0:00:01.033,0:00:05.817
Een documentairefilm uit 1956[br]geregisseerd door Jacques Cousteau

0:00:05.841,0:00:08.842
won zowel de Palme d'Or als een Oscar.

0:00:08.866,0:00:11.727
Deze film heette 'Le Monde Du Silence'

0:00:11.751,0:00:13.843
of 'The Silent World'.

0:00:14.427,0:00:19.777
De titel suggereert dat[br]het stil was onder water.

0:00:20.459,0:00:22.774
Nu, 60 jaar later, weten we

0:00:22.798,0:00:26.234
dat het onder water[br]helemaal niet stil is.

0:00:26.677,0:00:29.684
Ook al zijn de geluiden[br]niet hoorbaar boven water,

0:00:29.708,0:00:33.018
afhankelijk van waar je bent[br]en de tijd van het jaar

0:00:33.042,0:00:38.810
kan het geluidslandschap onder water[br]even lawaaierig zijn als een regenwoud.

0:00:39.870,0:00:44.509
Ongewervelden zoals de pistoolgarnaal,[br]vissen en zeezoogdieren

0:00:44.533,0:00:45.878
gebruiken geluid.

0:00:46.354,0:00:49.267
Om hun leefgebied te bestuderen,

0:00:49.291,0:00:51.593
om met elkaar te communiceren,

0:00:51.617,0:00:52.900
om te navigeren,

0:00:52.924,0:00:55.133
om roofdieren en prooien te vinden.

0:00:55.737,0:01:00.696
Door naar geluiden te luisteren,[br]verkennen zij hun omgeving.

0:01:01.050,0:01:03.349
Neem de Noordpool.

0:01:03.753,0:01:06.981
Het is een uitgestrekte,[br]onherbergzame plek,

0:01:07.005,0:01:09.586
soms beschreven als een woestijn,

0:01:09.610,0:01:12.543
omdat het er zo koud en afgelegen is

0:01:12.567,0:01:14.778
en bijna het hele jaar bedekt met ijs.

0:01:15.268,0:01:16.981
Ondanks dat[br]

0:01:17.005,0:01:21.049
is er geen plek op aarde waar ik[br]liever zou zijn dan op de Noordpool,

0:01:21.073,0:01:24.712
vooral als de dagen lengen[br]en het lente wordt.

0:01:25.464,0:01:29.767
Voor mij belichaamt[br]de Noordpool deze scheiding[br]

0:01:29.791,0:01:35.047
tussen wat we boven en onder water zien.

0:01:35.685,0:01:40.691
Je kunt over het ijs kijken[br]--wit en blauw en koud--

0:01:41.691,0:01:42.987
en helemaal niets zien.

0:01:43.653,0:01:46.290
Maar als je onder water kon luisteren

0:01:46.314,0:01:49.695
dan zouden de geluiden je eerst verbazen

0:01:49.719,0:01:51.806
en dan blij maken.

0:01:51.830,0:01:55.852
Terwijl je ogen kilometers ver[br]alleen maar ijs zien,

0:01:55.876,0:02:01.339
horen je oren de aanwezigheid van[br]Groenlandse walvissen en witte dolfijnen,

0:02:01.363,0:02:03.639
walrussen en baardrobben.

0:02:04.661,0:02:06.570
Ook het ijs maakt geluid.

0:02:06.594,0:02:09.858
Het piept en het knarst[br]en het knalt en het kraakt

0:02:09.882,0:02:15.056
als het botst en schuift door wisselingen[br]in temperatuur, stroming en wind.

0:02:16.112,0:02:19.931
En midden in de winter, onder 100% zee-ijs

0:02:20.784,0:02:23.091
zingen de Groenlandse walvissen.

0:02:24.247,0:02:26.114
Je verwacht het niet

0:02:26.138,0:02:28.329
want de mens

0:02:28.353,0:02:30.950
is erg visueel ingesteld.

