WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.000
Cá mập khổng lồ là sinh vật tuyệt vời. Trông chúng thật ấn tượng.

00:00:03.000 --> 00:00:05.000
Chúng có chiều dài 10 mét khi trưởng thành.

00:00:05.000 --> 00:00:07.000
Một vài con có thể to hơn.

00:00:07.000 --> 00:00:09.000
Trọng lượng của chúng có thể lên tới 2 tấn.

00:00:09.000 --> 00:00:11.000
Một số con có thể nặng đến 5 tấn.

00:00:11.000 --> 00:00:13.000
Chúng là loài cá lớn thứ hai trên thế giới.

00:00:13.000 --> 00:00:16.000
Ngoài ra, chúng là những động vật ăn sinh vật phù du hoàn toàn vô hại.

00:00:16.000 --> 00:00:18.000
Và chúng được biết tới với khả năng

00:00:18.000 --> 00:00:21.000
lọc 1 tỉ mét khối nước một giờ

00:00:21.000 --> 00:00:24.000
và có thể ăn 30 kilogam động vật phù du mỗi ngày để sinh tồn.

00:00:24.000 --> 00:00:26.000
Chúng là những sinh vật tuyệt vời.

00:00:26.000 --> 00:00:29.000
Và ở Ailen, chúng tôi may mắn vì có rất nhiều cá mập khổng lồ

00:00:29.000 --> 00:00:31.000
cũng như có nhiều cơ hội để hiểu về chúng.

NOTE Paragraph

00:00:31.000 --> 00:00:33.000
Ngoài ra chúng cũng rất quan trọng đối với người dân sống gần bờ

00:00:33.000 --> 00:00:35.000
trở lại hàng trăm năm trước,

00:00:35.000 --> 00:00:38.000
đặc biệt ở Claddagh, Duff, Connemara, khu vực duyên hải phía tây Ailen

00:00:38.000 --> 00:00:40.000
nơi mà những người nông dân đã từng giăng buồm ra khơi để kiếm kế sinh nhai

00:00:40.000 --> 00:00:42.000
trên những chiếc thuyền đánh cá buồm nhỏ và không mái che của họ

00:00:42.000 --> 00:00:44.000
thỉnh thoảng thì họ đánh bắt xa bờ, khi khác thì tới một nơi gọi là "Sunfish Bank"

00:00:44.000 --> 00:00:46.000
cách đảo Achill khoảng 30 dặm về phía Tây,

00:00:46.000 --> 00:00:48.000
họ tới đây để bắt cá mập khổng lồ.

00:00:48.000 --> 00:00:50.000
Đây là một bản khắc mộc cũ từ những năm 1700, hay 1800 gì đó

NOTE Paragraph

00:00:50.000 --> 00:00:53.000
Cá mập khổng lồ có ý nghĩa quan trọng đối với họ, vì trong gan của chúng có một lượng dầu rất lớn.

00:00:53.000 --> 00:00:55.000
Gan loài cá mập này chiếm 1/3 tỉ trọng cơ thể nó, và chứa rất nhiều dầu .

00:00:55.000 --> 00:00:57.000
Bạn có thể lấy được hàng ga-lông dầu từ gan chúng.

00:00:57.000 --> 00:00:59.000
Loại dầu đó từng được chuyên dùng cho việc thắp sáng,

00:00:59.000 --> 00:01:01.000
nhưng còn có công dụng làm liền vết thương và nhiều việc khác nữa.

00:01:01.000 --> 00:01:03.000
Trên thực tế, vào năm 1742, đèn đường

00:01:03.000 --> 00:01:05.000
ở hải cảng Galway, Dublin thành phố miền đông Ailen và Waterford, miền nam Ailen

00:01:05.000 --> 00:01:07.000
được thắp sáng bằng dầu cá mặt trời.

00:01:07.000 --> 00:01:09.000
Và "cá mặt trời" là một trong những tên gọi của cá mập khổng lồ.

00:01:09.000 --> 00:01:11.000
Cá mập khổng lồ là loài vật đáng kinh ngạc.

00:01:11.000 --> 00:01:14.000
Chúng đã ở đây từ rất lâu rồi, và đóng một vai trò hết sức quan trọng đối với cộng đồng dân cư sống gần bờ biển.

NOTE Paragraph

00:01:14.000 --> 00:01:17.000
Chắc chắn rằng, nơi thuận lợi nhất trên thế giới cho việc đánh bắt loài cá khổng lồ này

00:01:17.000 --> 00:01:19.000
là ở đảo Achill.

00:01:19.000 --> 00:01:21.000
Đây là vịnh Keem phía trên đảo Achill.

00:01:21.000 --> 00:01:24.000
Và lũ cá mập thường bơi vào vịnh này.

00:01:24.000 --> 00:01:27.000
Và ngư dân đóng đáy lưới ở mũi,

00:01:27.000 --> 00:01:29.000
dụ vào một chiếc lưới khác.

00:01:29.000 --> 00:01:32.000
và con cá hoảng loạn, đâm vào lưới, lưới này sẽ trùm lên nó.

00:01:32.000 --> 00:01:34.000
Nó thường bị ngạt thở và bị dìm chết.

00:01:34.000 --> 00:01:37.000
Hay những lúc, họ bơi trên những chiếc thuyền nhỏ làm từ những cây liễu dai

00:01:37.000 --> 00:01:39.000
và giết chúng bằng một cây giáo đâm xuyên vào cổ.

00:01:39.000 --> 00:01:42.000
Và họ kéo những con cá mập này trở lại Purteen Harbor,

00:01:42.000 --> 00:01:44.000
đun thịt chúng và sử dụng loại dầu này.

00:01:44.000 --> 00:01:47.000
Ngoài ra họ dùng thịt cá làm phân bón

00:01:47.000 --> 00:01:51.000
và sử dụng những cái vây của chúng.

00:01:51.000 --> 00:01:53.000
Đây có thể là mối nguy hại lớn nhất đối với loài cá mập trên toàn thế giới --

00:01:53.000 --> 00:01:55.000
Đó là việc lấy vây cá mập.

NOTE Paragraph

00:01:55.000 --> 00:01:57.000
Chúng ta thường bị hoảng sợ vì những chiếc"hàm cá mập".

