0:00:00.000,0:00:03.000 Chủ đề về cuộc đàm phán khó khăn 0:00:03.000,0:00:05.000 gợi cho tôi về một trong những câu chuyện yêu thích của tôi 0:00:05.000,0:00:07.000 từ Trung Đông, 0:00:07.000,0:00:10.000 về một người đàn ông để lại cho ba đứa con trai của ông ta 17 con lạc đà. 0:00:10.000,0:00:13.000 Ông ta để lại cho người con cả phân nửa số lạc đà; 0:00:13.000,0:00:15.000 cho người con thứ một phần ba số lạc đà; 0:00:15.000,0:00:17.000 và cho người con út một phần chín số lạc đà. 0:00:17.000,0:00:19.000 Và ba người con trai cùng nhau đàm phán. 0:00:19.000,0:00:21.000 17 không chia hết hai. 0:00:21.000,0:00:23.000 Nó cũng không chia hết cho ba. 0:00:23.000,0:00:25.000 Cũng như không chia hết cho chín. 0:00:25.000,0:00:27.000 Tình hình bắt đầu căng thẳng. 0:00:27.000,0:00:29.000 Cuối cùng, không biết phải làm sao, 0:00:29.000,0:00:32.000 họ đến gặp và hỏi ý kiến một bà lão thông thái. 0:00:32.000,0:00:34.000 Bà lão thông tháo nghĩ về vấn đề đó một lúc lâu, 0:00:34.000,0:00:36.000 và cuối cùng bà ta quay lại và nói, 0:00:36.000,0:00:38.000 "Thực sự ta cũng không biết là có thể giúp cho các người không, 0:00:38.000,0:00:40.000 nhưng ít nhất, nếu các người muốn, các ngươi có thể lấy con lạc đà của ta." 0:00:40.000,0:00:42.000 Vậy là họ có 18 con lạc đà. 0:00:42.000,0:00:45.000 Người con cả lấy phân nửa -- phân nửa của 18 là chín. 0:00:45.000,0:00:48.000 Người con thứ lấy một phần ba -- một phần ba của 18 là sáu. 0:00:48.000,0:00:50.000 Người con út lấy một phần chín -- 0:00:50.000,0:00:52.000 một phần chín của 18 là hai. 0:00:52.000,0:00:54.000 Và tổng cộng là 17. 0:00:54.000,0:00:56.000 Họ còn một con lạc đà sót lại. 0:00:56.000,0:00:58.000 Họ trả nó cho bà lão thông thái. 0:00:58.000,0:01:00.000 (Tiếng cười) 0:01:00.000,0:01:02.000 Và nếu các bạn nghĩ về câu chuyện đó, 0:01:02.000,0:01:04.000 Tôi nghĩ nó giống với 0:01:04.000,0:01:07.000 nhiều cuộc đàm phán khó khăn mà chúng ta tham gia. 0:01:07.000,0:01:09.000 Chúng bắt đầu như là 17 con lạc đà -- không có cách nào để giải quyết. 0:01:09.000,0:01:11.000 Bằng cách nào đó, cái chúng ta cần phải làm 0:01:11.000,0:01:14.000 là lùi một bước, giống như bà lão thông thái, 0:01:14.000,0:01:16.000 nhìn vấn đề thông qua con mắt trong sáng 0:01:16.000,0:01:19.000 và nghĩ tới con lạc đà thứ 18 0:01:20.000,0:01:22.000 Bây giờ, tìm con lạc đà thứ 18 trong các cuộc xung động trên thế giới 0:01:22.000,0:01:25.000 đã trở thành đam mê của cuộc đời tôi. 0:01:25.000,0:01:28.000 Tôi cơ bản thấy con người chút nào đó giống ba anh em kia; 0:01:28.000,0:01:30.000 chúng ta là một gia đình. 0:01:30.000,0:01:32.000 Chúng ta biết rằng một cách khoa học, 0:01:32.000,0:01:34.000 cảm ơn những cuộc cách mạng truyền thông 0:01:34.000,0:01:37.000 tất cả các bộ lạc trên hành tinh, tất cả 15000 bộ lạc, 0:01:37.000,0:01:40.000 liên lạc với nhau. 0:01:40.000,0:01:42.000 Và nó là một cuộc họp mặt gia đình lớn. 0:01:42.000,0:01:44.000 Và giống như nhiều cuộc họp mặt gia đình, 0:01:44.000,0:01:46.000 nó không phải lúc nào cũng bình yên và tươi sáng cả. 0:01:46.000,0:01:48.000 Có nhiều mẫu thuẫn. 0:01:48.000,0:01:50.000 Và câu hỏi là, 0:01:50.000,0:01:52.000 chúng ta giải quyết các vấn đề của chúng ta như thế nào? 0:01:52.000,0:01:54.000 Chúng ta giải quyết những sự khác biệt sâu thẳm nhất như thế nào, 0:01:54.000,0:01:56.000 dựa vào bản chất mang xu hướng xung đột 0:01:56.000,0:01:58.000 và trí thông minh của con người 0:01:58.000,0:02:01.000 trong việc chế tao vũ khí hủy diệt hàng loạt? 0:02:01.000,0:02:03.000 Đó là câu hỏi. 0:02:03.000,0:02:06.000 Tôi đã dùng phần tươi đẹp của ba thập kỷ mới đây -- 0:02:06.000,0:02:08.000 gần như bốn -- 0:02:08.000,0:02:10.000 du lịch thế giới, 0:02:10.000,0:02:13.000 