Како навистина работат паметните телефони
-
0:01 - 0:05Кога истрчав кон моето училиште
со мојот нов Нокиа телефон, -
0:05 - 0:08мислев дека ја имам новата, најкул
замена -
0:08 - 0:11за мојот стар, розев воки-токи.
-
0:11 - 0:15Само што сега, моите пријатели и јас
можевме да разговараме -
0:15 - 0:16каде и да бевме,
-
0:16 - 0:17наместо да се преправаме,
-
0:17 - 0:20додека трчавме во нашите дворови.
-
0:20 - 0:22Сега, ќе бидам искрена.
-
0:22 - 0:26Тогаш не размислував многу за тоа
како се направени овие уреди. -
0:26 - 0:29Тие имаа тенденција да се покажат
на Божиќ наутро, -
0:29 - 0:32па можеби беа правени од џуџињата во
работилницата на Дедо Мраз. -
0:33 - 0:35Да ви поставам едно прашање.
-
0:35 - 0:38Кои мислите дека се вистинските џуџиња кои
ги направиле овие уреди? -
0:39 - 0:41Ако прашам многу од луѓето кои ги знам,
-
0:42 - 0:45би рекле тоа се софтверските инженери
во дуксери од Силиконската Долина, -
0:45 - 0:47кои програмираат.
-
0:48 - 0:50Но,многу нешта треба да поминат уредите
-
0:50 - 0:52пред да бидат спремни за било каков код.
-
0:52 - 0:56Овие уреди почнуваат на атомско ниво.
-
0:56 - 0:57Па ако ме прашате мене,
-
0:57 - 1:00вистинските џуџиња се хемичарите.
-
1:01 - 1:03Точно така, реков хемичарите.
-
1:04 - 1:08Хемијата е херојот на електронските
комуникации. -
1:08 - 1:11И мојата цел денес е да ве убедам
-
1:11 - 1:12да се согласите со мене.
-
1:14 - 1:16Во ред, да почнеме едноставно
-
1:16 - 1:20и да погледнеме внатре во овие
неверојатно заразни уреди. -
1:20 - 1:22Бидејќи без хемија,
-
1:22 - 1:26тоа што е информацискиот автопат кој го
сакаме -
1:26 - 1:29ќе беше само многу скап, светкав
предмет. -
1:31 - 1:33Хемијата ги овозможува сите овие слоеви.
-
1:34 - 1:36Ајде да почнеме со дисплејот.
-
1:36 - 1:38Што мислите, како ги добиваме
-
1:38 - 1:39тие светли, живи бои
-
1:39 - 1:41кои толку ги сакаме?
-
1:41 - 1:42Па, ќе ви кажам.
-
1:42 - 1:45Има органски полимери сврзани во
дисплејот, -
1:45 - 1:49кои можат да земат електрицитет и да го
претворат во синото, црвеното и зеленото -
1:50 - 1:52во кое уживаме на нашите слики.
-
1:53 - 1:55Што ако продолжиме кон батеријата?
-
1:55 - 1:57Тоа е многу интензивно истражување.
-
1:57 - 2:01Како да ги земеме хемиските својства на
традиционалните батерии -
2:01 - 2:05и да ги поврземе со нови електроди
со голема површина, -
2:05 - 2:08за да собереме повеќе напон
во мала стапка простор, -
2:08 - 2:11за да ги напојуваме нашите уреди
цел ден, -
2:11 - 2:12кога се сликаме селфи,
-
2:12 - 2:14без да мора да ги надополниме нашите
батерии -
2:14 - 2:17или да седиме до електричен штек?
-
2:18 - 2:22Што ако ги земеме лепилата кои
поврзуваат сѐ, -
2:22 - 2:25за да ја издржат нашата
честа употреба? -
2:25 - 2:27После сѐ, како милениалец,
-
2:27 - 2:30јас морам да го земам мојот мобилен
најмалку 200 пати дневно за да го проверам -
2:30 - 2:33и притоа да ми падне 2 до 3 пати.
-
2:36 - 2:38Но кои се вистинските мозоци на овие
уреди? -
2:38 - 2:42Што ги прави да работат на начин
кој толку го сакаме? -
2:42 - 2:45Па, сето тоа има врска со електрични
компоненти и кола -
2:45 - 2:49кои се врзани на испечатено струјно коло.
