Η όραση είναι η πιο σημαντική και κύρια αίσθηση που έχουμε. Βλέπουμε συνεχώς τον κόσμο γύρω μας, και πολύ γρήγορα αναγνωρίζουμε και αντιλαμβανόμαστε τι είναι αυτό που βλέπουμε. Ας ξεκινήσουμε με ένα παράδειγμα αυτής της πραγματικότητας. Θα σας δείξω μια φωτογραφία κάποιου, μόνο για ένα με δύο δευτερόλεπτα, και θέλω να αναγνωρίσετε το συναίσθημα στο πρόσωπό του. Έτοιμοι; Ορίστε. Σκεφτείτε με το ένστικτό σας. Εντάξει. Τι είδατε; Λοιπόν, εμείς κάναμε μια έρευνα με 120 άτομα, και τα αποτελέσματα ήταν ανάμεικτα. Τα άτομα δεν συμφώνησαν στο ποιο ήταν το συναίσθημα που είδαν στο πρόσωπό του. Εσείς ίσως είδατε δυσφορία. Αυτή ήταν η πιο συχνή απάντηση που πήραμε. Αλλά αν ρωτούσατε κάποιον στα αριστερά σας μπορεί να σας έλεγε τύψεις ή αμφιβολία, και αν ρωτούσατε κάποιον στα δεξιά σας μπορεί να σας έλεγε κάτι τελείως διαφορετικό, όπως για παράδειγμα ελπίδα ή συμπόνοια. Οπότε όλοι βλέπουμε ακριβώς το ίδιο πρόσωπο ξανά. Μπορεί να δούμε κάτι τελείως διαφορετικό, γιατί η αντίληψη είναι υποκειμενική. Αυτό που νομίζουμε ότι βλέπουμε στην πραγματικότητα φιλτράρεται μέσα από τα μάτι του μυαλού μας. Και φυσικά υπάρχουν πολλά άλλα παραδείγματα του ότι βλέπουμε τον κόσμο μέσα απ' το μάτι του μυαλού μας Θα σας δώσω μόνο μερικά. Για παράδειγμα, αυτοί που κάνουν δίαιτα βλέπουν τα μήλα μεγαλύτερα από εκείνους που δε μετράνε θερμίδες. Οι παίκτες του σόφτμπολ βλέπουν τη μπάλα μικρότερη μετά μια κακή περίοδο με χαμηλές επιδόσεις σε σχέση με αυτούς που είχαν καλούς προηγούμενους αγώνες. Ακόμα και οι πολιτικές μας πεποιθήσεις μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο που βλέπουμε τους άλλους, συμπεριλαμβάνοντας τους πολιτικούς. Έτσι εγώ κι η ερευνητική μου ομάδα αποφασίσαμε να εξετάσουμε το θέμα. Το 2008, Ο Μπαράκ Ομπάμα έβαλε υποψηφιότητα για πρόεδρος για πρώτη φορά, και κάναμε γκάλοπ σε εκατοντάδες Αμερικανούς ένα μήνα πριν τις εκλογές. Αυτό που βρήκαμε στη δημοσκόπηση ήταν ότι μερικοί άνθρωποι, μερικοί Αμερικανοί, πιστεύουν ότι φωτογραφίες σαν αυτές δείχνουν τον Ομπάμα όπως είναι πραγματικά. Το 75% από αυτούς ψήφισε τον Ομπάμα στις εκλογές. Άλλοι όμως θεώρησαν ότι τέτοιες φωτογραφίες δείχνουν πώς φαίνεται ο Ομπάμα στην πραγματικότητα. Το 89% από αυτούς ψήφισε τον Μακ Κέιν. Παρουσιάσαμε πολλές φωτογραφίες του Ομπάμα, μία μία, έτσι τα άτομα δεν κατάλαβαν ότι αυτό που αλλάζαμε από φωτογραφία σε φωτογραφία ήταν ότι είχαμε τεχνικά φωτίσει ή σκουρύνει το χρώμα του δέρματός του. Πώς είναι δυνατόν; Πώς γίνεται να βλέπω έναν άνθρωπο, ένα αντικείμενο, ή ένα γεγονός, και να βλέπω κάτι τελείως διαφορετικό από κάποιον άλλο; Υπάρχουν πολλοί λόγοι, αλλά για έναν από αυτούς πρέπει να καταλάβουμε λίγο περισσότερο πώς λειτουργούν τα μάτια μας. Οι επιστήμονες της όρασης ξέρουν ότι ο αριθμός πληροφοριών που μπορούμε να δούμε σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, αυτό στο οποίο μπορούμε να εστιάσουμε, είναι πραγματικά σχετικά μικρό. Αυτό που μπορούμε να δούμε με μεγάλη οξύτητα, διαύγεια και ακρίβεια είναι το αντίστοιχο της επιφάνειας του αντίχειρά μας με το χέρι απλωμένο. Όλα τα υπόλοιπα τριγύρω είναι θολά, κάνοντας ασαφή πάρα πολλά απ' όσα είναι μπροστά στα μάτια μας. Αλλά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε και να καταλάβουμε τι είναι αυτό που βλέπουμε, και το μυαλό μας είναι που μας βοηθάει να καλύψουμε αυτό το κενό. Ως αποτέλεσμα, η αντίληψή μας είναι μια υποκειμενική εμπειρία, και έτσι καταλήγουμε να βλέπουμε με το μάτι του μυαλού μας. Είμαι λοιπόν κοινωνική ψυχολόγος, και ερωτήσεις σαν αυτές πραγματικά με ενδιαφέρουν. Συναρπάζομαι με αυτές τις στιγμές που οι άνθρωποι δε βλέπουν το ίδιο πράγμα. Πώς γίνεται κάποιος κυριολεκτικά να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο, και κάποιον άλλος να το βλέπει κυριολεκτικά μισοάδειο; Πώς γίνεται οι σκέψεις και τα συναισθήματα ενός ανθρώπου να τον κάνουν να βλέπει τον κόσμο με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο; Και έχει αυτό τελικά σημασία; Έτσι για να ξεκινήσουμε να απαντάμε αυτές τις ερωτήσεις, η ερευνητική μου ομάδα και εγώ αποφασίσαμε να ψάξουμε σε βάθος ένα θέμα που έχει λάβει διεθνή προσοχή: την υγεία και την καλή μας φυσική κατάσταση. Σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι παλεύουν να ελέγξουν το βάρος τους, και υπάρχουν πολλές τακτικές που μπορούν να βοηθήσουν να μην ξαναβάλουμε τα κιλά. Για παράδειγμα, ξεκινάμε με τις καλύτερες προθέσεις να γυμναζόμαστε μετά τις διακοπές, αλλά στην πραγματικότητα, η πλειοψηφία των Αμερικανών βρίσκει ότι οι υποσχέσεις για τον νέο χρόνο έχουν αθετηθεί μέχρι του Αγίου Βαλεντίνου. Μιλάμε με τον εαυτό μας και μας ενθαρρύνουμε, λέμε στον εαυτό μας ότι φέτος είναι η χρονιά μας θα βρούμε τη φόρμα μας, αλλά δεν είναι αρκετό για να ξαναπάμε στο ιδανικό μας βάρος. Τότε γιατί; Φυσικά, δεν υπάρχει καμία απλή απάντηση, αλλά ένας λόγος θεωρώ ότι είναι ότι το μάτι του μυαλού μας μπορεί να λειτουργεί εναντίον μας. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί κυριολεκτικά να βλέπουν την άσκηση πιο δύσκολη, και άλλοι άνθρωποι κυριολεκτικά να βλέπουν την άσκηση πιο εύκολη. Έτσι σαν πρώτο βήμα για να ερευνήσουμε αυτές τις ερωτήσεις, συγκεντρώσαμε αντικειμενικές μετρήσεις της φυσικής κατάστασης διαφόρων ατόμων. Μετρήσαμε την περιφέρεια της μέσης τους, και τη συγκρίναμε με την περιφέρεια των γοφών τους. Υψηλότερη αναλογία μέσης-γοφών δείχνει χειρότερη φυσική κατάσταση από μια χαμηλότερη αναλογία μέσης-γοφών. Αφού συγκεντρώσαμε αυτές τις μετρήσεις είπαμε στους συμμετέχοντες ότι θα περπατούσαν ως τη γραμμή τερματισμού κουβαλώντας επιπλέον βάρος σε ενός είδους αγώνα ταχύτητας. Αλλά πριν το κάνουν, τους ζητήσαμε