Bu Sian Ka'an.
Meksika'nın Karayip sahilinde
Tulum'un güneyi
federal olarak korunmuş bir kaynak,
UNESCO Dünya Miras Listesi'nin bir parçası
ve dünyada biyoçeşitliliğin en fazla
olduğu bölgelerden biri.
2010'da orayı ilk ziyaret ettiğimde
plajın çöp ile dolu olması nedeniyle
çok korkmuştum
ve kafam tamamen karışmıştı.
Hemen ardından fark ettim ki
bu, tüm dünyada böyleydi.
O seyahatten döndüğümden beri
doğduğum yer olan Sian Ka'an'a,
yılda birkaç defa ziyaret etmek
ve bu çöplerle ilgili
çalışmak için dönerim.
Şimdilik 58 farklı ülke ve bölgede,
altı farklı kıtada çöp belgeledik,
hepsi de Meksika'daki bu cennetin
kıyılarına vuruyordu.
Çöpün nereden geldiğini bilemesem de
etiket sayesinde bir ürünün
nerede üretildiğini görebiliyorum.
Kırmızı renkler, Sian Ka'an'da
bulunan çöplerin ülkelerini temsil ediyor.
Mesela, her boyuttan
Haiti tereyağı kapları,
Jamaika su şişeleri.
Beklediğimiz üzere, birçok şey
komşu Karayip ülkelerinden,
ama bazıları dünyanın her yerinden.
Uluslararası su şişelerinden bir örnek.
İronilerden biri şu, bulunan çoğu şey
güzellik ve temizlik ürünü.
Mesela, ABD'den gelen
ve aslında plastiği korumak için
üretilmiş ürün gibi.
(Gülüşler)
Güney Kore'den şampuan,
Kosta Rika'dan çamaşır suyu
ve Norveç'ten tuvalet temizleyicisi.
Bunların hepsi çok tanıdık ürünler.
En azından umarım diş fırçaları
size tanıdık gelmiştir.
(Gülüşler)
Mutfak aletleri.
Oyuncaklar.
Ayrıca yanarak havaya kanser tetikleyici
madde salan
plastik çöp kanıtları buluyorum.
İnsanlar, hep şu ana kadar bulduğum
en ilginç şeyi soruyor:
Şu ana kadar o da bu protez bacak.
Arkadaki küçük mavi şişeyi görüyorsanız
onu bulduğumda o aslında
bu küçük pavuryanın eviydi.
Çok sevimli.
(Gülüşler)
(Gülüşler)
Bu büyüleyici ama aynı zamanda da
korkunç nesnelerin hepsinin
kısa ömürlü çevre sanat çalışmalarım için
kullandığım bir hikâyesi var.
Hepsi, Şubat 2010'da bu resimle başladı,
Sian Ka'an'ı ilk ziyaret ettiğim zaman
mavinin plastik üzerindeki en yaygın renk
olduğunu fark ettim.
Mor ise en nadir olan renkti,
benim için altın gibiydi.
Ama en yaygını maviydi
ve bazı mavileri bir araya getirerek
mavi gökyüzü ve
mavi Karayip suları karşısında
bu küçük ayarlamayı yaptım.
Bu fotoğrafın test çekimine baktım
ve o an sanki bana yıldırım
çarpmış gibiydi
ve geri gitmem gerektiğini biliyordum,
tüm yerleştirmeyi o lokasyonda
yapmak ve fotoğraflamak için.
Üç yıl sonra bitirdiğim bir işin
bir taslağı olduğu ortaya çıktı.
On yılın sonunda hâlâ
bunun üzerine çalışacağım hakkında
hiçbir fikrim yoktu.
Ama sorun devam ediyordu.
Bu yüzden size "Washed Up:
Transforming a Trashed Landscape"
dediğim seriden resimler göstereceğim.
Lütfen aklınızda bulundurun,
ben çöp boyamıyorum.
Onları bulduğum plajlarda
renklerine göre organize edip topluyorum.