cố gắng làm việc, tham gia vào các mâu thuẫn 0:02:13.000,0:02:16.000 từ Yugoslavia đến Trung Đông 0:02:16.000,0:02:18.000 đến Chechnya đến Venezuela, 0:02:18.000,0:02:21.000 một vài trong những xung đột khó khăn nhất trên hành tinh, 0:02:21.000,0:02:23.000 Tôi đã tự đặt câu hỏi đó. 0:02:23.000,0:02:25.000 Và nghĩ rằng tôi đã tìm thấy, trong một số cách nào đó, 0:02:25.000,0:02:27.000 bí mật của hòa bình. 0:02:27.000,0:02:30.000 Nó thật sự đơn giản một cách bất ngờ. 0:02:30.000,0:02:33.000 Nó không dễ, nhưng đơn giản. 0:02:33.000,0:02:35.000 Nó thậm chí không mới. 0:02:35.000,0:02:37.000 Nó có thể là một trong những di sản xưa nhất của con người. 0:02:37.000,0:02:40.000 Bí mật của hòa bình là chúng ta. 0:02:40.000,0:02:42.000 Nó là chúng ta, những người hoạt động 0:02:42.000,0:02:44.000 như là một cộng đồng vây quanh 0:02:44.000,0:02:46.000 xung đột, 0:02:46.000,0:02:48.000 những người tham gia với vai trò xây dựng. 0:02:48.000,0:02:51.000 Để tôi kể cho các bạn nghe một câu chuyện, một ví dụ. 0:02:52.000,0:02:54.000 Khoảng 20 năm trước, tôi ở Nam Phi (South Africa) 0:02:54.000,0:02:56.000 làm việc với các nhóm trong cuộc xung đột, 0:02:56.000,0:02:58.000 và tôi đã có thêm một tháng, 0:02:58.000,0:03:00.000 vì vậy tôi dùng nó để sống 0:03:00.000,0:03:02.000 với vài nhóm ở San Bushmen. 0:03:02.000,0:03:05.000 Tôi đã tò mò về họ và cách họ giải quyết xung đột. 0:03:06.000,0:03:08.000 Bởi vì, sau cùng, trong ký ức cuộc sống, 0:03:08.000,0:03:10.000 họ là những thợ săn và người thu lượm, 0:03:10.000,0:03:12.000 sống giống như là tổ tiên của chúng ta 0:03:12.000,0:03:15.000 khoảng 99% lịch sử con người. 0:03:15.000,0:03:18.000 Và tất cả đàn ông có các mũi tên độc dùng để săn bắn -- 0:03:18.000,0:03:20.000 cực kỳ chết người. 0:03:20.000,0:03:22.000 Vậy, họ giải quyết những sự khác nhau của họ như thế nào? 0:03:22.000,0:03:24.000 Cái mà tôi học được 0:03:24.000,0:03:27.000 là mỗi khi sự căng thẳng xảy ra trong cộng đồng, 0:03:27.000,0:03:30.000 một ai đó đi giấu các mũi tên độc trong bụi rậm, 0:03:30.000,0:03:34.000 và rồi mọi người ngồi thành vòng tròn như thế này, 0:03:34.000,0:03:37.000 và họ ngồi, họ nói chuyện, và họ nói. 0:03:37.000,0:03:39.000 Có thể mất đến 2 ngày, 3 ngày, 4 ngày, 0:03:39.000,0:03:41.000 nhưng họ không ngừng nghỉ 0:03:41.000,0:03:43.000 tới khi họ tìm ra được cách giải quyết 0:03:43.000,0:03:45.000 hay là một cách hòa giải tốt hơn. 0:03:45.000,0:03:47.000 Và nếu không khí căng thẳng vẫn cao, 0:03:47.000,0:03:49.000 họ cử một ai đó đi thăm vài người thân 0:03:49.000,0:03:51.000 như là một giai đoạn làm nguội. 0:03:51.000,0:03:53.000 Hệ thống đó 0:03:53.000,0:03:56.000 tôi nghĩ rằng là hệ thống mà giữ cho chúng ta sống sót để thời điểm này, 0:03:56.000,0:03:58.000 căn cứ vào các khuynh hướng của con người. 0:03:58.000,0:04:01.000 Hệ thống đó, tôi gọi nó là phía thứ ba. 0:04:01.000,0:04:03.000 Bởi vì nếu bạn nghĩ về nó, 0:04:03.000,0:04:06.000 bình thường khi chúng ta nghĩ về mâu thuẫn, khi chúng ta mô tả nó, 0:04:06.000,0:04:08.000 thì luôn có hai phía. 0:04:08.000,0:04:10.000 Ả Rập với Israel, công nhân với quản lý, 0:04:10.000,0:04:13.000 chồng với vợ, Dân Chủ với Cộng Hòa, 0:04:13.000,0:04:15.000 nhưng cái mà chúng ta không thường thấy 0:04:15.000,0:04:17.000 là luôn có một phía thứ ba. 0:04:17.000,0:04:19.000 Và bên phía thứ ba của mâu thuẫn là chúng ta, 0:04:19.000,0:04:21.000 đó là cộng đồng xung quanh, 0:04:21.000,0:04:23.000 đó là những bạn, là những đồng minh, 0:04:23.000,0:04:25.000 là những thành viên trong gia đình, là những người hàng xóm. 0:04:25.000,0:04:28.000 Và chúng ta có thể đóng một vai trò xây dựng cực kỳ to lớn. 0:04:28.000,0:04:30.000 Có thể cách cơ bản nhất 0:04:30.000,0:04:33.000 mà bên thứ ba có thể giúp 0:04:33.000,0:04:36.000 là nhắc nhở các bên cái gì thật sự là vấn đề. 0:04:36.000,0:04:38.000 Cho lợi ích của bon trẻ, cho lợi ích của gia đình, 0:04:38.000,0:04:41.000 cho lợi ích của cộng đồng, cho lợi ích của tương lai, 0:04:41.000,0:04:44.000 Hãy dừng tranh cãi một chút và bắt đầu nói chuyện. 