να υπολογίσουν την απόσταση μέχρι τη γραμμή τερματισμού. Περιμέναμε ότι η φυσική κατάσταση του σώματός τους μπορεί να άλλαζε το πώς έβλεπαν την απόσταση. Τι ανακαλύψαμε; Η αναλογία μέσης-γοφών προέβλεψε την αντίληψη για την απόσταση. Εκείνοι που ήταν εκτός φόρμας και αγύμναστοι είδαν την απόσταση μέχρι τη γραμμή τερματισμού ως σημαντικά μεγαλύτερη από εκείνους σε καλύτερη σωματική κατάσταση. Η φυσική κατάσταση του σώματός τους άλλαζε το πώς έβλεπαν το περιβάλλον τους. Αλλά το ίδιο κάνει και το μυαλό μας. Για την ακρίβεια, το σώμα και το μυαλό μας λειτουργούν παράλληλα για να αλλάξουν τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο γύρω μας. Αυτό μας οδήγησε στην σκέψη ότι ίσως οι άνθρωποι με δυνατά κίνητρα και δυνατούς στόχους για να γυμνάζονται ίσως έβλεπαν πιο κοντά τη γραμμή τερματισμού από τους ανθρώπους με πιο αδύναμα κίνητρα. Έτσι για να εξετάσουμε αν τα κίνητρα επηρεάζουν με αυτόν τον τρόπο τις αντιληπτικές εμπειρίες μας, διενεργήσαμε μία δεύτερη έρευνα. Για άλλη μια φορά συγκεντρώσαμε αντικειμενικές μετρήσεις της φυσικής κατάστασης ανθρώπων, μετρώντας την περιφέρεια της μέσης και των γοφών τους, και τους υποβάλαμε σε μερικά ακόμα τεστ φυσικής κατάστασης. Μετά από τα σχόλια που τους κάναμε μερικοί από τους συμμετέχοντες μας είπαν ότι δεν είχαν πια κίνητρο για να γυμνάζονται. Θεωρούσαν ότι είχαν ήδη φτάσει την επιθυμητή φυσική κατάσταση και δε θα έκαναν τίποτα παραπάνω. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είχαν κίνητρο. Άλλοι όμως, μετά από τα σχόλια μας, είπαν ότι είχαν ισχυρό κίνητρο για να γυμνάζονται. Ήθελαν πολύ έντονα να φτάσουν στη γραμμή τερματισμού. Αλλά πάλι, πριν αρχίσουν να περπατάνε προς τη γραμμή τερματισμού τους ζητήσαμε να υπολογίσουν την απόσταση έως τη γραμμή τερματισμού; Και πάλι, όπως και στην προηγούμενη έρευνα είδαμε ότι η αναλογία μέσης-γοφών προέβλεψε την αντίληψη της απόστασης. Αυτοί που ήταν αγύμναστοι είδαν την απόσταση μεγαλύτερη, είδαν τη γραμμή τερματισμού πιο μακριά από εκείνους που ήταν σε καλύτερη φυσική κατάσταση. Αλλά σημαντικό ήταν ότι αυτό συνέβη μόνο σε εκείνους που δεν είχαν κίνητρο για να γυμνάζονται. Αντιθέτως, εκείνοι που είχαν ισχυρό κίνητρο για να γυμνάζονται είδαν την απόσταση πιο μικρή. Ακόμα και εκείνοι που είχαν τη χειρότερη φόρμα, είδαν τη γραμμή τερματισμού το ίδιο κοντά, αν όχι λίγο πιο κοντά από εκείνους που ήταν σε καλύτερη φυσική κατάσταση. Έτσι το σώμα μας μπορεί να αλλάξει το πόσο μακριά μας φαίνεται η γραμμή τερματισμού, αλλά εκείνοι που δεσμεύτηκαν σε ένα εφικτό στόχο που θα μπορούσαν να πετύχουν στο κοντινό μέλλον και που πίστεψαν ότι ήταν ικανοί να πετύχουν αυτό το στόχο, πραγματικά ένιωσαν αυτήν την άσκηση πιο εύκολη. Και έτσι αναρωτηθήκαμε, υπάρχει άραγε κάποια τακτική που θα μπορούσαμε να διδάξουμε στον κόσμο, ώστε να αλλάξουν