1
00:00:01,230 --> 00:00:02,389
Birkaç yıl önce

2
00:00:02,413 --> 00:00:04,444
tanıdığım bir Amerikalı savunma danışmanı

3
00:00:04,444 --> 00:00:06,587
Özbekistan'a yaptığı bir geziden bahsetti.

4
00:00:06,897 --> 00:00:09,509
Buradaki rolü, Özbek hükûmetinin
kendi vatandaşlarını

5
00:00:09,509 --> 00:00:13,016
gözetlemek için kullanabileceği
teknolojinin satılmasına yardımcı olmaktı.

6
00:00:13,491 --> 00:00:15,889
Sonunda Özbek hükûmetine sunduğu

7
00:00:15,913 --> 00:00:18,032
pazarlama materyalini benimle paylaştı.

8
00:00:18,056 --> 00:00:23,082
Parlak bir broşürde yalnızca telefon
görüşmelerini engelleyemeyen,

9
00:00:23,106 --> 00:00:24,689
aynı zamanda arayan kişiyi,

10
00:00:24,713 --> 00:00:27,164
kullandıkları telefon numarasına
bakılmaksızın

11
00:00:27,188 --> 00:00:29,043
benzersiz ses izlerine göre tanımlayan

12
00:00:29,043 --> 00:00:32,577
ve coğrafi konumlarını tam olarak
belirleyen bir teknoloji bulunuyordu.

13
00:00:32,926 --> 00:00:36,085
Bu, yıllardır silah ticaretiyle
uğraşan bir adam.

14
00:00:36,109 --> 00:00:39,617
Gizli anlaşmalar yapan Hollywood tipi
bir silah kaçakçısı değildi.

15
00:00:39,641 --> 00:00:42,477
O sadece silahlarını yurt dışına
satmaya yardımcı olmak için

16
00:00:42,477 --> 00:00:44,586
meşru Batılı şirketlerle 
çalışan bir adamdı.

17
00:00:44,610 --> 00:00:47,499
Ancak bu tür bir teknolojiyi
pazarlamaktan rahatsız olmadı.

18
00:00:47,523 --> 00:00:50,285
Onun için bu, silah ticaretindeki
bir sonraki adımdı.

19
00:00:50,309 --> 00:00:53,253
Mesela Irak'a silah satmaktan daha kolaydı

20
00:00:53,277 --> 00:00:55,491
çünkü çoğu silah satışında olacağı gibi

21
00:00:55,510 --> 00:00:58,998
ABD Dışişleri Bakanlığından
bir ihracat lisansı gerektirmiyordu.

22
00:00:59,022 --> 00:01:03,253
Görünüşe göre bu gözetleme araçları
neredeyse tamamen kaçak

23
00:01:03,268 --> 00:01:06,442
çünkü bugün itibariyle
silah olarak tanımlanmıyorlar.

24
00:01:06,466 --> 00:01:09,378
Ama olmalılar ve onları bu şekilde
düzenlememiz gerekiyor.

25
00:01:09,688 --> 00:01:12,083
Son yirmi yılı askeri
ve istihbarat dünyasının

26
00:01:12,107 --> 00:01:14,289
yeni bilim ve teknolojinin gelişimini

27
00:01:14,309 --> 00:01:16,942
nasıl teşvik ettiğine bakarak
geçirmiş bir gazeteciyim.

28
00:01:16,966 --> 00:01:19,025
Yeni silahların ortaya çıkışını
takip ettim

29
00:01:19,025 --> 00:01:20,872
ve şirketler bu silahları yurt dışında

30
00:01:20,872 --> 00:01:23,164
pazarlamaya başladığında
ne olacağını araştırdım.

31
00:01:23,188 --> 00:01:25,593
Ama bilgi çağında silah ne olabilir?

32
00:01:25,617 --> 00:01:27,433
Silahlı insansız hava araçlarının,

33
00:01:27,433 --> 00:01:29,761
füzelerin ve bombaların
silah olduğunu biliyoruz

34
00:01:29,761 --> 00:01:31,657
ancak Dışişleri Bakanlığı aslında

35
00:01:31,681 --> 00:01:34,529
geniş teknoloji kategorilerini
silah olarak sınıflandırıyor.

