Ariel Garten: Hãy tự biết mình, bằng một cái máy scan não

Hãy tưởng tượng có một trò chơi điện tử được điều khiển bằng tâm trí bạn. Bây giờ hãy tưởng tượng trò chơi ấy sẽ cho bạn biết về sự căng thẳng, cách thư giãn và cách tập trung của chính bạn. Tại TEDxToronto Ariel Garten chia sẻ với chúng ta rằng những hoạt động của não bộ chính chúng ta có thể mang đến một ý nghĩa mới cho câu phương ngôn 'Hãy tự biết mình.'

Câu châm ngôn, 'Hãy biết mình'

đã xuất hiện từ thời Hy Lạp cổ.

Có người cho rằng
lời vàng ngọc thông thái này là của Plato,

một số khác cho rằng chúng là của Pi-ta-go (Pythagoras).

Thực ra nhà thông thái nào nói chẳng quan trọng,

vì nó vẫn là lời khuyên khôn ngoan cho cả bây giờ.

'Hãy biết mình.'

Nó súc tích

quá ngắn gọn, đến mức gần như là vô nghĩa,

nhưng nghe lại thật quen thuộc
và đúng đắn, phải không?

'Hãy biết mình.'

Tôi hiểu lời tuyên bố muôn thuở này

là một lời tuyên bố về những vấn đề,
hay chính xác hơn là những nhầm lẫn,

của ý thức.

Tôi vẫn luôn thích thú với việc tự tìm hiểu bản ngã.

Niềm yêu thích này đã khiến tôi
đắm chìm vào nghệ thuật,

nghiên cứu về hệ thần kinh

và sau này trở thành nhà liệu pháp tâm lý.

Hôm nay tôi kết hợp tất cả những đam mê của mình

với tư cách là CEO của InteraXon,

một công ty máy tính được điều khiển bằng ý nghĩ.

Mục tiêu của tôi, khá đơn giản,

là giúp mọi người trở nên hòa hợp hơn

với chính bản thân họ.

Tôi nhận ra điều ấy từ câu thành ngữ nhỏ bé này,

'Hãy tự biết mình'

Nếu bạn nghĩ kĩ về nó,

mệnh lệnh này gần như là
tính cách riêng biệt của giống loài chúng ta,

phải không?

Ý tôi là, chính sự tự nhận thức bản thân

đã tách biệt giống người

khỏi những giống loài trước trong lịch sử nhân loại.

Ngày nay chúng ra thường quá bận bịu

chăm sóc những chiếc iPhones và iPods của mình

nên không ngừng lại để tự tìm hiểu bản thân mình.

Dưới cơn lũ những cuộc trò chuyện bằng tin nhắn
hết phút này đến phút khác,

thư điện tử, sự thay đổi không ngừng nghỉ
của những kênh truyền thông

và những mật khẩu và những ứng dụng và những nhắc nhở và những dòng Tweets và tags

chúng ta quên mất ban đầu vì cái gì
những thứ lùng nhùng ấy được tạo ra:

vì bản thân chúng ta.

Hầu hết thời gian chúng ta bị chết đứng

bởi những cách chúng ta
phản chiếu bản thân mình vào thế giới.

Chúng ta chẳng còn thời gian để phản tư kỹ lưỡng

về bản ngã thật của mình nữa.

Chúng ta làm xáo trộn bản thân bằng những thứ này.

Và ta cảm thấy ta phải đi

đi xa, thật xa mai danh ẩn tích, bỏ lại mọi thứ.

Thế là ta đi thật xa

đến 1 đỉnh núi,

nghĩ rằng ẩn mình ở một nơi nào đó

chắc chắn sẽ có thời gian nghỉ ngơi mà ta cần

để sắp xếp lại những lộn xộn,
những thứ điên cuồng hằng ngày,

và tìm lại bản thân ta lần nữa.

Nhưng trên cái ngọn núi ấy

ta lấy lại được sự thanh thản cho tâm hồn từ đâu,

thực chất ra chúng ta có đạt được gì?

Đó thực ra chỉ là một cuộc chạy trốn thành công.

Nghĩ đến cái từ mà chúng ta dùng: 'rút lui'

Đây là cái từ quân đội dùng khi họ đã thua trận.

Nó có nghĩa là chúng ta phải biến khỏi đây thôi.

Đây có phải là cảm giác của chúng ta
về những áp lực trong thế giới của mình,

thấy rằng để có thể hiểu được mình,

ta phải bỏ chạy lên núi?

