ကျွန်ုပ်တို့ ဘယ်သူတွေလဲ (ဘယ်မှာ ရှိနေခြင်းကို သာမက) ပြနေကြတဲ့ မြေပုံများ
-
0:01 - 0:04ခင်ဗျားတို့အနေနဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို
ပုံစံသစ်ဖြင့် မြင်တွေ့စေချင်တယ်။ -
0:06 - 0:08Ben Hennig ဆိုသူကနေပြီး
ကျွန်တော်တို့ အားလုံး -
0:08 - 0:11အရင်တုန်းက ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ဂြိုဟ်ကို
ဘယ်တုန်းကမှ -
0:11 - 0:12မမြင်ခဲ့ဘူးကြတဲ့ ပုံစံမျိုးဖြင့်
-
0:13 - 0:18ဆွဲထားတဲ့ မြေပုံ တချို့ကို
ခင်ဗျားတို့ကို ဒီနေ့ ပြချင်တယ်။ -
0:18 - 0:22ဒီမှာ ပြထားတဲ့ မြေပုံကို
ခင်ဗျားတို့ အားလုံး သိကြမှာပါ။ -
0:22 - 0:27ကျွန်တော်ဟာ အသက် အတော်ကလေး
ကြီးလို့ ဒီပုံ ပေါ်မလာခင် မွေးခဲ့တာပါ။ -
0:27 - 0:29ကျွန်တော် ပထမဦးဆုံး ပြောလာတဲ့
စကားလုံးတွေက -
0:29 - 0:32"moona, moona" ဖြစ်ခဲ့တာ၊
ကျွန်တော့မိခင်က တီဗီ မျက်နှာပြင်မှာ -
0:32 - 0:35ကလေး တစ်ယောက် မြင်သင့်တဲ့
ရုပ်ပုံက အဲဒီလို -
0:35 - 0:38ဖြစ်သင့်တယ်လို့ စိတ်ကူးခဲ့ပုံရလို့
ဖြစ်ချင် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ -
0:40 - 0:41တကယ်တော့၊ ကျွန်ုပ်တို့ အားလုံးက
-
0:41 - 0:45ကျွန်ုပ်တို့ ဂြိုဟ်ကြီး လုံးဝိုင်းနေတာကို
သိလာတာ ရာစုနှစ် အနည်းငယ်ဘဲ ရှိခဲ့တယ်။ -
0:46 - 0:49ဒီလို ပုံတွေကို ကျွန်ုပ်တို့
၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်များမှာ စမြင်ရတော့၊ -
0:49 - 0:53ကမ္ဘာကြီးဟာ မယုံကြည်နိုင်ဖွယ်
နှုန်းဖြင့် ပြောင်းလဲလာနေခဲ့တယ်။ -
0:54 - 0:58ကျွန်တော် ကိုယ်တိုင် လေ့လာတဲ့
လူသားဆိုင်ရာ ပထဝီ ဘာသာထဲတွင် -
0:59 - 1:01Waldo Tobler ဆိုသူ မြေပုံရေးဆွဲသူက
-
1:01 - 1:04ဂြိုဟ်ကြီးရဲ့ မြေပုံ အသစ်များကို
ရေးဆွဲလာခဲ့ရာ -
1:04 - 1:05အခုတော့ အတော်ကလေး ပျံ့နှံ့လာရာ
-
1:05 - 1:07တစ်ခုကို ခင်ဗျားတို့ကို ပြပေးပါ့မယ်။
-
1:08 - 1:11အဲဒါဟာ ကျွန်ုပ်တို့
ကမ္ဘာကြီးရဲ့ မြေပုံပါပဲ၊ -
1:12 - 1:14ဒါပေမဲ့ အဲဒါဟာ ခင်ဗျားတို့အတွက်
နည်းနည်းလေး -
1:14 - 1:16ထူးဆန်းသလို ရှိပါမယ်။
-
1:16 - 1:20မြေပုံကို ဆွဲထားပုံက လူဦးရေ ပိုများတဲ့
-
1:20 - 1:25နေရာတွေကို ဆွဲဆန့်ချဲ့ထွင်ပေးလျက်၊
ဆာဟာရ နဲ့ ဟိမဝန္တာလို -
1:25 - 1:28လူဦးရေ နည်းတဲ့ ဒေသတွေကို
ချုံ့ပစ် သေးသွားစေအောင် -
1:28 - 1:30ပြုပြင် ရေးဆွဲပေးထားလို့ ဒီလိုပုံကို
မြင်နေရတာပါ။ -
1:31 - 1:34ဂြိုဟ်ကြီးပေါ် နေထိုင်နေတဲ့ လူတိုင်းကို
တူညီတဲ့ နေရာကို ပေးပြီး ဆွဲထားတယ်။ -
1:35 - 1:38မြို့ကြီးတွေကို ကျတော့ တောက်ပ
နေအောင် ဖေါ်ပြပေထားတယ်။ -
1:39 - 1:42ဒီလိုင်းတွေက ရေအောက်ရှိ ဝိုင်ယာကြိုးများ
နဲ့ ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတွေပါ။ -
1:42 - 1:46ပြီးတော့ အဲဒီမှာ တရုတ်နိုင်ငံထဲက
ဆိပ်ကိမ်း Dalian မှနေပြီး -
1:46 - 1:48စင်ကာပူမှ တစ်ဆင့်၊ ဆူးအက်
