[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.03,0:00:05.82,Default,,0000,0000,0000,,Een documentairefilm uit 1956\Ngeregisseerd door Jacques Cousteau
Dialogue: 0,0:00:05.84,0:00:08.84,Default,,0000,0000,0000,,won zowel de Palme d'Or als een Oscar.
Dialogue: 0,0:00:08.87,0:00:11.73,Default,,0000,0000,0000,,Deze film heette 'Le Monde Du Silence'
Dialogue: 0,0:00:11.75,0:00:13.84,Default,,0000,0000,0000,,of 'The Silent World'.
Dialogue: 0,0:00:14.43,0:00:19.78,Default,,0000,0000,0000,,De titel suggereert dat\Nhet stil was onder water.
Dialogue: 0,0:00:20.46,0:00:22.77,Default,,0000,0000,0000,,Nu, 60 jaar later, weten we
Dialogue: 0,0:00:22.80,0:00:26.23,Default,,0000,0000,0000,,dat het onder water\Nhelemaal niet stil is.
Dialogue: 0,0:00:26.68,0:00:29.68,Default,,0000,0000,0000,,Ook al zijn de geluiden\Nniet hoorbaar boven water,
Dialogue: 0,0:00:29.71,0:00:33.02,Default,,0000,0000,0000,,afhankelijk van waar je bent\Nen de tijd van het jaar
Dialogue: 0,0:00:33.04,0:00:38.81,Default,,0000,0000,0000,,kan het geluidslandschap onder water\Neven lawaaierig zijn als een regenwoud.
Dialogue: 0,0:00:39.87,0:00:44.51,Default,,0000,0000,0000,,Ongewervelden zoals de pistoolgarnaal,\Nvissen en zeezoogdieren
Dialogue: 0,0:00:44.53,0:00:45.88,Default,,0000,0000,0000,,gebruiken geluid.
Dialogue: 0,0:00:46.35,0:00:49.27,Default,,0000,0000,0000,,Om hun leefgebied te bestuderen,
Dialogue: 0,0:00:49.29,0:00:51.59,Default,,0000,0000,0000,,om met elkaar te communiceren,
Dialogue: 0,0:00:51.62,0:00:52.90,Default,,0000,0000,0000,,om te navigeren,
Dialogue: 0,0:00:52.92,0:00:55.13,Default,,0000,0000,0000,,om roofdieren en prooien te vinden.
Dialogue: 0,0:00:55.74,0:01:00.70,Default,,0000,0000,0000,,Door naar geluiden te luisteren,\Nverkennen zij hun omgeving.
Dialogue: 0,0:01:01.05,0:01:03.35,Default,,0000,0000,0000,,Neem de Noordpool.
Dialogue: 0,0:01:03.75,0:01:06.98,Default,,0000,0000,0000,,Het is een uitgestrekte,\Nonherbergzame plek,
Dialogue: 0,0:01:07.00,0:01:09.59,Default,,0000,0000,0000,,soms beschreven als een woestijn,
Dialogue: 0,0:01:09.61,0:01:12.54,Default,,0000,0000,0000,,omdat het er zo koud en afgelegen is
Dialogue: 0,0:01:12.57,0:01:14.78,Default,,0000,0000,0000,,en bijna het hele jaar bedekt met ijs.
Dialogue: 0,0:01:15.27,0:01:16.98,Default,,0000,0000,0000,,Ondanks dat\N
Dialogue: 0,0:01:17.00,0:01:21.05,Default,,0000,0000,0000,,is er geen plek op aarde waar ik\Nliever zou zijn dan op de Noordpool,
Dialogue: 0,0:01:21.07,0:01:24.71,Default,,0000,0000,0000,,vooral als de dagen lengen\Nen het lente wordt.