0:02:31.434,0:02:33.889
De meesten van ons, niet allemaal,

0:02:33.913,0:02:37.041
vinden met onze ogen[br]de weg in onze wereld.

0:02:37.725,0:02:40.417
Voor zeezoogdieren die onder water leven,

0:02:40.441,0:02:44.304
waar chemische signalen en licht[br]slecht doorgelaten worden,

0:02:44.328,0:02:47.923
is geluid het zintuig waarmee zij zien.

0:02:48.297,0:02:50.741
Geluid verplaatst zich erg goed in water,

0:02:50.765,0:02:52.527
veel beter dan in lucht,

0:02:52.551,0:02:55.715
dus geluidssignalen worden[br]over grote afstanden opgevangen.

0:02:56.270,0:02:59.361
Dit is vooral belangrijk op de Noordpool,

0:02:59.385,0:03:03.298
waar deze zeezoogdieren[br]niet alleen elkaar moeten horen

0:03:03.322,0:03:06.433
maar ook naar signalen uit[br]de omgeving moeten luisteren

0:03:06.457,0:03:10.365
die op een dikke laag ijs[br]of open water duiden.

0:03:10.862,0:03:14.261
Want ook al brengen zij een groot deel[br]van hun leven onder water door,

0:03:14.285,0:03:15.509
het zijn wel zoogdieren

0:03:15.533,0:03:17.812
dus moeten zij naar boven[br]om adem te halen.

0:03:18.458,0:03:22.314
Ze letten misschien op geluidssignalen[br]die duiden op dun ijs of geen ijs

0:03:22.338,0:03:25.387
of ze vangen echo's op van ijs vlakbij.

0:03:27.094,0:03:32.214
Arctische zeezoogdieren leven in een rijk[br]en gevarieerd onderwatergeluidslandschap.

0:03:32.726,0:03:33.968
In de lente

0:03:33.992,0:03:36.326
kan het een kakofonie van geluiden zijn.

0:03:37.329,0:03:41.215
(geluiden van zeezoogdieren)

0:03:53.169,0:03:56.059
Maar als het ijs stijf bevroren is

0:03:56.083,0:03:59.791
en er zijn geen grote verschillen in[br]temperatuur of stromingen

0:03:59.815,0:04:04.114
dan heeft de Noordpool onder water een[br]van de laagste omgevingsgeluidsniveau's

0:04:04.138,0:04:05.858
van alle oceanen op wereld.

0:04:05.882,0:04:07.204
Maar dit verandert.

0:04:07.228,0:04:10.892
Dat komt vooral door een afname[br]van seizoensgebonden zee-ijs,

0:04:11.576,0:04:15.388
wat een direct gevolg is van de uitstoot[br]van broeikasgassen door de mens.

0:04:16.354,0:04:19.000
In feite zijn we met klimaatverandering

0:04:19.014,0:04:22.958
een volledig ongecontroleerd experiment[br]met onze planeet aan het uitvoeren.

0:04:23.765,0:04:25.644
De laatste 30 jaar

0:04:25.658,0:04:29.731
slinkt het seizoensgebonden zee-ijs[br]op sommige plaatsen op de Noordpool

0:04:29.755,0:04:34.170
gedurende zes weken tot vier maanden.

0:04:34.630,0:04:36.854
Deze afname in omvang van zee-ijs

0:04:36.884,0:04:41.317
wordt ook wel een toename[br]van het open waterseizoen genoemd.

0:04:41.341,0:04:44.852
Dat is het jaargetijde dat de Noordpool[br]toegankelijk is voor schepen.

0:04:45.560,0:04:48.594
Niet alleen is de hoeveelheid[br]ijs aan het veranderen

0:04:49.345,0:04:52.674
maar ook de leeftijd en de dikte ervan.