တူးမြောင်း -
1:48 - 1:49မှတစ်ဆင့် မြေထဲပင်လယ် ဒေသမှတစ်ဆင့်
-
1:49 - 1:52Rotterdam မြို့ အရောက်
ဆွဲထားတဲ့ လိုင်းရှိပါတယ်။ -
1:52 - 1:53လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်နှစ်မျှသာ ရှိတဲ့
-
1:53 - 1:57ကာလတုန်းက ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး
သင်္ဘောရဲ့ လမ်းကြောင်းကို ပြနေတာပါ။ -
1:57 - 2:03အဲဒီ သင်္ဘောမှာ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့တဲ့
ကုန်စည်တွေပါခဲ့တဲ့ ကွန်တင်နားတွေ -
2:03 - 2:05ပြန်ချပေးလိုက်တာကို ကုန်တင်ကားများဖြင့်
-
2:05 - 2:09ပို့ဆောင်ပေးခဲ့မယ်ဆိုရင်၊ အဲဒီကားတန်းဟာ
ကီလိုမီတာ ၁၀၀ ရှည်လျားခဲ့မှာပါ။ -
2:11 - 2:13ကျွန်ုပ်တို့ ကမ္ဘာကြီး ဒီနေ့တွင်
ချိတ်ဆက်နေပုံက အဲဒီလိုပါ။ -
2:13 - 2:19သင်္ဘော တစ်စီးတည်းဖြင့်၊ ကုန်သွယ်ရေး
လမ်းကြောင်း တစ်ခုတည်းဖြင့် -
2:19 - 2:22ငါးပတ်ကာလအတွင်းမှာ
ကျွန်တော်တို့ ပို့ပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ -
2:22 - 2:23ပမာဏ ဖြစ်ပါတယ်။
-
2:26 - 2:29ကျွန်ုပ်တို့ အားလုံး မြို့ကြီးတွေမှာ
နေထိုင်လာခဲ့ကြတာ -
2:29 - 2:32ကြာပြီဖြစ်ပေမဲ့၊ အားလုံး
မြို့တွေမှာ မနေထိုင်ကြပါ။ -
2:32 - 2:35ဒါက ကမ္ဘာ့ ပထမဦးဆုံး မြို့တစ်မြို့ဖြစ်တဲ့
Çatalhöyük ပါ။ -
2:35 - 2:38လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၉၀၀၀ တုန်းက၊
-
2:39 - 2:45လူတွေဟာ သူတို့အိမ်ကို ရောက်ဖို့ တခြား
အိမ်တွေရဲ့ အမိုးပေါ်မှ လျှောက်ခဲ့ရတယ်။ -
2:46 - 2:49အဲဒီမြို့ရဲ့ မြေပုံကို ခင်ဗျားတို့
ဂရုတစိုက် လေ့လာကြည့်မယ်ဆိုရင်၊ -
2:49 - 2:51လမ်းရယ်လို့ တွေ့ရမှာ မဟုတ်ပါဘူး။
-
2:52 - 2:55ကျွန်တော်တို့ နောက်ပိုင်းကျမှ လမ်းတွေ
တီထွင်ခဲ့ကြလို့ပါ။ -
2:56 - 2:58ကမ္ဘာကြီးဟာ ပြောင်းလဲလာနေတယ်။
-
2:58 - 3:00စမ်းသပ်မှုများ နဲ့ အမှားများကို
ဖြတ်ကျော်ခဲ့ရတယ်။ -
3:01 - 3:04ပိုကောင်းမွန်စွာ နေထိုင်ရေး
နည်းလမ်းတွေကို ကျွန်တော်တို့ဟာ -
3:04 - 3:06တဖြည်းဖြည်းချင်း ရှာကြံခဲ့ရတယ်။
-
3:07 - 3:12မကြာမီနှစ်များထဲမှာ ကမ္ဘာကြီးဟာ
မယုံနိုင်ဖွယ် ပြောင်းလာခဲ့တယ်။ -
3:14 - 3:18လူသားမျိုးဆက်ရဲ့ နောက်ဆုံး ခြောက်၊
ခုနစ် ဒါမှမဟုတ် အဌမမြောက် လက်ထဲမှာမှ -
3:18 - 3:21ကျွန်တော်တို့ဟာ မျိုးစိတ် တစ်ခု
ဖြစ်တာ နားလည် သိရှိလာခဲ့ကြတာပါ။ -
3:22 - 3:24ဒီလို မြေပုံမျိုးကို ရေးဆွဲလာနိုင်တာဟာ
-
3:25 - 3:28ဆယ်စုနှစ် အနည်းငယ်မျှသာ ရှိပါသေးတယ်။
-
3:30 - 3:34ဒီမြေပုံထဲမှာ အခြေခံအချက်က
ကမ္ဘာ့လူဦးရေဘဲ ဖြစ်တာမှန်ပေမဲ့၊ -
3:36 - 3:41အဲဒီမှာ ကျွန်ုပ်တို့ အာဖရိက တိုက်မှနေပြီး
ပျံ့နှံ့ရွေ့ရှားခဲ့ကြပုံကို ပြနေတဲ့ -
3:41 - 3:45မြားတွေ ရှိနေကာ ကျွန်ုပ်တို့ ဘယ်ဒေသကို
ဘယ် အချိန်ကာလမှာ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်းကို -
3:45 - 3:47ပြသပေးထားပါတယ်။
