Jak przełamać tabu o menstruacji

To prawda, że rozmowy o menstruacji wprawiają ludzi w zakłopotanie. A owe tabu ma swoje konsekwencje: w Indiach trzy na dziesięć dziewcząt nie ma pojęcia o menstruacji kiedy po raz pierwszy dostają okres, a obyczaje dotyczące menstruacji ograniczają młode dziewczyny i wpływają na ich psychikę. Aditi Gupta, sama dorastała w tej atmosferze tabu, i teraz chce pomóc dziewczynkom, ich rodzicom i nauczycielom w podjęciu tematu bez uczucia dyskomfortu czy wstydu, dzieląc się swoim własnym doświadczeniem.

Okres.

Krew.

Menstruacja.

Obrzydliwe.

Ukrywane.

Zatajane.

Dlaczego?

Naturalny proces biologiczny

przez który każda kobieta przechodzi
co miesiąc,

przez połowę swojego życia.

Zjawisko, od którego zależy
przetrwanie naszego gatunku.

A jest to temat tabu.

Wstydzimy się o nim rozmawiać.

Kiedy dostałam pierwszy okres,

powiedziano mi, że nie mogę nikomu
o tym mówić,

nawet ojcu i bratu.

Kiedy temat pojawił się w podręczniku,

nauczyciel biologii pominął go.

(Śmiech)

Wiecie, czego mnie to nauczyło?

Że nie powinno się o tym rozmawiać

i powinnam się wstydzić własnego ciała.

Nauczyłam się, że przyzwoita kobieta,

musi udawać, że tematu nie ma.

Badania przeprowadzone w Indiach

wykazały, że 3 na 10 dziewcząt nie wie nic
o menstruacji

dostając pierwszy okres.

W niektórych częściach Rajasthanu

liczba ta wynosi nawet 9 na 10
nieświadomych dziewcząt.

Zaskoczyłoby was pewnie,

że większość dziewczynek,
z którymi rozmawiałam,

których nikt nie poinformował
o zbliżającym się cyklu,

myślały, że mają raka krwi

i niedługo umrą.

Brak higieny intymnej podczas menstruacji
zwiększa ryzyko

zakażeń układu rozrodczego.

W Indiach tylko 12% kobiet

ma dostęp do menstrualnych
środków higienicznych.

Łatwo policzyć,

że 88% kobiet używa innych sposobów,
aby poradzić sobie z okresem.

Byłam jedną z nich.

Dorastałam w miasteczku Garhwa,
w Jharkhand,

gdzie ludzie wstydzą się
nawet kupić podpaskę.

Kiedy zaczęłam miesiączkować,

używałam szmat.

Myłam je po każdym użyciu, aby użyć
ponownie.

Chowałam je w ciemnym, wilgotnym miejscu,

żeby nikt nie dowiedział się
o mojej miesiączce.

Po wielokrotnym praniu
szmaty robiły się szorstkie,

powodując częste zakażenia i wysypki.

Używałam ich przez pięć lat,
dopóki nie wyprowadziłam się z miasta.

Menstruacja łączy się z innym problemem,

problemem ograniczeń społecznych,

narzucanym na kobiety w trakcie okresu.

Choć każdy z was pewnie wie o czym mówię,

wymienię je dla nieświadomych.

Nie wolno mi było jeść ani dotykać
ogórków kiszonych.

Nie mogłam siadać na kanapie
ani łóżku innych członków rodziny.

Musiałam prać pościel po każdym okresie,

nawet, jeśli nie była zaplamiona.

Byłam uważana za nieczystą,

więc nie mogłam oddawać czci, ani dotykać
obiektów religijnych.

Przed świątyniami można znaleźć tabliczki

zabraniające wstępu
miesiączkującym kobietom.

Paradoksalnie,

zwykle to starsze kobiety

nakładają takie zakazy na młodsze kobiety
w rodzinie.

Przecież one były wychowywane tak samo.

Przy braku interwencji,

mity i przesądy

mnożą się z pokolenia na pokolenie.

Podczas pracy nad tym problemem

spotkałam się nawet z sytuacją,

w której dziewczęta musiały jeść
i zmywać naczynia w odosobnieniu.

Podczas miesiączki nie mogły
kąpać się w wannie,

a czasem nawet przebywać
z innymi członkami rodziny.

Około 85% kobiet w Indiach

przestrzega co najmniej jednego
z tych zwyczajów przy każdej miesiączce.

Możecie sobie wyobrazić
jak to wpływa

na samoocenę młodej dziewczyny.

Prowadzi do urazów psychicznych,

wpływających na osobowość,

wyniki w nauce

i proces dojrzewania.

Skrupulatnie przestrzegałam
tych ograniczeń przez 13 lat,

do czasu rozmowy z moim partnerem,
Tuhinem,

który zmienił moje podejście
do menstruacji.

W 2009 roku studiowaliśmy razem
wzornictwo.

Zakochaliśmy się w sobie

i rozmowy o menstruacji nie sprawiały
nam problemu.

Tuhin nie wiedział dużo o miesiączkach.

(Śmiech)

Zaskoczyło go, że kobiety mają
bóle miesiączkowe

i krwawią co miesiąc.

(Śmiech)

No właśnie.

Zszokował go fakt,

że rodzina i społeczeństwo
nakłada tyle restrykcji

na miesiączkujące dziewczyny.