0:04:53.356,0:04:54.814
Je hebt misschien gehoord

0:04:54.838,0:04:58.321
dat door het slinken van zee-ijs[br]het leefgebied kleiner wordt

0:04:58.345,0:05:00.476
van dieren die hiervan afhankelijk zijn

0:05:00.500,0:05:04.073
zoals zeehonden, walrussen of ijsberen.

0:05:04.858,0:05:09.697
De afname van zee-ijs veroorzaakt[br]ook een toename van kusterosie,

0:05:09.721,0:05:13.287
en zorgt voor minder prooien [br]voor zeevogels en zoogdieren.

0:05:14.319,0:05:17.397
Klimaatverandering en slinkend zee-ijs

0:05:17.421,0:05:21.936
veranderen ook het geluidslandschap[br]van de Noordpool.

0:05:23.110,0:05:25.098
Wat bedoel ik met geluidslandschap?

0:05:25.833,0:05:28.690
Mensen die professioneel[br]de oceanen afluisteren,

0:05:28.714,0:05:30.968
gebruiken daarvoor hydrofoons.

0:05:30.992,0:05:33.037
Dat zijn onderwatermicrofoons

0:05:33.061,0:05:35.007
waarmee we omgevingsgeluid opnemen--

0:05:35.031,0:05:36.955
het geluid om ons heen.

0:05:36.979,0:05:40.320
Het geluidslandschap beschrijft[br]de elementen die bijdragen

0:05:40.344,0:05:41.861
aan dit geluidsveld.

0:05:42.743,0:05:45.344
Wat we op onze hydrofoons horen,

0:05:45.368,0:05:48.903
zijn de waarneembare geluiden[br]van klimaatverandering.

0:05:49.503,0:05:52.141
We horen die veranderingen[br]op drie fronten:

0:05:52.831,0:05:54.603
vanuit de lucht,

0:05:54.627,0:05:56.080
vanuit het water,

0:05:56.104,0:05:57.453
en vanaf het land.

0:05:58.319,0:06:00.539
Als eerste: lucht.

0:06:01.904,0:06:04.517
Wind op water maakt golven.

0:06:04.541,0:06:06.366
Deze golven maken belletjes,

0:06:06.390,0:06:07.757
de bellen barsten

0:06:07.781,0:06:10.507
en als dat gebeurt, maakt dat geluid.

0:06:10.538,0:06:14.442
Dit klinkt als gesis of geruis[br]op de achtergrond.

0:06:15.298,0:06:17.999
Op een met ijs bedekte Noordpool

0:06:18.013,0:06:21.904
bereikt het meeste windgeluid[br]niet de onderwaterwereld

0:06:21.928,0:06:26.518
omdat het ijs als een buffer fungeert[br]tussen de atmosfeer en de zee.

0:06:27.000,0:06:28.345
Dit is een van de redenen

0:06:28.369,0:06:32.072
waarom de Noordpool zeer lage[br]omgevingsgeluidsniveau's kan hebben.

0:06:32.834,0:06:35.464
Maar door het slinken van het zee-ijs

0:06:35.488,0:06:39.855
is er niet alleen meer van dit[br]golfgeluid op de Noordpool,

0:06:40.459,0:06:43.946
maar ook het aantal stormen[br]en de intensiteit ervan

0:06:43.970,0:06:45.233
neemt toe.

0:06:45.725,0:06:50.214
Dit zorgt allemaal voor meer geluid[br]in een voorheen geluidloze oceaan.

0:06:50.748,0:06:52.974
Ten tweede: water.

0:06:54.291,0:06:56.355
Vanwege het afnemen van seizoensijs

0:06:56.355,0:06:59.031
migreren subarctische[br]soorten naar het noorden,

0:06:59.079,0:07:03.831
en profiteren van de nieuwe leefomgeving[br]die is ontstaan door meer open water.