-
3:48 - 3:52မကြာခဏဆိုသလို တချို့သောသူတို့က
ရက်စွဲ တစ်ခုခု မှားနေကြောင်း -
3:52 - 3:57ရှာတွေ့လာလို့ ကျွန်တော်ဟာ ဒီမြေပုံကို
ပြန်ပြန်ပြီး ရေးဆွဲပေးနေရပါတယ်။ -
3:57 - 4:01ကျွန်တော်တို့ဟာ ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်တိုင်
အကြောင်းကို သိလာရတာ မြန်လွန်းလှပါတယ်။ -
4:03 - 4:05ကျွန်တော်တို့ ပြောင်းလဲနေတယ်။
-
4:07 - 4:09အပြောင်းအလဲ တော်တော်များက
တဖြည်းဖြည်းချင်းပါ။ -
4:09 - 4:10တစ်စစဖြင့် ဖြစ်ပွားနေတာပါ။
-
4:10 - 4:13ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အသက်တွေ တိုတောင်းကျတော့
-
4:13 - 4:15အဲဒီလို ပြောင်းလဲတာကို သတိမမူမိကြပါ။
-
4:15 - 4:18အများစုက ၇၀၊ ၈၀ နေကြကာ
၉၀ ကျော်ရင် ကံကောင်းလှပြီ။ -
4:19 - 4:21ဒီဂရပ်ပုံက ခင်ဗျားတို့ကို
-
4:21 - 4:23ကမ္ဘာကြီးရဲ့ လူဦးရေ နှစ်စဉ်
ပြောင်းလဲမှုနှုန်းကို ပြနေတယ်။ -
4:24 - 4:28အဲဒီနှုန်းဟာ ၁၈၅၀ တဝိုက်တွင်
သိပ်ကို နှေးနေခဲ့တယ်၊ -
4:28 - 4:31အဲဒီနောက်မှာ လူဦးရေ တိုးတက်မှုနှုန်းဟာ
-
4:31 - 4:32စကြီးထွားလာခဲ့ရာ
-
4:33 - 4:35ကျွန်တော် မွေးခဲ့တဲ့ ကာလ ဝန်းကျင်မှာဆိုရင်
-
4:35 - 4:40ကျွန်တော်တို့ လပေါ်မှနေပြီး ကမ္ဘာကြီးကို
မြင်ရတဲ့ ဒီလို ပုံတွေကို စမြင်ခဲ့ရစဉ်၊ -
4:41 - 4:44ကမ္ဘာ့လူဦးရေဟာ တစ်နှစ်ကို
နှစ်ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ကြီးထွားလာနေခဲ့တယ်။ -
4:45 - 4:49တကယ်လို့များ အဲဒီ တစ်နှစ်ကို
နှစ်ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ရာစုနှင့် -
4:51 - 4:53အနည်းငယ် ကြာအောင်
ဆက်ကြီးထွားလာခဲ့မယ်ဆိုရင်၊ -
4:55 - 4:57ဂြိုဟ်ကြီး တစ်ခုလုံးမှာ လူတွေနဲ့
ဘယ်လောက်အထိကို -
4:57 - 5:00ပြည့်ကျပ်လာမလဲ ဆိုတော့ လူတွေရဲ့
ခန္ဓာကိုယ်တွေဟာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး -
5:00 - 5:02ထိစပ်လျက် ရှိနေကြမှာပါ။
-
5:03 - 5:05လူတွေဟာ ကြောက်လန့်လာကြရတယ်။
-
5:05 - 5:07လူဦးရေ ကြီးထွားလာနေပုံကို၊ ပြီးတော့
-
5:07 - 5:10၁၉၆၈ ခုနှစ်တုန်းက "လူဦးရေဗုံးကြီး"လို့
ခေါ်ခဲ့တာကို ကြောက်လန့်လာရတယ်။ -
5:10 - 5:12ဒါပေမဲ့၊ နောက်ပိုင်းတွင်၊ ဂရပ်ပုံရဲ့
-
5:13 - 5:16အဆုံးပိုင်းတွင် မြင်ရသလို ကြီးထွားမှုဟာ
ကျဆင်းလာခဲ့တယ်။ -
5:17 - 5:18လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်တွေ၊
-
5:18 - 5:22၇၀ ပြည့်လွန်၊ ၈၀ ပြည့်လွန်၊
၉၀ ပြည့်လွန် နှင့် သုညလွန် နှစ်များ၊ -
5:22 - 5:24ပြီးတော့ လက်ရှိ ဆယ်စုနှစ်ဆိုရင် လူဦးရေ
-
5:24 - 5:26ကြီးထွားမှုနှုန်း နှေးလာတယ်။
-
5:26 - 5:27ဂြိုဟ်ကြီး တည်ငြိမ်လာနေပါပြီ။
-
5:28 - 5:31ကျွန်တော်တို့ဟာ ဒီရာစု အကုန်ပိုင်းမှာ
ဘီလီယံ ၁၀ ဒါမှမဟုတ် ၁၁ -
5:31 - 5:32ရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းရတယ်။
-
5:32 - 5:36အဲဒီလို ပြောင်းလဲနေချိန်မှာ