Bu, 2015'deki kıymetli çöp yığınımın
"Museo de la Basura" ve bir diğer adıyla
"Museum of Garbage" olarak
ilk baskısını yaptıktan sonraki hali.
Benim gayem, bu çöpe bakarak
onu yüceltmek,
öncelik yapmak ve gözler önüne sermek.
Hepimiz hayvanların göbeklerinde
plastikle öldüğü o resimleri gördük.
Bizim için onları gerçekten görüp
özümsemek çok önemli.
Dünyanın çöplerinden
bu estetik ayarlamaları yaparak
-bazıları güzel de diyebilir,
izleyiciye dünyanın dehşeti karşısında
hissiz kalmamaları için
neler olduğunu anlamalarına yarayabilecek
yeni bir yol olarak sunmaya çalışıyorum.
Birileri Great Pacific Garbage Patch'i
açıklamış,
Texas'ın iki katı büyüklüğünde bir ada
ama görmenin zor olduğunu duydum
çünkü daha çok bir sis gibi.
Bu yüzden sanat çalışmamda,
çevremize ne olduğu gerçeğini göstermeye
ve görünmezi görünür yapmaya çalışıyorum.
Projeye başladıktan sonra
esas sorum şuydu:
''İşim bitince bu çöplerle ne yapacağım?''
Duydum ki, okyanusu gezdikleri
ve bazı elementlerle etkileşime
girdikleri için tehlikeli olabilir
ve geri dönüştürülecek
bir yığın çöpü mahvedebilirler.
Depolama alanı da mutlu bir
dinlenme yeri değildi.
Sonunda, tüm bu çöpleri temizlememe,
organize etmeme yardımcı olan insanların
emeğinden sonra dedim ki, saklamalıyım.
Yani, plan buydu.
Bunları daha fazla sanat eseri yapmak için
sonsuza dek tekrar tekrar kullanmak
ve toplumu çevre sanatı yapımına
dahil etmek.
Geçen yıl Sian Ka'an'daki Punta Allen'ın
yerel gençliğiyle yaptığımız,
toplum temelli bir sanat eserinin
bir örneğidir.
Topluluk çalışmasının önemli bir parçası,
plaj temizliği ve eğitim programlamasıdır.
Projenin etrafındaki bu topluluk
ve çöp koleksiyonum büyüdükçe
etkinin de olacağına gerçekten inanıyorum.
Geçtiğimiz yıllarda,
çöp koleksiyonum konusunda
biraz takıntılı oldum.
Valizin içine toplayıp onunla
seyahat ettim.
(Gülüşler)
Kendimle beraber tatile götürdüm.
(Gülüşler)
Son çalışmamda ise,
fotoğrafın iki boyutlu düzlemini
kırmaya başladım.
Bu yeni çalışma konusunda
çok heyecanlıyım.
Bunları zaman içinde değişip büyüyecek
canlı sanat eserleri olarak görüyorum.
En büyük dileğim, bu iş için kullanılan
ham ürünün bitmesi olsa da
henüz orada değiliz.
Projenin geleceğindeki planım,
toplululuk çalışmalarına devam etmek
ve eserlerimi çok daha büyük bir
ölçekte yapmak.
Çünkü problem devasa.
Okyanuslarımıza her yıl 8 milyon ton
plastik atık giriyor,
ekosistemleri yok ediyor.
Şu an, ben konuşurken
kelimenin tam anlamı ile
bir plastik sızıntısı oluyor.
Bu projeyi bir yardım ve eylem çağrısı
olarak görüyorum.
Sağlığımız ve geleceğimiz
okyanuslarımızla ayrılmaz
bir şekilde bağlantılı.
Projenin adına,
"Washed Up: Transforming
a Trashed Landscape" diyorum.
Ama aslında o beni dönüştürdü.
Kendi hareketlerim ve tüketimlerim
konusunda
yeniden düşünmeme sebep oldu.
Eğer başkalarının daha fazla
farkındalık kazanmasına
yardımcı olabilirse
o zaman değerli olacak.
Çok teşekkürler.
(Alkış)