Và vấn đề của việc trốn khỏi cuộc sống thường nhật

đấy là một lúc nào đấy, ta phải trở về nhà.

Cho nên nếu bạn nghĩ kĩ về điều này thì thấy

chúng ta gần như là những khách du lịch

đi thăm chính mình ở một nơi xa xôi.

Và đến một lúc nào đấy chuyến du lịch ấy phải kết thúc.

Vậy thì câu hỏi của tôi cho bạn là,

Có thể tìm cách hiểu bản thân

mà không cần phải chạy trốn không?

Có thể định nghĩa lại mối quan hệ của chúng ta

với thế giới công nghệ hóa

để có một cảm thức mãnh liệt hơn

về sự tự nhận thức mà ta tìm kiếm không?

Ta có thể sống ở đây và lúc này,
trong cái mạng chằng chịt của mình

và vẫn nghe theo những lời dạy cổ xưa kia,

'Hãy tự biết mình' không?

Tôi xin khẳng định câu trả lời là có thể.

Và tôi ở đây hôm nay là để chia sẻ 1 cách mới:

chúng tôi đang xử lý công nghệ theo chiều hướng này

để quen hơn với bản ngã bên trong của chúng ta

theo cách chưa từng có --

nhân tính hóa công nghệ

và tiếp tục cuộc tìm kiếm từ thời xa xưa của chúng ta

để hiểu rõ hơn bản ngã của mình.

Đây là công nghệ máy tính được điều khiển bằng ý nghĩ.

Có thể bạn đã nhận ra

là tôi đang đeo một điện cực tí hon trên trán.

Đây thực ra là một thiết bị cảm biến sóng não

dùng để đọc hoạt động điện não của tôi

khi tôi nói bài phát biểu này.

Những sóng não này được phân tích
và chúng tôi xét chúng dưới dạng biểu đồ.

Tôi sẽ cho các bạn xem các biểu đồ ấy.

Những đường xanh dương kia là sóng não của tôi.

Đó là những tín hiệu trực tiếp ghi lại từ đầu của tôi,

phản ánh ngay lúc này.

Những thanh màu xanh lá và đỏ biểu thị
cùng một tín hiệu hiển thị theo tần số,

với những tần số thấp ở đây

và những tần số cao thì ở trên này.

Bạn đang nhìn vào não tôi ngay khi tôi đang nói đây.

Những đồ thị này rất hấp dẫn, chúng nhấp nhô,

nhưng từ góc nhìn của một người bình thường,

thì chúng thực ra không hữu dụng lắm.

Đó là lý do tại sao chúng tôi đã dành rất nhiều thời gian

để hiểu ý nghĩa của những thông tin này

để mọi người có thể dùng nó.

Ví dụ, nếu tôi có thể dùng những dữ liệu này

để xem ngay lúc này tôi thoải mái đến mức nào?

Hoặc nếu tôi có thể lấy những thông tin ấy

và biến chúng thành một hình ảnh có hệ thống
trên màn hình thì sao?

Cái hình nằm phía bên phải kia

đã chỉ ra những suy nghĩ trong đầu của tôi.

Tôi càng thư giãn,

thì càng có nhiều năng lượng đi qua nó.

Tôi cũng có thể muốn biết

mình tập trung đến mức nào,

nên tôi có thể đưa mức độ tập trung của mình
vào bảng mạch in nằm phía bên kia.

Và trí não tôi càng tập trung,

thì tấm bảng đấy sẽ càng tràn đầy năng lượng.

Bình thường thì tôi sẽ không có cách nào biết được

mức độ tập trung hoặc thư giãn của mình.

Như chúng ta biết, cảm nhận về cảm xúc nhất thời

là cực kỳ không đáng tin.

Chúng ta vẫn luôn bị sự căng thẳng ảnh hưởng
mà nhiều khi không hề nhận ra

cho đến khi ta nổi điên lên với người
không đáng bị đối xử như thế,

thì lúc đó, ta mới nhận ra đáng lẽ mình
nên để ý, kiểm soát bản thân

sớm hơn một tí.

Sự nhận biết mới mẻ này

mở ra những cơ hội to lớn

cho những ứng dụng giúp cải thiện cuộc sống
và bản thân chúng ta.

Chúng tôi đang cố gắng tạo ra
một công nghệ sử dụng sự thấu hiểu này

để làm công việc của ta năng suất hơn,
những kì nghỉ của ta thoải mái hơn

và những sự kết nối của ta trở nên
sâu đậm, hiệu quả hơn bao giờ hết.

