WEBVTT 00:00:01.208 --> 00:00:06.643 Ik denk dat iedereen van jullie een smartphone of een iPhone heeft 00:00:06.643 --> 00:00:10.643 en waarschijnlijk heb je vanochtend de weersomstandigheden gecheckt; 00:00:10.643 --> 00:00:14.476 of het zou gaan regenen en je een paraplu zou moeten meenemen, 00:00:14.476 --> 00:00:17.643 of het zonnig zou worden en je een zonnebril nodig zou hebben, 00:00:17.643 --> 00:00:20.875 of dat het koud zou worden en je een extra jas zou kunnen gebruiken. 00:00:22.167 --> 00:00:25.736 Soms zal het je goede informatie geven, 00:00:25.736 --> 00:00:27.197 maar soms niet. 00:00:27.917 --> 00:00:30.143 Laat me je dit vertellen: 00:00:30.143 --> 00:00:33.934 mijn beste app is mijn grootmoeder. NOTE Paragraph 00:00:33.934 --> 00:00:35.851 (Gelach) NOTE Paragraph 00:00:37.417 --> 00:00:39.184 Haar naam is Mamadda. 00:00:39.184 --> 00:00:43.309 Ze kan je niet alleen vertellen wat voor weer het vandaag zal worden, 00:00:43.309 --> 00:00:46.309 maar ze kan dit voorspellen voor de komende twaalf maanden. 00:00:46.309 --> 00:00:49.988 Of het een goed regenseizoen wordt ... 00:00:49.988 --> 00:00:51.208 of niet. 00:00:51.208 --> 00:00:55.059 Ze kan je dit vertellen door gewoon haar omgeving te observeren, 00:00:55.059 --> 00:00:57.851 door het observeren van de windrichting, 00:00:57.851 --> 00:00:59.559 de wolkenposities, 00:00:59.559 --> 00:01:01.452 de vogelmigratie, 00:01:01.452 --> 00:01:03.434 de grootte van fruit, 00:01:03.434 --> 00:01:05.268 de bloemen. 00:01:05.268 --> 00:01:10.976 Ze kan je dit vertellen door het gedrag van haar eigen kudde te observeren. 00:01:11.833 --> 00:01:18.153 Zo begrijpt zij meer van het weer en het ecosysteem waarin zij leeft. NOTE Paragraph 00:01:19.208 --> 00:01:25.375 Ik kom uit een gemeenschap van veehouders. 00:01:25.375 --> 00:01:26.764 Wij zijn nomaden. 00:01:27.458 --> 00:01:30.268 We verhuizen van de ene naar de andere plaats 00:01:30.268 --> 00:01:32.434 om water en graasgebieden te vinden. 00:01:32.434 --> 00:01:38.500 We kunnen per jaar wel duizend kilometer, de grootte van Californië, afleggen. 00:01:39.792 --> 00:01:45.542 En dit leven helpt ons om in harmonie met ons ecosysteem te leven. 00:01:46.583 --> 00:01:48.250 We begrijpen elkaar. 00:01:49.208 --> 00:01:52.643 Voor ons is de natuur onze supermarkt, 00:01:52.643 --> 00:01:54.559 waar we ons voedsel kunnen verzamelen 00:01:54.559 --> 00:01:55.661 en ons water. 00:01:55.661 --> 00:01:56.933 Het is onze apotheek, 00:01:56.933 --> 00:02:00.143 waar we onze medicinale planten halen. 00:02:00.143 --> 00:02:01.643 Maar het is ook onze school, 00:02:01.643 --> 00:02:05.476 waar we leren hoe we de natuur beter beschermen 00:02:05.476 --> 00:02:09.542 en hoe het ons terug kan geven wat we nodig hebben. NOTE Paragraph 00:02:10.333 --> 00:02:13.542 Maar met de impact van klimaatsverandering, 00:02:13.542 --> 00:02:17.958 ervaren we ook een ander effect. 00:02:20.100 --> 00:02:27.808 De zoetwaterbron van mijn gemeenschap behoort tot de top vijf in Afrika. 00:02:28.358 --> 00:02:30.333 Dit is het Tsjaadmeer. 00:02:31.458 --> 00:02:33.792 Toen mijn moeder geboren werd, 00:02:33.792 --> 00:02:40.168 was het wateroppervlak van het Tsjaadmeer ongeveer 25.000 vierkante kilometer groot. 