Return to Video

پێویستیی پەنابەرەکان چییە بۆئەوەی ژیانێکئ نوێ دەست پێبکەن

  • 0:01 - 0:02
    نزیکەی دوو ساڵ لەمەوبەر،
  • 0:02 - 0:05
    پەیوەندیەکم پێوەکرا کەوا ژیانمی گۆڕی.
  • 0:06 - 0:09
    "سڵاو، ئەوە ئامۆزایەکەتە حەسەن."
  • 0:09 - 0:11
    حەپەسام.
  • 0:11 - 0:14
    دەزانن، زیاتر لە سی دانە
    ئامۆزام هەیە.
  • 0:14 - 0:16
    بەڵام کەسێکم بەناوی حەسەن
    نەدەناسی.
  • 0:18 - 0:20
    لە ڕاستیەکەی دەرکەوەت
    کەوا حەسەن ئامۆزای دایکمە
  • 0:20 - 0:23
    وەک پەنابەرێک گەیشبووە
    مۆنتریال.
  • 0:23 - 0:25
    و لە چەند مانگی داهاتوو،
  • 0:25 - 0:28
    سێ خزمیترم گەیشتبوونە کەنەدا
    و داوای پەنابەریان کردبوو
  • 0:28 - 0:31
    کە تەنها جەنتای پشتاین و
    جلو بەرگیان پێ بوو.
  • 0:31 - 0:34
    و لەم دوو ساڵەدا
    لەو کاتەوەی پەیوەندیەکەم پێوەکرایە.
  • 0:34 - 0:36
    ژیانم بەتەواوەتی گۆڕاوە.
  • 0:36 - 0:37
    خوێندنی ئەکادیمم جێهێشت.
  • 0:37 - 0:42
    و ئێستا پێشرەو تیمێکی هەمەجۆری،
    تەکنەلۆجیستەکان، توێژەرەکان و وپەنابەرەکان دەکەم
  • 0:42 - 0:46
    کەوا پێداویستی و هاوکاری
    بۆ پەنابەرە نوێیەکان گەشە پێدەدەین.
  • 0:46 - 0:50
    دەمانەوێت هاوکاری پەنابەرەکان بکەین
    بە زمان بێت، کڵتور بێت یان بەربەستەکانیتر بێت
  • 0:50 - 0:54
    کە هەستی لەدەستدانی
    کۆنترۆلیان لا دروست دەکات.
  • 0:54 - 0:57
    و پێمان وایە کەوا ئەی ئای دەتوانێت
    هاوکار بێت و مافەکانیان دابین بکات
  • 0:57 - 1:00
    زۆر کەس سەریان لێدەشێوێت
    کاتێک پێویستان بە هاوکاریە.
  • 1:01 - 1:03
    ئەزموونی پەنابەری خۆم
    ئەزموونێکی نموونەیی نییە.
  • 1:04 - 1:06
    UNHCR بەگوێرەی،
  • 1:06 - 1:09
    هەموو خولەکێک، ٢٠کەس
    لەشوێنێکی نوێ نیشتەجێدەبن
  • 1:09 - 1:12
    بەهۆکاری گۆڕانی کەشوهەوابێت،
    قەیرانی دارای
  • 1:12 - 1:14
    و کێشەی کۆمەڵایەتی یان ناکۆکی سیاسی.
  • 1:14 - 1:17
    و لەکاتێک دا کاری خۆبەخشی دەکەن
    YMCA لە پەناگە نەوخۆیەکانی
  • 1:17 - 1:20
    کەوا ئامۆزا حەسەن و
    خزمەکانی دیکەم بۆ ئەوێ نێردراون
  • 1:20 - 1:23
    فێربوون چۆن لە قورسی
  • 1:23 - 1:27
    ئەرک و ماندووبوونی
    دووبارە نێشتەجێبوون تێبگەن.
  • 1:27 - 1:30
    کاتێک سەرەتا دەگەیت،
    پێویستە پارێزەریک بدۆزیتەوە
  • 1:30 - 1:33
    و لەماوەی دوو هەفتە
    دۆکێۆمێنتە یاسایەکان ئامادە بکەیت.