36
00:01:34,553 --> 00:01:38,567
Bir oşinografik araştırma gemisiyle
yurt dışına giden bir bilim insanı,

37
00:01:38,567 --> 00:01:41,268
en son çıkmış gece görüş
gözlüklerini mi almak istiyor?

38
00:01:41,292 --> 00:01:44,585
Dışişleri Bakanlığına göre bu,
potansiyel olarak bir silah.

39
00:01:44,609 --> 00:01:45,775
Neden?

40
00:01:45,799 --> 00:01:49,035
Çünkü gece görüş gözlüğü bugün
dünyanın her yerindeki bilim insanları

41
00:01:49,035 --> 00:01:50,790
ve avcılar tarafından kullanılsa da,

42
00:01:50,790 --> 00:01:53,347
ilk olarak ordu için 
geliştirilmiş bir kabiliyetti.

43
00:01:53,371 --> 00:01:54,807
Yine de, otoriter bir rejimin

44
00:01:54,831 --> 00:01:58,246
kendi vatandaşları, muhalifler,
gazeteciler hakkında

45
00:01:58,246 --> 00:02:00,888
casusluk yapmak için kullanabileceği
gözetleme araçları,

46
00:02:00,888 --> 00:02:03,190
bugün ABD hükûmetine göre bir silah değil.

47
00:02:03,587 --> 00:02:05,317
Yine de bu gözetim araçları,

48
00:02:05,341 --> 00:02:09,245
büyüyen gizli multi milyar dolarlık
bir endüstrinin parçası.

49
00:02:09,848 --> 00:02:11,727
Bu casus pazarının doğuşu,

50
00:02:11,727 --> 00:02:14,632
ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatından
sadece birkaç km uzakta,

51
00:02:14,632 --> 00:02:18,413
Virginia'nın kuzeyindeki bir Hilton otele,
yaklaşık 18 yıl öncesine dayanıyor.

52
00:02:18,721 --> 00:02:21,723
Çoğunluğu siyah takımlı erkeklerden
oluşan birkaç düzine insan,

53
00:02:21,723 --> 00:02:23,214
ISS World'ün mütevazı adıyla

54
00:02:23,214 --> 00:02:26,324
bir konferans için 2002 baharında
bir araya geldi.

55
00:02:26,627 --> 00:02:30,405
İlk bakışta, bu konferans
muhtemelen Washington, DC

56
00:02:30,429 --> 00:02:33,067
çevresinde gerçekleşen
düzinelerce etkinliğe benziyordu.

57
00:02:33,091 --> 00:02:34,781
Ama bu etkinlik eşsizdi.

58
00:02:34,805 --> 00:02:37,749
ISS, İstihbarat Destek Sistemleri
anlamına gelir

59
00:02:37,773 --> 00:02:39,185
ve orada bulunan kişiler,

60
00:02:39,209 --> 00:02:43,529
özel iletişimi gözetlemek için teknoloji
geliştiren şirketlerden insanlar.

61
00:02:43,537 --> 00:02:46,535
Başka bir deyişle, bunlar 
kiralık bir tür gizli dinleyicilerdi.

62
00:02:46,855 --> 00:02:49,653
Orada bulunmalarının nedeni,
bir yıldan kısa bir süre önce

63
00:02:49,653 --> 00:02:52,703
New York ve Washington'a yönelik
11 Eylül terörist saldırılarının

64
00:02:52,703 --> 00:02:54,813
Kongre'yi Vatanseverlik Yasası
olarak bilinen

65
00:02:54,813 --> 00:02:57,027
yasalar aracılığıyla 
baskıya teşvik etmesiydi.

66
00:02:57,347 --> 00:03:01,768
Bu, hükûmete iletişimi izlemek için
geniş yeni yetkiler verdi.