00:01:57.000 --> 00:01:59.000
Có khoảng 5 hay 6 người đã bị giết chết

00:01:59.000 --> 00:02:01.000
bởi cá mập hàng năm.

00:02:01.000 --> 00:02:04.000
Trong thời gian gần đây, con số đó chỉ là một vài, tôi nói đúng chứ? Chính xác là một vài tuần đây thôi.

00:02:04.000 --> 00:02:07.000
Chúng ta đã giết khoảng 100 triệu con cá mập mỗi năm.

00:02:07.000 --> 00:02:09.000
Vì vậy tôi không hiểu sự cân bằng là như thế nào.

00:02:09.000 --> 00:02:12.000
nhưng tôi nghĩ rằng, cá mập lo sợ chúng ta nhiều hơn so với những nỗi lo của chúng ta về chúng.

00:02:12.000 --> 00:02:14.000
Đây là 1 tài liệu về nghề đánh bắt cá có đầy đủ dẫn chứng,

00:02:14.000 --> 00:02:16.000
và bạn có thể thấy ở đây, nó đạt mức đỉnh vào những thập niên 50

00:02:16.000 --> 00:02:18.000
khi mà chúng ta giết 1.500 con cá mập mỗi năm.

00:02:18.000 --> 00:02:21.000
Và số lượng của chúng giảm một cách nhanh chóng - khi nghề cá bùng nổ và phá sản,

00:02:21.000 --> 00:02:24.000
dẫn tới việc một số đàn cá bị mất hẳn

00:02:24.000 --> 00:02:26.000
hay tỉ lệsinh sản thấp.

00:02:26.000 --> 00:02:28.000
Và họ đã giết khoảng 12.000 con cá mập vào thời kỳ đó,

00:02:28.000 --> 00:02:31.000
thật vậy bằng cách xâu chuỗi các địa danh Manila

00:02:31.000 --> 00:02:33.000
ngoài khơi vịnh Keem

00:02:33.000 --> 00:02:35.000
ở hoàn đảo Achill

NOTE Paragraph

00:02:35.000 --> 00:02:37.000
Cá mập đã bị giết vào những giữa những năm 80,

00:02:37.000 --> 00:02:40.000
đặc biệt là ở phía đông Dunmore của County Waterford.

00:02:40.000 --> 00:02:43.000
Và khoảng 2.503.000 con cá mập đã bị giết tính đến 1985,

00:02:43.000 --> 00:02:45.000
bởi rất nhiều các tàu đánh cá Nauy.

00:02:45.000 --> 00:02:48.000
Màu đen, bạn không thể nhìn thấy nó một cách rõ ràng, nhưng đây là số lượng tàu săn bắt cá mập khổng lồ của người Nauy

00:02:48.000 --> 00:02:50.000
và đường thẳng mầu đen ở hoa tiêu

00:02:50.000 --> 00:02:52.000
biểu thị một tàu đánh bắt cá mập

00:02:52.000 --> 00:02:54.000
thay cho tàu đánh bắt cá voi.

NOTE Paragraph

00:02:54.000 --> 00:02:57.000
Tầm quan trọng của loài cá mập khổng lồ đối với cộng đồng dân cư sống gần bờ biển

00:02:57.000 --> 00:02:59.000
được biết đến thông qua ngôn ngữ.

00:02:59.000 --> 00:03:01.000
Tôi không rõ lắm về tiếng Ailen,

00:03:01.000 --> 00:03:04.000
Nhưng ở Kerry chúng thường được gọi là "Ainmhide na seolta,"

00:03:04.000 --> 00:03:06.000
quái vật với những chiếc buồm.

00:03:06.000 --> 00:03:09.000
Và tên gọi khác "Liop an da lapa,"

00:03:09.000 --> 00:03:12.000
Con thú to lớn với 2 chiếc vây.

00:03:12.000 --> 00:03:15.000
"Liabhan mor", liên tưởng tới một loài động vật lớn

00:03:15.000 --> 00:03:17.000
Hay cái tên mà tôi ưa thích, "Liabhan chor greine,"

00:03:17.000 --> 00:03:19.000
Loài cá khổng lồ của mặt trời,

00:03:19.000 --> 00:03:21.000
một cái tên đáng yêu và gợi hình.

00:03:21.000 --> 00:03:24.000
Trên hòn đảo Tory, một nơi rất khác lạ, nơi mà được gọi là muldoons

00:03:24.000 --> 00:03:26.000
và dường như không ai biết tại sao.

00:03:26.000 --> 00:03:28.000
Hi vọng sẽ không có ai từ Tory tới đây; một nơi thật đẹp, thật đáng yêu.

00:03:28.000 --> 00:03:31.000
Nhưng thông thường thì tất cả đều ở xung quanh hòn đảo,

00:03:31.000 --> 00:03:33.000
chúng được biết đến là loài cá mặt trời.

00:03:33.000 --> 00:03:36.000
Cái tên này thể hiện thói quen ngoi lên mặt nước của chúng khi mặt trời xuống bóng.

NOTE Paragraph

00:03:36.000 --> 00:03:39.000
Có một mối quan ngại lớn rằng số lượng loài cá mập khổng lồ đang ngày càng suy giảm

00:03:39.000 --> 00:03:41.000
trên khắp thế giới.

00:03:41.000 --> 00:03:43.000
Một vài người nghĩ rằng đó không phải là sự suy giảm số lượng.

00:03:43.000 --> 00:03:45.000
Điều này có thể là do sự thay đổi trong phân bổ các sinh vật phù du.

00:03:45.000 --> 00:03:47.000
Và người ta cho rằng cá mập khổng lồ đóng vai trò

00:03:47.000 --> 00:03:49.000
như một nhân tố biều thị chính xác sự thay đổi khí hậu,

00:03:49.000 --> 00:03:51.000
bởi vì về cơ bản với chiếc mồm mở rộng của mình,

00:03:51.000 --> 00:03:53.000
chúng sẽ ăn tất cả các loài sinh vật phù du bơi xung quanh .

00:03:53.000 --> 00:03:56.000
Cá mập khổng lồ được liệt vào danh sách các loài động vật cần được bảo vệ của IUCN.

00:03:56.000 --> 00:03:59.000
Có những phong trào ở Châu Âu bảo vệ chúng khỏi sự đánh bắt.