Żeby pomóc mi z bólami brzucha,

starał się znaleźć więcej informacji
o menstruacji w internecie.

Kiedy podzielił się swoimi odkryciami,

uświadomiłam sobie
jak mało sama wiem o menstruacji.

Moje przekonania nie miały
wiele wspólnego z rzeczywistością.

Zaczęliśmy zastanawiać się,

jak to możliwe, że dwójka
wykształconych ludzi

tak mało wie o menstruacji,

i ile musi być dziewcząt, które wiedzą
tak samo mało jak my.

Aby lepiej zrozumieć problem,

przez rok prowadziłam badania nad brakiem
wiedzy o menstruacji

i jego przyczynach.

Wydawałoby się,

że brak świadomości dotyczącej menstruacji
występuje tylko na wsi.

W trakcie moich badań

dowiedziałam się, że występuje również
powszechnie w miastach.

Nawet wśród wyedukowanej klasy średniej.

Rozmawiając z rodzicami i nauczycielami,
dowiedziałam się, że wielu z nich

chciałoby edukować dziewczynki,

zanim zaczną miesiączkować.

Jednak brak im odpowiednich środków.

A ponieważ jest to temat tabu,

nie czują się komfortowo rozmawiając
na ten temat.

Dziewczęta zaczynają miesiączkować
w szóstej i siódmej klasie,

ale program nauczania

przewiduje lekcje o menstruacji
dopiero w ósmej i dziewiątej.

A nauczyciele w dalszym ciągu go pomijają,

uważając ten temat za tabu.

Szkoła nie uczy o menstruacji,

rodzice o niej nie mówią.

Co mają zrobić dziewczyny?

Przez 20 lat

nic się nie zmieniło.

Wraz z Tuhinem zadaliśmy sobie pytanie,

czy możemy zrobić coś,

co pomoże dziewczynom
samodzielnie zdobyć wiedzę o miesiączce

i ułatwi dorosłym

podjęcie z nimi tematu bez skrępowania?

Prowadząc badania,

gromadziłam historie.

Historie młodych dziewczyn
i ich przeżyć związanych z okresem.

Dzięki nim dziewczęta bez skrępowania
i z zainteresowaniem

podejmowały temat we własnym gronie.

Oto nam chodziło.

Chcieliśmy zainteresować dziewczyny

i zachęcić do zdobywania wiedzy.

Chcieliśmy użyć te historie, jako materiał
edukacyjny.

Postanowiliśmy wydać komiks,

którego bohaterki, przeżywając te historie

edukowały dziewczyny w ciekawy
i wciągający sposób.

Różne fazy dojrzewania reprezentowane są

przez trzy różne bohaterki.

Pinki, która nie zaczęła jeszcze
miesiączkować

Jiya, która dostaje pierwszy okres
w takcie historii,

i Mira, która miesiączkuje
już od jakiegoś czasu.

Czwarta postać, Priya Didi,
opowiada bohaterkom o dorastaniu

i uczy dbania o higienę
podczas miesiączki.

Przy tworzeniu komiksu uważaliśmy na to,
żeby ilustracje

nie budziły zastrzeżeń,

i aby zachowały wrażliwość kulturową.

Podczas badań wstępnych, okazało się,
że komiks bardzo spodobał się dziewczynom.

Były nim zainteresowane,

podczas lektury same ucząc się
o menstruacji.

Rodzice i nauczyciele nie mieli problemów
z podjęciem rozmowy

przy pomocy książeczki,

i niekiedy nawet chłopcy interesowali się
zawartością.

(Śmiech)

(Oklaski)

Dzięki komiksowi udało się

przełamać tabu menstruacji.

Wolontariusze sami zaczęli używać wersji
próbnej komiksu by edukować dziewczęta

i prowadzić warsztaty o menstruacji
w pięciu regionach Indii.

Jeden z tych wolontariuszy, użył komiksu
do przekazania wiedzy młodym mnichom,

z klasztoru w Ladakh.

Ostateczna wersja komiksu nazwaliśmy
"Menstrupedia",

i wydaliśmy we wrześniu zeszłego roku.

Do tej pory,

skorzystało z niej ponad 4 tysiące
dziewcząt w Indiach.

(Oklaski)

Dziękuję.

(Oklaski)

i w dziesięciu innych krajach.

Tłumaczymy ją ciągle na kolejne języki

i współpracujemy
z lokalnymi organizacjami,

by ją rozpowszechniać.

15 szkół z w różnych częściach kraju

włączyło naszą książkę
do programu nauczania,

by edukować młode dziewczyny.

(Oklaski)

Jestem zachwycona, widząc
jak wolontariusze,

zwykli obywatele, rodzice, nauczyciele,
dyrektorzy szkół,

pracują wspólnie,

by podnosić świadomość
o menstruacji w swoich społecznościach,

edukować dziewczynki we właściwym wieku

i pomóc w przełamania tego tabu.

Moim marzeniem jest to, że w przyszłości
okres nie będzie traktowany

jak przekleństwo, albo choroba,

ale raczej jako zmiana w życiu
każdej dziewczyny.

Chciałabym,

(Brawa)

Chciałabym zakończyć

prośbą do obecnych tu rodziców.

Drodzy rodzice,

jeśli będziecie wstydzić się okresu,

wasze córki też będą się wstydzić.

Dlatego proszę o pozytywne podejście.

(Śmiech)

Dziękuję.

(Oklaski)