0:00:00.000,0:00:03.000
Οι καρχαρίες Προσκυνητές είναι απίστευτα πλάσματα, μεγαλειώδη.

0:00:03.000,0:00:05.000
Φτάνουν σε μήκος τα 10 μέτρα

0:00:05.000,0:00:07.000
ίσως και παραπάνω,

0:00:07.000,0:00:09.000
το βάρος τους φτάνει τους 2 τόνους

0:00:09.000,0:00:11.000
κάποιοι αναφέρουν εως και 5.

0:00:11.000,0:00:13.000
Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο ψάρι του κόσμου.

0:00:13.000,0:00:16.000
Και είναι ακίνδυνοι καταναλωτές πλαγκτού.

0:00:16.000,0:00:18.000
Φαίνεται ότι μπορούν να φιλτράρουν

0:00:18.000,0:00:21.000
περίπου ένα κυβικό χιλιόμετρο νερού κάθε ώρα

0:00:21.000,0:00:24.000
και τρέφονται με 30 κιλά ζωοπλαγκτού τη μέρα.

0:00:24.000,0:00:26.000
Είναι απίθανα πλάσματα.

0:00:26.000,0:00:29.000
Είμαστε πολύ τυχεροί στην Ιρλανδία που έχουμε τόσους Προσκυνητές

0:00:29.000,0:00:31.000
και τη σπάνια ευκαιρία να τους μελετάμε.

0:00:31.000,0:00:33.000
Ήταν ανέκαθεν σημαντικοί για τις παράκτιες κοινωνίες

0:00:33.000,0:00:35.000
εδώ και εκατοντάδες χρόνια,

0:00:35.000,0:00:38.000
ειδικά στην περιοχή του Κλάντα, Νταφ, στο Κονεμάρα

0:00:38.000,0:00:40.000
όπου οι φτωχοί αγρότες έβγαιναν στη θάλασσα

0:00:40.000,0:00:42.000
με τα καμάκια και τις βάρκες τους,

0:00:42.000,0:00:44.000
κι ανοίγονταν, ακόμα και ως τον "Πάγκο του Ηλιόψαρου"

0:00:44.000,0:00:46.000
30 μίλια δυτικά της νήσου Άκιλ

0:00:46.000,0:00:48.000
για να σκοτώσουν τους καρχαρίες Προσκυνητές.

0:00:48.000,0:00:50.000
Αυτή είναι μια ξυλογραφία του 18ου-19ου αιώνα.

0:00:50.000,0:00:53.000
Ήταν λοιπόν πολύ σημαντικοί, και ήταν σημαντικοί για το λάδι του συκωτιού τους.

0:00:53.000,0:00:55.000
Το 1/3 του σώματός τους είναι συκώτι, γεμάτο λάδι.

0:00:55.000,0:00:57.000
Μπορείς να βγάλεις αρκετά λίτρα.

0:00:57.000,0:00:59.000
Το χρησιμοποιούσαν κυρίως για φωτισμό,

0:00:59.000,0:01:01.000
για επίδεση πληγών, και άλλες χρήσεις.

0:01:01.000,0:01:03.000
Το 1742, τα φανάρια στους δρόμους

0:01:03.000,0:01:05.000
του Γκάλγουεϊ, του Δουβλίνου και του Γουότερφορντ

0:01:05.000,0:01:07.000
έκαιγαν λάδι "ηλιόψαρου".

0:01:07.000,0:01:09.000
"Ηλιόψαρο" είναι ένα από τα παρατσούκλια του Προσκυνητή.

0:01:09.000,0:01:11.000
Ήταν λοιπόν πολύ σημαντικά ζώα.

0:01:11.000,0:01:14.000
Ζούσαν ανέκαθεν σε αυτές τις ακτές και είχαν ζωτική σημασία για τους ντόπιους.

0:01:14.000,0:01:17.000
Η καλύτερα καταγεγραμμένη αλιεία Προσκυνητών παγκοσμίως

0:01:17.000,0:01:19.000
είναι αυτή από τη νήσο Άκιλ.

0:01:19.000,0:01:21.000
Αυτός είναι ο Όρμος Κιμ στο Άκιλ.

0:01:21.000,0:01:24.000
Όταν έμπαιναν οι καρχαρίες εδώ

0:01:24.000,0:01:27.000
οι ψαράδες έδεναν δίχτυα από τον κάβο,

0:01:27.000,0:01:29.000
το ένα πάνω στο άλλο.