00:03:59.000 --> 00:04:02.000
Hiện tại có luật cấm đánh bắt chúng, thậm chí không được đưa chúng vào bờ

00:04:02.000 --> 00:04:04.000
và thậm chí luật còn được áp dụng đối với những trường hợp cá mập khổng lồ vô tình mắc lưới.

00:04:04.000 --> 00:04:06.000
Loài cá mập này không được bảo vệ ở Ailen.

00:04:06.000 --> 00:04:08.000
Thực tế rằng, không hề có luật lệ nào nói về việc bảo vệ nó ở Ailen,

00:04:08.000 --> 00:04:10.000
mặc cho những nỗ lực bảo vệ loài cá mập này

00:04:10.000 --> 00:04:13.000
và bảo vệ khu vực sinh sống lâu nay của chúng.

NOTE Paragraph

00:04:14.000 --> 00:04:16.000
Chúng ta biết rất ít về chúng.

00:04:16.000 --> 00:04:18.000
và hầu hết những gì ta biết về chúng

00:04:18.000 --> 00:04:20.000
chỉ dựa trên những thói quen của chúng khi chúng nổi lên mặt nước.

00:04:20.000 --> 00:04:22.000
Và chúng ta cố gắng đoán xem chúng đang làm gì

00:04:22.000 --> 00:04:24.000
qua những hành vi của chúng trên mặt nước.

00:04:24.000 --> 00:04:27.000
Tôi cũng chỉ mới hiểu ra vấn đề tại một cuộc hội thảo được tổ chức trên hòn đảo nhỏ Man, năm vừa rồi,

00:04:27.000 --> 00:04:30.000
hiếm khi sống ở nơi nào

00:04:30.000 --> 00:04:33.000
nơi mà cá mập thường

00:04:33.000 --> 00:04:35.000
ngoi lên mặt nước để "tắm nắng".

00:04:35.000 --> 00:04:37.000
Và đây là một cơ hội lý tưởng trong quá trình nghiên cứu khoa học

00:04:37.000 --> 00:04:39.000
được nhìn và trải nghiệm về loài cá mập khổng lồ,

00:04:39.000 --> 00:04:41.000
chúng là những sinh vật kỳ diệu.

00:04:41.000 --> 00:04:44.000
chúng mang đến cho ta cơ hội tuyệt vời để tiếp cận và nghiên cứu chúng

NOTE Paragraph

00:04:44.000 --> 00:04:47.000
Vì vậy đó là những điều chúng tôi đã thực hiện vài năm qua -- nhưng năm năm ngoái là một năm quan trọng --

00:04:47.000 --> 00:04:50.000
là năm chúng tôi thực hiện việc đánh dấu những con cá mập

00:04:50.000 --> 00:04:52.000
vì vậy chúng tôi cố gắng tìm ra những ý tưởng mới

00:04:52.000 --> 00:04:54.000
về sự chính xác trong cách nhìn và sự di chuyển hay những thứ đại loại như vậy.

00:04:54.000 --> 00:04:56.000
Và chúng tôi tập trung chủ yếu

00:04:56.000 --> 00:04:58.000
ở phía bắc Donegal và phía tay Kerry -

00:04:58.000 --> 00:05:01.000
hai khu vực chúng tôi tập trung quan sát.

00:05:01.000 --> 00:05:03.000
Chúng tôi đánh dấu chúng rất đơn giản, không phải sử dụng công nghệ cao,

00:05:03.000 --> 00:05:05.000
chỉ với một cái sào lớn và dài.

00:05:05.000 --> 00:05:07.000
Đây là một chiếc cần câu cá

00:05:07.000 --> 00:05:09.000
với chiếc gắn thẻ để đánh dấu ở đầu.

00:05:09.000 --> 00:05:12.000
Lên thuyền và gắn thẻ đánh dấu vào cá mập.

00:05:12.000 --> 00:05:14.000
Chúng tôi đã làm việc hiệu quả.

00:05:14.000 --> 00:05:16.000
chúng tôi đã đánh dấu được 105 con cá mập vào mùa hè vừa qua

00:05:16.000 --> 00:05:18.000
Chúng tôi đã thực hiện được 1/3 công việc trong 3 ngày

00:05:18.000 --> 00:05:20.000
ngoài khơi Inishowen Peninsula.

NOTE Paragraph

00:05:20.000 --> 00:05:23.000
Một nửa thử thách đã trải qua, ở đúng địa điểm và đúng thời gian.

00:05:23.000 --> 00:05:25.000
Nhưng đây là một thủ thuật rất dễ và đơn giản.

00:05:25.000 --> 00:05:27.000
Tôi sẽ chỉ cho bạn biết trông chúng như thế nào.

00:05:27.000 --> 00:05:29.000
Chúng tôi dùng một camera quan sát trên thuyền

00:05:29.000 --> 00:05:31.000
và quay phim lũ cá mập.

00:05:31.000 --> 00:05:33.000
Một trong những việc chúng tôi làm là tìm và phân loại giới tính của những con cá mập.

00:05:33.000 --> 00:05:36.000
Ngoài ra chúng tôi còn sử dụng 2 máy phát tín hiệu vệ tinh và các thiết bị công nghệ cao khác.

00:05:36.000 --> 00:05:38.000
Các thiết bị này là các thiết bị lưu trữ.

00:05:38.000 --> 00:05:40.000
Công việc mà chúng thực hiện là lưu trữ dữ liệu.

00:05:40.000 --> 00:05:42.000
Một máy phát tín hiệu vệ tinh chỉ hoạt động trong môi trường nước trong

00:05:42.000 --> 00:05:44.000
và có thể gửi tín hiệu lên vệ tinh.

00:05:44.000 --> 00:05:47.000
và dĩ nhiên, cá mập, loài cá ít khi ngoi lên mặt nước.

00:05:47.000 --> 00:05:50.000
Vì vậy việc xác định vị trí của loài cá mập này

00:05:50.000 --> 00:05:53.000
phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố thời gian và sự di chuyển của mặt trời,

00:05:53.000 --> 00:05:55.000
thêm vào đó là nhiệt độ của nước và độ sâu mà cá đang bơi.

00:05:55.000 --> 00:05:58.000
Bạn phải kiên nhẫn để tìm lại hướng đi.