  • 1:33 - 1:37
    هەروەها پێویستان وادەیەک بۆ تاقیکردنەوەی
    پزیشکیە لەگەڵ پزیشکێکی ڕێگاپێدراو دابنێت،
  • 1:37 - 1:40
    بۆ ئەوەی بتوانیت داوای
    مۆڵەتی ئیش کردن بکەیت.
  • 1:40 - 1:42
    و پێویستە بە دوای
    شوێنیکی نیشتەجێبوون بگەڕێت.
  • 1:42 - 1:45
    پێش ئەوەی هیچ جۆریک یارمەتی
    کۆمەڵایەتی وەربگریت.
  • 1:47 - 1:49
    هەزارەها کەس لەوڵاتە ئەمریکا
    ڕادەکەن
  • 1:49 - 1:51
    لەم ساڵانەی دوایدا بەدوای بەهەشتێک
    دەگەڕاین لە کەنەدا.
  • 1:51 - 1:53
    زوو تێگەیشتین کە چی ڕوودەدات
  • 1:53 - 1:57
    کاتێک کە سەرچاوە داراییەکان
    کەمترە لە پێداویستی خەڵک.
  • 1:57 - 1:59
    بەخێرای خزمەتگوزاریە
    کۆمەڵایەتیەکان فراوان نابێیت،
  • 2:00 - 2:03
    و تەنانەت ئەگەر خەڵک باشترین هەوڵێش بدات
  • 2:03 - 2:05
    بۆ هاوکاری کردنی پەنابەری زیاتر
    بە سەرچاوە سنوردارەکان،
  • 2:05 - 2:08
    هاتووە نوێیەکان کاتێک زۆر
    بەسەردەبن لە چاوەروانی لە کەمپەکان،
  • 2:08 - 2:10
    نازانن بۆ کۆێ دەگوازێنەوە.
  • 2:10 - 2:12
    لە مۆننتریال، بۆ نموونە،
  • 2:12 - 2:16
    لەگەل ئەوەشدا ملیۆنەها دۆلار خەرج دەکرێت
    بۆ پاڵپشتی ڕاگواستنیان،
  • 2:16 - 2:18
    نزیکەی سەتا پەنجایی هاتووە نوێیەکان
    هێشتا نازانن
  • 2:18 - 2:21
    کەوا سەرچاوەکان بەخۆڕای
    بەردەستە بۆ هاوکاریکردنیان
  • 2:21 - 2:23
    لە هەموو شتێک
    لەپڕکردنەوەی مافی پەنابەری
  • 2:23 - 2:24
    لە دۆزینەوەی کار.
  • 2:25 - 2:28
    گرفتەکە ئەوە نییە کەوا
    زانیاریەکان بەردەست نییە.
  • 2:29 - 2:33
    بە پێچەوانەوە، پەنابەران
    زۆرترین زانیاریان پێدەبەخشرێت
  • 2:33 - 2:36
    کە تێگەیشتن لەم هەموو زانیاریە ئەستەم دەبێت.
  • 2:37 - 2:41
    زانیاری زیادە مەدەیە"
    تەنها پێمبڵی چی بکەم"،
  • 2:41 - 2:44
    چەند جارێک گۆێبیستی
    ئەم قسەیە بوو بووین.
  • 2:44 - 2:46
    و چۆن بەسەرشێتانە بەرپەرچی
    گرفت دەتاتەوە و دەتوانیت
  • 2:46 - 2:48
    پەیوەندیەکانیان بەدەست بهێنیت
  • 2:48 - 2:50
    کاتێک سەرەتا دەگەیتە وڵاتێکی نوێ.
  • 2:51 - 2:54
    دۆزەخە، کاتێک گەیشتمە مۆنتریال
    لەگەل هەمان ئەو گرفتانە دەجەنگام
  • 2:54 - 2:56
    و بڕوانامەی دکتۆراشم هەبوو.
  • 2:56 - 2:58
    (پێکەنیین)
  • 2:58 - 3:01
    وەک ئەندامێکی دیکە لە تیمەکەمان هەروەها
    خۆشی پەنابەربوو، دەڵێت:
  • 3:02 - 3:05
    "لەکەنەدا، سیم کارت گرنکترە لەخۆراک،
  • 3:05 - 3:07
    چونکە لە برسا نەدەمردین".