0:01:29.000,0:01:32.000
Κι όταν οι καρχαρίες επέστρεφαν, έπεφταν πάνω τους και παγιδεύονταν,

0:01:32.000,0:01:34.000
συχνά πνίγονταν ή ασφυκτιούσαν,

0:01:34.000,0:01:37.000
ή κατέφταναν οι ψαράδες στις μικρές βάρκες τους

0:01:37.000,0:01:39.000
και τους αποτέλειωναν με ένα καμάκι στο σβέρκο.

0:01:39.000,0:01:42.000
Μετά τους ρυμουλκούσαν στο λιμάνι του Πούρτιν

0:01:42.000,0:01:44.000
όπου τους έβραζαν, έβγαζαν το λάδι,

0:01:44.000,0:01:47.000
έπαιρναν το κρέας για λίπασμα

0:01:47.000,0:01:51.000
και έκοβαν τα πτερύγια.

0:01:51.000,0:01:53.000
Αυτή είναι μάλλον η μεγαλύτερη απειλή παγκοσμίως για τους καρχαρίες σήμερα -

0:01:53.000,0:01:55.000
το κυνήγι του πτερυγίου.

0:01:55.000,0:01:57.000
Όλοι τρέμουμε τους καρχαρίες χάρη στη γνωστή ταινία

0:01:57.000,0:01:59.000
Πέντ' έξι άνθρωποι σκοτώνονται

0:01:59.000,0:02:01.000
από καρχαρίες κάθε χρόνο.

0:02:01.000,0:02:04.000
Υπήρξε κι ένα πρόσφατο επεισόδιο νομίζω, μια-δυο βδομάδες πριν.

0:02:04.000,0:02:07.000
Εμείς σκοτώνουμε 100 εκατομμύρια καρχαρίες το χρόνο.

0:02:07.000,0:02:09.000
Δεν ξέρω που είναι η ισορροπία,

0:02:09.000,0:02:12.000
αλλά μάλλον οι καρχαρίες δικαιούνται περισσότερο να μας φοβούνται.

0:02:12.000,0:02:14.000
Υπήρξε λοιπόν αυτή η καλά κατεγεγραμμένη αλιεία

0:02:14.000,0:02:16.000
η οποία, όπως βλέπετε εδώ, κορυφώθηκε τη δεκαετία του '50,

0:02:16.000,0:02:18.000
όταν σκότωναν 1.500 καρχαρίες το χρόνο.

0:02:18.000,0:02:21.000
Αυτό τελείωσε σύντομα - κλασική άνοδος και πτώση,

0:02:21.000,0:02:24.000
που δείχνει την κατάρρευση του αποθέματος

0:02:24.000,0:02:26.000
ή τους χαμηλούς ρυθμούς αναπαραγωγής.

0:02:26.000,0:02:28.000
Σκότωσαν τότε γύρω στους 12.000 καρχαρίες,

0:02:28.000,0:02:31.000
κυριολεκτικά και μόνο δένοντας σκοινιά

0:02:31.000,0:02:33.000
γύρω από τον όρμο Κιμ

0:02:33.000,0:02:35.000
του νησιού Άκιλ.

0:02:35.000,0:02:37.000
Η σφαγή συνεχίστηκε ως τα μέσα της δεκαετίας του '80,

0:02:37.000,0:02:40.000
ειδικά σε μέρη όπως το Α. Ντάνμορ του Γουότερφορντ.

0:02:40.000,0:02:43.000
2,5 - 3 χιλ. καρχαρίες ακόμα σκοτώθηκαν ως το 1985

0:02:43.000,0:02:45.000
πολλοί από Νορβηγικά σκάφη.

0:02:45.000,0:02:48.000
Αυτά τα μαύρα εδώ είναι νορβηγικά αλιευτικά σκάφη Προσκυνητών,

0:02:48.000,0:02:50.000
αυτή η μαύρη γραμμή στην κόφα

0:02:50.000,0:02:52.000
υποδηλώνει ότι είναι αλιευτικό καρχαρία

0:02:52.000,0:02:54.000
και όχι φαλαινοθηρικό.

0:02:54.000,0:02:57.000
Η σημασία των Προσκυνητών για τις παράκτιες κοινότητες

0:02:57.000,0:02:59.000
είναι εμφανής και στη γλώσσα.