00:02:40.612 --> 00:02:43.312 Toen ik dertig jaar geleden geboren werd, 00:02:43.312 --> 00:02:46.612 was het 10.000 vierkante kilometer. 00:02:46.882 --> 00:02:49.511 En nu ... 00:02:49.511 --> 00:02:53.901 is het wateroppervlak nog ongeveer 1.200 vierkante kilometer. 00:02:54.542 --> 00:02:58.855 Negentig procent van dit meer is gewoon verdampt -- 00:02:58.855 --> 00:02:59.775 verdwenen. 00:03:00.833 --> 00:03:06.385 En meer dan 40 miljoen mensen leven rond dit meer 00:03:06.385 --> 00:03:07.914 en zijn ervan afhankelijk. 00:03:08.208 --> 00:03:09.601 Dat zijn de veehouders, 00:03:09.601 --> 00:03:11.333 de vissers 00:03:11.333 --> 00:03:13.283 en de boeren. 00:03:13.667 --> 00:03:16.874 Zij kunnen niet rekenen op salaris aan het einde van de maand. 00:03:17.208 --> 00:03:19.064 Zij rekenen op regenval. 00:03:19.458 --> 00:03:22.184 Zij rekenen op de gewassen die groeien 00:03:22.184 --> 00:03:24.976 of de weide voor hun vee. 00:03:26.607 --> 00:03:29.045 De afnemende middelen leiden ertoe 00:03:29.045 --> 00:03:34.031 dat veel gemeenschappen vechten voor die middelen. 00:03:34.375 --> 00:03:36.684 Wie het eerst komt, het eerst maalt. 00:03:36.684 --> 00:03:40.816 De volgende zal tot de dood moeten vechten. NOTE Paragraph 00:03:42.708 --> 00:03:47.768 Klimaatverandering heeft dus effect op onze leefwereld, 00:03:47.768 --> 00:03:50.601 door ons sociale leven te veranderen. 00:03:52.167 --> 00:03:58.184 Want de rol van man en vrouw is anders in deze regio. 00:03:58.184 --> 00:04:01.577 De man moet zijn familie voeden, 00:04:01.577 --> 00:04:04.095 voor zijn gemeenschap zorgen 00:04:04.095 --> 00:04:07.750 en als hij dat niet kan doen ... 00:04:07.750 --> 00:04:10.292 is zijn waardigheid in gevaar. 00:04:12.708 --> 00:04:16.417 Hij kan niets anders doen om het terug te krijgen. 00:04:17.958 --> 00:04:23.601 Klimaatverandering zorgt er dus voor dat onze mannen vaak ver weg zijn. 00:04:23.601 --> 00:04:25.393 Dat is migratie. 00:04:26.500 --> 00:04:28.598 Ze kunnen naar een grote stad migreren, 00:04:28.598 --> 00:04:33.427 waar ze zes tot twaalf maanden blijven en een baan krijgen, 00:04:33.427 --> 00:04:36.101 zodat ze geld kunnen terugsturen. 00:04:36.952 --> 00:04:38.156 Als ze geen baan krijgen, 00:04:38.156 --> 00:04:40.934 moeten ze in de Middellandse Zee springen 00:04:40.934 --> 00:04:43.347 en naar Europa migreren. 00:04:43.625 --> 00:04:46.128 Sommigen van hen overlijden daar, 00:04:46.128 --> 00:04:48.466 maar dat houdt niemand tegen. NOTE Paragraph 00:04:50.625 --> 00:04:53.434 Natuurlijk is het rot voor het ontvangende land, 00:04:53.434 --> 00:04:54.768 meestal ontwikkelde landen. 00:04:56.167 --> 00:04:58.958 Zij moeten zich aanpassen om de migranten te ontvangen. 00:05:00.708 --> 00:05:04.143 Maar wat denk je van de achterblijvers? 00:05:04.143 --> 00:05:06.860 De vrouwen en kinderen, 00:05:06.860 --> 00:05:08.750 die de rol van man moeten overnemen, 00:05:08.750 --> 00:05:10.018 de rol van vrouw, 00:05:10.018 --> 00:05:13.816 die zorg moeten dragen voor veiligheid, voedsel en gezondheid 00:05:13.816 --> 00:05:15.726 voor de hele familie, 00:05:15.726 --> 00:05:17.771 zowel kinderen als ouderen. 00:05:19.000 --> 00:05:23.583 Die vrouwen zijn dus mijn heldinnen. 