  • 3:08 - 3:11
    بەڵام دەست کەوتنی ئەنتەرنێت
    دەست کەوتنی سامان و زانیاریی
  • 3:11 - 3:15
    دەتوانیت جیاوازی لەنیوان
    ژیان و مردندا بکەیت
  • 3:15 - 3:17
    با دووبارە بیڵێمەوە:
  • 3:17 - 3:20
    دەست کەوتنی ئەنتەرنیت
    دەست کەوتنی سامان و زانیاری
  • 3:20 - 3:24
    دەتوانیت جیاوازی لەنیوان
    ژیان و مردندا بکەیت
  • 3:25 - 3:27
    بۆئەوەی ئەم کێشەیە
    دەست نیشان بکەین،
  • 3:27 - 3:29
    ئتارمان دامەزراند،
  • 3:29 - 3:32
    یەکەمین پرۆگرامی ئەی ئایي
    ڕاستەقینەی بەهێز
  • 3:32 - 3:34
    کەوا لەهەفتەی یەکەمتان هەنگاو بەهەنگاو
    ڕێنماییتان دەکات
  • 3:34 - 3:36
    کاتێک دەگەنە وڵاتە نوێەکەت.
  • 3:36 - 3:38
    تەنها بە ئتار بڵین پێویستان بە چییە،
  • 3:39 - 3:41
    پاشان ئتار هەندێک پرسیاری
    بنەرەتیتان لێدەکات
  • 3:41 - 3:43
    بۆ ئەوەی لە مەرجە ناوازەکانتان تێبگات
  • 3:43 - 3:46
    و دیاریکردنی لێوەشاوەیت بۆ سەرچاوەکان.
  • 3:46 - 3:49
    بۆ نموونە، ئایا بۆ ئەو شەو شوێنێکت
    هەیە بۆ مانەوە؟
  • 3:50 - 3:52
    ئەگەر نا، دەتەویت لە پەناگەی
    ژنەکان بمێنیتەوە؟
  • 3:53 - 3:55
    منداڵتان هەیە؟
  • 3:55 - 3:59
    پاشان ئتار،
    هەنگاو بەهەنگاو لیستێک دروست دەکات
  • 3:59 - 4:01
    کەوا هەمووشتێکت پێ دەڵیت
    کەوا پێویست دەکات بزانیت
  • 4:01 - 4:04
    لە کوێوە بەڕێ بکەویت،
    چ ڕێگەیەک بگریت
  • 4:04 - 4:05
    چی لەگەڵ خۆت ببەیت
  • 4:05 - 4:06
    و چاوەڕی چی بکەیت.
  • 4:07 - 4:09
    لە هەرکاتێک دەتوانیت پرسیار بکەیت،
  • 4:09 - 4:11
    وئەگەر ئتار وڵامی نەدایەوە،
  • 4:11 - 4:14
    پەیوەندی بەکەسێکی ڕاستەقینەوە
    دەکەیت.
  • 4:15 - 4:16
    بەلام سەر سوڕهێنەرترین کارمان
  • 4:17 - 4:20
    ئێمە یارمەتی ڕێکخراوە
    مرۆڤدۆستەکان دەدەین بە
  • 4:20 - 4:24
    کۆکردنەوە و شیکاریکردنی داتا
    ی پێداویستیە گۆڕاوەکان
  • 4:24 - 4:26
    پێداویستیەکانی پەنابەرە نوێەکان
  • 4:26 - 4:27
    لە کاتە ڕاستەقینەكەیدا.
  • 4:28 - 4:29
    ئەمە بازدانێکی گەورەیە.
  • 4:30 - 4:32
    لەگەڵ UNHCR پڕۆژەیەکی هاوبەشمان
  • 4:32 - 4:34
    بۆ پەرە پێدانی ئەم تەکنەلۆجیایە
    و بەردەەستخستنی لە کەنەدا
  • 4:34 - 4:38
    کارەکەمان بە زمانی عەرەبی،
    ئینگلیزی، فەرەنسی
  • 4:38 - 4:41
    کاریۆلی و ئیسپانی بەردەست کرد.