την αντίληψή τους για την απόσταση και θα τους βοηθούσε να δουν την άσκηση ως πιο εύκολη; Έτσι στραφήκαμε στη βιβλιογραφία της επιστήμης της όρασης για να δούμε τι πρέπει να κάνουμε, και σύμφωνα με αυτά που διαβάσαμε, βρήκαμε μια τακτική την οποία ονομάσαμε «Κράτα τα μάτια σου στο στόχο». Αυτό δεν είναι σλόγκαν από μια εμψυχωτική αφίσα. Είναι μια πραγματική οδηγία για το πώς να βλέπεις το περιβάλλον γύρω σου. Αυτούς που εκπαιδεύσαμε σε αυτήν την τακτική, τους είπαμε να συγκεντρώσουν την προσοχή τους στη γραμμή τερματισμού, να αποφύγουν να κοιτάνε γύρω τους, να φανταστούν ότι ένας προβολέας φώτιζε εκείνο το στόχο, και όλα τα υπόλοιπα γύρω του ήταν θολά και ίσως δύσκολα να διακρίνουν. Περιμέναμε ότι αυτή η τακτική θα τους βοηθούσε να δουν πιο εύκολη την άσκηση. Συγκρίναμε αυτήν την ομάδα με μια άλλη ομάδα αναφοράς. Σε αυτήν την ομάδα είπαμε να κοιτούν το περιβάλλον γύρω τους όπως θα έκαναν φυσιολογικά. Θα δείτε τη γραμμή τερματισμού, αλλά θα δείτε επίσης και τον σκουπιδοτενεκέ στα δεξιά, και τον κόσμο και τον φανοστάτη στα αριστερά. Περιμέναμε ότι όσοι χρησιμοποίησαν αυτή την τακτική θα έβλεπαν την απόσταση πιο μακρινή. Και τι βρήκαμε; Όταν τους ζητήσαμε να υπολογίσουν την απόσταση, πέτυχε τελικά η τακτική να αλλάξει την αντιληπτική τους εμπειρία; Ναι. Όσοι κράτησαν τα μάτια τους πάνω στον στόχο είδαν τη γραμμή τερματισμού 30% πιο κοντά από εκείνους που κοίταζαν γύρω τους όπως θα έκαναν φυσιολογικά. Μας φάνηκε καταπληκτικό. Ενθουσιαστήκαμε γιατί αυτό σήμαινε ότι αυτή η τακτική βοήθησε να κάνει την άσκηση να φαίνεται πιο εύκολη, αλλά η σημαντική ερώτηση ήταν, θα μπορούσε αυτό να κάνει την άσκηση καλύτερη πραγματικά; Θα μπορούσε επίσης να βελτιώσει την ποιότητα της άσκησης; Έτσι μετά είπαμε στους συμμετέχοντες, θα περπατήσετε ως τη γραμμή τερματισμού φορώντας επιπλέον βάρος. Προσθέσαμε βάρος στους αστράγαλούς τους ίσο με το 15% του σωματικού βάρους τους. Τους είπαμε να σηκώνουν ψηλά τα γόνατά τους και να περπατήσουν ως το τέρμα γρήγορα. Σχεδιάσαμε αυτή τη συγκεκριμένη άσκηση ώστε να είναι σχετικά απαιτητική αλλά όχι αδύνατη, όπως οι περισσότερες ασκήσεις που όντως βελτιώνουν τη φυσική μας κατάσταση. Και η μεγάλη ερώτηση τότε ήταν: Το να κρατάς τα μάτια σου στον στόχο και να εστιάζεις στη γραμμή τερματισμού άλλαξε την εμπειρία της άσκησης; Την άλλαξε. Εκείνοι που κράτησαν τα μάτια τους στον στόχο μας είπανε αργότερα ότι χρειάστηκαν 17% λιγότερη προσπάθεια για να κάνουν αυτή την άσκηση από εκείνους που κοίταζαν γύρω τους ως συνήθως. Τους άλλαξε την υποκειμενική εμπειρία της άσκησης. Τους άλλαξε επίσης την αντικειμενική φύση της άσκησης. Εκείνοι που κοίταζαν μόνο το στόχο στη πραγματικότητα κινήθηκαν 23% πιο γρήγορα από εκείνους που κοίταζαν γύρω τους φυσιολογικά. Κατ' αναλογία, μια αύξηση 23% είναι σα να αλλάζεις έναν μικρό