0:04:44.000,0:04:46.000 Vì, vấn đề lề, 0:04:46.000,0:04:48.000 khi chúng ta ở trong một cuộc xung đột, 0:04:48.000,0:04:50.000 rất dễ mất đi tầm nhìn, 0:04:50.000,0:04:52.000 nó rất dễ để phản ứng lại. 0:04:52.000,0:04:55.000 Con người: chúng ta là những cổ máy phản ứng. 0:04:55.000,0:04:57.000 Và như câu nói đó, 0:04:57.000,0:04:59.000 khi tức giận, bạn sẽ nói bài nói tuyệt vời nhất 0:04:59.000,0:05:02.000 mà bạn sẽ phải hối hận. 0:05:02.000,0:05:05.000 Và vì vậy bên thứ ba nhắc nhở chúng ta điều đó. 0:05:05.000,0:05:07.000 Bên thứ ba giúp chúng ta đi tới ban công, 0:05:07.000,0:05:10.000 đây là một ẩn dụ cho một nơi 0:05:10.000,0:05:13.000 mà chúng ta có thể chú ý tới vấn đề chính. 0:05:13.000,0:05:16.000 Tôi kể cho các bạn một câu chuyện nhỏ từ kinh nghiệm đàm phán của chính tôi. 0:05:16.000,0:05:19.000 Vài năm trước, tôi tham gia với tư cách là người hòa giải 0:05:19.000,0:05:21.000 trong vài cuộc đàm phán rất hóc búa 0:05:21.000,0:05:23.000 giữa các lãnh tụ của Nga 0:05:23.000,0:05:25.000 và các lãnh tụ của Chechnya 0:05:25.000,0:05:27.000 Có một cuộc chiến đang diễn ra, như các bạn biết. 0:05:27.000,0:05:29.000 Và chúng tôi họp ở Tòa Án Quốc Tế (The Hague), 0:05:29.000,0:05:31.000 trong Cung Điện Hòa Bình (Peace Palace), 0:05:31.000,0:05:34.000 trong cùng một phòng, nơi mà tòa án tội ác chiến tranh Yugoslav 0:05:34.000,0:05:36.000 đã được xét xử. 0:05:36.000,0:05:38.000 Và cuộc nói chuyện khởi đầu rất khó chịu 0:05:38.000,0:05:40.000 khi mà phó tổng thống của Chechnya 0:05:40.000,0:05:43.000 bắt đầu bằng cách chỉ vào bên Nga và nói, 0:05:43.000,0:05:45.000 "Các người nên ngồi yên trên ghế, 0:05:45.000,0:05:47.000 vì các người sẽ bị xét xử vì tội ác chiến tranh." 0:05:47.000,0:05:49.000 Và rồi ông ta tiếp tục, và quay sang tôi và nói, 0:05:49.000,0:05:51.000 "Ông là người Mỹ. 0:05:51.000,0:05:54.000 Nhìn lại xem người Mỹ đang làm gì ở Puerto Rico." 0:05:54.000,0:05:57.000 Và đầu óc tôi bắt đầu chạy, "Puerto Rico? Tôi biết gì về Puerto Rico?" 0:05:57.000,0:05:59.000 Tôi bắt đầu phản ứng lại, 0:05:59.000,0:06:02.000 nhưng rồi tôi cố gắng nhớ là đi lên ban công. 0:06:02.000,0:06:04.000 Và rồi khi ông ta dừng lại, 0:06:04.000,0:06:06.000 và mọi người nhìn tôi chờ đợi phản hồi, 0:06:06.000,0:06:09.000 từ cái nhìn từ ban công, tôi đã có thể cảm ơn vì sự lưu ý của ông ta 0:06:09.000,0:06:12.000 và nói, "Tôi thật sự biết ơn vì sự phê bình của ông cho đất nước tôi, 0:06:12.000,0:06:14.000 và tôi nhận nó như là dấu hiệu chúng ta là bạn 0:06:14.000,0:06:17.000 và có thể nói chuyện thẳng thắn với nhau. 0:06:17.000,0:06:20.000 Và cái mà chúng ta đang bàn ở đây không phải là về Puerto Rico hay là quá khứ. 0:06:20.000,0:06:23.000 Cái mà chúng ta đang bàn ở đây là tìm cách 0:06:23.000,0:06:26.000 dừng lại sự đau khổ và đổ máu ở Chechnya." 0:06:26.000,0:06:29.000 Và cuộc đối thoại quay lại chủ đề chính. 0:06:29.000,0:06:31.000 Đó chính là vai trò của phía thứ ba, 0:06:31.000,0:06:33.000 là để giúp cho các bên có thể đi tới ban công. 0:06:33.000,0:06:36.000 Và bây giờ để tôi nói một chút 0:06:36.000,0:06:38.000 và mà được đa số coi là xung đột khó khăn nhất trên thế giới, 0:06:38.000,0:06:40.000 hay là cuộc xung đột gần như không thể giải quyết, 0:06:40.000,0:06:42.000 đó là vấn đề Trung Đông (Middle East). 