Tam Güneş tutulması görmeyi kendine borçlusun
-
0:02 - 0:06Asıl bahsetmek istediğim şeye
geçmeden önce, -
0:06 - 0:09hakkımda birkaç şey
söyleme zorunluluğu hissediyorum. -
0:10 - 0:13Ben, mistik veya
-
0:13 - 0:15spiritüel biri değilim.
-
0:16 - 0:18Bilim yazarıyım.
-
0:18 - 0:20Üniversitede fizik okudum.
-
0:20 - 0:23NPR'da bilim muhabiri olarak çalıştım.
-
0:24 - 0:26Tamam, şimdi:
-
0:27 - 0:30NPR için bir hikaye
üzerinde çalışırken, -
0:30 - 0:32bir gökbilimciden,
-
0:32 - 0:34bakış açımı zorlayan ve açıkçası
-
0:34 - 0:36hayatımı değiştiren bir tavsiye aldım.
-
0:37 - 0:39Hikaye, bir Güneş tutulması hakkındaydı,
-
0:39 - 0:44Mayıs 1994'te
ülke üzerinden geçecek -
0:44 - 0:46kısmi Güneş tutulması hakkında.
-
0:46 - 0:49O gökbilimciyle röportaj yaptım ve
-
0:49 - 0:52ne olacağını, nasıl izlememiz
gerektiğini açıkladı, -
0:52 - 0:57ama, kısmi Güneş tutulması her ne kadar
ilginç olsa da -
0:57 - 1:02daha nadir olan tam Güneş tutulmasının
tamamen farklı olduğunu vurguladı. -
1:02 - 1:06Tam Güneş tutulmasında,
iki veya üç dakika boyunca, -
1:06 - 1:09Ay, Güneş'i tamamen kapatır,
-
1:09 - 1:14tarif etmesine göre büyüleyici bir
görüntü oluşturur -
1:14 - 1:16tüm doğada.
-
1:17 - 1:19Ve bana verdiği tavsiye şuydu:
-
1:20 - 1:23"Ölmeden önce," dedi,
-
1:23 - 1:27"tam Güneş tutulması
görmeyi kendine borçlusun." -
1:28 - 1:31Dürüst olmak gerekirse,
pek tanımadığım birinden -
1:31 - 1:33bunu duymak beni
biraz rahatsız etti; -
1:33 - 1:34fazla samimi gibi geldi.
-
1:34 - 1:38Ama ilgimi de çekti ve
böylece biraz araştırdım. -
1:39 - 1:41Şimdi, konu tam Güneş tutulmasına gelince,
-
1:41 - 1:43eğer onun size gelmesini beklerseniz,
-
1:43 - 1:47uzun bir süre beklersiniz.
-
1:47 - 1:51Dünya'nın herhangi bir noktası,
tam Güneş tutulmasını -
1:51 - 1:55yaklaşık her 400 yılda bir yaşar.
-
1:55 - 1:59Ama seyahat etmeye istekliyseniz,
o kadar uzun beklemek zorunda değilsiniz. -
1:59 - 2:03Ve sonra öğrendim ki,
birkaç yıl sonra, 1998'de, -
2:03 - 2:06tam Güneş tutulması,
Karayiplerden görülecekti. -
2:07 - 2:11Tam Güneş tutulması yalnızca
dar bir şerit boyunca görülebilir, -
2:11 - 2:12yaklaşık 160 km genişliğinde,
-
2:12 - 2:15ve bu da Ay'ın gölgesinin düştüğü yerdir.
-
2:15 - 2:17Buna "tam tutulma şeridi" denir.
-
2:17 - 2:19Ve Şubat 1998'de,
-
2:19 - 2:23tam tutulma şeridi
Aruba'dan geçecekti. -
2:23 - 2:27Kocamla konuştum ve
düşündük, Şubat? Aruba? -
2:27 - 2:29Her türlü güzel bir fikir gibi geldi.