-
2:49 - 2:51Или можеби преферирате биолошка
метафора - -
2:51 - 2:53матична плоча,
можеби сте слушнале за тоа. -
2:55 - 2:58Вака, многу не се зборува за печатеното
струјно коло. -
2:58 - 3:01И ќе бидам искрена,
не знам зошто е така. -
3:01 - 3:03Можеби бидејќи е најмалку
секси слој -
3:03 - 3:07и е скриен зад сите тие слоеви со
елегантен изглед. -
3:07 - 3:10Но време е да му дадеме на овој
Кларк Кент слој -
3:10 - 3:14пофалба вредна за Супермен која ја
заслужува. -
3:14 - 3:16И ќе ви поставам прашање,
-
3:16 - 3:18што мислите дека е печатено
коло? -
3:20 - 3:22Па, замислете метафора.
-
3:22 - 3:24Размислете за градот во кој живеете.
-
3:24 - 3:27Ги имате сите овие точки на интерес
до кои сакате да стигнете: -
3:27 - 3:30вашиот дом, вашата работа, ресторани,
-
3:30 - 3:32неколку Старбакс во секоја населба.
-
3:33 - 3:36Па градиме патишта кои ги
поврзуваат сите нив. -
3:38 - 3:40Тоа е печатено струјно коло.
-
3:40 - 3:43Освен тоа што наместо работи како
ресторани, -
3:43 - 3:47имаме транзистори на чипови,
-
3:47 - 3:48кондензатори, отпорници,
-
3:48 - 3:51сите овие електрични компоненти
-
3:51 - 3:54кои треба да најдат начин како
да зборуваме еден со друг. -
3:54 - 3:56И кои се нашите патишта?
-
3:57 - 3:59Па, ние градиме мали, бакарни жици.
-
4:01 - 4:02Па следното прашање е,
-
4:02 - 4:04како ги правиме овие мали бакарни жици?
-
4:04 - 4:06Тие се навистина мали.
-
4:06 - 4:08Може ли да одиме до продавницата за
хардвер, -
4:08 - 4:10да земеме бакарна жица,
-
4:10 - 4:13земеме неколку сечачи на жица, малку да
сецнеме, -
4:13 - 4:17сошиеме и потоа, бам-
го добиваме печатеното струјно коло? -
4:18 - 4:19Нема шанси.
-
4:19 - 4:22Овие жици се премали за тоа.
-
4:22 - 4:25Па мора да се потпреме на нашиот
пријател: хемијата. -
4:27 - 4:30Сега, хемискиот процес за да се направат
овие мали бакарни жици -
4:30 - 4:32е навидум едноставен.
-
4:32 - 4:34Почнуваме со раствор
-
4:34 - 4:37на позитивно наелектризирани бакарни
сфери. -
4:37 - 4:42Па го додаваме на изолирано, испечатено
струјно коло. -
4:42 - 4:45И ги храниме тие позитивно
наелектризирани сфери -
4:45 - 4:47со негативно наелектризирани
електрони -
4:47 - 4:49со додавање на формалдехид на смесата.
-
4:49 - 4:51Па можеби се сеќавате на формалдехид.
-
4:51 - 4:53Има многу посебен мирис
-
4:53 - 4:56и се користи за да се презервираат жаби
на биологија. -
4:56 - 4:59Па излегува дека може да направи
многу повеќе од тоа. -
4:59 - 5:01И е навистина клучен компонент
-
5:01 - 5:03во правење на овие мали бакарни жици.
-
5:04 - 5:08Гледате, електроните на формалдехидот
имаат стремеж. -
5:08 - 5:11Сакаат да ги прескокнат позитивно
наелектризираните бакарни сфери. -
5:12 - 5:17И тоа е поради процесот познат како
редокс хемија. -
5:17 - 5:18Кога тоа се случува,
-
5:18 - 5:22ги земаме овие позитивно наелектризирани
бакарни сфери -
5:22 - 5:24и ги претвараме во светол,
-
5:24 - 5:29сјаен, метален и спроводлив бакар.
-
5:29 - 5:31И кога имаме спроводлив бакар,
-
5:31 - 5:32тогаш готвиме со гас.
-
5:32 - 5:35Можеме да ги направиме сите тие
електрични делови -
5:35 - 5:36да зборуваат еден со друг.
-
5:36 - 5:38Па уште едно благодарам на хемијата.