Dialogue: 0,0:01:25.46,0:01:29.77,Default,,0000,0000,0000,,Voor mij belichaamt\Nde Noordpool deze scheiding\N
Dialogue: 0,0:01:29.79,0:01:35.05,Default,,0000,0000,0000,,tussen wat we boven en onder water zien.
Dialogue: 0,0:01:35.68,0:01:40.69,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt over het ijs kijken\N--wit en blauw en koud--
Dialogue: 0,0:01:41.69,0:01:42.99,Default,,0000,0000,0000,,en helemaal niets zien.
Dialogue: 0,0:01:43.65,0:01:46.29,Default,,0000,0000,0000,,Maar als je onder water kon luisteren
Dialogue: 0,0:01:46.31,0:01:49.70,Default,,0000,0000,0000,,dan zouden de geluiden je eerst verbazen
Dialogue: 0,0:01:49.72,0:01:51.81,Default,,0000,0000,0000,,en dan blij maken.
Dialogue: 0,0:01:51.83,0:01:55.85,Default,,0000,0000,0000,,Terwijl je ogen kilometers ver\Nalleen maar ijs zien,
Dialogue: 0,0:01:55.88,0:02:01.34,Default,,0000,0000,0000,,horen je oren de aanwezigheid van\NGroenlandse walvissen en witte dolfijnen,
Dialogue: 0,0:02:01.36,0:02:03.64,Default,,0000,0000,0000,,walrussen en baardrobben.
Dialogue: 0,0:02:04.66,0:02:06.57,Default,,0000,0000,0000,,Ook het ijs maakt geluid.
Dialogue: 0,0:02:06.59,0:02:09.86,Default,,0000,0000,0000,,Het piept en het knarst\Nen het knalt en het kraakt
Dialogue: 0,0:02:09.88,0:02:15.06,Default,,0000,0000,0000,,als het botst en schuift door wisselingen\Nin temperatuur, stroming en wind.
Dialogue: 0,0:02:16.11,0:02:19.93,Default,,0000,0000,0000,,En midden in de winter, onder 100% zee-ijs
Dialogue: 0,0:02:20.78,0:02:23.09,Default,,0000,0000,0000,,zingen de Groenlandse walvissen.
Dialogue: 0,0:02:24.25,0:02:26.11,Default,,0000,0000,0000,,Je verwacht het niet
Dialogue: 0,0:02:26.14,0:02:28.33,Default,,0000,0000,0000,,want de mens
Dialogue: 0,0:02:28.35,0:02:30.95,Default,,0000,0000,0000,,is erg visueel ingesteld.
Dialogue: 0,0:02:31.43,0:02:33.89,Default,,0000,0000,0000,,De meesten van ons, niet allemaal,
Dialogue: 0,0:02:33.91,0:02:37.04,Default,,0000,0000,0000,,vinden met onze ogen\Nde weg in onze wereld.
Dialogue: 0,0:02:37.72,0:02:40.42,Default,,0000,0000,0000,,Voor zeezoogdieren die onder water leven,
Dialogue: 0,0:02:40.44,0:02:44.30,Default,,0000,0000,0000,,waar chemische signalen en licht\Nslecht doorgelaten worden,
Dialogue: 0,0:02:44.33,0:02:47.92,Default,,0000,0000,0000,,is geluid het zintuig waarmee zij zien.
Dialogue: 0,0:02:48.30,0:02:50.74,Default,,0000,0000,0000,,Geluid verplaatst zich erg goed in water,
Dialogue: 0,0:02:50.76,0:02:52.53,Default,,0000,0000,0000,,veel beter dan in lucht,
Dialogue: 0,0:02:52.55,0:02:55.72,Default,,0000,0000,0000,,dus geluidssignalen worden\Nover grote afstanden opgevangen.