Chút nữa tôi sẽ chia sẻ cho các bạn một vài viễn cảnh

nhưng trước hết tôi hãy xem lại quá trình
đã trải qua để có kết quả như hiện nay.

À, cứ tự nhiên kiểm tra đầu tôi bất cứ lúc nào nhé.

(Cười)

Nhóm của tôi tại InteraXon và tôi

gần một thập kỷ rồi, đã phát triển những ứng dụng
được điều khiển bằng ý nghĩ.

Trong thời kì phát triển đầu

chúng tôi đã được tiếp lửa bởi những thứ
chúng tôi có thể điều khiển bằng trí óc mình.

Chúng tôi có thể khiến đồ vật khởi động,
chiếu sáng và hoạt động

chỉ bằng cách suy nghĩ.

Chúng tôi đã vượt qua khoảng cách

giữa trí óc và máy móc.

Chúng tôi đã đưa vào hoạt động
một lượng lớn mẫu hàng và sản phẩm

mà có thể được điều khiển bằng trí óc,

như là đồ gia dụng

hoặc bộ đồ chơi xe hơi hoặc trò chơi điện tử

hoặc một cái ghế bay.

Chúng tôi đã chế tạo công nghệ và những ứng dụng

có sự tham gia của trí tưởng tượng con người,

và điều đó thật sự rất lý thú.

Sau đó chúng tôi được đề nghị làm một dự án thật lớn

cho Thế vận hội Olympics.

Chúng tôi được mời chế tạo một hệ thống quy mô lớn

tại Olympics mùa đông tại Vancouver vào năm 2010,

được dùng ở Vancouver,

nó có khả năng điều khiển ánh sáng ở Tháp C.N,

những tòa nhà Quốc hội của Canada và thác Niagara

từ khắp nơi trong nước

bằng cách sử dụng trí óc.

Trong vòng 17 ngày tại Thế vận hội, 7,000 du khách từ khắp nơi trên thế giới

đã từng người một thực sự được điều khiển ánh sáng

từ Tháp C.N., quốc hội và Niagara trực tiếp

bằng trí óc từ khắp đất nước,

cách đó 3,000 km.

Vì vậy, điều khiển đồ đạc bằng trí não

thực sự khá là khoái.

Chúng tôi luôn quan tâm đến độ tương tác nhiều tầng của sự tương tác giữa con người.

Và thế là chúng tôi bắt đầu đi sâu vào sáng tạo

những ứng dụng điều khiển bằng ý nghĩ

ở một khung sườn phức tạp hơn là chỉ có sự điều khiển.

Đó là sự phản hồi.

Chúng tôi đã nhận ra là chúng tôi có một hệ thống

cho phép công nghệ có một chút hiểu biết về mình.

Và nó có thể cùng tham gia vào mối quan hệ với bạn.

Chúng tôi đã tạo ra một phòng cảm ứng

trong đó ánh sáng, nhạc và rèm cửa
được tùy chỉnh theo trạng thái của bạn.

Chúng theo dõi những thay đổi nhỏ
trong hoạt động tâm thần của bạn.

Vậy nên khi bạn thả mình nghỉ ngơi
sau một ngày dài mệt mỏi,

trên ghế trường kỷ của văn phòng chúng tôi,

âm nhạc cũng sẽ thư giãn cùng bạn.

Khi bạn đọc, đèn bàn sẽ tỏa sáng hơn.

Khi bạn ngủ gật, hệ thống sẽ nhận ra,

và ánh sáng sẽ chìm dần theo giấc ngủ của bạn.

Thế rồi chúng tôi nhận ra, nếu công nghệ
có thể biết gì đó về bạn,

và dùng chúng để giúp bạn,

thì sẽ có thể có những ứng dụng giá trị hơn thế nhiều.

Những ứng dụng có thể giúp ta biết hơn về bản thân.

Chúng ta có thể biết về những mặt khác nhau của mình

mà hầu hết là vô hình

và thấy được những thứ trước đây bị chê giấu.

Hãy để tôi đưa ra một ví dụ cho điều tôi đang nói ở đây.

Đây là một ứng dụng

mà tôi đã tạo ra cho iPad.

Mục tiêu của cái trò chơi Zen Bound

là quấn một sợi thừng quanh một hình nhân gỗ.

Bạn dùng ứng dụng này với một bộ tai nghe.

Bộ tai nghe này liên kết không dây
với một iPad hoặc smartphone.

Trong bộ tai nghe ấy

có một loại vải cảm ứng trên trán và phía trên của tai.

Trong trò chơi Zen Bound nguyên bản,

Bạn chơi trò này bằng cách
di chuyển ngón tay trên tấm gỗ.