0:06:42.000,0:06:45.000 Câu hỏi là: Ở đó thì phía thứ ba là ai? 0:06:45.000,0:06:47.000 Làm thế nào để chúng ta đi đến ban công? 0:06:47.000,0:06:49.000 Bây giờ tôi không giả bộ là có một câu trả lời 0:06:49.000,0:06:51.000 cho vấn đề ở Trung Đông, 0:06:51.000,0:06:53.000 nhưng tôi nghĩ tôi biết bước đầu tiên, 0:06:53.000,0:06:55.000 cơ bản là bước đầu tiên, 0:06:55.000,0:06:58.000 thứ mà ai trong chúng ta cũng có thể làm trong vai trò là phía thứ ba. 0:06:58.000,0:07:00.000 Để tôi hỏi các bạn một câu hỏi trước. 0:07:00.000,0:07:02.000 Bao nhiêu trong các bạn 0:07:02.000,0:07:04.000 trong các năm gần đây 0:07:04.000,0:07:07.000 từng thấy mình quan tâm đến vấn đề ở Trung Đông 0:07:07.000,0:07:09.000 và tự hỏi ai có thể làm gì? 0:07:09.000,0:07:11.000 Chỉ tò mò thôi, bao nhiêu người? 0:07:11.000,0:07:14.000 Ok, vậy là hầu hết mọi người. 0:07:14.000,0:07:16.000 Và đây, điều này rất xa vời. 0:07:16.000,0:07:19.000 Tại sao chúng ta lại phải quan tâm đến cuộc xung đột này? 0:07:19.000,0:07:21.000 Có phải là vì số người chết? 0:07:21.000,0:07:23.000 Số lượng người chết gấp hàng trăm lần 0:07:23.000,0:07:25.000 trong một cuộc xung đột ở Châu Phi hơn là ở Trung Đông. 0:07:25.000,0:07:27.000 Không phải vì số người chết, nó là vì câu chuyện ở đó, 0:07:27.000,0:07:29.000 vì mỗi cá nhân chúng ta cảm thấy liên quan 0:07:29.000,0:07:31.000 đến câu chuyện đó. 0:07:31.000,0:07:33.000 Dù chúng ta là Đạo Thiên Chúa, Đạo Hồi hay là Đạo Do Thái, 0:07:33.000,0:07:35.000 theo đạo hay không theo đạo, 0:07:35.000,0:07:37.000 chúng ta cảm thấy chúng ta có liên quan đến nó. 0:07:37.000,0:07:40.000 Những câu chuyện mang tầm quan trọng lớn. Tôi biết điều đó với cương vị là một nhân chủng học. 0:07:40.000,0:07:43.000 Những câu chuyện mà chúng ta dùng để truyền tải kiến thức. 0:07:43.000,0:07:45.000 Chúng mang đến ý nghĩa cho cuộc sống. 0:07:45.000,0:07:47.000 Điều mà chúng ta làm ở TED - chúng ta kể chuyện. 0:07:47.000,0:07:49.000 Các câu chuyện là chìa khóa. 0:07:49.000,0:07:52.000 Và vì vậy câu hỏi của tôi là, 0:07:52.000,0:07:54.000 Vâng, thử giải quyết chính trị 0:07:54.000,0:07:56.000 ở Trung Đông, 0:07:56.000,0:07:59.000 nhưng hãy cũng nhìn vào câu chuyện. 0:07:59.000,0:08:01.000 Thử nhìn vào gốc rễ của tất cả mọi chuyện. 0:08:01.000,0:08:03.000 Thử xem nếu chúng ta có thể áp dụng bên thứ ba vào. 0:08:03.000,0:08:06.000 Điều đó nghĩa là gì? Và câu chuyện ở đây là gì? 0:08:06.000,0:08:08.000 Bây giờ, với tư cách là những nhà nhân chủng học, chúng ta biết 0:08:08.000,0:08:11.000 rằng mọi nền văn hóa đều có một câu chuyện về nguồn gốc của nó. 0:08:11.000,0:08:13.000 Câu chuyện về nguồn gốc của Trung Đông là gì? 0:08:13.000,0:08:15.000 Trong một mệnh đề, nó như thế này: 0:08:15.000,0:08:18.000 4.000 năm trước, một người đàn ông và gia đình ông ta 0:08:18.000,0:08:20.000 đi xuyên qua Trung Đông, 0:08:20.000,0:08:23.000 và thế giới lúc đó chưa như bây giờ. 0:08:23.000,0:08:25.000 Người đàn ông đó, tất nhiên, 0:08:25.000,0:08:27.000 là Abraham. 0:08:27.000,0:08:29.000 Và cái mà ông ta đi là vì sự đoàn kết, 0:08:29.000,0:08:31.000 sự kết gia đình. 0:08:31.000,0:08:33.000 Ông ta là cha của tất cả chúng ta. 0:08:33.000,0:08:35.000 Nhưng không phải chỉ là cái mà ông ta đai diện, nó là thông điệp của ông ta. 0:08:35.000,0:08:38.000 Thông điệp ban sơ của ông ta cũng là đoàn kết, 0:08:38.000,0:08:41.000 sự liên hệ của nó và sự đoàn kết của nó. 0:08:41.000,0:08:44.000 Và giá trị cơ bản của ông ta là sự tôn trọng, 0:08:44.000,0:08:46.000 là lòng tốt với những người lạ. 0:08:46.000,0:08:49.000 Đó là cái mà ông ta nổi tiếng, lòng hiếu khách của ông ta. 0:08:49.000,0:08:51.000 Vì vậy, 0:08:51.000,0:08:53.000 ông ta là phía thứ ba tượng trưng 0:08:53.000,0:08:55.000 của Trung Đông. 0:08:55.000,0:08:58.000 