0:02:59.000,0:03:01.000
Όχι ότι γνωρίζω καλά Ιρλανδικά

0:03:01.000,0:03:04.000
αλλά στο Κέρρυ τους αποκαλούν "Ainmhide na seolta"

0:03:04.000,0:03:06.000
"ιστιοφόρο τέρας".

0:03:06.000,0:03:09.000
Ένα άλλο παρατσούκλι είναι το "Liop an da lapa"

0:03:09.000,0:03:12.000
"τεράστιο κτήνος με δυο πτερύγια".

0:03:12.000,0:03:15.000
"Liabhan mor", υποδηλώνει "μεγάλο ζώο".

0:03:15.000,0:03:17.000
Ή, το αγαπημένο μου, "Liabhan chor greine"

0:03:17.000,0:03:19.000
"μεγάλο ψάρι του ήλιου".

0:03:19.000,0:03:21.000
Ένα θαυμάσιο, συνειρμικό όνομα.

0:03:21.000,0:03:24.000
Στο νησί Τόρυ, που είναι και παράξενο μέρος, τους έλεγαν muldoons (Σ.τ.Μ: κοινό Ιρλανδικό επίθετο)

0:03:24.000,0:03:26.000
και κανείς δεν φαίνεται να ξέρει γιατί.

0:03:26.000,0:03:28.000
Ελπίζω να μην είναι κανείς απ' το Τόρυ εδώ... υπέροχο μέρος...

0:03:28.000,0:03:31.000
Αλλά η πιο κοινή τους ονομασία σε όλη την Ιρλανδία

0:03:31.000,0:03:33.000
ήταν Ηλιόψαρα,

0:03:33.000,0:03:36.000
λόγω της συνήθειάς τους να λιάζονται στην επιφάνεια τις ηλιόλουστες μέρες.

0:03:36.000,0:03:39.000
Υπάρχει έντονη ανησυχία ότι το είδος έχει σχεδόν εκλείψει

0:03:39.000,0:03:41.000
σε όλο τον κόσμο.

0:03:41.000,0:03:43.000
Κάποιοι λένε ότι δεν είναι πληθυσμιακή καμπή

0:03:43.000,0:03:45.000
αλλά μάλλον αλλαγή στην κατανομή του πλαγκτού.

0:03:45.000,0:03:47.000
Έχουν μάλιστα προτείνει τους Προσκυνητές ως

0:03:47.000,0:03:49.000
ιδανικούς δείκτες κλιματικής αλλαγής

0:03:49.000,0:03:51.000
γιατί όντως λειτουργούν ως συνεχείς καταγραφείς πλαγκτού

0:03:51.000,0:03:53.000
έτσι όπως κολυμπούν τριγύρω χάσκοντας.

0:03:53.000,0:03:56.000
Συγκαταλέγονται στα ευάλωτα είδη της IUCN.

0:03:56.000,0:03:59.000
Υπάρχουν κινήματα στην Ευρώπη ενάντια στην αλιεία τους

0:03:59.000,0:04:02.000
και νόμος που απαγορεύει τη σύλληψη και εκφόρτωσή τους,

0:04:02.000,0:04:04.000
ακόμα και αν πιάστηκαν κατά λάθος.

0:04:04.000,0:04:06.000
Στην Ιρλανδία δεν προστατεύονται.

0:04:06.000,0:04:08.000
Δεν υπάρχει καμία νομική ρύθμιση

0:04:08.000,0:04:10.000
παρά τη σημασία του είδους για τη χώρα

0:04:10.000,0:04:13.000
και το γενικότερο ιστορικό τους πλαίσιο.

0:04:14.000,0:04:16.000
Γνωρίζουμε ελάχιστα γι' αυτούς.

0:04:16.000,0:04:18.000
Κι αυτά που γνωρίζουμε τα χρωστάμε κυρίως

0:04:18.000,0:04:20.000
στη συνήθειά τους να αναδύονται στην επιφάνεια.

0:04:20.000,0:04:22.000
Προσπαθούμε να καταλάβουμε τι κάνουν

0:04:22.000,0:04:24.000
παρακολουθώντας αυτή τη συμπεριφορά.

0:04:24.000,0:04:27.000
Συνειδητοποίησα μόλις πέρσι, σ' ένα συνέδριο στο νησί Μαν,

0:04:27.000,0:04:30.000
πόσο σπάνιο είναι να ζεις κάπου

0:04:30.000,0:04:33.000
όπου οι Προσκυνητές τακτικά, συχνά και προβλέψιμα

0:04:33.000,0:04:35.000
βγαίνουν στην επιφάνεια να "λιαστούν".