-
2:29 - 2:30(Kahkaha)
-
2:30 - 2:32Böylece güneye doğru yola çıktık,
-
2:32 - 2:35Güneş'in tadını çıkartmak ve
Güneş, kısa süreliğine -
2:35 - 2:37ortadan kaybolunca ne olur görmek için.
-
2:38 - 2:41Güneş tutulması bizi
ve diğer birçok insanı -
2:41 - 2:43Hyatt Regency'nin arkasında,
-
2:43 - 2:44sahilde,
-
2:44 - 2:46şovu beklerken buldu.
-
2:46 - 2:49Karton çerçeveli Güneş tutulması
gözlüklerimizi taktik, -
2:49 - 2:53koyu lensleri sayesinde Güneş'e
güvenli bir şekilde bakabildik. -
2:54 - 2:58Tam Güneş tutulması,
kısmi tutulma olarak başlar, -
2:58 - 3:02Ay yavaşça Güneş'in
önünde ilerler. -
3:02 - 3:06Önce, Güneş'in kenarında
tırtık varmış gibi göründü -
3:06 - 3:09ve ardından o tırtık daha da
büyümeye başladı, -
3:09 - 3:11Güneş hilal şeklini alana kadar.
-
3:12 - 3:16Ve bütün bunlar inanılmaz ilginçti
ama olağanüstüydü diyemem. -
3:16 - 3:18Yani, hava hala aydınlıktı.
-
3:18 - 3:21Eğer gökyüzünde
ne oluyor bilmeseydim, -
3:21 - 3:23bir gariplik olduğunu fark etmezdim.
-
3:24 - 3:29Tam Güneş tutulması başlamadan
yaklaşık on dakika önce, -
3:29 - 3:31garip şeyler olmaya başladı.
-
3:32 - 3:34Serin bir rüzgar çıktı.
-
3:35 - 3:39Gün ışığı tuhaflaştı ve
gölgeler ilginç bir şekil aldı; -
3:39 - 3:41ilginç bir şekilde keskin görünüyorlardı,
-
3:41 - 3:45sanki birisi televizyonun
kontrast ayarını yükseltmişti. -
3:46 - 3:50Sonra açıklara doğru baktım ve
tekne ışıklarının yandığını fark ettim, -
3:50 - 3:52yani belli ki hava kararıyordu
-
3:52 - 3:54her ne kadar ben fark etmesem de.
-
3:54 - 3:56Çok geçmeden,
hava bariz kararmıştı. -
3:56 - 3:58Sanki görme duyum bozuluyordu.
-
3:59 - 4:01Ve ardından, bir anda,
-
4:01 - 4:02ışık tamamen yok oldu.
-
4:04 - 4:05Bunun üzerine,
-
4:05 - 4:08sahilden bağrışmalar yükseldi,
-
4:08 - 4:10gözlüğümü çıkardım,
-
4:10 - 4:13çünkü tam tulmanın
bu aşamasında, -
4:13 - 4:16Güneş'e çıplak gözle bakmak
güvenliydi. -
4:16 - 4:18Yukarı doğru baktım ve
-
4:20 - 4:23şaşkınlıktan dilim tutuldu.
-
4:26 - 4:30Şimdi bir düşünün, o sıra
30'lu yaşlarımdayım. -
4:30 - 4:37Dünya'da gökyüzü nasıl görünür
bilecek kadar uzun yaşamışım. -
4:38 - 4:39Yani --
-
4:39 - 4:40(Kahkaha)
-
4:40 - 4:43Mavi, gri gökyüzünü,
-
4:43 - 4:47yıldızlı, öfkeli gökyüzünü ve
-
4:47 - 4:49gün doğumundaki pembe gökyüzünü görmüşüm.
-
4:50 - 4:53Ama bunu daha önce hiç görmemiştim.
-
4:54 - 4:57İlk önce, renkler çıktı.
