Return to Video

Adet hakkında çekinmeden konuşmanın bir yolu

  • 0:01 - 0:02
    Adet.
  • 0:02 - 0:03
    Kan.
  • 0:04 - 0:05
    Regl.
  • 0:05 - 0:07
    İğrenç.
  • 0:07 - 0:09
    Gizli.
  • 0:09 - 0:10
    Saklı.
  • 0:10 - 0:12
    Neden?
  • 0:13 - 0:15
    Her kızın ve kadının
  • 0:15 - 0:18
    hayatının yaklaşık yarısı boyunca
    ayda bir yaşadığı
  • 0:19 - 0:21
    doğal bir biyolojik süreç.
  • 0:21 - 0:23
    O kadar önemli bir kavram ki
  • 0:23 - 0:28
    türümüzün yaşamı ve sürmesini
    ona borçluyuz.
  • 0:28 - 0:30
    Ama yine de onu tabu olarak görüyoruz.
  • 0:31 - 0:34
    Onun hakkında konuşurken
    utanıp sıkılıyoruz.
  • 0:36 - 0:38
    İlk adet gördüğümde
  • 0:38 - 0:40
    bunu başkalarından saklamam söylenmişti,
  • 0:41 - 0:43
    ağabeyimden ve babamdan da.
  • 0:44 - 0:46
    Daha sonra, ders kitaplarında
    bu bölüme gelince
  • 0:46 - 0:49
    biyoloji öğretmenimiz konuyu atladı.
  • 0:49 - 0:51
    (Gülüşmeler)
  • 0:52 - 0:54
    Bundan ne öğrendim, biliyor musunuz?
  • 0:54 - 0:58
    Onun hakkında konuşmanın
    ayıp olduğunu.
  • 0:58 - 1:01
    Vücudumdan utanmayı öğrendim.
  • 1:01 - 1:04
    Hanım hanımcık olmak için
  • 1:04 - 1:06
    adeti görmezden gelmeyi öğrendim.
  • 1:06 - 1:09
    Hindistan'ın çeşitli bölgelerinde yapılan
  • 1:09 - 1:13
    bir araştırmaya göre,
    ilk adet görme yaşındaki
  • 1:13 - 1:15
    10 kızdan 3'ünün reglden haberi yok.
  • 1:15 - 1:17
    Rajasthan'ın bazı bölgelerinde ise
  • 1:17 - 1:22
    10 kızdan 9'unun adetten haberi yok.
  • 1:23 - 1:24
    Konuştuğum adetten haberi olmayan
  • 1:24 - 1:27
    birçok kızın, ilk adetlerinde
  • 1:27 - 1:31
    kan kanseri olduklarını
  • 1:31 - 1:33
    ve yakında öleceklerini sandıklarını
  • 1:33 - 1:35
    duyunca şaşırırsınız.
  • 1:37 - 1:40
    Adet dönemi temizliği,
    üreme yolu enfeksiyonları için
  • 1:40 - 1:42
    ciddi bir risk faktörü.
  • 1:43 - 1:46
    Ancak Hindistan'da kızların ve kadınların
  • 1:46 - 1:50
    sadece yüzde 12'sinin adetlerini hijyenik
    şekilde sürdürme olanağı var.
  • 1:51 - 1:53
    Hesaplarsanız,
    kızların ve kadınların
  • 1:53 - 1:57
    yüzde 88'i adetlerini hijyenik
    olmayan yollarla geçiriyorlar.
  • 1:57 - 1:59
    Ben de onlardan biriydim.
  • 2:00 - 2:03
    Jharkhand'da Garhwa adında
    küçük bir kasabada büyüdüm,
  • 2:03 - 2:06
    orada bir ped almak bile utanç vericiydi.
  • 2:07 - 2:09
    Bu yüzden, adet görünce
  • 2:09 - 2:11
    bez kullanarak başladım.