NOTE Paragraph

00:05:58.000 --> 00:06:01.000
Việc nhận diện một con cá mập là khi bạn tháo thiết bị phát sóng sau một thời gian nhất định,

00:06:01.000 --> 00:06:03.000
trong trường hợp này là 8 tháng,

00:06:03.000 --> 00:06:07.000
và sự thật là đến một ngày thiết bị này bung ra, trôi lững lờ và nói lời chào tới vệ tinh

00:06:07.000 --> 00:06:10.000
và gửi, không phải tất cả nhưng vừa đủ dữ liệu cho chúng ta sử dụng.

00:06:10.000 --> 00:06:12.000
Và đây là cách duy nhất để tìm hiểu

00:06:12.000 --> 00:06:15.000
hành vi và sự dịch chuyển của chúng dưới nước.

NOTE Paragraph

00:06:15.000 --> 00:06:18.000
Và đây là 2 bản đồ chúng tôi đã thực hiện.

00:06:18.000 --> 00:06:21.000
Trên đó, bạn có thể thấy chúng tôi đã đánh dấu 2 lần ngoài khơi Kerry.

00:06:21.000 --> 00:06:24.000
Và về cơ bản cá mập khổng lồ dành phần lớn thời gian trong năm - 8 tháng cuối năm ở vùng biển Ailen.

00:06:24.000 --> 00:06:26.000
Vào ngày giáng sinh, nó còn đang quanh quẩn ở khu vực thềm lục địa.

00:06:26.000 --> 00:06:28.000
Và đây là một bức ảnh vệ tinh mà chúng tôi chưa phân tích

00:06:28.000 --> 00:06:30.000
với nhiệt độ của nước biển trên bề mặt và độ sâu,

00:06:30.000 --> 00:06:32.000
nhưng một lần nữa, con cá mập thứ 2 dường dư thích thú dành hết thời gian của mình

00:06:32.000 --> 00:06:34.000
bơi trong và xung quanh vùng nước Ailen.

00:06:34.000 --> 00:06:36.000
Năm ngoái, các đồng nghiệp của tôi ở đảo Man

00:06:36.000 --> 00:06:38.000
đã đánh dấu một con cá mập

00:06:38.000 --> 00:06:41.000
con cá này tới đảo Man trên đường tới Nova Scotia trong khoảng 90 ngày.

00:06:41.000 --> 00:06:44.000
Đoạn đường này dài đến 9.500 kilomet. Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ điều đó có thể xảy ra.

NOTE Paragraph

00:06:44.000 --> 00:06:46.000
Đồng nghiệp khác ở các bang

00:06:46.000 --> 00:06:49.000
đã đánh dấu khoảng 20 con cá mập ngoài khơi bang Massachusetts, và những đánh dấu đó không thực sự hiệu quả.

00:06:49.000 --> 00:06:51.000
Tất cả những gì anh ấy biết là nơi anh ấy đã đánh dấu chúng

00:06:51.000 --> 00:06:53.000
và anh ấy biết nơi chúng bị chết.

00:06:53.000 --> 00:06:55.000
Và thiết bị của anh ấy bị bung ra ở vùng biển Caribbean

00:06:55.000 --> 00:06:57.000
và thậm chí cả ở Brazil.

00:06:57.000 --> 00:06:59.000
Và chúng tôi tưởng rằng cá mập khổng lồ là loài động vật ôn đới

00:06:59.000 --> 00:07:01.000
và chỉ sinh sống trên cùng vĩ độ với chúng ta.

00:07:01.000 --> 00:07:04.000
Nhưng sự thật, chúng cũng đang bơi ngang qua xích đạo.

NOTE Paragraph

00:07:04.000 --> 00:07:06.000
Và rất đơn giản như vậy,

00:07:06.000 --> 00:07:08.000
chúng ta đang cố gắng khám phá loài cá mập khổng lồ.

00:07:08.000 --> 00:07:11.000
Tôi nghĩ có một điều

00:07:11.000 --> 00:07:13.000
hết sức ngạc nghiên và kỳ lạ

00:07:13.000 --> 00:07:16.000
đó là tính đa dạng trong bộ gen của cá mập rất thấp.

00:07:16.000 --> 00:07:19.000
Tôi không phải là một nhà nghiên cứu về gen, vì vậy tôi sẽ không ra vẻ am hiểu về gen.

00:07:19.000 --> 00:07:22.000
Và điều là lý do tại sao chúng ta cần môt sự hợp tác toàn diện.

00:07:22.000 --> 00:07:24.000
Nhưng ngược lại, tôi là một người nghiên cứu chuyên môn,

00:07:24.000 --> 00:07:26.000
Tôi cảm thấy hoang mang nếu tôi dành hàng giờ

00:07:26.000 --> 00:07:29.000
trong phòng thí nghiệm, khoác lên mình chiếc áo khoác trắng -- khiến tôi quên hết tất cả

00:07:29.000 --> 00:07:32.000
Vì vậy chúng tôi cần cộng tác với những nhà nghiên cứu gen, họ am hiểu về lĩnh vực này.

00:07:32.000 --> 00:07:34.000
Khi họ nhìn vào bộ gen của loài cá mập khổng lồ,

00:07:34.000 --> 00:07:37.000
Họ phát hiện ra rằng sự khác biệt này nhỏ đến kinh ngạc.

NOTE Paragraph

00:07:37.000 --> 00:07:39.000
Nếu bạn nhìn vào dòng đầu tiên,

00:07:39.000 --> 00:07:42.000
bạn có thể nhận ra rằng sự các loài cá mập có bộ gen khá giống nhau.

00:07:42.000 --> 00:07:44.000
Tôi nghĩ rằng điều này về cơ bản có nghĩa chúng đều là cá mập

00:07:44.000 --> 00:07:46.000
Và chúng có chung tổ tiên.

00:07:46.000 --> 00:07:49.000
Nếu bạn nhìn vào sự đa dạng của cấu trúc nu-cle-o-tit,

00:07:49.000 --> 00:07:52.000
được tổ hợp từ nhiều gen hơn, đó là do được thừa hưởng từ bố mẹ của chúng,

00:07:52.000 --> 00:07:55.000
bạn có thể thấy rằng cá mập khổng lồ, nếu bạn nhìn vào nghiên cứu thứ nhất,

00:07:55.000 --> 00:07:57.000
là một trật tự của một sắp xếp ít khác biệt lớn

00:07:57.000 --> 00:07:59.000
hơn là những loài cá mập khác.

