Zeskanujmy całą planetę lidarem

Mamy archiwa filmów, gazet, nawet nasion. A gdyby tak stworzyć archiwum całej powierzchni Ziemi? Bazując na doświadczeniu tworzenia mapy starożytnego miasta w dżungli Hondurasu, archeolog Chris Fisher przekonuje do zeskanowania całej planety za pomocą lidaru (technologii, która używa laserów samolotowych do tworzenia mapy podłoża), aby zachować nasze kulturalne i ekologiczne dziedzictwo.

Las tropikalny w Hondurasie
to niesamowite miejsce.

Pracowałem jako archeolog
na całym świecie,

więc myślałem, że wiem,
co oznacza wyprawa w głąb dżungli,

ale się myliłem.

Dodam, że po raz pierwszy w życiu.

(Śmiech)

Po pierwsze, jest lodowato.

32 stopnie, ale jesteś
przemoczony od wilgoci,

a drzewa rosną tak gęsto,
że nie przepuszczają światła.

Nie da się wyschnąć.

Od razu wiedziałem,
że zabrałem za mało ubrań.

Pierwszej nocy czułem,
że coś się rusza pod hamakiem,

nieznane żyjątka ocierały się
i kłuły cienką nylonową tkaninę.

Ledwo mogłem spać przez ten hałas.

Dżungla jest głośna, szokująco głośna.

Jak centrum tętniącego życiem miasta.

W miarę upływu nocy

byłem coraz bardziej
zirytowany bezsennością,

wiedząc, że czeka mnie intensywny dzień.

Kiedy w końcu wstałem o świcie,

niewidzialne stwory
stały się aż nazbyt realne.

Widziałem odciski kopyt, łap,

wszędzie były wężowate ślady.

A jeszcze bardziej szokujące jest to,

że widzieliśmy te zwierzęta w dzień,

a one w ogóle się nas nie bały.

Nie miały styczności z ludźmi.

Nie miały powodu się bać.

Idąc do niezbadanego miasta,
celu mojej podróży,

zdałem sobie sprawę, że to jedyne miejsce

bez choćby kawałka plastiku.

To było tak odległe miejsce.

Może to kogoś zaskoczy,

że są jeszcze miejsca
tak nietknięte przez ludzi,

ale to prawda.

Nadal są setki miejsc,
gdzie ludzi nie było od wieków

lub nigdy.

To jest niezwykły czas dla archeologów.

Mamy narzędzia i technologie,

żeby zrozumieć naszą planetę
lepiej niż kiedykolwiek.

A jednak brakuje nam czasu.

Kryzys klimatyczny może zniszczyć
ekologiczne i kulturalne dziedzictwo.

Czuję presję w pracy,

jakiej nie czułem 20 lat temu.

Jak udokumentować wszystko,
zanim będzie za późno?

Moja edukacja archeologiczna

polegała na nauce metod znanych od lat 50.

Wszystko się zmieniło w lipcu 2009 roku

w Michoacán w Meksyku.

Badałem starożytne imperium P'urhépecha,

mniej znanego, ale równie ważnego

rówieśnika Azteków.

Dwa tygodnie wcześniej
mój zespół odkrył nieznaną osadę,

więc pieczołowicie zaznaczaliśmy
fundamenty budowli,

a były ich setki.

Zwykle w archeologii
szuka się najpierw granic osady,

aby wiedzieć, z czym się ma do czynienia,

i studenci przekonali mnie,
żeby tak właśnie zrobić.

Wziąłem więc parę batonów CLIF,
trochę wody, krótkofalówkę

i wyruszyłem samotnie pieszo,

oczekując, że znajdę granicę w parę minut.

Parę minut minęło.

Później godzina.

Wreszcie, dotarłem do drugiego końca.

Były tam starożytne fundamenty.

Czy to miasto?

O, kurde.

(Śmiech)

To jest miasto.

Okazuje się, że ta na pozór mała osada

była starożytną metropolią

o rozmiarze 26 kilometrów kwadratowych,

z tyloma fundamentami budynków,
co dzisiejszy Manhattan.

Ta osada była tak wielka,

że zbadanie jej zajęłoby mi dziesiątki lat

i resztę mojej kariery,

co jest właśnie przeciwieństwem tego,
jak chciałbym spędzić resztę kariery.

