Njia isiyo na mwiko kuongelea kuhusu siku za hedhi

Ni kweli: kuongelea kuhusu hedhi kunafanya watu wengi wakose raha. Na mwiko huo una matokeo yake: nchini India, wasichana watatu kati ya 10 hawajui hata hedhi ni nini wakati wa siku zao za kwanza, na masharti ya mila yanayohusiana na siku za hedhi yanaleta uharibifu kisaikolojia kwa wasichana. Kukua katika mwiko huu mwenyewe, Aditi Gupta alijua anataka kusaidia wasichana, wazazi, waalimu kuzungumzia kuhusu siku za hedhi kwa raha bila aibu. Anatushirikisha alivyofanya.

Siku.

Damu.

Hedhi.

Uchafu.

Siri.

Kuficha.

Kwanini?

Utaratibu asilia kibaolojia

ambao kila msichana na mwanamke
anapitia kila mwezi

kwa karibia nusu ya maisha yake.

Jambo ambalo ni la umuhimu mkubwa sana

kiasi kwamba kupona na uenezwaji
wa spishi zetu unautegemea.

Bado tunauchukulia kama mwiko.

Tunajisikia ugumu
na fedheha kuliongelea.

Nilipopata siku zangu mara ya kwanza,

Niliambiwa nifanye iwe
siri nisiwaambie wengine--

hata kwa baba yangu au kaka.

Baadaye wakati hili somo
limejitokeza vitabuni mwetu,

mwalimu wetu wa baolojia aliiruka mada.

(Kicheko)

Nilijifunza nini kutokana na hili?

Nilijifunza kwamba
ni fedheha mno kuongelea jambo hili.

Nilijifunza kufedheshwa na mwili wangu.

Nilijifunza kutokufahamu siku zangu

ili kuweza kubaki na heshima.

Utafiti katika sehemu mbalimbali India

waonyesha wasichana watatu kati ya kumi
hawafahamu kuhusu hedhi

wakati wa siku zao za kwanza.

Na baadhi ya sehemu za Rajasthan

hii namba ni kubwa kama wasichana tisa
kati ya kumi kutokufahamu

Unaweza kushangazwa kujua

kwamba wasichana wengi
nilioongea nao,

waliokuwa hawajui kuhusu siku zao
wakati wa hedhi zao za kwanza

walifikiria kuwa wana saratani ya damu

na watakufa muda sio mrefu.

Usafi wa hedhi
ni kipengele muhimu cha hatari

kwa maambukizi wa mfumo wa via vya uzazi.

Lakini India, ni asilimia 12 tu
ya wasichana na wanawake

wanaweza kupata njia za usafi
wa kumudu siku zao.

Ukifanya mahesabu,

asilimia 88 ya wasichana na wanawake
hutumia njia zisizo salama kwa siku zao.

Nilikuwa mmoja wao.

Nilikulia kwenye mji mdogo
uitwao Garhwa, jimbo la Jharkhand,

ambako hata kununua pedi
ilichukuliwa kama fedheha.

Sasa nilipoanza kupata siku zangu,

Nilianza kutumia matambara.

Baada ya kila matumizi
niliyafua na kuyatumia tena.

Lakini kuyahifadhi,

Niliyaficha na kuyaweka
sehemu yenye giza na unyevu

ilikwamba mtu asijue
kuwa niko kwenye hedhi.

Kwa kuyarudia kufua
matambara yalikuja kuwa magumu,

na mara nyingi nilipata upele
na maambukizi kwa kuyatumia.

Niliyavaa kwa muda wa miaka mitano
hadi nilipohama ule mji.

Suala lingine
ambalo siku zilileta maishani mwangu

lile la kuwekewa mipaka kijamii

iliyowekwa kwa wasichana wetu
na wanawake wakiwa kwenye siku zao.

Nafikiri wote lazma mtakuwa mnajua,

lakini bado nitaelezea
kwa wale wachache wasiojua.

Sikuruhusiwa kula au kugusa vitu vichachu.

Sikuruhusiwa kukaa kwenye sofa
au kitandani mwa ndugu wa familia.

Nilitakiwa kufua mashuka
kila baada ya siku zangu,

hata kama hazikuchafuka kwa madoa.

Nilichukuliwa kama najisi

na kukatazwa kuabudu au kugusa
kitu chochote chenye umuhimu kidini.