  • 2:13 - 2:15
    Her kullandıktan sonra bezleri
    yıkayıp tekrar kullanırdım.
  • 2:15 - 2:16
    Başkaları görmesin diye
  • 2:17 - 2:19
    saklamak için de
  • 2:19 - 2:22
    onları karanlık ve nemli
    bir yere koyardım.
  • 2:23 - 2:25
    Tekrar tekrar yıkadığımdan dolayı da
  • 2:25 - 2:28
    sertleşirlerdi, sık sık tahriş olurdum
    ve enfeksiyon kapardım.
  • 2:29 - 2:33
    O kasabadan ayrılıncaya kadar
    beş yıl onları kullanmak zorunda kaldım.
  • 2:36 - 2:38
    Adetin hayatıma başka bir katkısı da
  • 2:38 - 2:40
    adet dönemindeki kadınlara ve kızlara
  • 2:40 - 2:45
    empoze edilen sosyal baskılar oldu.
  • 2:45 - 2:47
    Herhalde hepinizin bunlardan haberi vardır
  • 2:47 - 2:50
    ama yine de birkaçını saymak istiyorum.
  • 2:51 - 2:53
    Turşuya dokunazmazdım
    ve yiyemezdim.
  • 2:54 - 2:59
    Koltukta veya başka bir aile üyesinin
    yatağında oturamazdım.
  • 2:59 - 3:01
    Leke olmasa da her adetimden sonra
  • 3:01 - 3:03
    çarşaflarımı yıkamak zorundaydım.
  • 3:03 - 3:05
    Saf ve temiz olmadığımdan
  • 3:05 - 3:10
    ibadet edemez, dini anlamı olan
    hiçbir cismi elleyemezdim.
  • 3:11 - 3:13
    Tapınakların girişinde
  • 3:13 - 3:16
    adet dönemindeki kadınların ve kızların
    girişini yasaklayan yazılar görebilirsiniz.
  • 3:17 - 3:18
    Şaşırtıcı olarak,
  • 3:18 - 3:21
    ailenin genç kızlarına bu baskıyı
  • 3:21 - 3:26
    empoze edenler ailenin kadınları olur,
  • 3:26 - 3:29
    çünkü onlar da bu kısıtlamaları
    normal kabul ederek büyüdüler.
  • 3:31 - 3:34
    Bu zinciri kıran bir şey olmazsa da
  • 3:34 - 3:36
    bu gelenekler ve yanlışlıklar
  • 3:36 - 3:38
    nesilden nesile aktarılır.
  • 3:39 - 3:41
    Bu alandaki çalışmalarım sırasında,
  • 3:41 - 3:43
    bazı kızların ayrı yemek yedikleri
  • 3:43 - 3:46
    ve bulaşıklarını ayrı yıkadıkları
    hikayelerini öğrendim.
  • 3:46 - 3:49
    Adet dönemlerinde duş alma izinleri yoktu,
  • 3:49 - 3:53
    bazı evlerde de diğer aile üyelerinden
    uzak durmak zorundaydılar.
  • 3:54 - 3:57
    Hindistan'daki kadınların ve kızların
    yaklaşık yüzde 85'i
  • 3:57 - 4:03
    her ay adet dönemlerinde
    en az bir kısıtlamayla karşılaşıyorlardı.
  • 4:03 - 4:05
    Bunun, genç bir kızın
  • 4:05 - 4:08
    kendine güvenine yapabileceklerini
    düşünebiliyor musunuz?
  • 4:09 - 4:11
    Bu psikolojik travmanın
  • 4:11 - 4:14
    onun kişiliğine,
  • 4:14 - 4:16
    derslerine ve ilk gelişim yıllarının
  • 4:16 - 4:20
    her alanına etkilerini
    düşünebiliyor musunuz?
  • 4:22 - 4:26
    Ben de 13 yıl boyunca bu kısıtlayıcı
    gelenekleri bizzat yaşadım.