Dialogue: 0,0:02:56.27,0:02:59.36,Default,,0000,0000,0000,,Dit is vooral belangrijk op de Noordpool,
Dialogue: 0,0:02:59.38,0:03:03.30,Default,,0000,0000,0000,,waar deze zeezoogdieren\Nniet alleen elkaar moeten horen
Dialogue: 0,0:03:03.32,0:03:06.43,Default,,0000,0000,0000,,maar ook naar signalen uit\Nde omgeving moeten luisteren
Dialogue: 0,0:03:06.46,0:03:10.36,Default,,0000,0000,0000,,die op een dikke laag ijs\Nof open water duiden.
Dialogue: 0,0:03:10.86,0:03:14.26,Default,,0000,0000,0000,,Want ook al brengen zij een groot deel\Nvan hun leven onder water door,
Dialogue: 0,0:03:14.28,0:03:15.51,Default,,0000,0000,0000,,het zijn wel zoogdieren
Dialogue: 0,0:03:15.53,0:03:17.81,Default,,0000,0000,0000,,dus moeten zij naar boven\Nom adem te halen.
Dialogue: 0,0:03:18.46,0:03:22.31,Default,,0000,0000,0000,,Ze letten misschien op geluidssignalen\Ndie duiden op dun ijs of geen ijs
Dialogue: 0,0:03:22.34,0:03:25.39,Default,,0000,0000,0000,,of ze vangen echo's op van ijs vlakbij.
Dialogue: 0,0:03:27.09,0:03:32.21,Default,,0000,0000,0000,,Arctische zeezoogdieren leven in een rijk\Nen gevarieerd onderwatergeluidslandschap.
Dialogue: 0,0:03:32.73,0:03:33.97,Default,,0000,0000,0000,,In de lente
Dialogue: 0,0:03:33.99,0:03:36.33,Default,,0000,0000,0000,,kan het een kakofonie van geluiden zijn.
Dialogue: 0,0:03:37.33,0:03:41.22,Default,,0000,0000,0000,,(geluiden van zeezoogdieren)
Dialogue: 0,0:03:53.17,0:03:56.06,Default,,0000,0000,0000,,Maar als het ijs stijf bevroren is
Dialogue: 0,0:03:56.08,0:03:59.79,Default,,0000,0000,0000,,en er zijn geen grote verschillen in\Ntemperatuur of stromingen
Dialogue: 0,0:03:59.82,0:04:04.11,Default,,0000,0000,0000,,dan heeft de Noordpool onder water een\Nvan de laagste omgevingsgeluidsniveau's
Dialogue: 0,0:04:04.14,0:04:05.86,Default,,0000,0000,0000,,van alle oceanen op wereld.
Dialogue: 0,0:04:05.88,0:04:07.20,Default,,0000,0000,0000,,Maar dit verandert.
Dialogue: 0,0:04:07.23,0:04:10.89,Default,,0000,0000,0000,,Dat komt vooral door een afname\Nvan seizoensgebonden zee-ijs,
Dialogue: 0,0:04:11.58,0:04:15.39,Default,,0000,0000,0000,,wat een direct gevolg is van de uitstoot\Nvan broeikasgassen door de mens.
Dialogue: 0,0:04:16.35,0:04:19.00,Default,,0000,0000,0000,,In feite zijn we met klimaatverandering
Dialogue: 0,0:04:19.01,0:04:22.96,Default,,0000,0000,0000,,een volledig ongecontroleerd experiment\Nmet onze planeet aan het uitvoeren.
Dialogue: 0,0:04:23.76,0:04:25.64,Default,,0000,0000,0000,,De laatste 30 jaar
Dialogue: 0,0:04:25.66,0:04:29.73,Default,,0000,0000,0000,,slinkt het seizoensgebonden zee-ijs\Nop sommige plaatsen op de Noordpool
Dialogue: 0,0:04:29.76,0:04:34.17,Default,,0000,0000,0000,,gedurende zes weken tot vier maanden.
