0:00:07.179,0:00:11.149
بیهێنە پێش چاوت زانایەکی مێشک ناسی[br]ژیر هەیە بە ناوی ماری.

0:00:11.149,0:00:13.830
ماری لە ژوورێکی ڕەش و سپیدا دەژیت،

0:00:13.830,0:00:16.220
ئەو تەنها کتێبی ڕەش و سپی دەخوێنێتەوە،

0:00:16.220,0:00:20.580
و شاشەکانیشی تەنها [br]ڕەش و سپی نیشان دەدەن.

0:00:20.580,0:00:26.160
بەڵام هەرچەندە ئەو هەرگیز ڕەنگی نەدیوە،[br]ماری لە بینایی ڕەنگدا شارەزایە

0:00:26.160,0:00:31.221
و هەموو شتێکی دۆزراوە دەربارەی [br]فیزیک و بایۆلۆژیای ڕەنگ و بینایی دەزانێت.

0:00:31.221,0:00:33.421
ئەو دەزانێت کە چۆن[br]دریژیە جیاوازەکانی رووناکی

0:00:33.421,0:00:36.842
سێ جۆری خانەی قۆقزی هاندەدەن[br]لە تۆڕی چاو،

0:00:36.842,0:00:38.601
و دەزانێت کە چۆن[br]ئاماژە کارەباییەکان

0:00:38.601,0:00:42.821
گەشت دەکەن بۆ دەماری بینایی[br]لە ناو مێشک.

0:00:42.821,0:00:45.232
لەوێدا، کۆمەڵێک نەخشەی [br]چالاکی دەماری درووست دەکەن

0:00:45.232,0:00:50.851
بەرامبەرە بە ملیۆنان ئەو ڕەنگانەی کە[br]مرۆڤەکان لە توانایان دایە جیایان بکەنەوە.

0:00:50.851,0:00:52.192
ئێستا بیێنە پێش چاوت ڕۆژێک،

0:00:52.192,0:00:54.802
لە ڕۆژان شاشە ڕەش و سپیەکەی[br]ماری کێشەی تێدەکەوێت

0:00:54.802,0:00:57.580
و سێوێک ڕەنگدار دەردەکەوێت.

0:00:57.580,0:00:58.691
بۆ یەکەمین جار،

0:00:58.691,0:01:03.502
ئەو ئەزموونی شتێک دەکات[br]کە بۆ چەندین ساڵ زانیویەتی.

0:01:03.502,0:01:05.211
ئایە ئەو شتێکی نوێ فێردەبێت؟

0:01:05.211,0:01:10.342
ئایە هیچ شتێک دەربارەی بینینی ڕەنگ هەیە کە[br]پیشتر بەدەست نەهێنرابێت لەتەواوی زانینیدا؟

0:01:10.342,0:01:13.491
فەیلەسوف فڕانک جاکسن ئەم[br]تاقیکاری هزریەی پێشنیاز کردووە،

0:01:13.491,0:01:17.069
لە سالی ١٩٨٢، کە پێی[br]دەگوترێت ژوورەکەی ماری.

0:01:17.069,0:01:21.312
مشتومڕی ئەوەی کرد ئەگەر ماری هەمووڕاستیە [br]فیزیکەکان دەربارەی بینایی ڕەنگ بزانێت،

0:01:21.312,0:01:24.722
و ئەزموونکردنی ڕەنگ ئەوە ئێستاش[br]شتێکی نوێی فێردەکات،

0:01:24.722,0:01:27.462
دواتریش دۆخەکانی ئەقڵ،[br]وەک هەستکردن بە ڕەنگ،

0:01:27.462,0:01:31.713
ناتوانرێت بە تەنها لە ڕێگەی[br]ڕاستییە فیزیکییەکانەوە شیکاریان بۆ بکرێت.