0:04:35.000,0:04:37.000
Είναι σπουδαία ευκαιρία για την επιστήμη

0:04:37.000,0:04:39.000
η συνάντηση και παρατήρηση των Προσκυνητών,

0:04:39.000,0:04:41.000
είναι θαυμάσια πλάσματα.

0:04:41.000,0:04:44.000
Μας δίνεται η σπάνια ευκαιρία να τους μελετήσουμε, να τους προσεγγίσουμε.

0:04:44.000,0:04:47.000
Να τι κάνουμε τα τελευταία 2-3 χρόνια -πέρσι πήγε πολύ καλά-

0:04:47.000,0:04:50.000
αρχίσαμε να τους μαρκάρουμε

0:04:50.000,0:04:52.000
για να δούμε αν υπάρχει σταθερότητα

0:04:52.000,0:04:54.000
στις περιοχές εμφάνισης και τις μετακινήσεις τους.

0:04:54.000,0:04:56.000
Επικεντρωθήκαμε κυρίως

0:04:56.000,0:04:58.000
στο Β. Ντόνεγκαλ και το Δ. Κέρρυ

0:04:58.000,0:05:01.000
όπου δραστηριοποιούμαι.

0:05:01.000,0:05:03.000
Τους μαρκάραμε, όχι με καμιά τεχνολογία αιχμής,

0:05:03.000,0:05:05.000
με ένα μακρύ κοντάρι.

0:05:05.000,0:05:07.000
Αυτό είναι ένα ξεβρασμένο καλάμι

0:05:07.000,0:05:09.000
με μια ετικέτα στην άκρη.

0:05:09.000,0:05:12.000
Πλησιάζεις με τη βάρκα και μαρκάρεις τον καρχαρία.

0:05:12.000,0:05:14.000
Ήμασταν πολύ αποτελεσματικοί.

0:05:14.000,0:05:16.000
Μαρκάραμε 105 καρχαρίες πέρσι το καλοκαίρι.

0:05:16.000,0:05:18.000
Τους 50 μέσα σε 3 μέρες,

0:05:18.000,0:05:20.000
ανοικτά της χερσονήσου Ινίσοουεν.

0:05:20.000,0:05:23.000
Το δυσκολότερο είναι να αποκτήσεις πρόσβαση, να βρεθείς στο σωστό τόπο και χρόνο.

0:05:23.000,0:05:25.000
Αλλά η τεχνική είναι πολύ απλή και εύκολη.

0:05:25.000,0:05:27.000
Θα σας δείξω.

0:05:27.000,0:05:29.000
Έχουμε μια κάμερα με βραχίονα στη βάρκα

0:05:29.000,0:05:31.000
για να τους κινηματογραφούμε.

0:05:31.000,0:05:33.000
Προσπαθούμε να καταγράφουμε το φύλο κάθε καρχαρία.

0:05:33.000,0:05:36.000
Ποντίσαμε και μερικούς δορυφορικούς ανιχνευτές, χρησιμοποιήσαμε δηλαδή και υψηλή τεχνολογια,

0:05:36.000,0:05:38.000
με ετικέτες καταγραφής

0:05:38.000,0:05:40.000
που αποθηκεύουν δεδομένα.

0:05:40.000,0:05:42.000
Ο ανιχνευτής ενεργοποιείται όταν έρχεται σε επαφή με τον αέρα

0:05:42.000,0:05:44.000
οπότε και στέλνει σήμα στον δορυφόρο.

0:05:44.000,0:05:47.000
Οι καρχαρίες, ως ψάρια, ζουν κυρίως υποβρυχίως.

0:05:47.000,0:05:50.000
Αυτή η ετικέτα λοιπόν υπολογίζει τη θέση του καρχαρία

0:05:50.000,0:05:53.000
βάσει της ώρα και της δύσης του ήλιου,

0:05:53.000,0:05:55.000
της θερμοκρασίας και του βάθους.

0:05:55.000,0:05:58.000
Κάπως έτσι μπορείς να ανασυνθέσεις τη διαδρομή τους.