Dialogue: 0,0:04:34.63,0:04:36.85,Default,,0000,0000,0000,,Deze afname in omvang van zee-ijs
Dialogue: 0,0:04:36.88,0:04:41.32,Default,,0000,0000,0000,,wordt ook wel een toename\Nvan het open waterseizoen genoemd.
Dialogue: 0,0:04:41.34,0:04:44.85,Default,,0000,0000,0000,,Dat is het jaargetijde dat de Noordpool\Ntoegankelijk is voor schepen.
Dialogue: 0,0:04:45.56,0:04:48.59,Default,,0000,0000,0000,,Niet alleen is de hoeveelheid\Nijs aan het veranderen
Dialogue: 0,0:04:49.34,0:04:52.67,Default,,0000,0000,0000,,maar ook de leeftijd en de dikte ervan.
Dialogue: 0,0:04:53.36,0:04:54.81,Default,,0000,0000,0000,,Je hebt misschien gehoord
Dialogue: 0,0:04:54.84,0:04:58.32,Default,,0000,0000,0000,,dat door het slinken van zee-ijs\Nhet leefgebied kleiner wordt
Dialogue: 0,0:04:58.34,0:05:00.48,Default,,0000,0000,0000,,van dieren die hiervan afhankelijk zijn
Dialogue: 0,0:05:00.50,0:05:04.07,Default,,0000,0000,0000,,zoals zeehonden, walrussen of ijsberen.
Dialogue: 0,0:05:04.86,0:05:09.70,Default,,0000,0000,0000,,De afname van zee-ijs veroorzaakt\Nook een toename van kusterosie,
Dialogue: 0,0:05:09.72,0:05:13.29,Default,,0000,0000,0000,,en zorgt voor minder prooien \Nvoor zeevogels en zoogdieren.
Dialogue: 0,0:05:14.32,0:05:17.40,Default,,0000,0000,0000,,Klimaatverandering en slinkend zee-ijs
Dialogue: 0,0:05:17.42,0:05:21.94,Default,,0000,0000,0000,,veranderen ook het geluidslandschap\Nvan de Noordpool.
Dialogue: 0,0:05:23.11,0:05:25.10,Default,,0000,0000,0000,,Wat bedoel ik met geluidslandschap?
Dialogue: 0,0:05:25.83,0:05:28.69,Default,,0000,0000,0000,,Mensen die professioneel\Nde oceanen afluisteren,
Dialogue: 0,0:05:28.71,0:05:30.97,Default,,0000,0000,0000,,gebruiken daarvoor hydrofoons.
Dialogue: 0,0:05:30.99,0:05:33.04,Default,,0000,0000,0000,,Dat zijn onderwatermicrofoons
Dialogue: 0,0:05:33.06,0:05:35.01,Default,,0000,0000,0000,,waarmee we omgevingsgeluid opnemen--
Dialogue: 0,0:05:35.03,0:05:36.96,Default,,0000,0000,0000,,het geluid om ons heen.
Dialogue: 0,0:05:36.98,0:05:40.32,Default,,0000,0000,0000,,Het geluidslandschap beschrijft\Nde elementen die bijdragen
Dialogue: 0,0:05:40.34,0:05:41.86,Default,,0000,0000,0000,,aan dit geluidsveld.
Dialogue: 0,0:05:42.74,0:05:45.34,Default,,0000,0000,0000,,Wat we op onze hydrofoons horen,
Dialogue: 0,0:05:45.37,0:05:48.90,Default,,0000,0000,0000,,zijn de waarneembare geluiden\Nvan klimaatverandering.
Dialogue: 0,0:05:49.50,0:05:52.14,Default,,0000,0000,0000,,We horen die veranderingen\Nop drie fronten:
Dialogue: 0,0:05:52.83,0:05:54.60,Default,,0000,0000,0000,,vanuit de lucht,
Dialogue: 0,0:05:54.63,0:05:56.08,Default,,0000,0000,0000,,vanuit het water,
Dialogue: 0,0:05:56.10,0:05:57.45,Default,,0000,0000,0000,,en vanaf het land.