00:07:59.000 --> 00:08:01.000
Và bạn có thể thấy rằng công việc này đã được thực hiện vào năm 2006

NOTE Paragraph

00:08:01.000 --> 00:08:04.000
Trước đó, chúng ta không hề hiểu về sự đa dạng gen của loài cá mập khổng lồ.

00:08:04.000 --> 00:08:07.000
Chúng ta không hề biết, làm thế nào để phân biệt chúng so với những con cá mập khác

00:08:07.000 --> 00:08:09.000
Có nhận diện được chúng không?

00:08:09.000 --> 00:08:11.000
Và dĩ nhiên, điều đó rất quan trọng nếu bạn muốn tìm hiểu

00:08:11.000 --> 00:08:13.000
số lượng và tình trạng của loài động vật này.

00:08:14.000 --> 00:08:16.000
Và Les Noble ở Aberdeen

00:08:16.000 --> 00:08:18.000
đã cố gắng khám phá những điều khó tin nhất.

00:08:18.000 --> 00:08:21.000
Vì vậy anh ấy đã thực hiện các nghiên cứu khác

00:08:21.000 --> 00:08:24.000
sử dụng các vi vệ tinh,

00:08:24.000 --> 00:08:27.000
đắc hơn nhiều nhưng lại rất nhanh chóng

00:08:27.000 --> 00:08:30.000
và, điều này đã làm cho anh ấy ngạc nhiên bởi cnhững thiết bị này cho kết quả gần như giông hệt nhau

NOTE Paragraph

00:08:30.000 --> 00:08:32.000
Nghĩa là

00:08:32.000 --> 00:08:35.000
những con cá mập kia, vì lý do nào đó, chúng có những sự khác biệt rất nhỏ

00:08:35.000 --> 00:08:37.000
Và người ta suy luận rằng đó là một nút cổ chai, nút cổ chai trong cấu trúc gen

00:08:37.000 --> 00:08:39.000
được cho là có từ 12.000 năm trước,

00:08:39.000 --> 00:08:42.000
và điều này dẫn đến tính đa dạng thấp.

00:08:42.000 --> 00:08:44.000
Và chưa hết, nếu bạn nhìn vào những con cá mập voi,

00:08:44.000 --> 00:08:47.000
cũng là một loài cá mập lớn ăn phù du,

00:08:47.000 --> 00:08:49.000
nhưng chúng có tính đa dạng hơn nhiều

NOTE Paragraph

00:08:49.000 --> 00:08:51.000
tuy nhiên nó không hẳn đã rõ ràng tất cả.

00:08:51.000 --> 00:08:53.000
Họ khám phá ra rằng không có sự khác biệt nào về cấu trúc gen

00:08:53.000 --> 00:08:56.000
giữa bất cứ loài cá mập khổng lồ đại dương trên thế giới.

00:08:56.000 --> 00:08:58.000
Vì vậy, thậm chí đối với loài cá mập khổng lồ sinh sống trên khắp các vùng biển của thế giới này,

00:08:58.000 --> 00:09:00.000
bạn bạn cũng khó có thể tìm ra được sự khác biệt về mặt di truyền

00:09:00.000 --> 00:09:03.000
dù chúng ở những nơi khác nhau như Thái Bình Dương, Ailen, hay Nam Mỹ.

00:09:03.000 --> 00:09:05.000
Về cơ bản chúng giống nhau.

00:09:05.000 --> 00:09:08.000
Nhưng một lần nữa, điều này lại khiến chúng ta phải ngạc nhiên. Bạn sẽ không ngờ được.

00:09:08.000 --> 00:09:10.000
Tôi không hiểu. Tôi không lgiả vờ hiểu rõ về điều này.

00:09:10.000 --> 00:09:12.000
Cũng có thể do tôi nghi ngờ các ngà di truyền học cũng không hiều gì về nó

00:09:12.000 --> 00:09:14.000
nhưng họ đưa ra được các con số.

NOTE Paragraph

00:09:14.000 --> 00:09:16.000
Và thậm chí, bạn có thể ước tính số lượng loài cá này.

00:09:16.000 --> 00:09:18.000
dựa vào sự khác biệt của bộ gen.

00:09:18.000 --> 00:09:21.000
Rus Hoelzel đã có kết quả khá chính xác về số lượng loài này

00:09:21.000 --> 00:09:23.000
khoảng 8.200 con.

00:09:23.000 --> 00:09:25.000
Số lượng như vậy.

00:09:25.000 --> 00:09:27.000
8.000 con cá mập trên thế giới.

00:09:27.000 --> 00:09:29.000
Chắc bạn đang nghĩ, " Thật buồn cười. Không đời nào."

00:09:29.000 --> 00:09:31.000
Vì thế Les thực hiện một cuộc nghiên cứu tỉ mỉ hơn

00:09:31.000 --> 00:09:33.000
và ông ấy đã ước tính, số lượng của chúng vượt qua con số 9.000.

00:09:33.000 --> 00:09:36.000
Và sử dụng máy phát tín hiệu vi vệ tinh khác nhau để thu thập được nhiều kết quả.

00:09:36.000 --> 00:09:39.000
Nhưng tính toán sau tất cả nghiên cứu này chỉ ra

00:09:39.000 --> 00:09:41.000
số lượng của chúng chỉ khoảng 5.000,

00:09:41.000 --> 00:09:43.000
Cá nhân tôi hoàn toàn không tin vào kết quả này,

00:09:43.000 --> 00:09:45.000
nhưng tôi là người hay hoài nghi.

00:09:45.000 --> 00:09:47.000
Nhưng thậm chí nếu bảo bạn đưa ra vài con số,

00:09:47.000 --> 00:09:50.000
Có thể bạn nói rằng số lượng của chúng cỡ khoảng 20,000 cá thể.

00:09:50.000 --> 00:09:52.000
Bạn có nhớ bao nhiêu con cá mập kia đã bị giết ở ngoài khơi Achill

00:09:52.000 --> 00:09:55.000
trong những thập niên 50 và 70 ko?

00:09:55.000 --> 00:09:57.000
Nó phản ánh sự thật rằng

00:09:57.000 --> 00:10:00.000
loài động vật này có nguy cơ bị tuyệt chủng

00:10:00.000 --> 00:10:02.000
bởi vì số lượng của chúng quá ít.