-
5:40 - 5:41Да помислиме за миг
-
5:41 - 5:44и да видиме колку далеку сме стигнале
со хемијата. -
5:46 - 5:48Очигледно, во електронски комуникации,
-
5:48 - 5:50големината е битна.
-
5:50 - 5:53Па ајде да размислиме како би ги намалиле
нашите уреди, -
5:53 - 5:57за да појдеме од нашите Зек Морис
мобилни од 1990-тите -
5:57 - 5:59до нешто малку поелегантно,
-
5:59 - 6:02како телефоните на денешницата
кои можат да се стават во џеб. -
6:02 - 6:04Сепак, ајде да бидеме реални тука:
-
6:04 - 6:07апсолутно ништо не може да собере
џеп на женски панталони, -
6:07 - 6:10ако можете да најдете пар кој има
џепови. -
6:10 - 6:11(Смеа)
-
6:11 - 6:15И не мислам дека хемијата може да ни
помогне со тој проблем. -
6:17 - 6:20Но побитно од намалувањето на
уредот, -
6:20 - 6:22како да го намалиме електричниот
кружок внатре во него, -
6:22 - 6:24да го намалиме до 100 пати,
-
6:24 - 6:28па да го однесеме од микронското ниво
-
6:28 - 6:30надолу до нанометарскарското ниво.
-
6:31 - 6:32Бидејќи, ајде да се соочиме
-
6:32 - 6:36сега сите сакаме помоќни и побрзи
телефони. -
6:36 - 6:40Па, за повеќе моќ и брзина ни требаат
повеќе елекрични кружоци. -
6:41 - 6:43Па како да го направиме ова?
-
6:43 - 6:46Не е како да имаме некој магичен
електромагнетски ласер за намалување -
6:46 - 6:50каков што користи професорот Вејн
Сцалински во „Душо, ги намалив децата" -
6:50 - 6:51за да си ги намали своите деца.
-
6:51 - 6:53Случајно, се разбира.
-
6:54 - 6:55Или?
-
6:56 - 6:58Па, всушност, во тоа поле
-
6:58 - 7:00има процес кој е прилично сличен
на тоа. -
7:00 - 7:03И се вика фотолитографија.
-
7:03 - 7:07Во фотолитографија, земаме
електромагнетна радиација, -
7:07 - 7:09или тоа што го нарекуваме светлина,
-
7:09 - 7:11и го користиме за да намалиме дел од
електричниот кружок -
7:11 - 7:15за да собереме повеќе во многу мало
место. -
7:18 - 7:19Па, како работи ова?
-
7:20 - 7:22Па, почнуваме со субстрат
-
7:22 - 7:25кој има филм осетлив на светлина.
-
7:25 - 7:28Потоа го покриваме со маска која има шема
горе -
7:28 - 7:30на фини линии и својства
-
7:30 - 7:34кои ќе го направат телефонот да работи
на начинот кој го сакаме. -
7:34 - 7:38Потоа изложуваме силна светлина и
ја пуштаме преку оваа маска, -
7:38 - 7:41која создава сенка на таа шема на
површината. -
7:42 - 7:45Па сега, секаде каде што светлината може
да помине низ маската, -
7:45 - 7:48ќе предизвика хемиска реакција.
-
7:48 - 7:53И тоа ќе ја изгори сликата на таа шема
во супстратот. -
7:53 - 7:55Па прашањето кое најверојатно го
поставувате е, -
7:55 - 7:57како од изгорена слика
-
7:57 - 8:00создаваме фини линии и особености?
-
8:00 - 8:02И за тоа, мора да употребиме хемиски
раствор -
8:02 - 8:04наречен развивач.
-
8:04 - 8:06Сега развивачот е посебен.
-
8:06 - 8:10Тоа што може да направи е да
ги земе сите неизложени делови -
8:10 - 8:12и да ги избрише селективно,
-
8:12 - 8:15оставајќи зад себе фини линии и
особености -
8:15 - 8:17и да направи нашите минимализирани
уреди да работат. -
8:18 - 8:22Па, сме употребиле хемија да ги
изградиме нашите уреди, -
8:22 - 8:25и ја употребивме да ги намалиме.
-
8:26 - 8:29Па веројатно ве убедив дека хемијата
е вистинскиот херој -
8:29 - 8:30и би можеле да завршиме таму.
-
8:31 - 8:32(Аплауз)
-
8:32 - 8:33Чекајте, не сме готови.
-
8:33 - 8:35Не толку брзо.