Dialogue: 0,0:05:58.32,0:06:00.54,Default,,0000,0000,0000,,Als eerste: lucht.
Dialogue: 0,0:06:01.90,0:06:04.52,Default,,0000,0000,0000,,Wind op water maakt golven.
Dialogue: 0,0:06:04.54,0:06:06.37,Default,,0000,0000,0000,,Deze golven maken belletjes,
Dialogue: 0,0:06:06.39,0:06:07.76,Default,,0000,0000,0000,,de bellen barsten
Dialogue: 0,0:06:07.78,0:06:10.51,Default,,0000,0000,0000,,en als dat gebeurt, maakt dat geluid.
Dialogue: 0,0:06:10.54,0:06:14.44,Default,,0000,0000,0000,,Dit klinkt als gesis of geruis\Nop de achtergrond.
Dialogue: 0,0:06:15.30,0:06:17.100,Default,,0000,0000,0000,,Op een met ijs bedekte Noordpool
Dialogue: 0,0:06:18.01,0:06:21.90,Default,,0000,0000,0000,,bereikt het meeste windgeluid\Nniet de onderwaterwereld
Dialogue: 0,0:06:21.93,0:06:26.52,Default,,0000,0000,0000,,omdat het ijs als een buffer fungeert\Ntussen de atmosfeer en de zee.
Dialogue: 0,0:06:27.00,0:06:28.34,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een van de redenen
Dialogue: 0,0:06:28.37,0:06:32.07,Default,,0000,0000,0000,,waarom de Noordpool zeer lage\Nomgevingsgeluidsniveau's kan hebben.
Dialogue: 0,0:06:32.83,0:06:35.46,Default,,0000,0000,0000,,Maar door het slinken van het zee-ijs
Dialogue: 0,0:06:35.49,0:06:39.86,Default,,0000,0000,0000,,is er niet alleen meer van dit\Ngolfgeluid op de Noordpool,
Dialogue: 0,0:06:40.46,0:06:43.95,Default,,0000,0000,0000,,maar ook het aantal stormen\Nen de intensiteit ervan
Dialogue: 0,0:06:43.97,0:06:45.23,Default,,0000,0000,0000,,neemt toe.
Dialogue: 0,0:06:45.72,0:06:50.21,Default,,0000,0000,0000,,Dit zorgt allemaal voor meer geluid\Nin een voorheen geluidloze oceaan.
Dialogue: 0,0:06:50.75,0:06:52.97,Default,,0000,0000,0000,,Ten tweede: water.
Dialogue: 0,0:06:54.29,0:06:56.36,Default,,0000,0000,0000,,Vanwege het afnemen van seizoensijs
Dialogue: 0,0:06:56.36,0:06:59.03,Default,,0000,0000,0000,,migreren subarctische\Nsoorten naar het noorden,
Dialogue: 0,0:06:59.08,0:07:03.83,Default,,0000,0000,0000,,en profiteren van de nieuwe leefomgeving\Ndie is ontstaan door meer open water.
Dialogue: 0,0:07:04.50,0:07:07.53,Default,,0000,0000,0000,,Arctische walvissen,\Nzoals deze Groenlandse walvis,
Dialogue: 0,0:07:07.55,0:07:09.26,Default,,0000,0000,0000,,hebben geen rugvin
Dialogue: 0,0:07:09.29,0:07:14.06,Default,,0000,0000,0000,,omdat ze zich aangepast hebben\Naan zwemmen in water bedekt met ijs.
Dialogue: 0,0:07:14.08,0:07:17.41,Default,,0000,0000,0000,,En dan is iets wat uitsteekt\Nop je rug niet handig
Dialogue: 0,0:07:17.45,0:07:19.21,Default,,0000,0000,0000,,als je onder ijs door zwemt.