ဗလောင်ဆူမှုလည်း ရှိတတ်တယ်။ -
5:36 - 5:38ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးကို အားလုံး သိကြတယ်။
-
5:38 - 5:42၁၉၁၈ ခုနှစ်မှာ တုပ်ကွေး မဟာကပ်ဘေးကြီး
ကျခဲ့တာကို ကျွန်တော် မြင်ခဲ့ကြရတယ်။ -
5:42 - 5:44တရုတ်နိုင်ငံ ငတ်မွတ်ခြင်းဘေးကြုံခဲ့တယ်။
-
5:44 - 5:47အဲဒါတွေကို ကျွန်တော်တို့ဟာ
အာရုံစိုက်ကြတယ်။ -
5:47 - 5:51သတင်းတွေထဲက ကြောက်စရာ ဖြစ်ရပ်တွေကို
ကျွန်တော်တို့ အာရုံစိုက်ကြတယ်။ -
5:51 - 5:54ကျွန်တော်တို့ဟာ တဖြည်းဖြည်းချင်း
ပြောင်းလဲတာကို ကောင်းတဲ့ ပုံပြင်တွေကို -
5:54 - 5:56အာရုံ မစိုက်လိုကြပါ။
-
5:57 - 5:59ကျွန်တော်တို့ လူတွေအတွက် စိုးရိမ်တယ်။
-
5:59 - 6:01အားလုံး လူတွေ ဘယ်လောက် ရှိလဲ
ဆိုတာ စိုးရိမ်တယ်။ -
6:01 - 6:05လူတွေဆီက အဝေးကို ထွက်ပြေးရေးကို
ကျွန်တော်တို့ စိုးရိမ်တယ်။ -
6:05 - 6:09ဒီမြေပုံထဲကျတော့ လူတွေ
တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ဘယ်လောက် ဝေးတဲ့ -
6:10 - 6:14နေရာမှာ ရှိနေကြပုံကို ပုံကြီးချဲ့
ပြထားတဲ့ မြေပုံပါ။ -
6:14 - 6:18ဒီတော့ ခင်ဗျားတို့အနေနဲ့ လူတိုင်းနဲ့
ဝေးတဲ့ နေရာကို သွားနေချင်ရင် -
6:18 - 6:21အကောင်းဆုံး နေရာတွေက ဒါတွေပါ။
-
6:21 - 6:24နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း၊ အဲဒီလို နေရာတွေဟာ
ပိုပိုကြီးလာနေကြတယ်၊ -
6:24 - 6:27နှစ်စဉ်လိုလို ကျွန်တော်တို့ဟာ လယ်မြေတွေကို
စွန့်ထွက်လာနေကြလို့ပါ။ -
6:27 - 6:29မြို့ကြီးတွေဆီ ရွှေ့ပြောင်းနေကြလို့ပါ။
-
6:29 - 6:30ကျွန်တော်တို့ဟာ နေထိုင်မှု သိပ်သည်းလာတယ်။
-
6:31 - 6:32ဥရောပတိုက်ထဲမှာဆိုရင် ဝံပုလွေတွေ
-
6:32 - 6:36ပြန်ရှိလာလျက် သူတို့ဟာ တိုက်ကြီးရဲ့
အနောက်ဖက်ကို ရွှေ့ပြောင်းနေကြတယ်။ -
6:37 - 6:39ကမ္ဘာကြီး ပြောင်းလာနေတယ်။
-
6:41 - 6:42စိုးရိမ်စရာတွေ ရှိပါတယ်။
-
6:44 - 6:49ဒီမြေပုံက ဂြိုဟ်ပေါ်က မိုးရေ အများဆုံး
နေရာတွေကို ပြထားတယ်။ -
6:49 - 6:50အဲဒါကို ကျွန်တော်တို့ သိကြပါတယ်။
-
6:50 - 6:54ကျွန်တော် ပြောခဲ့တဲ့ Çatalhöyük
တည်ရှိခဲ့တဲ့ နေရာက -
6:54 - 6:57အာဖရိက၊ အာရှ နဲ့ ဥရောပ တိုက်ကြီး
သုံးခု ဆုံတဲ့ နေရာပါ။ -
6:57 - 7:00အဲဒီ တဝိုက်မှာ နေထိုင်ကြတဲ့
လူဦးရေဟာ အတော့်ကို ကြီးမားပေမဲ့ -
7:00 - 7:01ရေကျတော့ နည်းနည်းလေးပဲ ရှိတယ်။
-
7:01 - 7:05ပြီးတော့ မိုးအကြီးအကျယ် ရွာတဲ့
နေရာတွေကိုလည်း ကျွန်တော်တို့ မြင်နိုင်တယ်။ -
7:05 - 7:07ဒါကို ပိုဆန်းပြားအောင် လုပ်ပေးနိုင်တယ်။
-
7:08 - 7:12မြေပုံကို လူတွေဖြင့် ပုံဖေါ်ပေးမယ့်အစား၊
-
7:12 - 7:14ရေတွေဖြင့် ပုံဖေါ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
-
7:14 - 7:16အဲဒီနောက်မှာ မြေပုံကို လစဉ်
-
7:16 - 7:18ကမ္ဘာကြီးရဲ့ နေရာသေးသေးလေးတွေမှာ
-
7:18 - 7:21ကျလာတဲ့ မိုးရေကို ပြပေးဖို့
ပြောင်းလဲ ဖေါ်ပြပေးနိုင်ပါတယ်။ -