0:05:58.000,0:06:01.000
Ρυθμίζεις την ετικέτα ώστε να αποσπάται απ' τον καρχαρία μετά από ένα διάστημα,

0:06:01.000,0:06:03.000
στην περίπτωσή μας οκτώ μήνες,

0:06:03.000,0:06:07.000
και την ορισμένη μέρα η ετικέτα βγαίνει στην επιφάνεια, χαιρετάει το δορυφόρο

0:06:07.000,0:06:10.000
και του στέλνει, όχι όλα, αλλά αρκετά δεδομένα για επεξεργασία.

0:06:10.000,0:06:12.000
Αυτός είναι και ο μόνος τρόπος να υπολογίσεις

0:06:12.000,0:06:15.000
τη συμπεριφορά και τις κινήσεις τους υποβρυχίως.

0:06:15.000,0:06:18.000
Κι αυτοί είναι κάποιοι χάρτες που φτιάξαμε.

0:06:18.000,0:06:21.000
Δυο μαρκαρίσματα που έγιναν έξω απ' το Κέρρυ.

0:06:21.000,0:06:24.000
Πέρασαν λοιπόν όλο αυτό το οκτάμηνο σε Ιρλανδικά νερά.

0:06:24.000,0:06:26.000
Τα Χριστούγεννα ήταν ανοικτά της υφαλοκρηπίδας.

0:06:26.000,0:06:28.000
Κι άλλος ένας εδώ, δεν έχει ακόμα επαληθευθεί στο πεδίο,

0:06:28.000,0:06:30.000
με τη θερμοκρασία επιφανείας και το βάθος,

0:06:30.000,0:06:32.000
αλλά και αυτός ο καρχαρίας πέρασε το χρόνο του

0:06:32.000,0:06:34.000
εντός και πέριξ της Ιρλανδικής θάλασσας.

0:06:34.000,0:06:36.000
Συνάδελφοι από το νησί Μαν

0:06:36.000,0:06:38.000
μάρκαραν πέρσι έναν καρχαρία

0:06:38.000,0:06:41.000
που ταξίδεψε από εκεί ως τη Νέα Σκωτία μέσα σε 90 μέρες.

0:06:41.000,0:06:44.000
Αυτό σημαίνει 9,5 χιλιάδες χιλιόμετρα. Ποτέ δεν το περιμέναμε.

0:06:44.000,0:06:46.000
Ένας άλλος συνάδελφος στην Αμερική

0:06:46.000,0:06:49.000
μάρκαρε 20 καρχαρίες ανοικτά της Μασαχουσέτης, αλλά δεν δούλεψαν οι πομποί.

0:06:49.000,0:06:51.000
Ξέρει μόνο που έγινε το μαρκάρισμα

0:06:51.000,0:06:53.000
και που βγήκαν στην επιφάνεια.

0:06:53.000,0:06:55.000
Βγήκαν λοιπόν στην Καραϊβική,

0:06:55.000,0:06:57.000
και κάποιοι στη Βραζιλία.

0:06:57.000,0:06:59.000
Και νομίζαμε ότι οι Προσκυνητές ήταν είδη εύκρατων περιοχών

0:06:59.000,0:07:01.000
και ζούσαν μόνο στα δικά μας πλάτη.

0:07:01.000,0:07:04.000
Αλλά είναι γεγονός ότι διασχίζουν μια χαρά και τον Ισημερινό.

0:07:04.000,0:07:06.000
Τέτοια βασικά πραγματάκια λοιπόν

0:07:06.000,0:07:08.000
προσπαθούμε ακόμα να μάθουμε για τους Προσκυνητές.

0:07:08.000,0:07:11.000
Αυτό που νομίζω ότι είναι ιδιαίτερα

0:07:11.000,0:07:13.000
αναπέντεχο και περίεργο

0:07:13.000,0:07:16.000
είναι η πολύ χαμηλή γενετική ποικιλότητα των καρχαριών.

0:07:16.000,0:07:19.000
Δεν είμαι γενετιστής, δεν λέω ότι τα καταλαβαίνω σε βάθος αυτά,

0:07:19.000,0:07:22.000
γι' αυτό είναι άλλωστε σημαντικό να υπάρχουν συνεργασίες.

0:07:22.000,0:07:24.000
Εγώ είμαι άνθρωπος του πεδίου,

0:07:24.000,0:07:26.000
με πιάνει πανικός αν με βάλεις να περάσω ώρες

0:07:26.000,0:07:29.000
στο εργαστήριο με μια άσπρη ποδιά - βγάλτε με έξω.