  • 4:26 - 4:29
    Taa ki partnerim Tuhin'le bir tartışmam
  • 4:29 - 4:31
    regl ile ilgili algılarımı
    değiştirene kadar...
  • 4:32 - 4:38
    2009'da Tuhin'le tasarım alanındaki
    lisansüstü eğitimizi yapıyorduk.
  • 4:38 - 4:39
    Birbirimize aşık olduk
  • 4:39 - 4:42
    ve onunla adeti konuşabilecek
    rahatlıktaydım.
  • 4:43 - 4:45
    Tuhin adet hakkında çok az şey biliyordu.
  • 4:46 - 4:48
    (Gülüşmeler)
  • 4:52 - 4:55
    Kızların her ay kıvrandırıcı
    kramplarla boğuştuğunu
  • 4:55 - 4:57
    ve kanadığını bilmiyordu.
  • 4:57 - 4:59
    (Gülüşmeler)
  • 4:59 - 5:00
    Evet.
  • 5:01 - 5:02
    Adet gören kadınlara ve kızlara
  • 5:02 - 5:07
    kendi aileleri tarafından empoze edilen
  • 5:08 - 5:10
    kısıtlamalardan haberi yoktu.
  • 5:10 - 5:12
    Benim kramplarıma yardımcı olmak için
  • 5:12 - 5:16
    İnternet'ten regl konusunda araştırmalar
    yapmaya başladı.
  • 5:17 - 5:18
    Bulduklarını benimle paylaştıkça,
  • 5:18 - 5:21
    kendimin regl ile ne kadar az
    bilgim olduğunu gördüm.
  • 5:22 - 5:25
    Bildiklerimin çoğu da aslında uydurmaydı.
  • 5:26 - 5:28
    Sonra düşündüm:
  • 5:28 - 5:30
    Eğer iyi eğitimli bizler
  • 5:30 - 5:32
    regl hakkında bu kadar bilgisizsek
  • 5:32 - 5:36
    milyonlarca kız da bilgisiz olmalıydılar.
  • 5:38 - 5:39
    Sorunu daha iyi anlamak
  • 5:39 - 5:41
    ve çalışmak için
  • 5:41 - 5:45
    regl hakkındaki cahillik ve
    bunun nedenleriyle ilgili
  • 5:45 - 5:47
    bir yıllık bir araştırmaya başladım.
  • 5:48 - 5:50
    Genelde regl hakkındaki bu bilgisizlik
  • 5:50 - 5:56
    ve yanlış anlamalar kırsal
    bir kavram olarak düşünülse de
  • 5:56 - 5:57
    araştırmam sırasında
  • 5:57 - 6:00
    bunun şehirlerde de görüldüğünü gördüm.
  • 6:00 - 6:04
    Eğitimli şehirliler
    arasında da görülüyordu.
  • 6:05 - 6:08
    Ebeveynler ve öğretmenlerle
    konuşurken de gördüm ki
  • 6:08 - 6:13
    onlar da kızları adet görmeden önce
  • 6:13 - 6:16
    adet hakkında eğitmek istiyorlardı.
  • 6:17 - 6:18
    Ancak onlar da
  • 6:18 - 6:22
    bilgisizlerdi.
  • 6:22 - 6:23
    Bu bir tabu olduğu için de
  • 6:23 - 6:26
    onlar da utanıp çekiniyorlardı.
  • 6:27 - 6:31
    Kızlar şimdilerde 6. ve 7. sınıflarda
  • 6:31 - 6:33
    adet görmeye başlıyorlar
  • 6:33 - 6:37
    ama konuyu 8. ve 9. sınıf
    derslerinde görüyorlar.
  • 6:38 - 6:39
    Tabu olduğundan dolayı da
  • 6:40 - 6:43
    öğretmenler konuyu tamamen atlıyorlar.
  • 6:45 - 6:49
    Yani okullar adeti öğretmiyorlar,
  • 6:49 - 6:51
    aileler de konuyu konuşmuyorlar.