7:22 - 7:25ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကြီးကို ဖြတ်စီးနေကြတဲ့
မုတ်သုန်လေတွေကို မြင်ကြရမယ်၊ -
7:25 - 7:29ဒါကို ကြည့်လိုက်တော့ ဂြိုဟ်ကြီးဆီမှာ
နှလုံးခုန်သံတောင် ရှိသလို ခံစားရမယ်။ -
7:30 - 7:34ကျွန်တော်တို့ နေထိုင်ကြတဲ့
နေရာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး -
7:35 - 7:37အခုလို မြင်တွေ့မြင်လို့ ရလာနိုင်တာက
-
7:37 - 7:40ကျွန်တော် သက်တမ်း ကာလ တစ်ခု
အတွင်းမှာကို ဖြစ်ပါတယ်။ -
7:40 - 7:42ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ ရေလုံလောက်တယ်။
-
7:44 - 7:48ဒီမြေပုံက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အစားအစာတွေကို
စိုက်ပျိုးတဲ့ နေရာတွေပါ။ -
7:49 - 7:54ဒီဒေသတွေက ဆန်၊ ဖူးစားပြောင်း
နဲ့ ဂျုံအတွက် မှီခိုရတဲ့ ဒေသတွေပါ။ -
7:56 - 7:59အစားအစာတွေ လုံလောက်ပါ့မလား ဆိုပြီး
လူတွေ စိုးရိမ်ကြပေမဲ့၊ -
7:59 - 8:03ကျွန်တော်တို့ အသားကို လျှော့စားလျက်
ကောက်စပါးတွေကို တိရိစ္ဆာန်တို့အား -
8:03 - 8:06လျှော့ကျွေးကာ လူတွေက
စုစည်းနေကြမယ် ဆိုပါက၊ -
8:06 - 8:10လူတိုင်းအတွက် အစားရေစာ လုံလောက်မှာ
ကျွန်တော်တို့ သိကြပါတယ်။ -
8:12 - 8:13ကျွန်တော် သိထားသေးတာက
-
8:15 - 8:17ဒီနေ့တွင် ဆိုးဆိုးဝါးဝါး လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့
-
8:17 - 8:20အရာတွေကိုပါ။
-
8:21 - 8:26ခင်ဗျားတို့ဟာ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ဒီလို
မြေပုံကို အရင်တုန်းက မြင်ခဲ့ဘူးကြမှာပါ။ -
8:27 - 8:29ဒီမြေပုံကို ဂြိုဟ်တူမှနေပြီး
-
8:29 - 8:33ရိုက်ပေးခဲ့တဲ့ ပုံတွေဖြင့် ရေးဆွဲ
ထုတ်လုပ်ပေးတာ ဖြစ်ပြီး၊ -
8:33 - 8:36ကျွန်တော် ပြခဲ့တဲ့ ပထမဦးဆုံး
ဆလိုက်ကို မှတ်မိကြမယ်ဆိုရင်၊ -
8:36 - 8:38ဂြိုဟ်တုတွေဟာ ကမ္ဘာကြီးကို ဝန်းရံထားကြတယ်၊
-
8:39 - 8:42ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကို ညဘက်မှာ မြင်တွေ့ရတဲ့
ပုံကို ဖေါ်ပြပေးထားပါတယ်။ -
8:43 - 8:46ခင်ဗျားတို့က ဒီမြေပုံကို
ပုံမှန် ကြည့်မယ်ဆိုရင် -
8:46 - 8:49ကျွန်တော်တို့ တွေ့မြင်နေကြ မြေပုံ
တစ်ခုလို ကြည့်ပါက၊ -
8:50 - 8:53ဒါဟာ လူတွေ နေထိုင်မှုကို ပြတဲ့
မြေပုံလို့ ထင်စရာ ရှိပါတယ်။ -
8:54 - 8:57မီးတွေ တောက်ပနေတဲ့ နေရာတွေဟာ
လူတွေ နေတဲ့ နေရာတွေပေါ့။ -
8:57 - 9:02ဒါပေမဲ့ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ဒီမြေပုံကိုလည်း
ကျွန်တော်တို့ဟာ -
9:02 - 9:04ဆွဲဆန့်ထားတာကို သတိရဖို့ မမေ့ကြပါနဲ့။
-
9:05 - 9:10ဒီမြေပုံထဲတွင် နေရာတိုင်းမှာ
လူဦးရေ ထူထပ်မှုဟာ တူညီပါတယ်။ -
9:10 - 9:13နေရာ တစ်ခုခုမှာ လူတွေ မနေဘူးဆိုရင်၊
-
9:13 - 9:15အဲဒါကို ကျွန်ုပ်တို့ ချုံ့ထုတ်လိုက်လို့
-
9:15 - 9:16၎င်းဟာ ပျောက်ကွယ်သွားတယ်။
-
9:16 - 9:18ဒီလိုနည်းဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့ဟာ လူတိုင်းကို