Dialogue: 0,0:07:19.24,0:07:23.24,Default,,0000,0000,0000,,Wellicht weerhoudt dat in feite\Nandere dieren ervan hier te zwemmen.
Dialogue: 0,0:07:23.84,0:07:26.48,Default,,0000,0000,0000,,Maar overal waar we nu luisteren,
Dialogue: 0,0:07:26.51,0:07:29.56,Default,,0000,0000,0000,,horen we de geluiden van\Nvinvissen, bultrugwalvissen
Dialogue: 0,0:07:29.59,0:07:31.06,Default,,0000,0000,0000,,en orka's
Dialogue: 0,0:07:31.08,0:07:33.31,Default,,0000,0000,0000,,die steeds verder noordelijk migreren
Dialogue: 0,0:07:33.34,0:07:35.38,Default,,0000,0000,0000,,steeds later in het seizoen.
Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:37.42,Default,,0000,0000,0000,,Eigenlijk horen we
Dialogue: 0,0:07:37.44,0:07:41.17,Default,,0000,0000,0000,,een invasie van de Noordpool\Ndoor subarctische soorten.
Dialogue: 0,0:07:41.73,0:07:43.84,Default,,0000,0000,0000,,En we weten niet wat dit betekent.
Dialogue: 0,0:07:43.86,0:07:48.53,Default,,0000,0000,0000,,Zal er een strijd om voedsel zijn\Ntussen Arctische en subarctische dieren?
Dialogue: 0,0:07:48.96,0:07:54.16,Default,,0000,0000,0000,,Zullen deze subarctische soorten\Nziektes of parasieten met zich meebrengen?
Dialogue: 0,0:07:55.04,0:07:57.81,Default,,0000,0000,0000,,Wat zullen de nieuwe geluiden\Ndie zij produceren,
Dialogue: 0,0:07:57.84,0:08:00.23,Default,,0000,0000,0000,,doen met het geluidslandschap onder water?
Dialogue: 0,0:08:00.98,0:08:02.74,Default,,0000,0000,0000,,Ten derde: land.
Dialogue: 0,0:08:03.19,0:08:04.80,Default,,0000,0000,0000,,En met land...
Dialogue: 0,0:08:04.82,0:08:06.12,Default,,0000,0000,0000,,bedoel ik de mens.
Dialogue: 0,0:08:06.71,0:08:10.44,Default,,0000,0000,0000,,Door meer open water is er meer\Nmenselijke activiteit op de Noordpool.
Dialogue: 0,0:08:11.25,0:08:12.57,Default,,0000,0000,0000,,Afgelopen zomer
Dialogue: 0,0:08:12.60,0:08:16.58,Default,,0000,0000,0000,,voer een enorm cruiseschip\Ndoor de Noordwestelijke Doorvaart--
Dialogue: 0,0:08:16.60,0:08:20.26,Default,,0000,0000,0000,,de eens zo mystieke route\Ntussen Europa en de Stille Oceaan.
Dialogue: 0,0:08:21.39,0:08:27.77,Default,,0000,0000,0000,,Afnemend zee-ijs zorgt ervoor dat de mens\Nvaker toegang krijgt tot de Noordpool.
Dialogue: 0,0:08:28.17,0:08:32.81,Default,,0000,0000,0000,,De exploratie en winning\Nvan olie en gas neemt toe,\N
Dialogue: 0,0:08:32.83,0:08:35.46,Default,,0000,0000,0000,,de kansen voor de commerciële\Nzeevaart groeien
Dialogue: 0,0:08:35.49,0:08:37.39,Default,,0000,0000,0000,,en het toerisme is in opkomst.
Dialogue: 0,0:08:38.39,0:08:43.28,Default,,0000,0000,0000,,Lawaai van schepen zorgt voor een toename\Nvan stresshormonen bij walvissen
Dialogue: 0,0:08:43.29,0:08:45.36,Default,,0000,0000,0000,,en kan voedingsgedrag verstoren.