Ông ta là người nhắc nhở chúng ta 0:08:58.000,0:09:00.000 rằng chúng ta là một phần của một tập thể lớn hơn. 0:09:00.000,0:09:02.000 Bây giờ, các bạn hãy -- 0:09:02.000,0:09:04.000 bây giờ nghĩ về điều đó một chút. 0:09:04.000,0:09:07.000 Hiện tại, chúng ta đối mặt với khủng bố. 0:09:07.000,0:09:09.000 Khủng bố là gì? 0:09:09.000,0:09:12.000 Khủng bố cơ bản là lấy người lạ 0:09:12.000,0:09:15.000 và đối xử với họ như là kẻ thù mà bạn muốn tiêu diệt 0:09:15.000,0:09:17.000 để gây ra sợ hãi. 0:09:17.000,0:09:19.000 Cái gì là đối lập của chủ nghĩa khủng bố? 0:09:19.000,0:09:21.000 Đó là lấy người lạ 0:09:21.000,0:09:23.000 và đối xử với họ như là bạn bè 0:09:23.000,0:09:26.000 người mà bạn chào đón ở nhà mình 0:09:26.000,0:09:28.000 để kết giao bằng hữu và tạo sự hiểu biết, 0:09:28.000,0:09:31.000 hay kính trọng, hay tình yêu thương. 0:09:31.000,0:09:33.000 Vậy chuyện gì xảy ra nếu 0:09:33.000,0:09:36.000 bạn lấy câu chuyện của Abraham, 0:09:36.000,0:09:38.000 là câu chuyện của phía thứ ba, 0:09:38.000,0:09:40.000 chuyện gì nếu điều đó có thể là -- 0:09:40.000,0:09:43.000 vì Abraham tượng trưng cho lòng hiếu khách -- 0:09:43.000,0:09:46.000 chuyện gì xảy ra nếu đó là liều thuốc cho chủ nghĩa khủng bố? 0:09:46.000,0:09:48.000 Chuyện gì xảy ra nếu đó là liều vắc-xin 0:09:48.000,0:09:50.000 chống lại phân biệt tôn giáo? 0:09:50.000,0:09:53.000 Làm cách nào bạn đem câu chuyện đó vào đời sống? 0:09:53.000,0:09:55.000 Bây giờ nó không đủ khi chỉ kể một câu chuyện -- 0:09:55.000,0:09:57.000 đó là mạnh mẽ -- 0:09:57.000,0:09:59.000 nhưng người ta cần trải nghiệm câu chuyện. 0:09:59.000,0:10:02.000 Họ cần phải có thể sống như câu chuyện. Làm cách nào bạn làm được điều đó? 0:10:02.000,0:10:05.000 Và đó là suy nghĩ của tôi làm cách nào mà để làm được điều đó. 0:10:05.000,0:10:07.000 Và đó là điều dẫn đến bước đầu tiên. 0:10:07.000,0:10:09.000 Vì cách đơn giản để thực hiện điều đó là 0:10:09.000,0:10:12.000 đi bộ. 0:10:12.000,0:10:15.000 Bạn đi bộ theo hành trình của Abraham. 0:10:15.000,0:10:18.000 Bạn men theo hành trình của Abraham. 0:10:18.000,0:10:21.000 Vì đi bộ có một sức mạnh thực sự. 0:10:21.000,0:10:24.000 Các bạn biết, là một nhà nhân chủng học, đi bộ là cái mà làm cho chúng là là con người. 0:10:24.000,0:10:26.000 Nó buồn cười, khi bạn đi bộ, 0:10:26.000,0:10:28.000 bạn đi kề bên nhau 0:10:28.000,0:10:31.000 về cùng một hướng. 0:10:31.000,0:10:33.000 Bây giờ, nếu tôi đi đến bạn mặt đối mặt 0:10:33.000,0:10:36.000 và đi đến gần bạn thế này, 0:10:36.000,0:10:39.000 bạn sẽ cảm thấy bị đe dọa. 0:10:39.000,0:10:41.000 Nhưng nếu tôi đi bộ vai kề vai, 0:10:41.000,0:10:43.000 thậm chí chạm vai, 0:10:43.000,0:10:45.000 thì không vấn đề gì cả. 0:10:45.000,0:10:47.000 Ai chiến đâu khi đi bộ? 0:10:47.000,0:10:50.000 Đó là lý do tại sao trong đàm phá, thường khi mọi thứ trở nên căng thẳng, 0:10:50.000,0:10:52.000 người ta đi bô trong rừng. 0:10:52.000,0:10:54.000 Vì vậy ý tưởng đến với tôi 0:10:54.000,0:10:56.000 về cái mà truyền cảm hứng 0:10:56.000,0:10:58.000 một lối đi, một con đường -- 0:10:58.000,0:11:01.000 nghĩ về con đường tơ lụa, nghĩ về con đường Appalachian -- 0:11:01.000,0:11:03.000 đã đi theo bước chân 0:11:03.000,0:11:05.000 của Abraham 0:11:05.000,0:11:07.000 Người ta nói: "Thật điên rồi. Không thể làm được. 0:11:07.000,0:11:10.000 Không thể nào đi lại con đường của Abraham được. Nó quá nguy hiểm. 0:11:10.000,0:11:12.000 Các bạn phải đi qua tất cả các biên giới. 0:11:12.000,0:11:14.000 Nó đi ngang qua 10 quốc gia khác nhau ở Trung Đông, 0:11:14.000,0:11:16.000 bởi vì nó thống nhất tất cả." 0:11:16.000,0:11:18.000 Và vì vậy chúng tôi nghiên cứu ý tưởng đó ở Harvard. 