00:10:02.000 --> 00:10:05.000
Trên thực tế, trong số 20,000 con cá mập khổng lồ, ước tính có khoảng 8000 con cá cái.

00:10:05.000 --> 00:10:08.000
Chỉ có khoảng 8.000 con cá mập khổng lồ cái trên thế giới thôi ư?

00:10:08.000 --> 00:10:10.000
Tôi không biết. Tôi không tin vào điều này.

NOTE Paragraph

00:10:10.000 --> 00:10:12.000
Vấn đề

00:10:12.000 --> 00:10:14.000
là có phải họ bị thúc ép phải lấy nhiều vật mẫu

00:10:14.000 --> 00:10:16.000
Họ không có đủ các vật mẫu.

00:10:16.000 --> 00:10:18.000
để nghiên cứu về gen

00:10:18.000 --> 00:10:20.000
một cách đầy đủ chi tiết.

00:10:20.000 --> 00:10:23.000
Bạn nhận mẫu thử từ đâu

00:10:23.000 --> 00:10:25.000
cho việc phân tích gen của mình?

00:10:25.000 --> 00:10:27.000
Hiển nhiên là từ xác những con cá mập bị chết,

00:10:27.000 --> 00:10:29.000
Những xác con cá mập bị chết bị phân hủy.

00:10:29.000 --> 00:10:32.000
Chúng tôi có thể thu thập được 2 hay 3 con cá mập bị chết ở Ailen mỗi năm,

00:10:32.000 --> 00:10:34.000
nếu chúng ta may mắn.

00:10:34.000 --> 00:10:36.000
Mẫu thử khác có thể lấy được từ việc đánh bắt chúng.

00:10:36.000 --> 00:10:39.000
Chúng ta có thể đánh bắt một vài con trên bề mặt của lưới đánh cá.

00:10:39.000 --> 00:10:42.000
Bây giờ thì điều này bị cấm, và đó là tin tốt cho chúng.

00:10:42.000 --> 00:10:44.000
Một vài con bị bắt trong lưới rà, lưới vét.

00:10:44.000 --> 00:10:47.000
Đây là một con cá mập bị đánh bắt ở Howth, ngay trước giáng sinh,

00:10:47.000 --> 00:10:50.000
Điều này là bất hợp pháp, bởi vì bạn không được phép làm điều này theo luật của Liên Đoàn Châu Âu,

00:10:50.000 --> 00:10:53.000
và con cá này đã được bán với giá 8 euro mỗi kg thịt.

00:10:53.000 --> 00:10:56.000
Họ thậm chí còn đăng cả công thức làm món ăn lên tường, cho đến khi họ được thông báo rằng, việc làm này là bất hợp pháp.

00:10:56.000 --> 00:10:59.000
Và họ đã đồng ý làm theo.

NOTE Paragraph

00:10:59.000 --> 00:11:01.000
Nếu bạn quan sát tất cả những nghiên cứu mà tôi đã cho các bạn xem.

00:11:01.000 --> 00:11:04.000
tổng số lượng vật mẫu trên toàn thế giới

00:11:04.000 --> 00:11:06.000
là 86 tính đến thời điểm hiện tại.

00:11:06.000 --> 00:11:08.000
Và nó là một công việc quan trọng,

00:11:08.000 --> 00:11:10.000
họ có thể hỏi những câu hỏi rất thú vị,

00:11:10.000 --> 00:11:12.000
và nói cho chúng ta biết số lượng của chúng

00:11:12.000 --> 00:11:15.000
số lượng nhận diện được cũng như cấu trúc quần thể loài,

00:11:15.000 --> 00:11:18.000
nhưng họ bị giới hạn năng lực nghiên cứu bởi vì thiếu các vật mẫu.

NOTE Paragraph

00:11:18.000 --> 00:11:20.000
Hiện nay khi chúng tôi đánh dấu những con cá mập,

00:11:20.000 --> 00:11:23.000
vấn đề là làm thế nào có thể đánh dấu được chúng ở vị trí phía trước xương sường -- phải thực hiện rất nhanh --

00:11:23.000 --> 00:11:25.000
vì đôi khi những con cá mập này sẽ chống cự.

00:11:25.000 --> 00:11:28.000
có lần chúng tôi bơi ngược về Malin Head phía trên Donegal,

00:11:28.000 --> 00:11:31.000
con cá mập sẽ quẫy mạnh vào mạn sườn của tầu bằng cái đuôi của nó,

00:11:31.000 --> 00:11:34.000
hơn nữa, tôi nghĩ, tôi thực sự hoảng hốt khi chiếc thuyền tới gần nó,

00:11:34.000 --> 00:11:36.000
hơn là việc bắn tên đánh dấu nó.

00:11:36.000 --> 00:11:39.000
Và cuối cùng mọi chuyện cũng ổn. Chúng tôi ướt đẫm. Nhưng may là không có chuyện gì xảy ra.

00:11:39.000 --> 00:11:41.000
và sau đó tôi và Emmett

00:11:41.000 --> 00:11:43.000
quay trở lại Malin Head, ở bến tàu,

00:11:43.000 --> 00:11:46.000
Tôi nhận ra một vài chất lỏng trơn, đặc và đen trước tàu.

00:11:46.000 --> 00:11:48.000
Và tôi nhớ -- tôi đã từng dành rất nhiều thời gian trên những con tàu đánh cá

00:11:48.000 --> 00:11:50.000
Tôi nhớ các ngư dân khẳng định với tôi rằng

00:11:50.000 --> 00:11:52.000
khi một con cá mập khổng lồ bị mắc lưới

00:11:52.000 --> 00:11:54.000
nó thường thải chất lỏng này.

00:11:54.000 --> 00:11:56.000
Và tôi nghĩ chất lỏng kia chắc chắc của một con cá mập nào đó.

NOTE Paragraph

00:11:56.000 --> 00:11:58.000
Hiện tại chúng tôi có một mối quan tâm

00:11:58.000 --> 00:12:00.000
trong việc thu thập các mẩu mô để nghiên cứu về gen

00:12:00.000 --> 00:12:02.000
bởi vì chúng tôi nghĩ những mẫu này rất quý giá.