67
00:03:01,768 --> 00:03:04,310
E-postalar, internet aktivitesi,
telefon görüşmeleri,

68
00:03:04,310 --> 00:03:06,251
hatta finansal işlemler.

69
00:03:06,275 --> 00:03:09,149
Bu, veriler için anında bir talep yarattı.

70
00:03:09,173 --> 00:03:11,534
Gerçek Amerikan girişimci ruhunda,

71
00:03:11,534 --> 00:03:14,559
bu verilerin toplanmasına
yardımcı olacak bir endüstri yükseldi.

72
00:03:15,004 --> 00:03:16,208
Ancak 2002'de,

73
00:03:16,232 --> 00:03:18,266
bu hala oldukça makul bir olaydı.

74
00:03:18,290 --> 00:03:20,512
Dünya nüfusunun yalnızca
yaklaşık yüzde 10'u

75
00:03:20,536 --> 00:03:22,464
interneti kullanıp çevrimiçi oluyordu.

76
00:03:22,488 --> 00:03:25,561
Yani toplananların çoğu
basit e-postalar ve sabit hatlar

77
00:03:25,561 --> 00:03:29,018
ve cep telefonları üzerinden yapılan
telefon görüşmeleriydi.

78
00:03:29,042 --> 00:03:30,656
Ancak sonraki birkaç yıl içinde

79
00:03:30,656 --> 00:03:33,367
iletişim şeklimiz hızla değişmeye başladı.

80
00:03:33,391 --> 00:03:37,473
Skype, Facebook ve ardından
en önemlisi iPhone piyasaya sürüldü

81
00:03:37,496 --> 00:03:39,405
ve birkaç yıl içinde milyarlarca insan

82
00:03:39,405 --> 00:03:42,039
ceplerimizde egzersiz alışkanlıklarımızdan

83
00:03:42,039 --> 00:03:45,243
romantik partnerler bulmamıza
yardımcı olmak için her şeyi yapan

84
00:03:45,267 --> 00:03:47,655
küçük bilgisayarlarla dolaşıyorduk.

85
00:03:48,022 --> 00:03:51,171
Aniden, herkesin iletişimini izlemek için

86
00:03:51,195 --> 00:03:53,770
Ulusal Güvenlik Teşkilatının
veya büyük telekomların

87
00:03:53,794 --> 00:03:56,042
gelişmiş yeteneklerine ihtiyacınız yoktu.

88
00:03:56,066 --> 00:03:57,247
Bazı durumlarda,

89
00:03:57,271 --> 00:04:00,514
ihtiyacınız olan tek şey ceplerindeki
o cihaza erişim sağlamaktı.

90
00:04:00,538 --> 00:04:03,926
Bu, tamamen yeni bir endüstri
türünü doğurdu.

91
00:04:03,950 --> 00:04:07,331
Pek çok şirket füze veya uçak üretemez

92
00:04:07,355 --> 00:04:10,765
ancak birinin akıllı telefonunu
hackleyebilecek bir yazılım oluşturmak

93
00:04:10,765 --> 00:04:13,013
çok fazla sermaye gerektirmez.

94
00:04:13,037 --> 00:04:15,515
Bilgisayar korsanları yıllardır
etrafta dolaşıyorlar

95
00:04:15,515 --> 00:04:19,253
ancak artık becerileri, kolluk kuvvetleri
ve istihbarat kurumları tarafından

96
00:04:19,253 --> 00:04:22,346
yüksek talep gören teknolojileri
oluşturmak için kullanılabilir.

97
00:04:22,346 --> 00:04:25,363
Çok geçmeden, düzinelerce
ve hatta yüzlerce şirket

98
00:04:25,387 --> 00:04:28,045
bu gizlice dinleme pazarına
girmeye başladı.

99
00:04:28,069 --> 00:04:30,180
Virginia'daki o küçük konferans büyüdü

100
00:04:30,204 --> 00:04:33,948
ve kısa sürede 
Gizli Dinleyiciler Balosu olarak tanındı.