-
4:57 - 5:00Yukarda koyu mor-gri renkteydi,
-
5:00 - 5:01alacakaranlık gibi.
-
5:01 - 5:03Ama ufukta, turuncu renkteydi,
-
5:03 - 5:04günbatımı gibi,
-
5:04 - 5:06360 derece.
-
5:06 - 5:09Ve alacakaranlıkta yukarda
-
5:09 - 5:12yıldızlar ve gezegenler ortaya çıktı.
-
5:12 - 5:13Jüpiter,
-
5:13 - 5:15Merkür ve
-
5:15 - 5:16Venüs oradaydı.
-
5:17 - 5:19Ve hepsi bir sıra halindeydi.
-
5:21 - 5:23Ve orada, o sıra boyunca,
-
5:24 - 5:27o şey,
-
5:27 - 5:30o ihtişamlı ve şaşırtıcı şey vardı.
-
5:30 - 5:35Gümüşümsü iple işlenmiş
bir çelenge benziyordu ve -
5:35 - 5:38orada boşlukta pırıldayarak
asılı duruyordu. -
5:41 - 5:44Güneş'in dış atmosferiydi,
-
5:44 - 5:46Güneş tacı.
-
5:46 - 5:48Ve hiçbir fotoğraf o görüntünün
hakkını vermiyor. -
5:48 - 5:53Güneş'in etrafındaki,
sadece bir halka veya ayla değil; -
5:53 - 5:57güzelce dokunmuş,
sanki ipekten yapılmış gibiydi. -
5:58 - 6:00Ve her ne kadar bizim Güneş'imize
benzemese de, -
6:00 - 6:03tabii ki o olduğunu biliyordum.
-
6:03 - 6:06Güneş oradaydı,
diğer gezegenler oradaydı ve -
6:06 - 6:10gezegenlerin Güneş'in etrafında
nasıl döndüğünü görebiliyordum. -
6:10 - 6:13Sanki Güneş sistemimizden ayrılmış,
-
6:13 - 6:16yabancı bir dünyada durmuş,
-
6:16 - 6:18olan bitene bakıyormuşum gibiydi.
-
6:19 - 6:21Ve hayatımda ilk defa,
-
6:21 - 6:25duygusal olarak, evrene
bağlı hissettim, -
6:25 - 6:27tüm uçsuz bucaksızlına bağlı...
-
6:28 - 6:30Zaman durdu,
-
6:30 - 6:33ya da yokmuş gibiydi,
-
6:33 - 6:36gözlerimle gördüğüm şey --
-
6:36 - 6:38yalnızca görmüyordum,
-
6:38 - 6:40bir görüntüye bakıyordum sanki.
-
6:42 - 6:45Ve orada nirvanaya ulaşmış duruyordum,
-
6:46 - 6:51174 saniye boyunca -
3 dakikadan kısa bir süre - -
6:51 - 6:54ve birden bitiverdi.
-
6:54 - 6:55Güneş ortaya çıktı,
-
6:55 - 6:57mavi gökyüzü geri döndü,
-
6:57 - 7:00yıldızlar, gezegenler ve
Güneş tacı ortadan kayboldu, -
7:00 - 7:02Dünya normale döndü.
-
7:03 - 7:04Ama ben değişmiştim.
-
7:06 - 7:09İşte böyle umbraphile
(gölge sevici) oldum - -
7:10 - 7:11Güneş tutulması takipçisi.
-
7:11 - 7:12(Kahkaha)
-
7:12 - 7:16Zamanımı ve güçlükle
kazandığım paramı böyle harcıyorum. -
7:17 - 7:23Her iki yılda bir, Ay'ın gölgesi
her nereye düşecekse, -
7:23 - 7:25başka bir birkaç dakikalık
kozmik mutluluğu -
7:25 - 7:27yaşamak ve bu deneyimi
-
7:27 - 7:29diğerleriyle paylaşmak için,
oraya gidiyorum: -
7:29 - 7:31Avustralya'dan arkadaşlarımla,
-
7:31 - 7:33Almanya'da bir şehrin tümüyle.