00:05:25.667 --> 00:05:28.020 Zij zijn namelijk vernieuwers. 00:05:28.020 --> 00:05:29.968 Zij zijn probleemoplossers. 00:05:30.898 --> 00:05:35.644 Zij maken de beperkte middelen groot voor de gemeenschap. 00:05:36.875 --> 00:05:38.833 Dat is mijn volk. NOTE Paragraph 00:05:40.458 --> 00:05:45.851 We gebruiken de traditionele kennis van het inheemse volk 00:05:45.851 --> 00:05:48.817 om betere veerkracht te krijgen, 00:05:48.817 --> 00:05:51.047 zodat we kunnen overleven. 00:05:53.208 --> 00:05:56.684 Onze kennis is niet alleen bedoeld voor onze gemeenschappen. 00:05:56.684 --> 00:06:01.744 Het is er om te worden gedeeld met iedereen die met ons leeft. 00:06:02.208 --> 00:06:08.883 En inheemse mensen over de hele wereld redden 80% van de biodiversiteit. 00:06:10.292 --> 00:06:12.107 Wetenschappers zeggen dat. 00:06:13.917 --> 00:06:15.958 Inheemse mensen in de Amazone ... 00:06:17.292 --> 00:06:21.013 Je vindt er de meest diverse ecosystemen, 00:06:21.013 --> 00:06:22.795 beter dan nationale parken. 00:06:24.125 --> 00:06:27.208 De inheemse mensen in het Pacifische gebied, 00:06:27.208 --> 00:06:30.309 de grootmoeders en grootvaders, 00:06:30.309 --> 00:06:35.518 zij weten waar je na een orkaan voedsel kunt halen. 00:06:37.417 --> 00:06:42.629 De kennis van onze mensen helpt ons omgaan -- 00:06:42.629 --> 00:06:44.958 en ook anderen -- 00:06:44.958 --> 00:06:46.851 met de gevolgen van klimaatverandering. 00:06:46.851 --> 00:06:48.629 De wereld is aan het verliezen. 00:06:48.629 --> 00:06:53.684 We zijn al 60% van de diersoorten verloren 00:06:53.684 --> 00:06:56.101 en dit neemt elke dag toe. NOTE Paragraph 00:06:57.208 --> 00:07:02.101 Op een dag nam ik een wetenschapper mee naar mijn gemeenschap. 00:07:02.101 --> 00:07:08.875 Ik zei: "Je doet goede weersvoorspellingen op televisie en radio, 00:07:08.875 --> 00:07:11.393 maar wat dacht je ervan om naar mijn volk te komen?" 00:07:11.393 --> 00:07:12.643 En ze kwamen. 00:07:14.042 --> 00:07:15.583 Ze zitten daar bij ons 00:07:15.583 --> 00:07:20.351 en vanuit het niets begonnen we, nomaden zijnde, onze spullen in te pakken. 00:07:20.351 --> 00:07:22.601 Dus zij vragen: "Gaan we verhuizen?" 00:07:22.601 --> 00:07:25.424 Ik antwoord: "Nee, we verhuizen niet, het gaat zo regenen." 00:07:25.958 --> 00:07:29.533 Ze zeggen: "Oh, er zijn geen wolken, hoe weet je dat het gaat regenen?" 00:07:29.533 --> 00:07:31.282 Wij zeggen: "Ja, het gaat regenen." 00:07:31.282 --> 00:07:33.113 We pakken onze spullen in ... 00:07:33.113 --> 00:07:37.458 en plotseling begint het hevig te regenen. 00:07:37.458 --> 00:07:40.067 We zien de wetenschappers rondrennen, 00:07:40.067 --> 00:07:42.750 ze verstoppen zich onder bomen en beschermen hun spullen. 00:07:42.750 --> 00:07:44.293 Wij hadden alles al ingepakt. NOTE Paragraph 00:07:44.293 --> 00:07:46.574 (Gelach) NOTE Paragraph 00:07:46.574 --> 00:07:51.101 Na de regenbui begon de serieuze discussie. 00:07:51.101 --> 00:07:54.088 Ze vragen ons: "Hoe wisten jullie dat het zou gaan regenen?" 00:07:54.792 --> 00:08:02.000 Wij zeggen: "De oude vrouw zag insecten hun eitjes naar binnen brengen. 00:08:02.000 --> 00:08:06.351 En hoewel insecten niet kunnen praten of televisie kunnen kijken, 00:08:06.351 --> 00:08:10.671 weten ze wel hoe ze met voorspellingen hun generaties kunnen beschermen, 00:08:10.671 --> 00:08:12.601 hoe ze hun voedsel kunnen beschermen. 