101
00:04:34,250 --> 00:04:37,932
O ilk yıllarda Gizli Dinleyiciler Balosu
hakkında pek bir şey bilinmiyordu

102
00:04:37,932 --> 00:04:42,543
çünkü konferanslar, devlet müşterileri
ve şirketler dışında herkese kapalıydı.

103
00:04:42,853 --> 00:04:46,144
Ancak gazeteciler, bu özel casusluk
pazarına giren şirketlerin

104
00:04:46,144 --> 00:04:48,386
raporlarını görmeye ve duymaya başladı.

105
00:04:48,410 --> 00:04:51,033
Garip girişimciler dünyayı dolaşıyor,

106
00:04:51,057 --> 00:04:54,225
genellikle otoriter rejimlerle 
anlaşmalar yapıyor.

107
00:04:54,235 --> 00:04:57,831
Başından beri, gerçekten gevşek
bir şekilde düzenlenmiş bir pazardı.

108
00:04:58,188 --> 00:05:02,227
Bazı ülkeler bu teknolojileri yurt dışında
satmak için izne ihtiyaç duyar

109
00:05:02,251 --> 00:05:06,267
ancak nadiren geleneksel silahlara
verilen araştırma türü ile.

110
00:05:06,680 --> 00:05:09,649
Örneğin, İtalya merkezli
Hacking Team şirketinin

111
00:05:09,649 --> 00:05:14,556
teknolojisini Mısır ve Kazakistan'daki
otoriter rejimlere sattığı bildirildi.

112
00:05:15,018 --> 00:05:17,945
İsrail merkezli NSO Group 
şirketinin teknolojisini

113
00:05:17,945 --> 00:05:20,625
Suudi Arabistan'daki 
rejime sattığı bildirildi

114
00:05:20,649 --> 00:05:22,491
ve bu rejim taciz

115
00:05:22,515 --> 00:05:25,799
ve hatta bir davada siyasi muhaliflerinden
birini öldürmekle suçlandı.

116
00:05:25,982 --> 00:05:30,137
Biz silahları insanları 
öldüren şeyler olarak düşünüyoruz.

117
00:05:30,161 --> 00:05:31,470
Ancak bilgi çağında,

118
00:05:31,494 --> 00:05:35,414
en güçlü silahlardan bazıları
bizi takip edip tanımlayabilen şeyler.

119
00:05:35,724 --> 00:05:39,034
Bu, Pentagon ve CIA'in 
yıllardır bildiği bir şey

120
00:05:39,058 --> 00:05:40,930
ve tüm dünyada insanları,

121
00:05:40,954 --> 00:05:44,579
şüpheli teröristleri takip edebilecek
teknolojiler geliştirmeye çalıştılar.

122
00:05:44,904 --> 00:05:47,943
Pentagon akıllı toz denen,

123
00:05:47,967 --> 00:05:50,555
onlar bilmeden insanların üzerine saçıp

124
00:05:50,555 --> 00:05:54,023
daha sonra konumlarını takip etmek için
kullanabileceğiniz toz boyutundaki

125
00:05:54,023 --> 00:05:55,859
küçük mikro sensörlere yatırım yaptı.

126
00:05:55,859 --> 00:05:58,447
Pentagon, risk sermayesi
şirketi aracılığıyla

127
00:05:58,471 --> 00:06:02,783
bir zamanlar "Oprah Magazine"de
yer alan bir güzellik ürünleri şirketine,

128
00:06:02,807 --> 00:06:05,807
sadece deride kaydırarak 
gizlice DNA toplayabilen

129
00:06:05,831 --> 00:06:08,031
bir cihaz yapmak için yatırım yaptı.

130
00:06:08,537 --> 00:06:11,473
Ancak son on yılda
dikkate değer bir şey oldu.

131
00:06:11,497 --> 00:06:14,467
Pek çok durumda,
özel pazarın yapabildikleri,

132
00:06:14,491 --> 00:06:18,721
Pentagon veya CIA'in mümkün olduğunu
düşündüğünü bile geride bıraktı.

133
00:06:18,745 --> 00:06:24,101
2008'de Pentagon, teröristlerin 
gizli bir DNA veri tabanına sahipti.