-
7:33 - 7:381999'da, Münih'te caddeleri ve
terasları doldurmuş -
7:38 - 7:43yüzbinlerce insana katıldım,
ve Güneş tacı ortaya çıktığında -
7:43 - 7:45hep birlikte bağrıştık.
-
7:46 - 7:48Ve zamanla başka bir şey oldum:
-
7:48 - 7:51Güneş tutulması misyoneri.
-
7:51 - 7:53Yıllar önce aldığım o tavsiyeyi
-
7:54 - 7:59başkalarına iletmeyi
işim olarak görüyorum. -
7:59 - 8:01Yani diyorum ki:
-
8:03 - 8:05Ölmeden önce,
-
8:05 - 8:10tam bir Güneş tutulmasını görmeyi,
kendinize borçlusunuz. -
8:10 - 8:14Sizi dehşete düşürecek deneyimlerin
son noktası. -
8:15 - 8:19"Dehşet bir şey!" aşırı kullanılmaktan
-
8:19 - 8:22asıl anlamını kaybetmiş bir ifade.
-
8:22 - 8:26Gerçek dehşet, muazzam ve
görkemli bir şey karşısındaki -
8:26 - 8:29merak ve önemsizlik duygusu,
-
8:29 - 8:30çok nadir görülür hayatımızda.
-
8:31 - 8:34Ama deneyimlediğinizde de,
güçlüdür. -
8:34 - 8:37Dehşet, egoya son verir.
-
8:37 - 8:39Birbirimize bağlı
olduğumuzu hisettirir. -
8:39 - 8:42Nitekim, empati ve
cömertliğe de teşvik eder. -
8:43 - 8:48Yani, tam Güneş tutulmasından
daha dehşet verici bir şey yok. -
8:48 - 8:51Maalesef, az sayıda Amerikalı
bunu görebildi, -
8:51 - 8:53çünkü 38 yıl oldu
-
8:53 - 8:56ABD'nin küçük bir kısmında görüleli ve
-
8:56 - 9:0099 yıl önce de ülke boyunca
görülebilmişti. -
9:01 - 9:04Ama bu değişmek üzere.
-
9:04 - 9:06Gelecek 35 yıl içinde,
-
9:07 - 9:115 tam Güneş tutulması
ABD'den görülebilecek, -
9:11 - 9:14ve bunlardan üçü
özellikle muazzam olacak. -
9:15 - 9:20Altı hafta sonra, 21 Ağustos 2017'de --
-
9:20 - 9:23(Alkış)
-
9:23 - 9:27Ay'ın gölgesi, Oregon'dan
Güney Carolina'ya doğru ilerleyecek. -
9:27 - 9:338 Nisan 2024'te, Ay'ın gölgesi Texas'tan
kuzeye doğru Maine'e hareket edecek. -
9:33 - 9:3512 Ağustos 2045'te,
-
9:35 - 9:38California'dan Florida'ya doğru olacak.
-
9:39 - 9:41Diyorum ki;
-
9:42 - 9:44Bu tarihleri tatil yapsak mesela?
-
9:44 - 9:45Farz edelim ki --
-
9:46 - 9:47(Kahkaha)
-
9:47 - 9:50(Alkış)
-
9:50 - 9:55Mesela, hepimiz,
-
9:55 - 9:57mümkün olduğunca çok sayıda insan,
-
9:57 - 9:59Ay'ın gölgesinde duruyoruz?
-
9:59 - 10:05Belki de paylaştığımız bu deneyim
ayrışmalarımızı ortadan kaldırır, -
10:05 - 10:08birbirimize daha insanca
davranmamızı sağlar. -
10:09 - 10:15İtiraf etmeliyim, bazıları benim
misyonerliğimi biraz aşırı buluyor; -
10:15 - 10:17saplantı, eksantrik.
