0:00:07.179,0:00:11.149 Wyobraźcie sobie wybitną[br]neurobiolog o imieniu Mary. 0:00:11.149,0:00:13.830 Mary żyje w czarno-białym pokoju, 0:00:13.830,0:00:16.220 czyta tylko czarno-białe książki, 0:00:16.220,0:00:20.580 a obrazy na ekranach jej urządzeń[br]są wyłącznie czarno-białe. 0:00:20.580,0:00:26.160 Choć nigdy nie widziała żadnego koloru,[br]Mary jest ekspertką od widzenia barwnego 0:00:26.160,0:00:31.220 i wie o tym zjawisku wszystko[br]od strony biologicznej i fizycznej. 0:00:31.221,0:00:33.422 Wie, jak różne częstotliwości światła 0:00:33.422,0:00:36.841 stymulują trzy rodzaje czopków w siatkówce 0:00:36.841,0:00:38.601 i jak impulsy elektryczne 0:00:38.601,0:00:42.822 wędrują wzdłuż[br]nerwu optycznego do mózgu. 0:00:42.822,0:00:45.231 Tam tworzą wzory aktywności nerwowej, 0:00:45.231,0:00:50.852 które odpowiadają milionom kolorów[br]rozpoznawalnych dla większości ludzi. 0:00:50.852,0:00:52.192 Teraz wyobraźcie sobie, 0:00:52.192,0:00:54.800 że pewnego dnia czarno-biały [br]ekran Mary ulega awarii 0:00:54.800,0:00:57.571 i jabłko okazuje się kolorowe. 0:00:57.581,0:00:58.692 Po raz pierwszy 0:00:58.692,0:01:03.516 Mary może doświadczyć czegoś,[br]o czym wiedziała od lat. 0:01:03.516,0:01:05.212 Czy dowiedziała się czegoś nowego? 0:01:05.212,0:01:10.341 Jest coś, o czym wcześniej nie wiedziała? 0:01:10.341,0:01:13.489 Filozof Frank Jackson zaproponował[br]eksperyment myślowy 0:01:13.492,0:01:17.072 "Pokój Mary" w 1982 roku. 0:01:17.072,0:01:21.312 Twierdził, że jeśli Mary wie[br]wszystko o widzeniu barwnym, 0:01:21.312,0:01:24.713 a mimo to zobaczenie koloru[br]wciąż uczy ją czegoś nowego, 0:01:24.713,0:01:27.452 to stany umysłu,[br]takie jak percepcja koloru, 0:01:27.452,0:01:31.702 nie mogą być całkowicie opisane[br]fizycznymi faktami. 0:01:31.702,0:01:33.481 Eksperyment myślowy "Pokój Mary" 0:01:33.481,0:01:37.482 opisuje to, co naukowcy[br]nazywają "argumentem z wiedzy". 0:01:37.482,0:01:40.374 Według niego istnieją[br]niefizyczne właściwości i wiedza, 0:01:40.374,0:01:44.843 które mogą zostać odkryte tylko[br]przez świadome doświadczenie. 0:01:44.843,0:01:48.014 Argument z wiedzy zaprzecza fizykalizmowi, 0:01:48.014,0:01:50.603 mówiącemu, że wszystko,[br]włącznie ze stanami umysłu, 0:01:50.603,0:01:53.683 ma fizyczne wyjaśnienie. 0:01:53.683,0:01:55.813 Większości słuchających historii Mary 0:01:55.813,0:01:59.487 wydaje się oczywiste, że widzenie barwy 0:01:59.487,0:02:03.073 to coś zupełnie innego[br]niż uczenie się o tym. 0:02:03.073,0:02:06.072 Musi istnieć jakaś właściwość[br]widzenia barwnego, 0:02:06.072,0:02:09.325 która przekracza fizyczny opis. 0:02:09.325,0:02:12.863 Argument z wiedzy nie odnosi się[br]tylko do widzenia barw. 0:02:12.863,0:02:18.334 Pokój Mary to przykład[br]świadomego doświadczenia. 