αυτοκίνητο πόλης με ένα δυνατό σπορ διθέσιο. Ενθουσιαστήκαμε τόσο με αυτό, γιατί σήμαινε ότι μία τακτική που δεν στοιχίζει τίποτα, που είναι εύχρηστη για τον κόσμο, άσχετα αν είναι ήδη σε καλή φόρμα ή παλεύουν να φτάσουν εκεί, είχε ένα σημαντικό αποτέλεσμα. Το να κρατάς τα μάτια σου στο στόχο έκανε την άσκηση να φαίνεται πιο εύκολη ακόμα κι αν οι άνθρωποι προσπαθούσαν πιο σκληρά επειδή προχωρούσαν πιο γρήγορα. Ξέρω ότι η καλή υγεία δεν είναι μόνο να περπατάς λίγο πιο γρήγορα, αλλά το να κρατάς τα μάτια σου στον στόχο μπορεί να είναι μία επιπλέον τακτική που θα σας βοηθήσει να προωθήσετε έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Αν δεν έχετε πειστεί ακόμα ότι όλοι βλέπουμε τον κόσμο μέσα από το μάτι του μυαλού μας θα σας δώσω ένα τελευταίο παράδειγμα. Εδώ είναι μια φωτογραφία ενός ωραίου δρόμου στο Στοκχόλμη με δύο αυτοκίνητα. Το πίσω αυτοκίνητο φαίνεται πολύ μεγαλύτερο από το μπροστά. Ουσιαστικά όμως τα αυτοκίνητα έχουν ακριβώς το ίδιο μέγεθος, αλλά δεν το βλέπουμε έτσι. Μήπως αυτό σημαίνει ότι τα μάτια μας δεν λειτουργούν καλά και το μυαλό μας κάνει νερά; Όχι, δεν σημαίνει καθόλου αυτό. Είναι απλά ο τρόπος που λειτουργούν τα μάτια μας. Μπορεί να δούμε τον κόσμο διαφορετικά και αυτό μπορεί μερικές φορές να μην ανταποκρίνεται στη πραγματικότητα αλλά αυτό δε σημαίνει ότι ένας από μας έχει δίκιο και ο άλλος άδικο. Όλοι βλέπουμε τον κόσμο μέσα απ' το μάτι του μυαλού μας αλλά μπορούμε να μας μάθουμε να τον βλέπουμε διαφορετικά. Σκέφτομαι εκείνες τις μέρες που πήγαν τελείως στραβά για μένα. Έχω βαρεθεί, είμαι κακοδιάθετη, είμαι κουρασμένη, έχω μείνει τόσο πίσω, και έχω ένα μεγάλο μαύρο σύννεφο πάνω από το κεφάλι μου, και μέρες σαν αυτές, νοιώθω ότι όλοι γύρω μου έχουν και αυτοί τις μαύρες τους. Ο συνάδελφος στη δουλειά δείχνει να ενοχλείται όταν του ζητάω παράταση σε μια προθεσμία, και η φίλη μου δείχνει να την πειράζει που φτάνω αργοπορημένη για φαγητό επειδή μια σύσκεψη πήρε παραπάνω, και στο τέλος της μέρας ο σύζυγός μου δείχνει απογοητευμένος που προτιμώ να πάω για ύπνο αντί να πάω στο σινεμά. Και τέτοιες μέρες που όλοι μου φαίνονται ενοχλημένοι ή θυμωμένοι προσπαθώ να μου θυμίσω ότι υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να τους δω. Ίσως ο συνάδελφος είχε μπερδευτεί, ίσως η φίλη μου ανησύχησε, και ίσως ο σύζυγός μου απλά έδειχνε κατανόηση. Όλοι βλέπουμε τον κόσμο μέσα από το μάτι του μυαλού μας, και μερικές μέρες, μπορεί να μας φαίνεται ότι ο κόσμος είναι ένα επικίνδυνο και απαιτητικό και ανυπέρβλητο μέρος, αλλά δε χρειάζεται να μας φαίνεται έτσι πάντα. Μπορούμε να μας μάθουμε να τον βλέπουμε διαφορετικά και όταν βρούμε τον τρόπο να κάνουμε τον κόσμο να φαίνεται ωραιότερος και ευκολότερος μπορεί να γίνει έτσι και στην πραγματικότητα. Σας ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)