0:11:18.000,0:11:20.000 Chúng tôi chuẩn bị. 0:11:20.000,0:11:22.000 Và rồi một vài năm trước, nhóm chúng tôi, 0:11:22.000,0:11:24.000 khoảng 25 người từ 10 quốc gia khác nhau, 0:11:24.000,0:11:26.000 quyết định thử xem chúng tôi có thể đi lại hành trình của Abraham không, 0:11:26.000,0:11:29.000 đi từ nới ông ấy sinh ra ở thành phố Urfa 0:11:29.000,0:11:32.000 ở phía nam Thổ Nhĩ Kỳ, phía bắc Mesopotamia. 0:11:32.000,0:11:35.000 Và chúng tôi đi xe buýt và đi bộ 0:11:35.000,0:11:37.000 và đi tới Harran, 0:11:37.000,0:11:40.000 nơi, theo kinh thánh, ông bắt đầu cuộc hành trình. 0:11:40.000,0:11:42.000 Rồi chúng tôi đi qua biên giới vào Syria, đi tới Aleppo, 0:11:42.000,0:11:44.000 nơi mà hóa ra có tên được đặt theo Abraham. 0:11:44.000,0:11:46.000 Chúng tôi đi tới Damascus, 0:11:46.000,0:11:48.000 nơi mà có một lịch sử lâu đời liên quan đến Abraham. 0:11:48.000,0:11:51.000 Chúng tôi đến phía bắc Jordan, 0:11:51.000,0:11:53.000 tới Jerusalem, 0:11:53.000,0:11:56.000 nơi mà mọi thức về Abraham, tới Bethlehem, 0:11:56.000,0:11:58.000 và cuối cùng tới nơi mà ông ta được chôn cất 0:11:58.000,0:12:00.000 ở Hebron. 0:12:00.000,0:12:02.000 Thật hiệu quả, chúng tôi đã đi từ nơi sinh ra đến nơi chết đi. 0:12:02.000,0:12:05.000 Chúng tôi đã chứng minh nó có thể làm được. Nó là một cuộc hành trình tuyệt vời. 0:12:05.000,0:12:07.000 Tôi hỏi các bạn một câu. 0:12:07.000,0:12:09.000 Bao nhiêu người trong các bạn đã từng có kinh nghiệm 0:12:09.000,0:12:11.000 ở trong một khu phố lạ, 0:12:11.000,0:12:13.000 hay là một miền đất lạ, 0:12:13.000,0:12:16.000 và một người hoàn toàn xa lạ, một người xa lạ hoàn hảo, 0:12:16.000,0:12:19.000 đi đến bạn và cho bạn thấy sự tốt bụng, 0:12:19.000,0:12:21.000 có thể là mời bạn đến nhà họ, mời bạn ly nước, 0:12:21.000,0:12:23.000 mời bạn cà phê, mời bạn một bữa ăn? 0:12:23.000,0:12:25.000 Bao nhiêu người trong các bạn đã từng có kinh nghiệm đó? 0:12:25.000,0:12:27.000 Đó chính là bản chất 0:12:27.000,0:12:29.000 của con đường Abraham. 0:12:29.000,0:12:31.000 Nhưng cái mà bạn khám phá, là bạn đi tới những ngôi làng ở Trung Đông 0:12:31.000,0:12:33.000 nơi mà bạn mong đợi sự hiếu khách, 0:12:33.000,0:12:35.000 và bạn nhận được sự hiếu khách tuyệt vời nhất, 0:12:35.000,0:12:37.000 tất cả liên quan đến Abraham. 0:12:37.000,0:12:39.000 "Nhân danh cha Abraham, 0:12:39.000,0:12:41.000 tôi mang cho bạn một ít thức ăn." 0:12:41.000,0:12:43.000 Vì vậy cái mà chúng tôi đã khám phá 0:12:43.000,0:12:46.000 là Abraham không phải chỉ là một hình tượng trong sách đối với những người ở đó, 0:12:46.000,0:12:49.000 Ông ta sống, ông ta là một hình tượng sống. 0:12:49.000,0:12:51.000 Và để làm một câu chuyện dài ngắn lại, 0:12:51.000,0:12:53.000 trong vài năm gần đây, 0:12:53.000,0:12:55.000 hàng ngàn người 0:12:55.000,0:12:57.000 đã bắt đầu đi bộ từng phần của con đường Abraham 0:12:57.000,0:12:59.000 ở Trung Đông, 0:12:59.000,0:13:02.000 tận hưởng lòng hiếu khách của người dân ở đó. 0:13:02.000,0:13:04.000 Họ bắt đầu đi bộ 0:13:04.000,0:13:06.000 ở Israel và Palestine, 0:13:06.000,0:13:08.000 ở Jordan, ở Thổ Nhĩ Kỳ, ở Syria. 0:13:08.000,0:13:10.000 Nó là một trải nghiệm tuyệt vời. 0:13:10.000,0:13:12.000 Đàn ông, phụ nữ, thanh niên, người già -- 0:13:12.000,0:13:15.000 nhiều phụ nữ hơn đàn ông, thật sự, một cách thú vị. 0:13:15.000,0:13:17.000 Những người không thể đi, 0:13:17.000,0:13:19.000 những người mà không thể tới đó bây giờ, 0:13:19.000,0:13:21.000 người ta bắt đầu tổ chức các cuộc đi bộ đồng hành 0:13:21.000,0:13:23.000 ở các thành phố, trong chính cộng đồng của họ. 0:13:23.000,0:13:25.000 Cụ thể là ở Cincinmati, người ta tổ chức một cuộc đi bộ 0:13:25.000,0:13:27.000 từ một nhà thờ Thiên Chúa tới một nhà thờ Hồi giáo rồi tới một nhà thờ Do Thái 0:13:27.000,0:13:29.000 và tất cả có một bữa ăn Abraham cùng nhau. 0:13:29.000,0:13:31.000 Nó là ngày con đường Abraham. 