0:02:18.334,0:02:21.714 Jeśli nauki fizyczne nie mogą całkowicie[br]wytłumaczyć widzenia barwnego, 0:02:21.714,0:02:26.844 może nie do końca mogą wytłumaczyć[br]też inne doświadczenia świadomości. 0:02:26.844,0:02:29.504 Możemy znać każdy fizyczny szczegół 0:02:29.504,0:02:32.567 budowy i funkcji czyjegoś mózgu, 0:02:32.567,0:02:37.697 ale wciąż nie być w stanie zrozumieć,[br]jak to jest być tą osobą. 0:02:37.697,0:02:42.399 Te nieopisywalne doświadczenia[br]mają właściwości zwane qualia, 0:02:42.399,0:02:47.704 subiektywne właściwości, których nie można[br]dokładnie opisać albo zmierzyć. 0:02:47.704,0:02:50.474 Dla każdej osoby qualia są unikalne, 0:02:50.474,0:02:51.714 jak wysypka, 0:02:51.714,0:02:52.927 zakochanie się 0:02:52.927,0:02:54.725 czy znudzenie. 0:02:54.725,0:02:58.755 Fizyczne fakty nie mogą[br]ich do końca wytłumaczyć. 0:02:58.755,0:03:02.165 Filozofowie zainteresowani[br]sztuczną inteligencją 0:03:02.165,0:03:03.965 używają argumentu wiedzy 0:03:03.965,0:03:06.716 do stwierdzenia,[br]że odtworzenie stanu fizycznego 0:03:06.716,0:03:11.384 niekoniecznie wytworzy[br]odpowiedni stan umysłu. 0:03:11.384,0:03:12.656 Innymi słowy, 0:03:12.656,0:03:17.715 zbudowanie komputera imitującego[br]funkcję każdego neuronu ludzkiego mózgu 0:03:17.715,0:03:22.667 niekoniecznie stworzy świadomy[br]skomputeryzowany mózg. 0:03:22.667,0:03:26.926 Nie wszyscy filozofowie zgadzają się,[br]że ten eksperyment ma sens. 0:03:26.926,0:03:29.846 Niektórzy sądzą, że rozległa wiedza[br]Mary o widzeniu barwnym 0:03:29.846,0:03:32.626 mogłaby pozwolić jej wytworzyć[br]taki sam stan umysłu, 0:03:32.626,0:03:35.445 jak przy faktycznym patrzeniu na kolor. 0:03:35.445,0:03:39.655 Awaria obrazu nie pokazałaby[br]niczego nowego. 0:03:39.655,0:03:42.946 Według innych wiedza Mary[br]nigdy nie była kompletna, 0:03:42.946,0:03:45.816 bo oparto ją tylko[br]na tych fizycznych faktach, 0:03:45.816,0:03:48.525 które można przekazać słownie. 0:03:48.525,0:03:50.095 Po latach 0:03:50.095,0:03:53.822 Jackson całkowicie zmienił[br]stosunek do swojego eksperymentu. 0:03:53.826,0:03:56.886 Uznał, że nawet doświadczenie[br]widzenia czerwieni przez Mary 0:03:56.886,0:04:01.726 to wciąż wydarzenie fizyczne w mózgu,[br]które można zmierzyć, 0:04:01.726,0:04:05.556 i które nie wykracza[br]poza fizyczne wyjaśnienie. 0:04:05.556,0:04:07.642 Wciąż brak jasnej odpowiedzi na pytanie, 0:04:07.642,0:04:11.042 czy Mary dowiaduje się czegoś nowego, 0:04:11.042,0:04:12.872 kiedy patrzy na jabłko. 0:04:12.872,0:04:16.221 Czy istnieją fundamentalne[br]ograniczenia naszej wiedzy o czymś, 0:04:16.221,0:04:18.920 czego nie możemy doświadczyć? 0:04:18.920,0:04:21.963 Czy oznaczałoby to,[br]że istnieją aspekty wszechświata, 0:04:21.963,0:04:25.333 których nie jesteśmy w stanie pojąć? 0:04:25.333,0:04:30.773 Może nauka i filozofia pozwolą[br]pokonać ograniczenia naszego umysłu?