Ulikutana na matangazo nje ya misikiti

kukataza wasichana
na wanawake walio kwenye hedhi.

Chakuchekesha,

wakati wote ni wanawake watu wazima

ndio walioweka vizuizi hivyo
kwa wasichana wadogo katika familia.

hata hivyo, wamekua
wakikubali vizuizi hivyo kama desturi.

Na katika kukosekana kwa kuingiliwa,

ni imani potofu na kutoeleweka

kunakoenezwa
kizazi hata kizazi.

Kwa miaka nilyofanyia kazi
taaluma hii,

Nimeshakutana na hadithi

ambapo wasichana walitakiwa kula
na kuosha vyombo vyao kwa kutengwa.

Hawakuruhusiwa
kuoga wakati wa siku zao,

na katika nyumba nyingine walitengwa
hata na ndugu wengine wa familia.

Kiasi cha asilimia 85 za wasichana
na wanawake India

walifuata moja au zaidi ya masharti
ya mila kwenye siku zao kila mwezi.

Unafikiria hii inafanya nini

katika kujithamini
na kujiamini kwa msichana mdogo?

Kiwewe cha kisaikolojia
ambacho hili huumiza,

kuathiri haiba yake,

utendaji wake kimasomo

na kila kipengele cha ukuaji
katika miaka ya awali ya uumbaji wake?

Nilifuata kwa bidii masharti haya yote
ya kimila kwa miaka 13,

hadi mjadala na mshirika mwenzangu, Tuhin,

ulipobadilisha mtazamo wangu
kuhusu hedhi milele.

Mwaka 2009, mimi na Tuhin tulikuwa
tunasoma stashada katika ubunifu.

Tukapendana

na nilikuwa huru
kujadiliana naye kuhusu siku zangu.

Tuhin alijua kidogo kuhusu siku.

(Kicheko)

Alishangazwa kujua kwamba
wasichana hupata maumivu makali

na hutokwa damu kila mwezi.

(Kicheko)

Ndio.

Alishtushwa kabisa kujua

kuhusu vizuizi vinavyowekwa kwa
wasichana na wanawake walio kwenye hedhi

na familia pamoja na jamii zao wenyewe.

Ili kuweza kunisaidia na maumivu yangu,

alikwenda kwenye mtandao wa intaneti
kujifunza kuhusu hedhi.

Aliponielezea alichojifunza,

Niligundua ufahamu mdogo
nilionao kuhusu hedhi,

na vitu vingi nilivyoamini
vilikuja kuwa ni imani potofu,

Ndipo nilipojiuliza:

kama sisi, tumesoma vizuri hivi,

tumefundishwa vibaya kuhusu hedhi,

kutakuwa na mamilioni ya wasichana huko
nje waliofundishwa vibaya, pia.

Kusoma--

kuelewa tatizo vizuri,

Nilifanya utafiti wa mwaka mmoja kujifunza
ukosefu wa ufahamu kuhusu hedhi

na chanzo chake nyuma yake.

Wakati kiujumla inaaminika

kwamba kutokufahamu hedhi na
kuelewa vibaya ni tatizo la vijijini,

katika utafiti wangu,

Niligundua kwamba
ni tatizo la mijini pia.

Na lipo kwa daraja la walioelimika
mijini, pia.

Wakati naongea na wazazi wengi
pamoja na waalimu,

Niligundua kuwa wengi wao walitaka
kuelimisha wasichana kuhusu siku zao

kabla hawajaanza
kupata mzunguko wao wa hedhi.

Na--

lakini wenyewe walikosa
njia stahiki.

Na kwavile ni mwiko,

wanajisikia kusita
na fedheha kuongelea jambo hilo.

Wasichana siku hizi hupata siku zao
wakiwa darasa la sita na la saba,

lakini mtaala wetu wa elimu

hufundisha wasichana kuhusu siku zao
darasa la nane na la tisa tu.

na kwa vile ni mwiko,

waalimu bado
wanairuka mada.

Hivyo shule haziwafundishi
wasichana kuhusu siku zao,

wazazi hawazungumzii jambo hilo.

Wasichana wanaenda wapi?

Miongo miwili iliyopita na sasa--

hakuna kilichobadilika.

Nilimshirikisha Tuhin matokeo yangu
na tulijiuliza

Itakuwaje tukianzisha kitu

ambacho kitasaidia wasichana kuelewa
kuhusu hedhi wao wenyewe --

Kitu ambacho kitawasaidia
wazazi na waalimu

kuongelea kuhusu siku za hedhi
kwa raha kwa wasichana wadogo?