00:08:12.601 --> 00:08:14.199 Dus voor ons is dat het teken 00:08:14.199 --> 00:08:18.346 dat het binnen enkele uren zal gaan regenen." 00:08:18.694 --> 00:08:20.250 En vervolgens zeggen zij: 00:08:20.250 --> 00:08:23.393 "Wij hebben de kennis wel, 00:08:23.393 --> 00:08:28.784 maar we combineren ecologische kennis niet met kennis over het weer." 00:08:29.753 --> 00:08:32.830 Dus zo ging ik aan de slag 00:08:32.830 --> 00:08:37.750 met meteorologen en met mijn gemeenschap 00:08:37.750 --> 00:08:39.521 om betere informatie te geven, 00:08:39.521 --> 00:08:42.470 zodat mensen zich kunnen aanpassen aan de klimaatverandering. NOTE Paragraph 00:08:45.042 --> 00:08:51.268 Ik denk dat als we alle kennissystemen samenvoegen -- 00:08:51.268 --> 00:08:52.997 wetenschap, 00:08:52.997 --> 00:08:54.222 technologie 00:08:54.222 --> 00:08:56.042 en traditionele kennis -- 00:08:56.042 --> 00:09:01.184 we de beste manier krijgen om onze mensen te beschermen, 00:09:01.184 --> 00:09:03.101 om onze planeet te beschermen, 00:09:03.101 --> 00:09:06.461 om het ecosysteem dat we verliezen weer te herstellen. NOTE Paragraph 00:09:07.042 --> 00:09:09.750 Ik heb dat ook nog op een andere manier gedaan 00:09:09.750 --> 00:09:13.601 Ik heb een methode gebruikt waar ik echt van hou. 00:09:13.601 --> 00:09:17.809 Het heet '3D participatory mapping'. 00:09:17.809 --> 00:09:22.155 'Participatory', omdat het vrouwen, 00:09:22.155 --> 00:09:23.332 mannen, 00:09:23.332 --> 00:09:24.209 jongeren, 00:09:24.209 --> 00:09:25.476 ouderen -- 00:09:25.476 --> 00:09:28.684 mensen uit alle generaties samen kan brengen. 00:09:28.708 --> 00:09:32.059 Daarna gebruikt men wetenschappelijke informatie 00:09:32.059 --> 00:09:33.895 en de gemeenschap komt samen. 00:09:33.895 --> 00:09:35.333 Ze brengen alles in kaart. 00:09:35.333 --> 00:09:38.143 Ze krijgen de kennis die wij hebben 00:09:38.167 --> 00:09:40.500 over waar ons heilige bos is, 00:09:40.500 --> 00:09:42.000 waar ons waterpunt is, 00:09:42.000 --> 00:09:43.518 waar onze looproute is, 00:09:43.518 --> 00:09:47.851 waar we ieder seizoen naartoe gaan. 00:09:49.667 --> 00:09:51.405 En deze methode is fantastisch 00:09:51.405 --> 00:09:54.458 omdat het de positie van vrouwen vergroot, 00:09:54.458 --> 00:09:59.167 want in onze gemeenschappen mogen vrouwen en mannen niet samen zitten. 00:09:59.167 --> 00:10:00.717 De mannen praten 00:10:00.717 --> 00:10:03.738 en vrouwen zitten op de achtergrond -- 00:10:03.738 --> 00:10:06.053 ze zijn er niet om besluiten te nemen. 00:10:06.053 --> 00:10:09.893 Dus nadat de mannen alle kennis hebben hebben doorgenomen, 00:10:09.893 --> 00:10:13.226 halen we de vrouwen erbij: "kom eens kijken." 00:10:13.250 --> 00:10:14.419 Ze zeggen: "oké, prima", 00:10:14.419 --> 00:10:16.681 want ze hebben het voorwerk al gedaan. NOTE Paragraph 00:10:16.685 --> 00:10:17.976 (Gelach) NOTE Paragraph 00:10:17.976 --> 00:10:21.102 Als de vrouwen komen en naar de kaart kijken, 00:10:21.102 --> 00:10:22.518 zeggen ze: "hm, nee". NOTE Paragraph 00:10:22.542 --> 00:10:24.018 (Gelach) NOTE Paragraph 00:10:24.042 --> 00:10:25.309 "Dit klopt niet. 00:10:25.333 --> 00:10:28.601 Hier verzamel ik medicijnen en hier voedsel. 