0:01:31.713,0:01:33.492
تاقیکارییە هزرییەکەی ژوورەکەی ماری

0:01:33.492,0:01:37.492
شتێک شلۆڤە دەکات کە فەیلەسوفەکان[br]پێی دەڵێن مشتومڕی زانین،

0:01:37.492,0:01:40.041
کە تایبەتمەندییە نافیزیکییەکان[br]و زانین بوونیان هەیە

0:01:40.041,0:01:44.852
کە دەتوانرێت بە تەنها لە ڕێگەی[br]ئەزموونی وشیاریەوە بدۆزرێنەوە.

0:01:44.852,0:01:48.024
مشتومڕی زانینی دژبەیەکە لەگەڵ [br]تیۆری فیزیکاڵیزم،

0:01:48.024,0:01:50.603
کە دەڵێت هەموو شتێک،[br]بە دۆخەکانی ئەقڵیشەوە،

0:01:50.603,0:01:53.684
شیکارییەکی فیزیکانەیان هەیە.

0:01:53.684,0:01:55.813
زۆرێک لەو کەسانەی [br]چیرۆکەکەی ماری دەبیستن ،

0:01:55.813,0:01:59.483
بە ئاشکرا دیارە کە لە ڕاستیدا بینینی ڕەنگ

0:01:59.483,0:02:03.063
زۆر جیاواز دەبێت [br]وەک فێربوون لە بارەیەوە.

0:02:03.063,0:02:06.057
کەواتە، دەبێت چەند تایبەتمەندیەکی [br]بینینی ڕەنگ هەبێت

0:02:06.057,0:02:09.303
کە دەڕواتە ئەودیوی تایبەتمەندییە[br]فیزیکییەکانی.

0:02:09.303,0:02:12.822
مشتومڕی زانین بە تەنها [br]سەبارەت بە بینینی ڕەنگ نییە.

0:02:12.822,0:02:18.395
ژوورەکەی ماری ڕەنگ بەکاردەهێنێت[br]تاوەکو ئەزموونی هۆش بخاتە ڕوو.

0:02:18.395,0:02:21.713
ئەگەر زانستی فیزیا نەتوانێت بە تەواوی[br]شلۆڤەی بینینی ڕەنگ بکات،

0:02:21.713,0:02:26.844
کەواتە لەوانەیە نەتوانێت بە تەواوی [br]ئەزموونە هۆشییەکانی دیکەش شلۆڤە بکات.

0:02:26.844,0:02:29.304
بۆ نموونە، دەتوانین هەموو[br]وردەکارییەکی فیزیکی بزانین

0:02:29.304,0:02:32.724
دەربارەی پێکهاتە و کارکردنی[br]مێشکی کەسێکی دیکە،

0:02:32.724,0:02:36.884
بەڵام هێشتا ناتوانین لەوە تێبگەین هەست[br]بە چی دەکەین بەوەی ببین بە کەسێکی دیکە.

0:02:36.884,0:02:44.457
ئەم ئەزموونانەی شینەکراوەن، [br]تایبەتمەندیان هەیە بە کوالیا ناسروان،

0:02:44.457,0:02:48.555
تایبەتمەندی بابەتین کە ناتوانیت[br]بە ڕێکی ڕاڤەیان بکەیت یاخود بیان پێویت.

0:02:48.555,0:02:50.929
کوالیاکان تایبەتن بۆ ئەو کەسەی [br]ئەزموونیان دەکات.

0:02:50.929,0:02:51.864
وەکو هەبوونی خوران،

0:02:51.864,0:02:52.934
لە خۆشەویستیدا بوون،

0:02:52.934,0:02:54.734
یانیش هەست کردن بە بێزاری.

0:02:54.734,0:02:58.737
ڕاستییە فیزیکەکان ناتوانن بە تەواوی [br]ئەم دۆخانەی ئەقڵ بەم شێوەیە شلۆڤە بکەن.