00:12:02.000 --> 00:12:04.000
Và chúng tôi sử dụng các phương pháp truyền thống --

00:12:04.000 --> 00:12:06.000
Tôi có một cây súng bắn tên, bạn có thể nhìn thấy nó trên tay tôi đây,

00:12:06.000 --> 00:12:09.000
cái này được chúng tôi sử dụng để lấy các mẫu vật của cá voi cũng như cá heo cho việc nghiên cứu về gen.

00:12:09.000 --> 00:12:11.000
Và tôi đã thử, tôi dùng rất nhiều thủ thuật.

00:12:11.000 --> 00:12:13.000
nhưng vô ích, nó chỉ làm gẫy mũi tên của tôi

00:12:13.000 --> 00:12:15.000
vì da cá mập rất cứng.

00:12:15.000 --> 00:12:17.000
Không có cách nào để lấy được mẫu vật từ chúng.

00:12:17.000 --> 00:12:20.000
Việc đó không hiệu quả.

NOTE Paragraph

00:12:20.000 --> 00:12:23.000
Và khi tôi nhìn thấy chất lỏng màu đen trên mũi tàu,

00:12:23.000 --> 00:12:26.000
Tôi nghĩ, "Sao không sử dụng cái được ban tặng trên thế giới này ..."

00:12:26.000 --> 00:12:28.000
Và tôi đã nạo lấy chúng.

00:12:28.000 --> 00:12:31.000
Tôi chỉ có rất ít lọ chứa cồn để gửi tới các nhà phân tích gen.

00:12:31.000 --> 00:12:33.000
Tôi đã lấy những chất lỏng đó và gửi tới Aberdeen.

00:12:33.000 --> 00:12:35.000
Tôi nói "Anh thử xem"

00:12:35.000 --> 00:12:37.000
Và họ nghiên cứu chúng trong hàng tháng.

00:12:37.000 --> 00:12:39.000
Chúng tôi chỉ có duy nhất một cuộc hội thảo ở Man.

00:12:39.000 --> 00:12:41.000
Nhưng tôi vẫn liên lạc bằng email

00:12:41.000 --> 00:12:43.000
"Anh đã xem qua chất lỏng tôi gửi cho anh chưa?"

00:12:43.000 --> 00:12:45.000
Và anh ấy nói, "vâng, vâng, từ từ, bình tĩnh, ngay đây."

00:12:45.000 --> 00:12:47.000
Dù sao đi chăng nữa anh ấy nghĩ anh ấy nên thực hiện việc kiểm tra mẫu thử,

00:12:47.000 --> 00:12:49.000
bởi vì tôi chưa từng gặp anh ấy

00:12:49.000 --> 00:12:51.000
và anh ấy có thể mất mặt nếu anh ấy không nghiên cứu mẫu tôi đã gửi cho anh ấy.

NOTE Paragraph

00:12:51.000 --> 00:12:54.000
và anh ấy đã sửng sốt khi phát hiện ra ADN trong chất lỏng.

00:12:54.000 --> 00:12:56.000
Họ đã phóng đại và kiểm tra nó

00:12:56.000 --> 00:12:58.000
và họ tìm ra, vâng, đó chính là ADN của cá mập khổng lồ,

00:12:58.000 --> 00:13:01.000
được lấy từ chất lỏng đó.

00:13:01.000 --> 00:13:03.000
Anh ấy đã rất mừng.

00:13:03.000 --> 00:13:06.000
Chất lỏng này được đặt tên là chất lỏng cá mập của Simon

00:13:06.000 --> 00:13:09.000
Tôi nghĩ "Này, anh biết không, tôi có thể nghiên cứu dựa vào kết quả này đấy."

00:13:09.000 --> 00:13:11.000
chúng tôi thống nhất tiến hành công việc

00:13:11.000 --> 00:13:13.000
và thu thập thêm chất lỏng.

00:13:13.000 --> 00:13:17.000
được sử dụng 3.500 đô cho máy phát tín hiệu vệ tinh,

00:13:19.000 --> 00:13:22.000
tôi nghĩ tôi nên đầu tư 7.95 USD - giá của mỗi máy phát --

00:13:22.000 --> 00:13:25.000
cho kho phần cứng của mình ở Kilrush

00:13:25.000 --> 00:13:27.000
đối với công việc lau chùi bằng tay

00:13:27.000 --> 00:13:30.000
và thậm chí phải trả ít tiền hơn cho người lau chùi lò thí nghiệm.

00:13:30.000 --> 00:13:33.000
việc lau chùi phòng thí nghiệm

00:13:33.000 --> 00:13:35.000
là hết sức cần thiết

00:13:35.000 --> 00:13:38.000
tôi có một cơ hội

00:13:38.000 --> 00:13:40.000
để tóm một vài con cá mập.

NOTE Paragraph

00:13:40.000 --> 00:13:42.000
Đang bước sang tháng 8,

00:13:42.000 --> 00:13:44.000
thông thường thì cá mập hoạt động mạnh nhất vào tháng 7.

00:13:44.000 --> 00:13:46.000
và hiếm khi bạn nhìn thấy chúng vào lúc này.

00:13:46.000 --> 00:13:49.000
Bạn cũng hiếm khi có thể đến đúng chỗ để tìm ra những con cá mập vào tháng 8 .

00:13:49.000 --> 00:13:51.000
Chúng tôi đã rất thất vọng.

00:13:51.000 --> 00:13:54.000
Chúng tôi đã vội vã tới Blasket ngay sau khi chúng tôi nhận được thông tin chúng đang ở đó

00:13:54.000 --> 00:13:56.000
và quyết tâm tìm ra chúng.

00:13:56.000 --> 00:13:58.000
chỉ với việc chạm tay lên con cá mập

00:13:58.000 --> 00:14:00.000
khi nó đang bơi phía dưới con thuyền --

00:14:00.000 --> 00:14:02.000
bạn thấy rằng, đây là một con cá mập đang bởi ở dưới thuyền --

00:14:02.000 --> 00:14:04.000
chúng tôi xoay sở để lấy mẫu chất lỏng.

00:14:04.000 --> 00:14:06.000
và nó đây rồi!.

00:14:06.000 --> 00:14:09.000
Nhìn xem, chất lỏng màu đen này đáng yêu phải không :)

00:14:09.000 --> 00:14:12.000
và trong vòng nửa giờ đồng hồ,

00:14:12.000 --> 00:14:15.000
chúng tôi đã thu thập được 5 mẫu thừ 5 con cá mập khác nhau,

00:14:15.000 --> 00:14:18.000
được lấy mẫu sử dụng hệ thống mẫu thử cá mập của Simon.