00:10:28.625 --> 00:10:30.226 En hier verzamel ik ..." 00:10:30.250 --> 00:10:32.684 Dus we veranderen de kennis op de kaart 00:10:32.684 --> 00:10:34.351 en we halen de mannen erbij. 00:10:35.208 --> 00:10:37.323 Ze denken na over wat de vrouwen zeggen. 00:10:37.323 --> 00:10:38.908 Ze schudden allen hun hoofden. 00:10:38.908 --> 00:10:40.228 "Ze hebben gelijk. 00:10:40.228 --> 00:10:41.417 Ze hebben gelijk. 00:10:41.417 --> 00:10:42.809 Ze hebben gelijk." 00:10:42.809 --> 00:10:46.434 Dat is hoe we de positie van vrouwen opbouwen 00:10:46.434 --> 00:10:50.083 en hun een stem geven in de '3D participatory mapping'. 00:10:50.083 --> 00:10:52.268 Vrouwen krijgen de gedetailleerde kennis 00:10:52.292 --> 00:10:54.988 die de gemeenschap kan helpen zich aan te passen. 00:10:54.988 --> 00:10:58.101 En mannen hebben een beter beeld van het grotere plaatje. 00:10:58.125 --> 00:11:00.684 Wanneer we alles samenvoegen, 00:11:00.708 --> 00:11:05.018 helpt deze kaart hen om te discussiëren, 00:11:05.018 --> 00:11:08.226 maar het tempert ook het conflict tussen de gemeenschappen 00:11:08.226 --> 00:11:10.018 over de toegang tot hulpbronnen. 00:11:10.018 --> 00:11:11.976 Het helpt om middelen beter te delen 00:11:11.976 --> 00:11:13.417 en om deze te herstellen. 00:11:14.833 --> 00:11:17.713 En het helpt om de middelen voor de lange termijn te beheren. NOTE Paragraph 00:11:19.833 --> 00:11:22.726 Onze kennis is heel nuttig. 00:11:22.726 --> 00:11:29.000 Kennis van inheemse mensen is cruciaal voor onze planeet. 00:11:29.000 --> 00:11:32.917 Het is cruciaal voor alle mensen. 00:11:34.042 --> 00:11:39.851 Wetenschappelijke kennis is tweehonderd jaar geleden ontdekt, 00:11:39.851 --> 00:11:42.309 technologie honderd jaar geleden, 00:11:42.333 --> 00:11:46.750 maar de kennis van inheemse mensen is duizenden jaren oud. 00:11:47.750 --> 00:11:51.143 Waarom voegen we niet alles samen? 00:11:51.167 --> 00:11:54.143 Laten we die drie kennisvormen combineren 00:11:54.143 --> 00:12:01.077 en mensen weerbaar maken tegen de effecten van klimaatverandering. 00:12:01.667 --> 00:12:04.393 En het gaat niet alleen over ontwikkelingslanden, 00:12:04.393 --> 00:12:06.021 maar ook over ontwikkelde landen. 00:12:06.021 --> 00:12:07.358 We zagen de orkaan. 00:12:07.358 --> 00:12:09.958 We zagen het overal overstromen. 00:12:09.958 --> 00:12:13.351 We zagen vuur, zelfs hier in Californië. 00:12:13.351 --> 00:12:15.893 Het is noodzakelijk dat alle kennis samenkomt. 00:12:15.893 --> 00:12:18.202 We hebben de mensen in het centrum nodig. 00:12:18.202 --> 00:12:20.792 En we hebben besluitmakers nodig om iets te veranderen. 00:12:20.792 --> 00:12:23.417 Onderzoekers vertellen het hen 00:12:23.417 --> 00:12:25.268 en wij vertellen het hen. 00:12:25.268 --> 00:12:27.809 En we hebben de kennis. NOTE Paragraph 00:12:27.809 --> 00:12:31.059 We hebben tien jaar om het te veranderen. 00:12:31.750 --> 00:12:33.601 Tien jaar is niets, 00:12:33.601 --> 00:12:36.143 dus we moeten allemaal samenwerken 00:12:36.143 --> 00:12:38.809 en we moeten nu handelen. NOTE Paragraph 00:12:38.809 --> 00:12:39.571 Dankjewel. NOTE Paragraph 00:12:39.571 --> 00:12:42.557 (Applaus)