-
9:18 - 9:20တည်းတူရည်တူ အရေးပေးထားတယ်။
-
9:21 - 9:25အခုတော့ အလင်းရောင်ဟာ လူတွေ
ရှိတဲ့ နေရာကို ပြသတာ မဟုတ်ပါ၊ -
9:25 - 9:26လူတွေက နေရာတိုင်းမှာ ရှိတယ်။
-
9:27 - 9:29အခုတော့ မြေပုံထဲက မီးတွေက
-
9:29 - 9:32လန်ဒန်က မီးတွေ၊ ကိုင်ရိုမြို့က မီးတွေ၊
တိုကျို့မြို့က မီးတွေ၊ -
9:32 - 9:35အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုထဲ
အနောက်ဖက်ခြင်း ကမ်းခြေဒေသ မီးတွေ၊ -
9:35 - 9:38လူတွေက စွမ်းအင်ကို အကြီးအကျယ်
သုံးဖြုန်းနိုင်ကြတဲ့ လူတွေရဲ့ -
9:38 - 9:40ရပ်ကွက်တွေက မီးတွေ ဖြစ်ကြတယ်၊
-
9:41 - 9:43သူတို့ဟာ ငွေကြေးတတ်နိုင်ကြလို့
-
9:44 - 9:45မီးတွေကို ထွန်းလင်းလိုက်တာ
-
9:45 - 9:49ဘယ်လောက်တောင် တောက်ပသလဲဆိုတော့
-
9:49 - 9:52ဂြိုဟ်တုတွေကတောင် ရိုက်ယူလို့
ရနိုင်လောက်ပါတယ်။ -
9:53 - 9:55မြေပုံပေါ်က မှောင်မည်းနေကြတဲ့
နေရာတွေ ကျတော့၊ -
9:56 - 9:59စွမ်းအင်ကို လူတွေ အဲဒီလို ဖြုန်းနိုင်စွမ်း
မရှိကြတဲ့ နေရာတွေ၊ -
10:00 - 10:02ဒါမှမဟုတ် ဖြုန်းနိုင်စွမ်း ရှိကြပေမဲ့၊
-
10:03 - 10:07မီးတွေဖြင့် ကောင်းကင်ကို လင်းလာစေတဲ့
လုပ်ရပ်မျိုးရပ်စဲသင့်တာ သိကြတဲ့ နေရာတွေပါ။ -
10:08 - 10:11တကယ်လိုများ ဒီမြေပုံကို
အချိန်ကာလ အလျောက် ပြောင်းလဲပုံကို -
10:12 - 10:15လှုပ်ရှားပုံအဖြစ် ကျွန်တော်
ဖေါ်ပြပြနိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင်၊ တိုကျိုဟာ -
10:15 - 10:18လက်တွေ့တွင် မှောင်လာတာကို မြင်ရပါမယ်၊
ဆူနာမီရဲ့ နောက်မှာ -
10:19 - 10:21ဂျပန်ဟာ ထိခိုက်သွားတဲ့ နျူကလီယား
စွမ်းအင်ဌာနကို -
10:21 - 10:25ပိတ်လိုက်လို့ သုံးနိုင်တဲ့ စွမ်းအင်
လေးပုံတစ်ပုံ လျော့သွားခဲ့တယ်။ -
10:25 - 10:27ကမ္ဘာကြီး ချုပ်ငြိမ်း မသွားခဲ့ပါ။
-
10:27 - 10:30ကောင်းကင်ဖက် ထိုးပေးတဲ့
-
10:30 - 10:32မီးရောင် လျော့သွားရုံပါပဲ။
-
10:33 - 10:36ကမ္ဘာကြီးမှာ ကောင်းတဲ့ သတင်းတွေ
-
10:36 - 10:39တကယ့်ကို အများကြီး ရှိကြပါတယ်။
-
10:40 - 10:43မွေးခါစ ကလေးတွေရဲ့ သေဆုံးမှုနှုန်း
ကျဆင်းလာနေတယ်၊ -
10:43 - 10:47ပြီးတော့ မယုံနိုင်ဖွယ်နှုန်းနဲ့ကို
ကျဆင်းလာနေတာ။ -
10:48 - 10:49လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် အနည်းငယ်တုန်းက၊
-
10:50 - 10:54ကမ္ဘာကြီးတွင် မွေးပြီးတစ်နှစ်အတွင်းမှာ
သေကြတဲ့ ကလေးတွေရဲ့ ဦးရေဟာ -
10:54 - 10:57တစ်နှစ်အတွင်း ငါးရာခိုင်နှုန်း ရှိခဲ့တယ်။
-
11:00 - 11:02ကျောင်းကို သွားကြတဲ့ ကလေးတွေ
ပိုများလာပါတယ်၊ -
11:02 - 11:05စာရေး၊ စာဖတ်နိုင်အောင် သင်ယူနေကြကာ
-
11:05 - 11:08အင်တာနက်ကို ဆက်သွယ် သုံးလာကြပြီး
-
11:08 - 11:11တက္ကသိုလ်ကို တက်လာကြတဲ့ ကလေးတွေဟာ
-
11:11 - 11:15မကြုံစဖူး မြင့်မားတဲ့ နှုန်းဖြင့် တိုးလာကာ
-
11:15 - 11:20ကမ္ဘာကြီးမှာ တက္ကသိုလ်ကို တက်နေကြတဲ့
လူငယ် အများစုက -