134
00:06:24,111 --> 00:06:26,436
Yaklaşık 80.000 örneği vardı.

135
00:06:26,871 --> 00:06:29,371
Özel AncestryDNA şirketinde

136
00:06:29,395 --> 00:06:32,728
bugün 15 milyondan 
fazla kişinin örneği var.

137
00:06:32,752 --> 00:06:36,263
En büyük ikinci kalıtımsal
veritabanı olan 23andMe'de

138
00:06:36,287 --> 00:06:38,724
10 milyondan fazla kişinin örneği var.

139
00:06:38,748 --> 00:06:41,623
Şimdi, eğer isteyerek
özel şirketlere veriyor

140
00:06:41,623 --> 00:06:43,961
ve hatta bunu yapmanın onurunu ödüyorsak

141
00:06:43,985 --> 00:06:46,937
belki de James Bond'a layık

142
00:06:46,961 --> 00:06:49,410
DNA toplama tekniklerine
ihtiyacınız olmayabilir.

143
00:06:49,807 --> 00:06:52,908
Peki, birinin DNA örneğiyle
ne yapabilirsiniz?

144
00:06:52,908 --> 00:06:55,503
Amerika Birleşik Devletleri
ve Çin'deki araştırmacılar,

145
00:06:55,503 --> 00:06:57,712
insanların yüz görüntülerini
oluşturmak için

146
00:06:57,712 --> 00:06:59,520
DNA örnekleri kullanmaya çalışıyorlar.

147
00:06:59,544 --> 00:07:03,513
Dolayısıyla DNA'yı yüz tanıma
teknolojisi ile eşleştirirseniz

148
00:07:03,537 --> 00:07:06,600
bireyleri veya tüm etnik grupları
izlemek için kullanılabilecek

149
00:07:06,624 --> 00:07:10,449
gerçekten güçlü bir gözetim sisteminin
temeline sahip olursunuz.

150
00:07:10,473 --> 00:07:12,861
Bunun biraz paranoyak 
olduğunu düşünüyorsanız

151
00:07:12,885 --> 00:07:15,969
Pentagon'un geçen yıl 
tüm servis üyelerine bir not gönderdiğini

152
00:07:15,969 --> 00:07:18,591
ve bilgilerin onları
veya onların aile üyelerini

153
00:07:18,591 --> 00:07:22,505
izlemek için kullanılabileceğine dair
endişeler üzerine bu ticari DNA kitlerini

154
00:07:22,505 --> 00:07:25,783
kesinlikle kullanmamaları konusunda
onları uyardığını unutmayın.

155
00:07:25,783 --> 00:07:29,926
Yine de Pentagon bu teknolojiyle ilgili
endişe duymasına rağmen,

156
00:07:29,950 --> 00:07:32,878
bu pazarda hüküm sürmek için
neredeyse hiçbir şey yapmadı.

157
00:07:32,902 --> 00:07:35,109
Clearview AI adlı bir Amerikan şirketi,

158
00:07:35,133 --> 00:07:39,194
sizin, arkadaşlarınızın ve ailenizin
Instagram'da yayınladığı resimler gibi,

159
00:07:39,220 --> 00:07:43,371
internet üzerinden insanların yüzlerinin
milyarlarca görüntüsünü topluyor

160
00:07:43,395 --> 00:07:45,649
ve ardından yüz tanıma hizmetlerini

161
00:07:45,673 --> 00:07:48,526
ABD hükûmetine
ve kolluk kuvvetlerine satıyor.

162
00:07:48,538 --> 00:07:52,922
Bu teknolojinin tamamen kabul edilebilir
bir uygulaması olduğunu düşünseniz bile,

163
00:07:52,922 --> 00:07:56,892
onları özel kişilere, şirketlere
ve hatta yabancı hükûmetlere

164
00:07:56,892 --> 00:07:59,101
satış yapmaktan alıkoyacak hiçbir şey yok.

165
00:07:59,125 --> 00:08:01,823
Bu tam olarak 
bazı şirketlerin yaptığı şey.