Wakati wa utafiti wangu,

Nilikuwa nakusanya hadithi nyingi.

Hizi ni hadithi za mambo waliyopitia
wasichana kipindi cha siku zao.

Hadithi hizi zitawafanya wasichana
wawe wadadisi na kuvutiwa

katika kuongea kuhusu hedhi
ndani ya watu wao wa karibu.

Hicho ndio tulichotaka.

Tulitaka kitu ambacho
kingewafanya wasichana wawe wadadisi

na kuwasukuma kujifunza.

Tulitaka kutumia hadithi hizi
kufundisha wasichana kuhusu siku zao.

Hivyo tukaamua kutengeneza kitabu
cha vikatuni

ambapo wahusika wa katuni
wataigiza hadithi hizi

na kuwaelimisha wasichana kuhusu hedhi
kwa njia ya kufurahisha na kuwashirikisha.

Kuwasilisha wasichana
katika hatua zao tofauti za kubalehe,

tunao wahusika watatu.

Pinki, ambaye hajapata siku zake bado,

Jiya anayepata siku zake
wakati wa simulizi za kitabu

na Mira ambaye tayari
amekuwa akipata siku zake.

Kuna mhusika wa nne, Priya Didi.

Kupitia yeye, wasichana wanakuja kujua
kuhusu vipengele kadhaa vya ukuaji

na kusimamia usafi wa hedhi.

Utengenezaji kitabu,
ulitumia umakini

hakuna katika vielelezo ambavyo
vilikuwa na pingamizi lolote

na hiyo ni nyeti kitamaduni.

Wakati wa majaribio ya sampuli ya awali
tuligundua wasichana wakilipenda kitabu.

Walikuwa na hamu ya kukisoma

na kujua zaidi na zaidi
kuhusu siku zao wao wenyewe.

Wazazi na waalimu walikuwa
hawaoni shida kuongea kuhusu siku

kwa wasichana wadogo kutumia kitabu

na wakati mwingine hata wavulana
walivutiwa kukisoma.

(Kicheko)

(Makofi)

Kitabu cha vikatu kilisaidia
katika kujenga mazingira

ambapo itasimamisha hedhi kuwa mwiko.

Wengi wa waliojitolea walichukua hii
sampuli ya awali kuelimisha wasichana

na kufanya warsha za kuelimisha hedhi
katika majimbo matano tofauti India.

na mmoja wa waliojitolea alitumia
sampuli hii kuelimisha watawa vijana

na aliipeleka kwenye nyumba ya utawa
Ladakh.

Tulitengeneza toleo la mwisho la kitabu,
tukakiita "Menstrupedia Comic"

na kukizindua Septemba mwaka jana.

Na mpaka sasa,

zaidi ya wasichana 4,000 wameelimika
kwa kutumia kitabu India na --

(Makofi)

Asanteni.

(Makofi)

na nchi nyingine 10.

Mara kwa mara tunakitafsiri kitabu
katika lugha tofauti

Na kushirikiana na mashirika ya ndani
nchi

na kufanya hiki kitabu kipatikane
katika nchi tofauti.

Mashule 15 katika sehemu tofauti India

yamekifanya kitabu hiki
kuwa sehemu ya mtaala wa shule zao

kufundisha wasichana kuhusu hedhi.

(Makofi)

Nafurahishwa kuona jinsi wanaojitolea,

watu binafsi, wazazi
waalimu, wakuu wa mashule

wamekutana pamoja

na kufanya msukumo huu wa ufahamishaji
wa hedhi kwa jamii zao,

wamehakikisha wasichana wanajifunza
kuhusu siku zao katika umri sahihi

na kusaidia katika kuvunja mwiko huu

Ninaota maisha ya mbele
ambapo hedhi sio laana,

sio ugonjwa,

ila ni mabadiliko katika
maisha ya msichana.

Na ninge --

(Makofi)

Na ningependa kumalizia hii

kwa ombi dogo
kwa wazazi wote hapa.

Wapendwa wazazi,

kama mtakuwa mnafedheheshwa na hedhi

na mabinti zenu watafedheheshwa, pia.

Hivyo tafadhali muwe na mtazamo chanya
katika siku.

(Kicheko)

Asanteni.

(Makofi)