11:20 - 11:22အမျိုးသားတွေ မဟုတ်ဘဲ
အမျိုးသမီးတွေပါ။ -
11:23 - 11:27ကျွန်တော်ဟာ အဲဒီလို ကောင်းမွန်တဲ့
သတင်းတွေကို တစ်ခုပြီးတစ်ခု -
11:27 - 11:30ဆက်ဖေါ်ပြစရာ ရှိနေပေမဲ့၊
-
11:30 - 11:32ကျွန်တော်တို့ဟာ အရေးပေါ် ဖြစ်တဲ့
-
11:34 - 11:37ဆိုးတဲ့ သတင်းတွေကို
ပိုပြီး အာရုံပြုလိုကြပါတယ်။ -
11:37 - 11:40အဲဒါကို Rebecca Solnit
ထောက်ပြခဲ့တာ -
11:41 - 11:46သိပ်ကို ကောင်းပါတယ်၊ “တိုးတက်မှုကို
စွမ်းဆောင်ပေးနိုင်ကြကာ -
11:46 - 11:49ကျွန်ုပ်တို့ ခေတ်ထဲမှာ ဖြစ်ပွားနေကြတဲ့
မြင်မရနိုင်တဲ့ -
11:49 - 11:52တိုးတိုးဖြစ်ပျက်လာနေကြတဲ့ အပြောင်းအလဲတွေဟာ
အရင်နှင့်မတူ သိပ်ကို ခြားနားကြပါတယ်။” -
11:52 - 11:55အတိတ် ကာလတွေဟာ များစွာမှ
တည်ငြိမ်ခဲ့ကြပါတယ်။ -
11:56 - 12:01“မသိသာတဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေရဲ့ အံ့ဖွယ်
မဟုတ်တဲ့ သဘာဝကို ရံဖန်ရံခါ ဖြစ်တတ်တဲ့ -
12:01 - 12:04ဗလောင်ဆူမှုတွေက ပိုလို့ကို ပြတ်သားအောင်
ထောက်ပြနေကြတာပါ။” -
12:04 - 12:07မကြာခဏဆိုသလို ကြောက်စရာ
အရာတွေ ဖြစ်ပျက်ကြပါတယ်။ -
12:07 - 12:10အဲဒီလို ကြောက်မက်စရာတွေကို
အပတ်စဉ်တိုင်းမှာ၊ -
12:10 - 12:14နေ့စဉ်လိုလို သတင်းတွေထဲမှာ
ပြသနေကြပါတယ်။ -
12:14 - 12:18ကမ္ဘာ့လူဦးရေ ကျဆင်းလာနေတဲ့
အကြောင်းတွေကို သူတို့ မပြောကြပါဘူး။ -
12:18 - 12:21ကမ္ဘာကြီးဟာ မကြုံစဖူး ချိတ်ဆက်
ဆက်သွယ်လာနေခြင်းကို ပြောမပြကြဘူး။ -
12:21 - 12:25လူတွေရဲ့ သိရှိနားလည်မှုတွေဟာ အံ့ဖွယ်
တိုးတက်လာနေတာကို ပြောမပြကြပါဘူး။ -
12:25 - 12:28ကျွန်ုပ်ုတို့ဟာ အမှိုက်တွေကို လျှော့ပစ်ရန်
စားသုံးမှုကို လျှော့ရန် -
12:28 - 12:30အားထုတ်လာနေကြတာကို ပြောမပြကြပါဘူး။
-
12:30 - 12:31ဒါက နောက်ဆုံး မြေပုံပါ။
-
12:32 - 12:35ဒီမြေပုံထဲကနေပြီး ကျွန်တော်တို့ဟာ
သမုဒ္ဒရာတွေ နဲ့ -
12:35 - 12:37ပင်လယ်တွေကို ထုတ်ပစ်လိုက်တယ်။
-
12:37 - 12:39ဒါကြောင့်မို့လို့ အခု မြင်နေကြရတာက
-
12:40 - 12:43၇.၄ ဘီလီယံ ရှိကြတဲ့ လူဦးရေပါ၊
-
12:43 - 12:46လူဦးရေ အချိုးအစားကို အခြေခံပြီး
မြေပုံကို ရေးဆွဲထားတာပါ။ -
12:47 - 12:49တရုတ်နိုင်ငံထဲတွင် တစ်ဘီလီယံ
ကျော်ကျော်၊ -
12:49 - 12:52ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး မြို့ကြီးကို
တရုတ်နိုင်ငံမှာ မြင်နိုင်ပေမဲ့ -
12:52 - 12:54၎င်းရဲ့ အမည်ကိုတော့ မသိကြပါ။
-
12:55 - 12:57အိန္ဒိယကို ကမ္ဘာကြီးရဲ့
-
12:57 - 12:59အလယ်ဗဟိုမှာ ကျွန်ုပ်တို့ မြင်နိုင်ပါတယ်။
-
13:00 - 13:03ဥရောပဟာ အစွန်းတစ်နေရာမှာ
ရှိနေတာကို ခင်ဗျားတို့ မြင်နိုင်တယ်။ -
13:03 - 13:06ကျွန်ုပ်တို့ အားလုံး ဒီနေ့ ရှိနေကြတာက
-
13:06 - 13:09ဂြိုဟ်ကြီးရဲ့ အဖျား တစ်နေရာက
Exeter ဒေသပါ။ -
13:09 - 13:12ကျွန်ုပ်တို့ဟာ ဥရောပရဲ့ အဝေး တစ်နေရာ
-
13:12 - 13:14ကျောက်တုန်း အသေးလေးပါ
-
