó. -
12:07 - 12:08Cám ơn mọi người.
-
12:08 - 12:10(Vỗ tay)
- Title:
- Lời khuyên từ một người theo đuổi Nhật Thực
- Description:
-
20 năm trước, nhà văn khoa học David Baron nhận được một số lời khuyên, và chúng đã thay đổi cuộc đời ông ấy: "Trước khi chết đi, bạn nợ bản thân một lần xem nhật thực toàn phần". Sau khi trở thành một kẻ theo đuổi nhật thực, David du lịch vòng quanh thế giời để được trải nghiệm vài phút "hạnh phúc của vũ trụ". Tại sao chứ? Cùng theo dõi câu chuyện đầy cảm hứng của Baron và biết đâu bạn sẽ trở thành một người theo đuổi nhật thực như ông ấy.
David Baron là một nhà báo, tác giả, và phóng viên, người đã dành hầu hết thời gian trong ba mươi năm làm việc trong đài phát thanh công cộng, bao gồm các hoạt động khoa học và môi trường cho các cửa hàng và chương trình NPR khác nhau. Là một kẻ theo đuổi nhật thực, ông đã chứng kiến 5 nhật thực toàn phần trên toàn cầu. Cuốn sách mới nhất của ông, American Eclipse: A Nation’s Epic Race to Catch the Shadow of the Moon and Win the Glory of the World, kể câu chuyện về một nhật thực toàn phần đã vượt qua Wild West năm 1878.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDxTalks
- Duration:
- 12:26
TED Translators admin approved Vietnamese subtitles for Life advice from an eclipse chaser | David Baron | TEDxMileHigh | ||
Nest Roén Bồ accepted Vietnamese subtitles for Life advice from an eclipse chaser | David Baron | TEDxMileHigh | ||
Nest Roén Bồ edited Vietnamese subtitles for Life advice from an eclipse chaser | David Baron | TEDxMileHigh | ||
Thanh Trinh edited Vietnamese subtitles for Life advice from an eclipse chaser | David Baron | TEDxMileHigh | ||
Thanh Trinh edited Vietnamese subtitles for Life advice from an eclipse chaser | David Baron | TEDxMileHigh | ||
Thanh Trinh edited Vietnamese subtitles for Life advice from an eclipse chaser | David Baron | TEDxMileHigh | ||
Thanh Trinh edited Vietnamese subtitles for Life advice from an eclipse chaser | David Baron | TEDxMileHigh | ||
Thanh Trinh edited Vietnamese subtitles for Life advice from an eclipse chaser | David Baron | TEDxMileHigh |