166
00:08:01,847 --> 00:08:05,085
Kuzey Virginia'da başlayan
şu Gizli Dinleyici Balosu mu?

167
00:08:05,109 --> 00:08:08,932
Bugün, dünya çapında
birçok şehirde düzenleniyor.

168
00:08:08,956 --> 00:08:13,083
ISS eğitim ve konferanslarına
binlerce kişi katılıyor.

169
00:08:13,107 --> 00:08:16,829
Ortaya çıkan şirketlerin çoğu 
Orta Doğu ve Çin'den geliyor.

170
00:08:16,853 --> 00:08:18,987
Casus pazarı küreselleşti.

171
00:08:19,545 --> 00:08:22,200
Şimdi dünyanın dört bir yanındaki
silah gösterilerinde,

172
00:08:22,200 --> 00:08:25,931
yüz tanıma teknolojisi
ve telefon korsanlığı yazılımı sergileyen,

173
00:08:25,931 --> 00:08:29,116
tanklar ve füzelerle geleneksel
silah üreticilerinin hemen yanında

174
00:08:29,116 --> 00:08:30,927
görüntülenen şirketleri göreceksiniz.

175
00:08:30,927 --> 00:08:32,906
Bu kol gösterilerinin etrafında dolaşarak

176
00:08:32,906 --> 00:08:35,007
distopik tavşan deliklerinden aşağı inerek

177
00:08:35,007 --> 00:08:36,503
her hareketimizi takip edecek

178
00:08:36,503 --> 00:08:39,529
gelecekteki gözetim teknolojisi
hakkında düşünmek oldukça kolay.

179
00:08:39,553 --> 00:08:42,940
Bir Pentagon danışmanının bana
ordunun gerçekten ihtiyaç duyduğu şeyin,

180
00:08:42,940 --> 00:08:46,230
dünyanın herhangi bir yerindeki insanları
sadece DNA'larına dayanarak

181
00:08:46,230 --> 00:08:49,463
izleyebilen uzay tabanlı uydular
olduğunu söylediğini hatırlıyorum.

182
00:08:49,463 --> 00:08:51,656
Folyo şapkalara yatırım
yapmanız için yeterli.

183
00:08:51,680 --> 00:08:52,839
Ama gerçek şu ki

184
00:08:52,863 --> 00:08:55,958
geleceğin ne tür bir teknoloji
getireceğini bilmiyoruz.

185
00:08:55,982 --> 00:08:58,942
Ancak bugün, düzenleme yokluğunda

186
00:08:58,966 --> 00:09:01,243
bu pazarın çoktan patladığını biliyoruz.

187
00:09:01,267 --> 00:09:04,237
Aslında, otoriter rejimlere
gözetim teknolojisi satmakla

188
00:09:04,237 --> 00:09:06,632
suçlanan şirketlerden biri,

189
00:09:06,632 --> 00:09:11,146
bugün, COVID-19 hastalarının takip
edilmesine yardımcı olmayı teklif ediyor.

190
00:09:11,170 --> 00:09:14,091
Tabii ki teknoloji, temas takibi yoluyla

191
00:09:14,115 --> 00:09:17,434
bir pandemiyi kontrol etmeye 
yardımcı olma vaadini veriyor.

192
00:09:17,458 --> 00:09:21,101
Ama aynı zamanda özelleştirilmiş kitlesel
gözetlemeye başka bir kapı açıyor.

193
00:09:21,696 --> 00:09:24,704
Peki bu özel casusluk pazarı
hakkında ne yapacağız?

194
00:09:25,005 --> 00:09:26,876
Saklanabiliriz, çevrimdışı olabiliriz,

195
00:09:26,876 --> 00:09:29,969
sosyal medyadan çıkabiliriz,
akıllı telefonlarımızı bırakabiliriz,

196
00:09:29,969 --> 00:09:31,318
bir mağarada yaşayabiliriz

197
00:09:31,318 --> 00:09:34,148
ama gerçek şu ki 
profesyonel casus olmak için eğitilmedik,

198
00:09:34,172 --> 00:09:37,490
sahte kimlikler altında
veya kimlikler olmadan yaşayamayız.