  • 4:42 - 4:45
    کاتێک قسەدەکەین دەربارەی
    گرفتەکانی پەنابەران،
  • 4:45 - 4:47
    زۆربەی جار سەر ئامارە ڕەسمیەکان
  • 4:47 - 4:51
    کە ٦٥.٨ملیۆن کەس بەزۆر
    لە جیهان نیشتەجێکراون بایەخ دەدەین.
  • 4:52 - 4:54
    بەلام ڕاستیەکەی لەوە زیاترە.
  • 4:55 - 5:00
    لە ٢٠٥٠، ١٤٠ ملیۆن کەسی دیکەش زیات دەبیت
  • 5:00 - 5:04
    دەکەونە ژێر مەترسی نیشتەجێبوونەوە
    بەهۆکاری بیسبونی ژینگە.
  • 5:04 - 5:09
    و ئەمڕۆ-- ئەوە ئەمڕۆییە--
    نزیکەی یەک ملیۆن خەڵک
  • 5:09 - 5:12
    پێش ئیستا لە پەناگە و کەمپە
    نایاسایەکەن دەژین.
  • 5:13 - 5:15
    نیشتەجێکردن و تێکەڵبوون
  • 5:15 - 5:18
    یەکێکە لە گەورەترین
    بەرەنگاریەکانی ئەمڕۆ.
  • 5:19 - 5:23
    و هیوادەخوازین کەوا ئتار بتوانێت
    هەموو هاتووەکی نوی مافی پەنابەری بداتێ.
  • 5:24 - 5:28
    هیوا دەخوازین کەوا ئتار بتوانێت
    ئەرکەکانی دەسەڵات بەرجەستەبکات
  • 5:29 - 5:31
    و کەمکردنەوەی پەستان
    لە تۆری سەلامەتی کۆمەڵایەتی
  • 5:31 - 5:34
    کەوا پێش ئێستا سنورێکی فراون
    لەولای ئەندێشیەوەیە.
  • 5:35 - 5:38
    بەڵام چی گرینکترینە بۆ ئێمە
  • 5:38 - 5:42
    کەوا کارەکانمان یارمەتیدەداین مافەکانمان و
    چارەنووسمان وەرگرینەوە
  • 5:42 - 5:45
    کەوا پەنابەرەکان بەدرێژای مانەوەیان لە
    پەناگەکان لەدەستیاندا بوو.
  • 5:45 - 5:50
    بە بەخشینی ئەو سەرچاوانەی کەوا ئەوان
    پێویستیانە بۆ ئەوەی یارمەتی خۆیانی پێبدەن.
  • 5:50 - 5:51
    سوپاس.
  • 5:51 - 5:54
    (چەپڵەڕێزان)
Title:
پێویستیی پەنابەرەکان چییە بۆئەوەی ژیانێکئ نوێ دەست پێبکەن
Speaker:
محەمەد ئیدریس
Description:

هەموو خولەکێک لە شوێنیکی نوێ ٢٠ کەس نیشتەجێدەکرێت بەهۆکاری گۆڕانی کەش وهەوا، قەیرانی ئابووری و ناکۆکی سیاسی، بەگوێرەی UNHCR .
چۆن یارمەتیان بدەین تا بەسەر کێشە و بەربەستەکانی سەر رێیان بۆ دەست پیکردنی ژیانیکی نوێ زاڵ بن؟ نیشتەجێبوو هاوڕێی TEDمحەمەد ئیدریس ڕابەری تیمێکی تکنۆڵۆجی دەکات، تێوژەرەوەکان و پەنابەرەکان بۆ گەشەپیکردنی ئتار. سەرەتا ئەی ئای لاینگری ڕاستەقینە بەهێز کەوا رێبەری خەلک نیشتەجیبوو دەکات لە ڕێگەی پەناگەوە، یارمەتیاندەدات بۆ ئەوەی مافەکانیان و چارەنووسیان وەرگرنەوە. بەدەست هێنانی ئەنتەرنێت دەست کەوتنی سامان و زانیارییە دەتوانێت جیاوازی لەنێوان ژیان مردن بکات. " ئیدریس وا دەڵێت.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:07

Kurdish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.