-
10:18 - 10:23Yani, çok kısa süren bir şeye
bu kadar odaklanmak niye? -
10:23 - 10:27Dünya'nın öbür ucuna -- ya da
bu durumda başka bir eyalete -- -
10:27 - 10:303 dakikadan az sürecek
bir şey için gitmek niye? -
10:31 - 10:32Dediğim gibi:
-
10:33 - 10:35Spiritüel biri değilim.
-
10:36 - 10:39Tanrıya inanmıyorum.
-
10:39 - 10:40Keşke inansam.
-
10:41 - 10:43Ama kendi faniliğimi düşündüğümde --
-
10:44 - 10:46ki fazlaca düşünürüm --
-
10:47 - 10:51kaybettiğim herkesi düşündüğümde,
-
10:51 - 10:52özellikle de annemi,
-
10:54 - 10:56beni rahatlatan
-
10:56 - 10:59Aruba'daki o dehşet verici an.
-
11:00 - 11:03Kendimi o sahilde resmediyorum,
-
11:03 - 11:04gökyüzüne bakarken ve
-
11:05 - 11:07nasıl hissettiğimi hatırlıyorum.
-
11:09 - 11:11Benim varlığım geçici olabilir,
-
11:12 - 11:14ama bu sorun değil,
-
11:15 - 11:17parçası olduğum şu şeye bakın.
-
11:18 - 11:20Bu öğrendiğim bir ders,
-
11:20 - 11:23ve hayatın genelinde
geçerli olan bir ders: -
11:24 - 11:28Bir deneyimin süresi
onun etkisine eş değer değildir. -
11:28 - 11:33Bir haftasonu, bir sohbet
ya da yalnızca bir bakış, -
11:33 - 11:35her şeyi değiştirebilir.
-
11:37 - 11:40Diğer insanlarla, doğal yaşamla
derin bağ kurduğunuz -
11:40 - 11:41o anların değerini bilin ve
-
11:41 - 11:43onları önceliğiniz haline getirin.
-
11:43 - 11:46Evet ben tutulmanın peşinden gidiyorum.
-
11:46 - 11:48Sen başka bir şeyin peşinden gidebilirsin.
-
11:48 - 11:51Ama konu 174 saniye değil.
-
11:52 - 11:55Konu, ondan sonra gelen yılları
-
11:55 - 11:57nasıl değiştirdiği.
-
11:57 - 11:58Teşekkür ederim.
-
11:58 - 12:03(Alkış)
- Title:
- Tam Güneş tutulması görmeyi kendine borçlusun
- Speaker:
- David Baron
- Description:
-
21 Ağustos 2017'de Ay'ın gölgesi, Oregon'dan Güney Carolina'ya ilerledi ve bazıları için bu, tüm doğadaki en büyüleyici görüntü: tam Güneş tutulması. Umbraphile (gölge sevici) David Baron, dünyanın dört bir köşesine, bu nadir olayın peşinden gidiyor ve Güneş tacını görmenin verdiği hazzı anlattığı bu şairane konuşmasında neden sizin de buna tanıklık etmeyi kendinize borçlu olduğunuzu anlatıyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:16
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for You owe it to yourself to experience a total solar eclipse | ||
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for You owe it to yourself to experience a total solar eclipse | ||
Ozge Demirci-Richardson edited Turkish subtitles for You owe it to yourself to experience a total solar eclipse | ||
Ozge Demirci-Richardson edited Turkish subtitles for You owe it to yourself to experience a total solar eclipse | ||
Ozge Demirci-Richardson edited Turkish subtitles for You owe it to yourself to experience a total solar eclipse | ||
Ozge Demirci-Richardson edited Turkish subtitles for You owe it to yourself to experience a total solar eclipse | ||
Ozge Demirci-Richardson edited Turkish subtitles for You owe it to yourself to experience a total solar eclipse | ||
Şebnem Ertan edited Turkish subtitles for You owe it to yourself to experience a total solar eclipse |