13:14 - 13:16အဲဒီထဲမှာ ကမ္ဘာသက်ကြီးတွေရဲ့
တစ်ရာခိုင်နှုန်းလျော့လျော့ -
13:16 - 13:18ကမ္ဘာရှိကြတဲ့ ကလေးတွေရဲ့
-
13:18 - 13:21ရာခိုင်နှုန်းဝက်လောက်သာ
-
13:21 - 13:23နေထိုင်နေကြတာပါ။
-
13:24 - 13:28ကျွန်ုပ်တို့ဟာ တည်ငြိမ်လာနေကာ
မြို့ပြနဲ့ တူလာနေတဲ့ -
13:28 - 13:30အိုမင်းလာနေတဲ့ ကမ္ဘာကြီးပါ၊
-
13:30 - 13:32ချိတ်ဆက်မိလာနေတဲ့ ကမ္ဘာကြီးပါ။
-
13:32 - 13:36စိုးရိမ်ကြောက်လန့်စရာ အကြောင်းတွေ
အများကြီး ရှိကြတာ မှန်ပါတယ်၊ -
13:37 - 13:42ဒါပေမဲ့ ကျွန်ုပ်တို့ဟာ တစ်ဦးကိုတစ်ဦး
အရင်တုန်းကလို ကြောက်ရန် မလိုပါ၊ -
13:42 - 13:46ကျွန်တော်တို့ဟာ ကမ္ဘာကြီး အသစ်ထဲမှာ
နေထိုင်နေကြတာ ကျွန်ုပ်တို့ မြင်ရန်လိုတယ်။ -
13:47 - 13:48အထူး ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
-
13:48 - 13:51(လက်ခုပ်သံများ)
- Title:
- ကျွန်ုပ်တို့ ဘယ်သူတွေလဲ (ဘယ်မှာ ရှိနေခြင်းကို သာမက) ပြနေကြတဲ့ မြေပုံများ
- Speaker:
- Danny Dorling
- Description:
-
more » « less
ကျွန်ုပ်တို့ဟာ ဒေတာကို သုံးပြီး မြေပုံကို ဖေါ်ထုတ်ကြမယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာကြီးရဲ့ အသွင်ဟာ ဘယ်လိုများ ရှိလာမလဲ။ လူမှုရေး ပထဝီပညာရှင် Danny Dorling က ကျွန်ုပ်တို့ နေထိုင်ရာ ကမ္ဘာကြီးကို တချိန်လုံး ပြောင်းလဲနေလျက် အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်နေကာ အံ့ဖွယ်ကောင်းတဲ့ ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကြီးကို ပုံစံအသစ်ဖြင့် အချက်အလက်များ စုံလင်စွာ ဖေါ်ပြပေးတဲ့ နည်းသစ်ဖြင့် ကြည့်ရှုကြရန် ဖိတ်ကြားထားပါတယ်။ ခင်ဗျားဟာ မြေပုံဆိုတာကို အရင်တုန်းကလို ဘယ်တော့မှာမှ ပြန်ပြီး သုံးသပ်ကြည့်ရှုမှာ မဟုတ်တော့ပါ။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:07
|
sann tint approved Burmese subtitles for Maps that show us who we are (not just where we are) | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Maps that show us who we are (not just where we are) | |
|
|
sann tint accepted Burmese subtitles for Maps that show us who we are (not just where we are) | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Maps that show us who we are (not just where we are) | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Maps that show us who we are (not just where we are) | |
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for Maps that show us who we are (not just where we are) | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for Maps that show us who we are (not just where we are) | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for Maps that show us who we are (not just where we are) |