0:13:31.000,0:13:33.000 Ở Sao Paulo, Brazil, nó trở thành một sự kiện thường niên 0:13:33.000,0:13:35.000 cho hàng ngàn người chạy 0:13:35.000,0:13:37.000 trong một con đường Abraham tưởng tượng, 0:13:37.000,0:13:39.000 kết nối nhiều cộng đồng khác nhau. 0:13:39.000,0:13:42.000 Các phương tiện truyền thông yêu thích và quý mến nó. 0:13:42.000,0:13:44.000 Họ chú rất nhiều đến nó 0:13:44.000,0:13:46.000 vì nó bắt mắt, 0:13:46.000,0:13:48.000 và nó truyền bá tư tưởng, 0:13:48.000,0:13:50.000 tư tưởng về lòng hiếu khách của Abraham 0:13:50.000,0:13:52.000 về lòng tốt đối với những người xa lạ. 0:13:52.000,0:13:54.000 Và mới chỉ vài tuần trước, 0:13:54.000,0:13:56.000 có một câu chuyện trên đài phát thanh quốc gia (NPR) về nó. 0:13:56.000,0:13:58.000 Tháng trước, 0:13:58.000,0:14:00.000 có một mẫu chuyện trong tờ Guardian, 0:14:00.000,0:14:03.000 trong tờ Manchester Guardian, về nó -- 0:14:03.000,0:14:06.000 hẳn hai trang. 0:14:06.000,0:14:09.000 Và họ trích dẫn một người dân làng 0:14:09.000,0:14:12.000 rằng, "Cuộc đi bộ này kết nối chúng tôi với thế giới." 0:14:12.000,0:14:15.000 Ông ta nói nó giống như là một tia sáng lóe lên trong cuộc đời chúng tôi. 0:14:15.000,0:14:17.000 Nó mang chúng tôi hy vọng. 0:14:17.000,0:14:19.000 Và nó là như vậy. 0:14:19.000,0:14:22.000 Nhưng nó không phải chỉ là về tâm lý, 0:14:22.000,0:14:24.000 nó còn về kinh tế, 0:14:24.000,0:14:26.000 vì khi người ta đi bộ người ta tiêu tiền. 0:14:26.000,0:14:29.000 Và người phụ nữ này, Um Ahmad, 0:14:29.000,0:14:32.000 là một phụ nữ sống ở trên đường ở Bắc Jordan. 0:14:32.000,0:14:34.000 Bà ta cực kỳ nghèo. 0:14:34.000,0:14:37.000 Bà ta mù một bên, chồng bà ta mất sức lao động, 0:14:37.000,0:14:40.000 Bà ta có bảy đứa con. 0:14:40.000,0:14:42.000 Nhưng cái mà ba ta có thể làm là nấu ăn. 0:14:42.000,0:14:45.000 Và vì vậy bà ta bắt đầu nấu ăn cho vài nhóm những người đi bộ 0:14:45.000,0:14:48.000 đi ngang qua làng và có một bữa ăn trong nhà bà ta. 0:14:48.000,0:14:50.000 Họ ngồi dưới sàn. 0:14:50.000,0:14:52.000 Bà ta thậm chí không có khăn trải. 0:14:52.000,0:14:54.000 Bà ta nấu đồ ăn ngon nhất 0:14:54.000,0:14:57.000 từ thảo mộc tươi có sẵn ở vùng quê này. 0:14:57.000,0:14:59.000 Và vì vậy ngày càng nhiều người đi bộ đến. 0:14:59.000,0:15:01.000 Và mới đây bà ta bắt đầu có thu nhập 0:15:01.000,0:15:03.000 để hỗ trợ gia đình. 0:15:03.000,0:15:06.000 Và vì vậy bà ta kể với nhóm chúng tôi, bà ta nói, 0:15:06.000,0:15:09.000 "Các bạn đã làm cho tôi được nhìn nhận 0:15:09.000,0:15:11.000 trong một ngôi làng mà mọi người từng mất mặt 0:15:11.000,0:15:13.000 khi nhìn tôi." 0:15:13.000,0:15:16.000 Đó là tiềm năng của con đường Abraham. 0:15:16.000,0:15:18.000 Có hàng trăm cộng đồng kiểu như vậy 0:15:18.000,0:15:21.000 ở Trung Đông, dọc theo con đường. 0:15:22.000,0:15:25.000 Cái tiềm năng cơ bản là thay đổi trò chơi. 0:15:25.000,0:15:27.000 Và để đổi trò chơi này, bạn phải thay đổi cái khung, 0:15:27.000,0:15:29.000 cái cách mà chúng ta nhìn sự việc == 0:15:29.000,0:15:31.000 để thay đổi cái khung 0:15:31.000,0:15:34.000 từ thù địch sang hiếu khách, 0:15:34.000,0:15:37.000 từ khủng bố sang du lịch, 0:15:37.000,0:15:39.000 Và với tư tưởng đó, con đường Abraham 0:15:39.000,0:15:41.000 là nhân tố thay đổi cuộc chơi. 0:15:41.000,0:15:43.000 Để tôi cho các bạn xem một thứ. 0:15:43.000,0:15:45.000 Tôi có một trái sồi nhỏ ở đây 0:15:45.000,0:15:47.000 mà tôi đã nhặt được trong khi tôi đi bộ 0:15:47.000,0:15:49.000 vào đầu năm đây. 0:15:49.000,0:15:51.000 Bây giờ quả sồi thì gắn với cây sồi, tất nhiên rồi -- 0:15:51.000,0:15:53.000 lớn lên thành một cây sồi, 0:15:53.000,0:15:55.000 cái mà gắn với Abraham. 