(Śmiech)

Spocony, wyczerpany,

uspokajałem zestresowanych studentów,

(Śmiech)

rzucałem resztki kanapek
z dżemem i masłem orzechowym

zdziczałym psom,

co jest zresztą bezcelowe,

bo meksykańskie psy
nie lubią masła orzechowego.

(Śmiech)

Sama myśl o tym strasznie mnie nudziła.

Wróciłem do domu, do Kolorado,

i zajrzałem do kolegi:

"Chłopie, musi być jakiś lepszy sposób".

Zapytał, czy słyszałem o urządzeniu lidar,

czyli laserze z teleskopem.

Sprawdziłem to.

Lidar wysyła wiązkę impulsów laserowych

z samolotu na powierzchnię Ziemi.

W rezultacie daje wysokiej jakości

skan powierzchni i wszystkiego na niej.

Nie jest to zdjęcie,

ale gęsta, trójwymiarowa mapa punktów.

Mieliśmy dość pieniędzy,

więc tak też zrobiliśmy.

Firma z lidarem udała się

do Meksyku zrobić skany

i przesłała nam dane.

Przez następne miesiące
nauczyłem się cyfrowej deforestacji,

usuwając drzewa, krzewy i inne rośliny,

aby odkryć starożytną kulturę
schowaną pod spodem.

Kiedy spojrzałem na moją
pierwszą wizualizację,

zacząłem płakać,

co może się wam wydać zaskakujące,

biorąc pod uwagę, jak męsko wyglądam.

(Śmiech)

W ciągu zaledwie 45 minut lotu

lidar zebrał taką ilość danych,

jaką można zebrać
przez dekady ręcznej pracy:

wszystkie fundamenty domów,

budynki, drogi, piramidy,

niesamowite szczegóły,

obrazujące życie tysięcy ludzi,

którzy żyli, kochali
i umierali w tych miejscach.

Co więcej, jakość danych
była nieporównywalna

do tradycyjnych badań archeologicznych.

Była dużo, dużo lepsza.

Wiedziałem, że ta technologia

zmieni archeologię w przyszłości

i tak się stało.

Te badania zwróciły uwagę grupy reżyserów,

którzy poszukiwali legendarnego
zaginionego miasta w Hondurasie.

Nie powiodło im się,

ale za to udokumentowali nieznaną kulturę,

obecnie pochowaną
pod dziewiczym lasem deszczowym,

używając lidaru.

Zgodziłem się pomóc w odczytaniu danych

i tak znalazłem się
w głębi dżungli Mosquitia,

wolnej od plastiku,
pełnej ciekawskich zwierząt.

Celem było zweryfikowanie,

że architektoniczne odkrycia
zidentyfikowane przez lidar

naprawdę się tam znajdują

i rzeczywiście tam były.

11 miesięcy później
wróciłem z ekipą archeologów

sponsorowaną przez National Geographic

oraz rząd Hondurasu.

Przez miesiąc wykopaliśmy
ponad 400 obiektów z miejsca,

które teraz nazywamy Miastem Jaguara.

Czuliśmy moralną odpowiedzialność
za ochronę tego miejsca,

ale w krótkim czasie od naszego przybycia

sytuacja nieodwracalnie się zmieniła.

Małe, żwirowe lądowisko zniknęło.

Usunięto krzewy i drzewa,

żeby stworzyć lądowisko
dla kilku helikopterów.

Pozbawione roślinności

przez jeden sezon deszczowy

starożytne kanały widziane na skanach

zostały naruszone lub zniszczone.

Raj, który opisałem,

wkrótce miał dużą polanę, centralny obóz,

światła

oraz kaplicę polową.

Innymi słowy, mimo wysiłków,
aby chronić to miejsce,

nastąpiły zmiany.

Początkowy skan Miasta Jaguara

jest jedynym świadectwem tego,
jak wyglądało zaledwie parę lat temu.

Generalnie

jest to problem dla archeologów.

Nie możemy badać miejsca,
nie zmieniając go w jakiś sposób,

a sam świat też ulega zmianom.

Wykopaliska ulegają zniszczeniu.

Historia ginie.