Dialogue: 0,0:08:46.05,0:08:50.97,Default,,0000,0000,0000,,Seismische luchtkanonnen\Nmet hun harde, laagfrequente geluid
Dialogue: 0,0:08:50.99,0:08:53.73,Default,,0000,0000,0000,,dat iedere 10 tot 20 seconden klinkt,
Dialogue: 0,0:08:53.74,0:08:57.16,Default,,0000,0000,0000,,heeft het zwem- en zanggedrag\Nvan walvissen veranderd.
Dialogue: 0,0:08:57.72,0:09:02.66,Default,,0000,0000,0000,,Door al deze geluidsbronnen\Nslinkt de akoestische ruimte
Dialogue: 0,0:09:02.68,0:09:05.90,Default,,0000,0000,0000,,waarin de Arctische zeezoogdieren\Nkunnen communiceren.
Dialogue: 0,0:09:06.91,0:09:11.30,Default,,0000,0000,0000,,Arctische zeezoogdieren\Nzijn wel gewend aan veel geluid
Dialogue: 0,0:09:11.32,0:09:12.80,Default,,0000,0000,0000,,in bepaalde seizoenen.
Dialogue: 0,0:09:13.33,0:09:17.40,Default,,0000,0000,0000,,Maar dit komt meestal\Nvan andere dieren of het zee-ijs,
Dialogue: 0,0:09:17.43,0:09:19.92,Default,,0000,0000,0000,,en het zijn geluiden waarmee\Nzij geëvolueerd zijn,
Dialogue: 0,0:09:19.95,0:09:23.44,Default,,0000,0000,0000,,en deze geluiden zijn onmisbaar\Nvoor hen om te overleven.
Dialogue: 0,0:09:23.46,0:09:26.66,Default,,0000,0000,0000,,Deze nieuwe geluiden\Nklinken hard en zijn onbekend.
Dialogue: 0,0:09:27.16,0:09:29.34,Default,,0000,0000,0000,,Ze beïnvloeden het milieu wellicht
Dialogue: 0,0:09:29.34,0:09:32.06,Default,,0000,0000,0000,,op manieren die we denken te begrijpen,
Dialogue: 0,0:09:32.06,0:09:35.08,Default,,0000,0000,0000,,maar ook op manieren\Ndie we niet begrijpen.
Dialogue: 0,0:09:36.100,0:09:41.80,Default,,0000,0000,0000,,Denk eraan dat geluid het belangrijkste \Nzintuig is voor deze dieren.
Dialogue: 0,0:09:41.82,0:09:46.40,Default,,0000,0000,0000,,Niet alleen de natuurlijke leefomgeving\Nvan de Noordpool verandert snel,
Dialogue: 0,0:09:46.42,0:09:48.64,Default,,0000,0000,0000,,maar ook de akoestische habitat.
Dialogue: 0,0:09:49.09,0:09:52.80,Default,,0000,0000,0000,,Het lijkt wel alsof we deze dieren\Nvan het rustige platteland plukken
Dialogue: 0,0:09:52.83,0:09:56.08,Default,,0000,0000,0000,,en midden in de grote stad\Nneerzetten tijdens het spitsuur.
Dialogue: 0,0:09:56.48,0:09:58.44,Default,,0000,0000,0000,,En zij kunnen niet ontsnappen.
Dialogue: 0,0:09:59.68,0:10:01.69,Default,,0000,0000,0000,,Dus wat kunnen wij doen?
Dialogue: 0,0:10:03.02,0:10:05.41,Default,,0000,0000,0000,,We hebben geen invloed op de wind
Dialogue: 0,0:10:05.43,0:10:08.61,Default,,0000,0000,0000,,en kunnen dieren niet verbieden\Nnaar het noorden te migreren.