-
8:35 - 8:37Бидејќи сите сме луѓе.
-
8:37 - 8:40И како човек, јас секогаш сакам повеќе.
-
8:40 - 8:42И сега сакам да размислам за тоа како
да употребам хемија за -
8:42 - 8:44да екстрахирам повеќе од уред.
-
8:46 - 8:50Сега, ни е кажано дека сакаме нешто
наречено 5G, -
8:50 - 8:53или ветената петта генерација на
безжичност. -
8:53 - 8:56Можеби сте слушнале за 5G
-
8:56 - 8:58во реклами кои почнуваат да
се прикажуваат. -
8:59 - 9:01Или можеби некои од вас го доживеавте
-
9:01 - 9:03на Зимската Олимпијада 2018.
-
9:04 - 9:06Највозбудена сум за 5G
-
9:06 - 9:10зашто кога доцнам, брзајќи од
дома да фатам лет, -
9:10 - 9:13можам да симнам филмови на мојот уред
за 40 секунди -
9:13 - 9:15наместо за 40 минути.
-
9:16 - 9:18Но, кога вистинското 5G ќе е тука,
-
9:18 - 9:20ќе биде многу повеќе од тоа
колку филмови -
9:20 - 9:22ќе може да ставиме на уредот.
-
9:22 - 9:25Па прашањето е, зошто вистинското
5G не е тука? -
9:26 - 9:28Ќе ви откријам мала тајна.
-
9:28 - 9:31Лесно е да се одговори.
-
9:31 - 9:33Едноставно е тешко да се направи.
-
9:34 - 9:37Гледате, ако користите традиционални
материјали и бакар -
9:37 - 9:39за да изградите 5G уреди,
-
9:39 - 9:42сигналот не може да стигне до крајната
дестинација. -
9:44 - 9:48Традиционално, користиме многу груби
изолирачки слоеви -
9:48 - 9:51за поддржување на бакарните жици.
-
9:51 - 9:53Помислете на Велкро прицврстувачи.
-
9:53 - 9:57Грубоста на двата делови ги прави да се
залепат заедно. -
9:58 - 10:01Тоа е прилично важно ако сакате уред
-
10:01 - 10:02кој ќе трае подолго
-
10:02 - 10:04отколку што ви треба да го извадите
од кутијата -
10:04 - 10:07и да почнете да ги инсталирате
сите ваши апликации на него. -
10:07 - 10:09Но, оваа грубост создава проблем.
-
10:10 - 10:13Гледате, на високите брзини за 5G
-
10:13 - 10:17сигналот мора да помине брзо до таа
грубост. -
10:17 - 10:21И таа прави тој да се загуби пред да
стигне до крајната дестинација. -
10:22 - 10:24Помислете на планински ранг.
-
10:24 - 10:28И имате комплексен систем патишта кои
минуваат преку него, -
10:28 - 10:30и се обидувате да поминете на
другата страна. -
10:30 - 10:32Нели се согласувате со мене
-
10:32 - 10:35дека веројатно ќе треба многу долго
време -
10:35 - 10:37и веројатно ќе се изгубите,
-
10:37 - 10:40ако треба да одите околу сите планини
-
10:40 - 10:42наместо да пробиете прав тунел
-
10:42 - 10:45кој би можел да оди право низ планините?
-
10:45 - 10:47Па, истото е со нашите 5G уреди.
-
10:47 - 10:50Ако можеме да ја отстраниме оваа грубост
-
10:50 - 10:52тогаш ќе можеме да го пратиме 5G сигналот
-
10:52 - 10:54право без пречки.
-
10:54 - 10:55Звучи прилично добро, нели?
-
10:56 - 10:57Но, почекајте.
-
10:57 - 11:00Нели само што ви кажав дека ни треба
таа грубост -
11:00 - 11:01за да го издржиме уредот?
-
11:01 - 11:04И ако ја тргнеме, ние сме во ситуација
каде сега бакарот -
11:04 - 11:06нема да се залепи на тој основен супстрат.
-
11:08 - 11:10Помислете на градење куќа од
Лего коцки, -
11:10 - 11:15со сите ќошови и вдлабнатини кои
се спојуваат заедно, -
11:15 - 11:17наместо мазни градежни тули.