0:07:04.504,0:07:07.529
Arctische walvissen,[br]zoals deze Groenlandse walvis,

0:07:07.553,0:07:09.265
hebben geen rugvin

0:07:09.289,0:07:14.057
omdat ze zich aangepast hebben[br]aan zwemmen in water bedekt met ijs.

0:07:14.081,0:07:17.414
En dan is iets wat uitsteekt[br]op je rug niet handig

0:07:17.448,0:07:19.208
als je onder ijs door zwemt.

0:07:19.242,0:07:23.241
Wellicht weerhoudt dat in feite[br]andere dieren ervan hier te zwemmen.

0:07:23.835,0:07:26.482
Maar overal waar we nu luisteren,

0:07:26.506,0:07:29.564
horen we de geluiden van[br]vinvissen, bultrugwalvissen

0:07:29.588,0:07:31.057
en orka's

0:07:31.081,0:07:33.312
die steeds verder noordelijk migreren

0:07:33.336,0:07:35.384
steeds later in het seizoen.

0:07:36.003,0:07:37.415
Eigenlijk horen we

0:07:37.439,0:07:41.172
een invasie van de Noordpool[br]door subarctische soorten.

0:07:41.734,0:07:43.837
En we weten niet wat dit betekent.

0:07:43.861,0:07:48.528
Zal er een strijd om voedsel zijn[br]tussen Arctische en subarctische dieren?

0:07:48.965,0:07:54.163
Zullen deze subarctische soorten[br]ziektes of parasieten met zich meebrengen?

0:07:55.035,0:07:57.812
Wat zullen de nieuwe geluiden[br]die zij produceren,

0:07:57.836,0:08:00.226
doen met het geluidslandschap onder water?

0:08:00.980,0:08:02.742
Ten derde: land.

0:08:03.188,0:08:04.804
En met land...

0:08:04.818,0:08:06.125
bedoel ik de mens.

0:08:06.714,0:08:10.442
Door meer open water is er meer[br]menselijke activiteit op de Noordpool.

0:08:11.254,0:08:12.572
Afgelopen zomer

0:08:12.596,0:08:16.577
voer een enorm cruiseschip[br]door de Noordwestelijke Doorvaart--

0:08:16.601,0:08:20.264
de eens zo mystieke route[br]tussen Europa en de Stille Oceaan.

0:08:21.386,0:08:27.767
Afnemend zee-ijs zorgt ervoor dat de mens[br]vaker toegang krijgt tot de Noordpool.

0:08:28.167,0:08:32.808
De exploratie en winning[br]van olie en gas neemt toe,[br]

0:08:32.832,0:08:35.462
de kansen voor de commerciële[br]zeevaart groeien

0:08:35.486,0:08:37.393
en het toerisme is in opkomst.

0:08:38.394,0:08:43.279
Lawaai van schepen zorgt voor een toename[br]van stresshormonen bij walvissen

0:08:43.289,0:08:45.365
en kan voedingsgedrag verstoren.

0:08:46.051,0:08:50.974
Seismische luchtkanonnen[br]met hun harde, laagfrequente geluid

0:08:50.994,0:08:53.732
dat iedere 10 tot 20 seconden klinkt,

0:08:53.742,0:08:57.163
heeft het zwem- en zanggedrag[br]van walvissen veranderd.

0:08:57.723,0:09:02.661
Door al deze geluidsbronnen[br]slinkt de akoestische ruimte

0:09:02.685,0:09:05.902
waarin de Arctische zeezoogdieren[br]kunnen communiceren.

0:09:06.914,0:09:11.298
Arctische zeezoogdieren[br]zijn wel gewend aan veel geluid

0:09:11.322,0:09:12.803
in bepaalde seizoenen.

0:09:13.327,0:09:17.403
Maar dit komt meestal[br]van andere dieren of het zee-ijs,

0:09:17.427,0:09:19.923
en het zijn geluiden waarmee[br]zij geëvolueerd zijn,

0:09:19.947,0:09:23.437
en deze geluiden zijn onmisbaar[br]voor hen om te overleven.