Trong game này chúng tôi đã tạo ra, tất nhiên

bạn kiểm soát tấm gỗ đó trên màn hình

bằng tâm trí mình

Khi bạn tậm trung vào tấm gỗ,

nó sẽ quay

Tập trung nhiều hơn thì sẽ quay nhanh hơn.

Điều này là sự thật

Không phải là trò lừa.

Điều thực sự thú vị với tôi lại là

ở cuối trò chơi bạn có được số liệu thống kê và phản hồi

bạn đã chơi như thế nào.

Bạn có những biểu đồ và đồ thị

cho thấy não bạn đã làm việc như thế nào.

Không chỉ là bạn đã sử dụng bao nhiêu đoạn thừng
hay điểm số cao nhất là bao nhiêu

mà là những với những gì đang xảy ra

bên trong tâm trí của bạn.

Và phản hồi giá trị này

chúng ta có thể sử dụng để hiểu những gì đang xảy ra

bên trong mỗi chúng ta.

Tôi thích gọi như thế này

"Hoạt động bên trong"

Bình thường chúng ta nghĩ về công nghệ

như là sự tương tác

Công nghệ này

là "Hoạt động bên trong"

Nó hiểu những gì bên trong bạn

và xây dựng một mối quan hệ hồi đáp

giữa bạn và quy trình của bạn

để bạn có thể sử dụng những thông tin này

để tiến lên phía trước.

Để bạn có thể sử dụng những thông tin này

để hiểu chính mình trong vòng tròn hồi đáp.

Tại InteraXon,

Công nghệ hoạt động bên trong

thực sự là một trong những
nhiệm vụ xác định của chúng tôi.

Đó là cách giúp chúng ta hiểu thế giới bên trong

và phản ánh nó ra bên ngoài

vào trong vòng chặt chẽ này.

Ví dụ, điều khiển máy tính bằng suy nghĩ

có thể dạy trẻ em bị rối loạn khiếm khuyết chú ý (ADD)

để cải thiện sự tập trung của chúng.

Bị mắc rối loạn khiếm khuyết chú ý,
trẻ không có nhiều sóng beta giúp cho sự tập trung

trong khi tỷ lệ sóng theta lại cao.

Do đó bạn có thể tạo ra một ứng dụng
có thể bù đắp lại sự tập trung của não.

Bạn có thể tưởng tượng trẻ chơi game
với các sóng não của chúng

và cải thiện các triệu chứng rối loạn tập trung
của chính mình khi mà chúng chơi game.

Điều này có thể hiệu quả như thuốc Ritalin.
(thuộc nhóm thuốc kích thích thần kinh)

Thậm chí có lẽ còn quan trọng hơn,

điều khiển máy tính bằng suy nghĩ có thể
giúp những trẻ bị rối loạn tập trung chú ý

hiểu hơn về những trạng thái tinh thần dao động của trẻ,

từ đó có thể hiểu hơn về chính mình

và nhu cầu học tập của mình.

Cách trẻ có thể sử dụng những nhận thức mới
để cải thiện bạn thân mình

sẽ gây nên nhiều hư tổn và làm lan rộng sự kỳ thị xã hội

mà những người được chẩn đoán khác nhau

đang phải đối mặt.

Chúng ta có thể nhìn sâu vào bên trong đầu mình

và tương tác với những gì bị cất giữ,

những gì từng bí ẩn và tách biệt khỏi chúng ta.

Công nghệ điện não đồ giúp ta hiểu mình
và dự đoán được cảm xúc của mình

và tìm ra giải pháp tốt nhất cho những nhu cầu ta có.

Hãy tưởng tượng việc thu thập các nhận thức cá nhân

giúp tính toán và phản ánh tuổi thọ.

Hãy tưởng tượng những gì bạn có thể đạt được

từ cách nhìn này.

Nó giống như là được gắn vào trong Google cá nhân.

Về đề tài Google,

ngày nay bạn có thể tìm kiếm và gắn thẻ vào hình ảnh

dựa trên những suy nghĩ và cảm nhận trong khi xem.

Bạn có thể tag hình ảnh những con vật nhỏ là Vui vẻ,

hoặc bất cứ một tag nào khác,

và sau đó bạn có thể tìm kiếm những dữ liệu này,

định hướng với cảm giác của bạn,

chứ không phải những từ khóa giúp nhắc đến chúng.

Hoặc bạn có thể tag ảnh trên Facebook

với những cảm xúc liên quan đến

ký ức về chúng

và rồi ngay sau đó xếp theo thứ tự ưu tiên

mà thu hút sự chú ý của bạn,

như thế này.