  • 6:51 - 6:53
    Peki bu kızlar
    nereden öğrenecekler?
  • 6:54 - 6:57
    Son yirmi senede
  • 6:57 - 6:58
    hiçbir şey değişmemiş.
  • 7:00 - 7:03
    Bulduklarımı Tuhin'le paylaştım
    ve şöyle düşündük:
  • 7:03 - 7:05
    Regli kızların kendi başlarına
    anlayabilecekleri
  • 7:05 - 7:09
    ve ebeveynlerin ve öğretmenlerin
  • 7:09 - 7:13
    genç kızlarla rahatça adet hakkında
    konuşabilecekleri bir şey
  • 7:13 - 7:16
    yaratabilsek hoş olmaz mıydı?
  • 7:18 - 7:19
    Araştırmam sırasında
  • 7:19 - 7:21
    birçok anı topladım.
  • 7:21 - 7:26
    Bunlar kızların adetleri sırasında
    yaşadıkları şeylerdi.
  • 7:27 - 7:30
    Bu hikayeler kızları meraklandırıp
  • 7:30 - 7:34
    yakın çevrelerinde konuşmaya
    teşvik edebilirdi.
  • 7:34 - 7:35
    Bunu öğrendik.
  • 7:36 - 7:39
    Kızları meraklandıran
    ve onları öğrenmeye
  • 7:39 - 7:41
    iten bir şey yaratmak istedik.
  • 7:41 - 7:44
    Bu hikayeleri kızlara bir şey
    öğretmek için kullanmak istedik.
  • 7:45 - 7:48
    Bir çizgi roman yarattık.
  • 7:48 - 7:52
    Bu çizgi romanda kahramanlar
    bu hikayeleri yaşıyorlardı
  • 7:52 - 7:56
    ve kızları regl ile eğlenceli
    ve sürükleyici bir şekilde eğitiyorlardı.
  • 7:56 - 7:59
    Kızları ergenliğin farklı dönemlerinde
    temsil etmek için
  • 7:59 - 8:01
    üç karakterimiz var.
  • 8:02 - 8:05
    Pinki henüz adet görmedi,
  • 8:05 - 8:08
    Jiya hikaye sırasında ilk adetini gördü,
  • 8:08 - 8:12
    Mira da çoktan adet görmeye başlamıştı.
  • 8:12 - 8:14
    Priya Didi diye dördüncü
    bir karakterimiz de var.
  • 8:14 - 8:18
    Kızlar, büyümeyi
    ve adet dönemi temizliğini
  • 8:18 - 8:19
    ondan öğreniyorlar.
  • 8:20 - 8:22
    Bu kitabı yaratırken, onun,
  • 8:22 - 8:26
    herhangi bir itirazla karşılaşmaması
  • 8:26 - 8:29
    ve kültürlere duyarlı
    olmasına dikkat ettik.
  • 8:29 - 8:33
    Test aşamasında, kızların
    kitaba bayıldığını gördük.
  • 8:33 - 8:34
    Onu okumaya meraklılardı
  • 8:34 - 8:37
    ve adet hakkında daha çok
    öğrenmek istiyorlardı.
  • 8:38 - 8:41
    Ebeveynler ve öğretmenler
    bu kitap aracılığıyla
  • 8:41 - 8:44
    genç kızlarla konuyla
    ilgili konuşmaktan çekinmiyorlardı,
  • 8:44 - 8:46
    oğlanlar bile onu okumak istiyorlardı.
  • 8:46 - 8:48
    (Gülüşmeler)
  • 8:48 - 8:50
    (Alkış)
  • 8:52 - 8:56
    Bu çizgi roman, regli
  • 8:56 - 8:58
    bir tabu olmaktan çıkardı.
  • 8:59 - 9:03
    Birçok gönüllü bunu kullanarak
  • 9:03 - 9:07
    Hindistan'ın beş farklı eyaletinde
    adet bilgilendirme kursları düzenlediler.