0:02:58.737,0:03:02.185
ئەو فەیلەسوفانەی ئارەزوومەندی[br]زیرەکی دەست کردن

0:03:02.185,0:03:03.985
مشتومڕی زانینیان بەکارهێناوە

0:03:03.985,0:03:06.715
بۆ ئەوەی تیۆریی ئەوە بکەن[br]کە درووست کردنەوەی دۆخێکی فیزیکی

0:03:06.715,0:03:11.375
مەرج نییە لە بەرامبەردا[br]بارێکی ئەقڵیش درووست بکاتەوە.

0:03:11.375,0:03:12.656
بە واتایەکی دیکە،

0:03:12.656,0:03:16.304
درووست کردنی کۆمپیوتەرێک کە لاسایی[br]ئەرکەکانی هەر یەک لە دەمارەکانی

0:03:16.304,0:03:17.716
ناو مێشک بکاتەوە

0:03:17.716,0:03:22.665
مەرج نییە مێشکێکی [br]بەهۆشی کۆمۆپیوتەری درووست بکات.

0:03:22.665,0:03:26.927
هەموو فەیلەسوفەکان لەسەر ئەوە هاوڕا نین[br]تاقیکاری ژوورەکەی ماری بەسوود بیت.

0:03:26.927,0:03:29.836
هەندێک دەڵێن کە زانیارییە زۆرەکەی [br]دەربارەی بینایی ڕەنگ

0:03:29.836,0:03:32.636
ڕێگەی پێدەدات کە هەمان [br]دۆخی ئەقڵی درووست بکات

0:03:32.636,0:03:35.446
کە لە بینینی ڕەنگەکەوە بەرهەمدێت.

0:03:35.446,0:03:39.655
تێکچوونی شاشەکە شتێکی نوێی نیشان نادات.

0:03:39.655,0:03:42.945
ئەوانی دیکە دەڵێن کە زانینەکەی [br]هەرگیز لە یەکەمەوە تەواو نەبووە

0:03:42.945,0:03:45.816
لەبەر ئەوەی تەنها لەو[br]ڕاستییە فیزیکیانەوە سەرچاوەیان گرتووە

0:03:45.816,0:03:48.506
کە دەتوانرێت لە ڕێگەی وشەوە دەرببڕدرێن.

0:03:48.506,0:03:50.085
ساڵانێک دوای پێشنیارکردنی کردنی،

0:03:50.085,0:03:53.826
لە ڕاستیدا جاکسن ڕای خۆی [br]دەربارەی تاقیکارییە هزریەکەی هەڵگێڕایەوە.

0:03:53.826,0:03:56.886
بۆی دەرکەوت کە تەنانەت [br]ئەزموونی ماری لە بینینی ڕەنگی سوور

0:03:56.886,0:04:01.726
هێشتا دەتوانرێت پێوانەیەکی[br]فیزیکی بۆ بکرێت لە مێشکدا،

0:04:01.726,0:04:05.557
نەوەکو کوالیایەک بێت [br]لە دەرەوەی شلۆڤەی فیزیکی.

0:04:05.557,0:04:07.637
بەڵام هێشتا وەڵامێکی تەواو بوونی نییە

0:04:07.637,0:04:11.037
بۆ ئەو پرسیارەی کە ئایە ماری [br]شتێکی نوێتر فێر دەبێت

0:04:11.037,0:04:12.866
کاتێک سێوەکە دەبینێت.

0:04:12.866,0:04:15.976
ئایە دەکرێت سنووری ڕیشەیی هەبن [br]بۆ ئەو شتانەی کە دەکرێت بیان زانین

0:04:15.976,0:04:18.917
دەربارەی شتێک کە ناتوانین ئەزموونی بکەین؟

0:04:18.917,0:04:21.948
هەروەها ئایە ئەمە مانای ئەوەیە کە[br]کۆمەلێک لایەنی گەردوون هەیە

0:04:21.948,0:04:25.338
کە بەشێوەیەکی بەردەوام دەکەونە[br]دەرەوەی تێگەیشتنی ئێمە؟

0:04:25.338,0:04:30.676
و یاخود ئایە زانست و فەلسەفە ڕێگەمان دەدەن[br]زاڵ بین بەسەر سنوورەکانی ئەقڵمان