Công nghệ nhân bản

là lấy một cái đã có sẵn trong tự nhiên
liên quan kinh nghiệm công nghệ của con người

và xây dựng công nghệ liền mạch song song với nó.

Vì nó tương đương với hành vi của con người,

nó có thể cho phép chúng ta hiểu rõ hơn
những gì mình đang làm

và, quan trọng hơn là, tại sao,

tạo ra một bức tranh lớn

từ những chi tiết nhỏ quan trọng

lại cho ta biết chúng ta là ai.

Với công nghệ nhân bản

ta có thể theo dõi chất lượng của chu kỳ giấc ngủ.

Khi năng suất của chúng ta bắt đầu giảm,

chúng ta có thể trở lại dữ liệu này

và xem làm sao để tạo ra cân bằng hiệu quả hơn

giữa công việc và vui chơi.

Bạn có biết những gì gây ra sự mệt mỏi trong bạn không

hay những gì mang đến năng lượng tràn đầy cho bạn,

những yếu tố kích hoạt gây trầm cảm là gì,

hay những niềm vui nào sẽ mang bạn ra khỏi sự sợ hãi?

Hãy tưởng tượng nếu bạn có quyền truy cập vào dữ liệu

cho phép xếp thang điểm hạnh phúc tổng thể

mà mọi người mang đến cho bạn,

hay những hoạt động mang đến cho bạn niềm vui.

Bạn muốn dành nhiều thời gian cho những người ấy?
Bạn muốn ưu tiên gì?

Bạn muốn ly hôn?

Máy tính điều khiển bằng suy nghĩ cho phép bạn

xây dựng những hình ảnh đầy màu sắc
cho cuộc sống của mình.

Với điều này, chúng ta có thể biết một ít về
diễn tiến tâm trạng của mình

và tạo một câu chuyện về
hành vi của chúng ta theo thời gian.

Chúng ta có thể bắt đầu thấy các tường thuật cơ bản

thúc đẩy chúng ta tiến lên

và cho chúng ta biết những gì đang diễn ra.

Từ điều này,

Chúng ta biết được làm thế nào để
thay đổi cốt truyện, kết quả

và nhân vật

trong câu chuyện mỗi người.

Hai thiên niên kỷ trước,

những người Hy Lạp đã có những hiểu biết lớn.

Họ đã biết rằng, phần cơ bản rơi vào nơi

bạn bắt đầu sống theo câu phương ngôn của họ,

khi bạn bắt đầu tiếp xúc với chính mình.

Họ đã hiểu sức mạnh của câu chuyện về loài người

và giá trị mà chúng ta đặt trên con người

như sự thay đổi, tiến hóa, phát triển.

Nhưng họ cũng hiểu điều cơ bản hơn nữa đó là

những niềm vui trong khi khám phá,

niềm vui và thú vị mà chúng ta có được từ cuộc sống

và được là chính mình trong đó,

sự phong phú mà chúng ta có

từ sự nhìn nhận, cảm nhận và hiểu biết về cuộc sống.

Mẹ tôi là một nghệ sĩ,

khi còn nhỏ tôi thường thấy bà mang nhiều điều vào cuộc sống qua nét vẽ và cây cọ của mình.

Trước đó nó chỉ toàn là màu trắng và đầy tính hữu khả

Tiếp theo, nó đã tồn tại

qua ý tưởng và cách thể hiện nhiều màu sắc của bà.

Khi ngồi bên giá vẽ,

xem hết bức vẽ này đến bức khác của bà,

tôi đã học được rằng bạn có thể tạo ra được
cả thế giới riêng cho mình.

Tôi nhận ra thế giới bên trong mình

ý tưởng, cảm xúc và sự tưởng tượng của mình

sự thật, không bị ràng buộc bởi bộ não và cơ thể.

Nếu có thể nghĩ và khám phá nó,

Bạn có thể mang nó vào trong cuộc sống.

Đối với tôi, máy tính được điều khiển bởi suy nghĩ

đơn giản và mạnh mẽ như một cây cọ vẽ

một công cụ để mở khóa và làm sinh động

thế giới ẩn bên trong chúng ta.

Tôi mong đến một ngày

tôi có thể ngồi bên cạnh bạn, cạnh giá vẽ,

xem thế giới mà chúng ta tạo ra

với những hộp công cụ mới

và nhìn xem những khám phá chúng ta có thể thực hiện

về chính bản thân mình

Cảm ơn rất nhiều.

(Vỗ tay)