0:09:23.461,0:09:26.656
Deze nieuwe geluiden[br]klinken hard en zijn onbekend.

0:09:27.161,0:09:29.336
Ze beïnvloeden het milieu wellicht

0:09:29.336,0:09:32.056
op manieren die we denken te begrijpen,

0:09:32.056,0:09:35.079
maar ook op manieren[br]die we niet begrijpen.

0:09:36.998,0:09:41.799
Denk eraan dat geluid het belangrijkste [br]zintuig is voor deze dieren.

0:09:41.823,0:09:46.398
Niet alleen de natuurlijke leefomgeving[br]van de Noordpool verandert snel,

0:09:46.422,0:09:48.638
maar ook de akoestische habitat.

0:09:49.086,0:09:52.803
Het lijkt wel alsof we deze dieren[br]van het rustige platteland plukken

0:09:52.827,0:09:56.083
en midden in de grote stad[br]neerzetten tijdens het spitsuur.

0:09:56.477,0:09:58.441
En zij kunnen niet ontsnappen.

0:09:59.685,0:10:01.694
Dus wat kunnen wij doen?

0:10:03.019,0:10:05.407
We hebben geen invloed op de wind

0:10:05.431,0:10:08.611
en kunnen dieren niet verbieden[br]naar het noorden te migreren.

0:10:08.635,0:10:11.068
Maar we kunnen wel aan [br]lokale oplossingen werken

0:10:11.092,0:10:13.887
om onderwatergeluid veroorzaakt[br]door de mens te reduceren.

0:10:14.817,0:10:17.974
Bijvoorbeeld door schepen[br]langzamer te laten varen

0:10:17.998,0:10:19.788
in het noordpoolgebied,

0:10:19.812,0:10:23.250
want langzame schepen zijn stille schepen.

0:10:23.934,0:10:27.726
We kunnen toegang beperken[br]in seizoenen en gebieden

0:10:27.750,0:10:32.041
die belangrijk zijn tijdens het paren,[br]voeden en migreren.

0:10:32.497,0:10:35.801
We kunnen stillere schepen ontwikkelen

0:10:35.825,0:10:38.577
en op andere manieren[br]de zeebodem exploreren.

0:10:39.727,0:10:41.670
Het goede nieuws is

0:10:41.694,0:10:44.486
dat mensen hier al mee bezig zijn.

0:10:46.240,0:10:47.741
Maar uiteindelijk

0:10:47.765,0:10:50.632
moeten wij heel hard werken

0:10:50.656,0:10:54.812
om de door de mens veroorzaakte[br]atmosferische veranderingen

0:10:54.836,0:10:57.308
om te keren of op z'n minst af te remmen.

0:10:57.332,0:11:01.791
Laten we terugkeren naar dit idee[br]van een stille onderwaterwereld.[br]

0:11:03.006,0:11:04.501
Het is goed mogelijk

0:11:04.525,0:11:07.862
dat veel walvissen die nu[br]rond de Noordpool zwemmen,

0:11:07.886,0:11:11.421
vooral de soorten die lang leven[br]zoals de Groenlandse walvis--

0:11:11.445,0:11:15.202
waarvan de Inuit zeggen dat ze[br]tweemaal zo lang leven als de mens--

0:11:15.226,0:11:18.987
het is goed mogelijk dat[br]deze walvissen al leefden in 1956

0:11:19.011,0:11:20.896
toen Jacques Cousteau zijn film maakte.

0:11:21.877,0:11:23.589
En achteraf gezien,

0:11:23.613,0:11:27.521
als we het geluid in aanmerking nemen[br]dat we nu maken in de oceanen,

0:11:28.644,0:11:31.704
was het misschien wèl 'The Silent World'.

0:11:32.873,0:11:34.137
Dankjewel

0:11:34.161,0:11:36.565
(Applaus)