W tym roku oglądaliśmy z przerażeniem

pożar katedry Notre Dame.

Słynna wieża zawaliła się,

a dach został niemal zniszczony.

Historyk sztuki Andrew Tallon
i jego współpracownicy

zeskanowali katedrę w 2010,
używając lidaru.

Wtedy ich celem było odkrycie,
jak budynek został zbudowany.

Teraz ich skan jest
najdokładniejszą dokumentacją katedry

i będzie niezbędny przy odbudowie.

Nie mogli przewidzieć pożaru

albo celu użycia skanu,

ale mamy szczęście, że go zrobili.

Oczekujemy, że dziedzictwo
kulturowe i ekologiczne

będzie trwało wiecznie.

Nie będzie.

Organizacje typu Sci-Arc i Virtual Wonders

wykonują wspaniałą pracę,

aby chronić światowe zabytki,

ale nic takiego nie istnieje
dla środowiska.

Ubyło 50% lasów deszczowych.

Co roku tracimy 18 milionów akrów lasów.

Rosnący poziom oceanów sprawi,
że miasta, kraje i kontynenty

będą kompletnie nie do poznania.

Jeśli nie udokumentujemy
istnienia tych miejsc,

nikt w przyszłości
nie będzie wiedział, że istniały.

Jeżeli Ziemia jest Titanikiem,

uderzyliśmy w górę lodową,

wszyscy są na pokładzie,

orkiestra nie przestaje grać.

Zmiany klimatu grożą zniszczeniem
spadku kulturalnego i ekologicznego

w ciągu kilku dekad.

Ale siedzenie z założonymi rękami

to nie opcja.

Czy nie należy ratować,
czego się da, do łodzi ratunkowych?

(Brawa)

Patrząc na skany z Hondurasu i Meksyku,

jest jasne, że trzeba skanować
i jeszcze raz skanować,

jak najwięcej się teraz da,

dopóki można.

To dało początek The Earth Archive,

bezprecedensowej inicjatywie naukowej,

żeby zeskanować lidarem całą planetę,

zaczynając od najbardziej
zagrożonych obszarów.

Cele są trzy.

Po pierwsze, stworzyć
zapis świata w obecnym stanie,

aby lepiej radzić sobie
ze skutkami kryzysu klimatycznego.

Aby zmierzyć zmiany,
potrzeba dwóch rodzajów danych,

przed i po.

Obecnie nie ma wysokiej jakości
danych z okresu "przed"

dla większosci planety,

więc nie możemy zmierzyć zmian

ani określić, jakie wysiłki

podejmowane w walce
z kryzysem klimatycznym

mają pozytywny wpływ.

Po drugie, stworzyć wirtualną planetę,

żeby dowolna liczba naukowców
mogła ją badać już dziś.

Archeolodzy, tacy jak ja,
mogą szukać nieodkrytych osad.

Ekolodzy mogą badać wielkość drzew,

budowę lasów oraz ich wiek.

Geolodzy mogą badać wody,

uskoki, zaburzenia.

Możliwości są nieograniczone.

Po trzecie, stworzenie opisu planety

dla wnuków naszych wnuków,

żeby mogli odbudować
utracone skarby kultury.

W miarę rozwoju nauki i techniki

użyją nowych narzędzi, algorytmów,

nawet sztucznej inteligencji,

i będą zadawać pytania,
których nawet sobie nie wyobrażamy.

Jak w przypadku Notre Dame,

nie wiemy, do czego te zapisy posłużą.

Ale wiemy, że będą kluczowe.

The Earth Archive to najlepszy
prezent dla przyszłych pokoleń,

ponieważ, prawdę mówiąc,

nie będę żył tak długo,
żeby ujrzeć jego cały wpływ,

i wy też nie.

Dlatego właśnie opłaca się to robić.

Earth Archive zapewni
przyszłość ludzkości.

Zakłada to,

że wspólnie,

jako ludzie i naukowcy,

zmierzymy się z kryzysem klimatycznym

i wybierzemy właściwą drogę,

nie tylko dla nas obecnie,

ale aby uczcić tych,
którzy byli przed nami,

i przekazać przyszłym pokoleniom

to dziedzictwo.

Dziękuję.

(Brawa)