  • 9:07 - 9:10
    Bir gönüllü de onu
  • 9:10 - 9:12
    Ladakh'taki genç kesişleri
    eğitmekte kullandı.
  • 9:12 - 9:16
    Çizgi romanın "Menstrupedia Comic"
    (Reglpedi çizgi romanı)
  • 9:16 - 9:19
    adındaki son halini
    geçen eylülde yayınladık.
  • 9:19 - 9:20
    Şimdiye kadar, Hindistan'da
  • 9:21 - 9:25
    4000'den fazla kız ondan öğrendi
  • 9:25 - 9:28
    (Alkış)
  • 9:28 - 9:29
    Teşekkürler.
  • 9:29 - 9:31
    (Alkış)
  • 9:34 - 9:36
    10 farklı ülkede.
  • 9:37 - 9:40
    Kitabı durmadan farklı dillere çeviriyoruz
  • 9:40 - 9:43
    ve farklı ülkelerde yayınlamak için
  • 9:43 - 9:46
    yerel organizasyonlarla
    birlikte çalışıyoruz.
  • 9:46 - 9:49
    Hindistan'ın farklı yerlerinde
  • 9:49 - 9:52
    15 okul, kitabımızı öğrencilerine
  • 9:52 - 9:54
    adeti öğretmek için müfredatlarına soktu.
  • 9:54 - 9:56
    (Alkış)
  • 10:00 - 10:06
    İnsanların, ebeveynlerin,
  • 10:06 - 10:10
    öğretmenlerin, okul müdürlerinin
  • 10:10 - 10:11
    bir araya gelip
  • 10:11 - 10:16
    kendi topluluklarında adet hakkında
    farkındalık yaratmak
  • 10:16 - 10:19
    ve kızların doğru yaşta regl hakkında
    bilgilenmeleri için çaba göstererek
  • 10:19 - 10:22
    bu tabuyu yıkmalarını görmek çok hoş.
  • 10:23 - 10:27
    Gelecekte, reglin bir lanet,
  • 10:27 - 10:29
    bir hastalık olmaktan çıkıp
    bir kızın hayatındaki
  • 10:29 - 10:32
    hoş bir değişiklik olacağı günleri
    heyecanla bekliyorum.
  • 10:32 - 10:33
    Ben de --
  • 10:33 - 10:35
    (Alkış)
  • 10:38 - 10:39
    Buradaki bütün ebeveynlerden
  • 10:39 - 10:43
    bir ricayla konuşmamı bitirmek istiyorum.
  • 10:43 - 10:44
    Sevgili anne babalar,
  • 10:45 - 10:47
    eğer siz adetten utanırsanız
  • 10:47 - 10:50
    kızlarınız da utanır.
  • 10:50 - 10:52
    Bu yüzden lütfen adete
    sevgiyle bakalım.
  • 10:52 - 10:53
    (Gülüşmeler)
  • 10:53 - 10:55
    Teşekkürler.
  • 10:55 - 10:57
    (Alkış)
Title:
Adet hakkında çekinmeden konuşmanın bir yolu
Speaker:
Aditi Gupta
Description:

Bu bir gerçek: regl hakkında konuşmak birçok kişiyi rahatsız eder. Bu tabunun ciddi sonuçları da var: Hindistan'da, her on kızdan üçü ilk adetlerini gördüklerinde, ne ile karşı karşıya olduklarını bilmiyorlar; kısıtlayıcı gelenekler de genç kızlarda psikolojik sonuçlara neden oluyorlar. Bu tabuyla büyüyen Aditi Güpta kızlara yardım etmek ve öğretmenler ile ebevelerin konuyla ilgili utanmadan rahatça konuşabilmeleri için bir şey yapmak istedi. Bunu nasıl yaptığını bizimle paylaşıyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:10

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.