-
11:17 - 11:21Кои од двете ќе има поголем структурен
интегритет -
11:21 - 11:24кога 2 годишно дете ќе скокне низ
дневната -
11:24 - 11:26обидувајќи се да одигра Годзила и
да руши сè? -
11:27 - 11:30Но, што ако ставиме лепак на овие мазни
коцки? -
11:31 - 11:34Тоа е она што го чека индустријата.
-
11:34 - 11:37Тие чекаат хемичарите да создадат нови,
мазни површини -
11:37 - 11:40со зголемена природна лепливост
-
11:40 - 11:42за некои од овие бакарни жици.
-
11:42 - 11:44И кога ќе го решиме овој проблем,
-
11:44 - 11:46и ќе го решиме,
-
11:46 - 11:48и ќе работиме со физичари и инженери
-
11:48 - 11:51да ги решиме сите предизвици на 5G,
-
11:51 - 11:55па бројот на апликации вртоглаво ќе се
зголеми. -
11:55 - 11:58Па да, ќе имаме работи како
самоуправувачки автомобили, -
11:58 - 12:01бидејќи нашите мрежи на податоци ќе
ги поднесат брзината -
12:01 - 12:05и количеството информации потребни за
тоа да работи. -
12:05 - 12:08Но, ајде да употребиме имагинација.
-
12:08 - 12:12Можам да замислам да одам во ресторан
со пријател алергичен на кикитритки, -
12:12 - 12:13да го извадам телефонот,
-
12:14 - 12:15да го придвижам над храната
-
12:15 - 12:17и храната да ни каже
-
12:17 - 12:20многу важен одговор на прашањето --
-
12:20 - 12:23смртоносно или безбедно за конзумирање?
-
12:24 - 12:27Или можеби нашите уреди ќе станат многу
добри -
12:27 - 12:30во процесирање информации за нас,
-
12:30 - 12:33па ќе станат како наши лични тренери.
-
12:33 - 12:36И ќе го знаат најефикасниот начин за да
согориме калории. -
12:36 - 12:38Знам дека ќе дојде ноември,
-
12:38 - 12:40кога ќе се обидам да ги намалам овие
килограми од бременоста, -
12:40 - 12:43би обожавала уред кој ќе ми каже како да
го направам тоа. -
12:45 - 12:47Навистина не знам друг начин да кажам,
-
12:47 - 12:49освен дека хемијата е кул.
-
12:49 - 12:53И ги овозможува сите овие електронски
уреди. -
12:53 - 12:57Па следниот пат кога праќате порака или се
сликате селфи, -
12:57 - 13:00помислете за сите атоми кои напорно
работат -
13:00 - 13:02и иновациите кои дошле пред нив.
-
13:03 - 13:04Кој знае,
-
13:04 - 13:07можеби некои од вас кои го слушаат овој
говор, -
13:07 - 13:09можеби дури и на вашиот мобилен уред,
-
13:09 - 13:11ќе одлучите дека сакате да играте помошник
-
13:11 - 13:12на Капетанот Хемија,
-
13:12 - 13:16вистинскиот херој на електронски уреди.
-
13:16 - 13:18Ви благодарам на вниманието
-
13:18 - 13:20и благодарам на хемијата.
-
13:20 - 13:23(Аплауз)
- Title:
- Како навистина работат паметните телефони
- Speaker:
- Кејти Мулзер
- Description:
-
Дали некогаш сте се прашувале како работи вашиот паметен телефон? Дојдете на патување до атомско ниво со научничката Кејти Мулцер, која открива како речиси секоја компонента од нашите високо-напоени уреди постои благодарение на хемичарите - не на претприемачите од Силиконската Долина на кои многумина помислуваат. Како што таа вели „Хемијата е вистинскиот херој на електронските комуникации".
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 13:36
Julia Kalaputi approved Macedonian subtitles for The incredible chemistry powering your smartphone | ||
Julia Kalaputi edited Macedonian subtitles for The incredible chemistry powering your smartphone | ||
Julia Kalaputi accepted Macedonian subtitles for The incredible chemistry powering your smartphone | ||
Julia Kalaputi edited Macedonian subtitles for The incredible chemistry powering your smartphone | ||
Julia Kalaputi edited Macedonian subtitles for The incredible chemistry powering your smartphone | ||
Julia Kalaputi edited Macedonian subtitles for The incredible chemistry powering your smartphone | ||
Julia Kalaputi edited Macedonian subtitles for The incredible chemistry powering your smartphone | ||
Julia Kalaputi edited Macedonian subtitles for The incredible chemistry powering your smartphone |