0:15:55.000,0:15:57.000 Con đường bây giờ thì giống như một trái sồi; 0:15:57.000,0:15:59.000 Nó vẫn chỉ mới ở giai đoạn đầu. 0:15:59.000,0:16:01.000 Cây sồi sẽ trông như thế nào? 0:16:01.000,0:16:03.000 Tôi nghĩ về thời thơ ấu của tôi 0:16:03.000,0:16:05.000 một khoảng thời gian đẹp, sau khi tôi sinh ra ở Chicago. 0:16:05.000,0:16:07.000 Tôi ở Châu Âu. 0:16:07.000,0:16:09.000 Nếu bạn đã từng 0:16:09.000,0:16:11.000 ở trong một đống hoang tàn, như là, Luân Đôn 0:16:11.000,0:16:14.000 vào năm 1945, hay Berlin, 0:16:14.000,0:16:16.000 và bạn nói, 0:16:16.000,0:16:18.000 "60 năm sau, 0:16:18.000,0:16:20.000 đây sẽ là phần thanh bình, giàu có nhất của hành tinh," 0:16:20.000,0:16:22.000 người ta sẽ nghĩ 0:16:22.000,0:16:24.000 bạn thật điên rồ. 0:16:24.000,0:16:28.000 Nhưng họ làm được, cảm ơn đại diện chung -- Châu Âu -- 0:16:28.000,0:16:30.000 và nền kinh tế chung. 0:16:30.000,0:16:33.000 Vì vậy câu hỏi của tôi là, nếu người ta làm được ở Châu Âu, 0:16:33.000,0:16:35.000 thì tại sao không ở Trung Đông? 0:16:35.000,0:16:37.000 Tại sao không, cảm ơn đại diện chung -- 0:16:37.000,0:16:39.000 chính là câu chuyện về Abraham -- 0:16:39.000,0:16:41.000 và cảm ơn nền kinh tế chung 0:16:41.000,0:16:44.000 có thể dựa trên phần tốt của du lịch? 0:16:45.000,0:16:47.000 Vì vậy tôi kết luận 0:16:47.000,0:16:50.000 với tư cách là trong 35 năm vừa qua, 0:16:50.000,0:16:52.000 tôi làm việc 0:16:52.000,0:16:54.000 trong những nơi nguy hiểm, khó khăn và nan giải 0:16:54.000,0:16:56.000 về xung đột nhất hành tinh, 0:16:56.000,0:16:59.000 Tôi chưa từng thấy một xung đột nào 0:16:59.000,0:17:02.000 mà tôi cảm thấy không thể nào thay đổi được. 0:17:02.000,0:17:04.000 Nó không dễ, tất nhiên, 0:17:04.000,0:17:06.000 nhưng nó có thể. 0:17:06.000,0:17:08.000 Nó đã từng thành công ở Nam Phi. 0:17:08.000,0:17:10.000 Nó đã từng thành công ở Bắc Ireland. 0:17:10.000,0:17:12.000 Nó có thể thành công ở bất cứ nơi nào. 0:17:12.000,0:17:14.000 Nó chỉ đơn giản là dựa vào chúng ta. 0:17:14.000,0:17:17.000 Nó dựa vào chúng ta như là phía thứ ba. 0:17:17.000,0:17:19.000 Vì vậy để tôi mời bạn 0:17:19.000,0:17:21.000 xem xét làm bên thứ ba 0:17:21.000,0:17:23.000 dù chỉ với một bước rất nhỏ. 0:17:23.000,0:17:25.000 Chúng ta sắp đến giờ giải lao. 0:17:25.000,0:17:27.000 Các bạn hãy gặp một ai đó 0:17:27.000,0:17:30.000 người có một nền văn hóa khác, một đất nước khác, 0:17:30.000,0:17:32.000 một chủng tộc khác, và sự khác biệt, 0:17:32.000,0:17:35.000 và nói chuyện với họ; lắng nghe họ, 0:17:35.000,0:17:37.000 Đó là hành động của bên thứ ba. 0:17:37.000,0:17:39.000 Đó là đi theo con đường Abraham. 0:17:39.000,0:17:41.000 Sau một buổi nói chuyện của TED (TEDTalk), 0:17:41.000,0:17:43.000 tại sao không là một cuộc đi bộ của TED (TEDWalk)? 0:17:43.000,0:17:45.000 Vì vậy tôi để cho các bạn 0:17:45.000,0:17:47.000 ba điều. 0:17:47.000,0:17:50.000 Một là, bí mật của hòa bình 0:17:50.000,0:17:53.000 là bên thứ ba. 0:17:53.000,0:17:55.000 Bên thứ ba là chúng ta, 0:17:55.000,0:17:57.000 mỗi chúng ta, 0:17:57.000,0:17:59.000 với một chỉ bước, 0:17:59.000,0:18:02.000 có thể mang thế giới 0:18:02.000,0:18:05.000 một bước gần hơn tới hòa bình, 0:18:05.000,0:18:07.000 Có một câu tục ngữ cổ của Châu Phi rằng: 0:18:07.000,0:18:09.000 "Khi các lưới nhện kết hợp, 0:18:09.000,0:18:12.000 chúng có thể cản cả một con sư tử." 0:18:12.000,0:18:14.000 Nếu chúng ta có thể kết hợp 0:18:14.000,0:18:16.000 những cái lưới bên thứ ba của hòa bình, 0:18:16.000,0:18:19.000 chúng ta có thể cản cả con sư tử chiến tranh. 0:18:19.000,0:18:21.000 Cảm ơn rất nhiều. 0:18:21.000,0:18:23.000 (Vỗ tay)