Dialogue: 0,0:10:08.64,0:10:11.07,Default,,0000,0000,0000,,Maar we kunnen wel aan \Nlokale oplossingen werken
Dialogue: 0,0:10:11.09,0:10:13.89,Default,,0000,0000,0000,,om onderwatergeluid veroorzaakt\Ndoor de mens te reduceren.
Dialogue: 0,0:10:14.82,0:10:17.97,Default,,0000,0000,0000,,Bijvoorbeeld door schepen\Nlangzamer te laten varen
Dialogue: 0,0:10:17.100,0:10:19.79,Default,,0000,0000,0000,,in het noordpoolgebied,
Dialogue: 0,0:10:19.81,0:10:23.25,Default,,0000,0000,0000,,want langzame schepen zijn stille schepen.
Dialogue: 0,0:10:23.93,0:10:27.73,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen toegang beperken\Nin seizoenen en gebieden
Dialogue: 0,0:10:27.75,0:10:32.04,Default,,0000,0000,0000,,die belangrijk zijn tijdens het paren,\Nvoeden en migreren.
Dialogue: 0,0:10:32.50,0:10:35.80,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen stillere schepen ontwikkelen
Dialogue: 0,0:10:35.82,0:10:38.58,Default,,0000,0000,0000,,en op andere manieren\Nde zeebodem exploreren.
Dialogue: 0,0:10:39.73,0:10:41.67,Default,,0000,0000,0000,,Het goede nieuws is
Dialogue: 0,0:10:41.69,0:10:44.49,Default,,0000,0000,0000,,dat mensen hier al mee bezig zijn.
Dialogue: 0,0:10:46.24,0:10:47.74,Default,,0000,0000,0000,,Maar uiteindelijk
Dialogue: 0,0:10:47.76,0:10:50.63,Default,,0000,0000,0000,,moeten wij heel hard werken
Dialogue: 0,0:10:50.66,0:10:54.81,Default,,0000,0000,0000,,om de door de mens veroorzaakte\Natmosferische veranderingen
Dialogue: 0,0:10:54.84,0:10:57.31,Default,,0000,0000,0000,,om te keren of op z'n minst af te remmen.
Dialogue: 0,0:10:57.33,0:11:01.79,Default,,0000,0000,0000,,Laten we terugkeren naar dit idee\Nvan een stille onderwaterwereld.\N
Dialogue: 0,0:11:03.01,0:11:04.50,Default,,0000,0000,0000,,Het is goed mogelijk
Dialogue: 0,0:11:04.52,0:11:07.86,Default,,0000,0000,0000,,dat veel walvissen die nu\Nrond de Noordpool zwemmen,
Dialogue: 0,0:11:07.89,0:11:11.42,Default,,0000,0000,0000,,vooral de soorten die lang leven\Nzoals de Groenlandse walvis--
Dialogue: 0,0:11:11.44,0:11:15.20,Default,,0000,0000,0000,,waarvan de Inuit zeggen dat ze\Ntweemaal zo lang leven als de mens--
Dialogue: 0,0:11:15.23,0:11:18.99,Default,,0000,0000,0000,,het is goed mogelijk dat\Ndeze walvissen al leefden in 1956
Dialogue: 0,0:11:19.01,0:11:20.90,Default,,0000,0000,0000,,toen Jacques Cousteau zijn film maakte.
Dialogue: 0,0:11:21.88,0:11:23.59,Default,,0000,0000,0000,,En achteraf gezien,
Dialogue: 0,0:11:23.61,0:11:27.52,Default,,0000,0000,0000,,als we het geluid in aanmerking nemen\Ndat we nu maken in de oceanen,
Dialogue: 0,0:11:28.64,0:11:31.70,Default,,0000,0000,0000,,was het misschien wèl 'The Silent World'.
Dialogue: 0,0:11:32.87,0:11:34.14,Default,,0000,0000,0000,,Dankjewel
Dialogue: 0,0:11:34.16,0:11:36.56,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)