199
00:09:37,902 --> 00:09:41,617
Bugünlerde gerçek casuslar bile
dikkat çekmemekte zorlanıyor.

200
00:09:41,641 --> 00:09:44,346
Yüzü veya DNA'sı birinin
veri tabanında bulunuyorsa

201
00:09:44,370 --> 00:09:47,237
Jason Bourne'un kaç pasaportu
olduğu önemli değil.

202
00:09:47,767 --> 00:09:50,879
Ama hükûmetler bile casusluk
araçlarının kontrolünü kaybettiyse

203
00:09:50,903 --> 00:09:52,918
bu konuda yapabileceğimiz bir şey var mı?

204
00:09:52,942 --> 00:09:54,109
Duyduğum bir argüman,

205
00:09:54,133 --> 00:09:58,217
ABD şirketlerin bu tür teknolojileri
yurt dışına satmasını kısıtlasa bile,

206
00:09:58,217 --> 00:10:00,961
Çin merkezli şirketlerin
devreye girebileceği yönünde.

207
00:10:01,457 --> 00:10:05,815
Ama bugün silah ticaretini
kusurlu da olsa düzenliyoruz.

208
00:10:06,466 --> 00:10:09,491
Aslında birkaç yıl önce bunu yapmak için

209
00:10:09,491 --> 00:10:13,632
gözetim yazılımı için ihracat lisansları
gerekli tutan çok taraflı teklif vardı.

210
00:10:14,030 --> 00:10:16,940
Amerika Birleşik Devletleri,
bu gönüllü düzenlemeleri

211
00:10:16,940 --> 00:10:18,629
kabul eden ülkeler arasındaydı

212
00:10:18,653 --> 00:10:21,914
ancak Washington'da,
bu öneri basitçe gücünü kaybetti.

213
00:10:21,938 --> 00:10:26,021
Gözetim teknolojisini kötüye kullanmakla
suçlanan bazı ülkeler de dahil olmak üzere

214
00:10:26,021 --> 00:10:27,875
daha az kısıtlamayla yurt dışına

215
00:10:27,875 --> 00:10:30,559
daha fazla silah satmayı
tercih eden bir yönetimimiz var.

216
00:10:30,559 --> 00:10:33,574
Bence ilerlemek için bu öneriyi
canlandırmamız gerekecek,

217
00:10:33,574 --> 00:10:35,444
hatta bir adım daha ileri gitmeliyiz.

218
00:10:35,444 --> 00:10:38,731
Gözetleme teknolojisi hakkındaki
düşüncelerimizi kökten değiştirmeli

219
00:10:38,731 --> 00:10:41,646
ve bu araçları silah olarak
tanımlamalıyız.

220
00:10:41,646 --> 00:10:43,510
Bu, hükûmetin geleneksel silahları,

221
00:10:43,510 --> 00:10:46,227
gelişmiş uçakları ve füzeleri
kontrol ettikleri şekilde

222
00:10:46,227 --> 00:10:48,657
satışlarını düzenleme ve kontrol etmesine

223
00:10:48,657 --> 00:10:50,724
ve ihraç etmesine izin verecek.

224
00:10:51,074 --> 00:10:54,394
Ancak bu, kim olduğumuzu,
ne yaptığımızı, ne söylediğimizi

225
00:10:54,394 --> 00:10:57,845
ve hatta bazı durumlarda
ne düşündüğümüzü takip eden teknolojinin

226
00:10:57,845 --> 00:11:00,789
gelişmiş bir silah biçimi olduğunu
kabul etmek anlamına gelir.

227
00:11:00,813 --> 00:11:03,300
Bu silahlar, casusluk pazarının
kaprislerine göre,

228
00:11:03,300 --> 00:11:05,595
en yüksek teklifi verenin
sahip olabileceği

229
00:11:05,595 --> 00:11:07,127
ve çok güçlü hale geliyor.

230
00:11:07,532 --> 00:11:08,682
Teşekkürler.