NOTE Paragraph

00:14:18.000 --> 00:14:20.000
(Cười)

NOTE Paragraph

00:14:20.000 --> 00:14:25.000
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:14:25.000 --> 00:14:28.000
Tôi đã nghiên cứu về cá voi và cá heo ở Ailen trong suốt 20 năm qua,

00:14:28.000 --> 00:14:30.000
và chúng gây cho tôi ít nhiều ấn tượng.

00:14:30.000 --> 00:14:32.000
Bạn có thể có cơ hội thấy cá voi lưng gù dài cả chục mét

00:14:32.000 --> 00:14:34.000
chúng tôi đã ở ngoài khơi Wexford trong 1 hay 2 tháng.

00:14:34.000 --> 00:14:37.000
Bạn luôn nghĩ rằng mình có quyền tạm quên đi thế giới

00:14:37.000 --> 00:14:39.000
Và tôi đang nghĩ về những cú nhảy lên khỏi mặt nước của cá voi lưng gù

00:14:39.000 --> 00:14:41.000
và cá heo.

00:14:41.000 --> 00:14:43.000
Nhưng này, mỗi khi những điều này diễn ra trước mắt bạn

00:14:43.000 --> 00:14:45.000
và bạn cũng chỉ có cơ hội được quan sát khi chúng tới gần.

00:14:45.000 --> 00:14:47.000
và đây có thể là một tài sản lớn --

00:14:47.000 --> 00:14:49.000
Chất lỏng cá mập của Simon.

NOTE Paragraph

00:14:49.000 --> 00:14:51.000
Năm nay, chúng tôi đã có tiền

00:14:51.000 --> 00:14:54.000
để tiến hành vào việc thu thập nhiều hơn các mẫu thí nghiệm.

00:14:54.000 --> 00:14:56.000
Và một điều có vẻ rất hữu dụng

00:14:56.000 --> 00:14:59.000
là chúng tôi sử dụng một chiếc máy quay phim - đây là đồng nghiệp của tôi với chiếc máy quay phim

00:14:59.000 --> 00:15:01.000
chúng tôi có thể nhìn xuống phía dưới con cá mập.

00:15:01.000 --> 00:15:04.000
Bạn có thể nhận ra, trên mình những con cá đực có những mấu bám

00:15:04.000 --> 00:15:07.000
đung đưa phía sau những con cá mập.

00:15:07.000 --> 00:15:09.000
Vì vậy bạn có thể dễ dàng đoán biết được giới tính của chúng.

00:15:09.000 --> 00:15:11.000
Và chúng ta có thể đoán được giới tính của cá mập

00:15:11.000 --> 00:15:13.000
trước khi chúng tôi lấy mẫu nó,

00:15:13.000 --> 00:15:16.000
chúng tôi có thể nói với những nhà phân tích gen là mẫu thí nghiệm được lấy từ con đực hay con cái.

00:15:16.000 --> 00:15:18.000
Bởi vì hiện nay, xét về việc nghiên cứu gen mà nói

00:15:18.000 --> 00:15:20.000
thì không có sự khác biệt về gen giữa con đực và con cái,

00:15:20.000 --> 00:15:22.000
thông tin này đã làm tôi vô cùng ngạc nhiên,

00:15:22.000 --> 00:15:25.000
bởi vì họ không hề có cơ sở để

00:15:25.000 --> 00:15:27.000
có thể xác định giới tính của một con cá mập

00:15:27.000 --> 00:15:29.000
đây là một điều quan trọng

00:15:29.000 --> 00:15:32.000
để đưa ra luật áp dụng trong thương mại

00:15:32.000 --> 00:15:36.000
về cá mập khổng lồ và các loài khác trong quần thể của chúng,

00:15:36.000 --> 00:15:38.000
bởi vì buôn bán cá mập là bất hợp pháp.

00:15:38.000 --> 00:15:40.000
chúng bị bắt và bầy bán trên thị trường

NOTE Paragraph

00:15:40.000 --> 00:15:42.000
Vì thế, là một nhà sinh vật học,

00:15:42.000 --> 00:15:44.000
bạn chỉ muốn có cơ hội để được khám phá chúng.

00:15:44.000 --> 00:15:46.000
Bạn muốn khám phá bằng tất cả khả năng của mình.

00:15:46.000 --> 00:15:49.000
Tóm lại, chúng thường rất im lặng. Chúng thường thay đổi tính cách theo mùa.

00:15:49.000 --> 00:15:52.000
Bạn chỉ muốn tìm hiểu về chúng nhiều nhất và sơm nhất

00:15:52.000 --> 00:15:54.000
Nhưng điều này không phải lập dị

00:15:54.000 --> 00:15:57.000
rằng bạn thường quan tâm tới các mẫu vật

00:15:57.000 --> 00:16:00.000
và tạo cơ hội cho các ngành khác, chẳng hạn nhưng các nhà di truyền học,

00:16:00.000 --> 00:16:03.000
những người có thể tìm ra rất nhiều thông tin từ những mẫu vật đó.

NOTE Paragraph

00:16:03.000 --> 00:16:05.000
như tôi đã nói,

00:16:05.000 --> 00:16:08.000
những thứ này đến với bạn theo một cách kỳ lạ. Hãy nghiên cứu chúng khi bạn có thể.

00:16:08.000 --> 00:16:10.000
Tôi sẽ xem nó như là một tài sản khoa học của mình.

00:16:10.000 --> 00:16:13.000
Hi vọng rằng, tôi có thể tìm ra thứ gì đó gây ấn tượng sâu sắc và lãng mạn trước khi tôi chết.

00:16:13.000 --> 00:16:16.000
Nhưng đây là thời điểm để thực hiện, cảm ơn vì điều đó.

00:16:16.000 --> 00:16:18.000
Và hãy quan tâm tới lũ cá mập.

NOTE Paragraph

00:16:18.000 --> 00:16:21.000
Nếu bạn quan tâm nhiều hơn, chúng ta sẽ thiết lập ngay một website về cá mập khổng lồ

00:16:21.000 --> 00:16:24.000
cảm ơn, cảm ơn các bạn vì đã lắng nghe.

NOTE Paragraph

00:16:24.000 --> 00:16:26.000
(Vỗ tay)