0:07:29.000,0:07:32.000
Συνεργαζόμαστε λοιπόν με γενετιστές που τα καταλαβαίνουν αυτά.

0:07:32.000,0:07:34.000
Όταν λοιπόν μελέτησαν τη γενετική των Προσκυνητών

0:07:34.000,0:07:37.000
βρήκαν ότι η ποικιλότητά τους ήταν πολύ χαμηλή.

0:07:37.000,0:07:39.000
Βλέπετε εδώ, στην πρώτη σειρά,

0:07:39.000,0:07:42.000
ότι όλα αυτά τα διάφορα είδη καρχαριών στην ουσία μοιάζουν πάρα πολύ.

0:07:42.000,0:07:44.000
Νομίζω, αυτό σημαίνει βασικά ότι είναι όλα καρχαρίες

0:07:44.000,0:07:46.000
κι ότι κατάγονται από έναν κοινό πρόγονο.

0:07:46.000,0:07:49.000
Αν κοιτάξεις την ποικιλότητα των νουκλεοτιδίων τους,

0:07:49.000,0:07:52.000
τα χαρακτηριστικά δηλαδή που κληρονομούν από τους γονείς τους,

0:07:52.000,0:07:55.000
βλέπεις ότι οι Προσκυνητές έχουν κατά μία

0:07:55.000,0:07:57.000
τάξη μεγέθους μικρότερη ποικιλότητα

0:07:57.000,0:07:59.000
από τους υπόλοιπους καρχαρίες.

0:07:59.000,0:08:01.000
Αυτή η μελέτη έγινε το 2006.

0:08:01.000,0:08:04.000
Πριν από αυτό δεν είχαμε την παραμικρή ιδέα για τη γενετική τους ποικιλότητα.

0:08:04.000,0:08:07.000
Διακρίνονταν άραγε σε επιμέρους πληθυσμούς;

0:08:07.000,0:08:09.000
Υπήρχαν υποπληθυσμοί;

0:08:09.000,0:08:11.000
Και φυσικά, αυτό είναι πολύ σημαντικό αν θες να ξέρεις

0:08:11.000,0:08:13.000
ποιό είναι το πληθυσμιακό μέγεθος και η κατάσταση των ζώων.

0:08:14.000,0:08:16.000
Ο Λες Νομπλ στο Αμπερντίν

0:08:16.000,0:08:18.000
το βρήκε όλο αυτό κάπως απίστευτο

0:08:18.000,0:08:21.000
οπότε ξεκίνησε δική του μελέτη

0:08:21.000,0:08:24.000
με χρήση μικροδορυφορικών γενετικών δεικτών,

0:08:24.000,0:08:27.000
που είναι μια πολύ πιο δαπανηρή και χρονοβόρα μέθοδος.

0:08:27.000,0:08:30.000
Και προς μεγάλη του έκπληξη, κατέληξε στα ίδια σχεδόν συμπεράσματα.

0:08:30.000,0:08:32.000
Φαίνεται λοιπόν ότι όντως οι Προσκυνητές,

0:08:32.000,0:08:35.000
για κάποιο λόγο, έχουν πολύ χαμηλή γενετική ποικιλότητα.

0:08:35.000,0:08:37.000
Και πιστεύουν ότι ίσως πρόκειται για μια στενωπό, μια πληθυσμιακή στενωπό

0:08:37.000,0:08:39.000
που θεωρείται ότι συνέβη πριν από 12.000 χρόνια,

0:08:39.000,0:08:42.000
και η οποία προκάλεσε αυτό το φαινόμενο.

0:08:42.000,0:08:44.000
Κι όμως, αν κοιτάξεις τους φαλαινοκαρχαρίες,

0:08:44.000,0:08:47.000
το άλλο είδος μεγάλου πλαγκτοφάγου καρχαρία,

0:08:47.000,0:08:49.000
η ποικιλότητά τους είναι πολύ μεγαλύτερη.

0:08:49.000,0:08:51.000
Δεν βγάζει λοιπόν καθόλου νόημα.

0:08:51.000,0:08:53.000
Βρήκαν ότι δεν υπάρχει γενετική διαφοροποίηση

0:08:53.000,0:08:56.000
των Προσκυνητών μεταξύ οποιονδήποτε από τους Ωκεανούς.

0:08:56.000,0:08:58.000
Έτσι, παρότι οι Προσκυνητές απαντώνται σε όλον τον κόσμο,

0:08:58.000,0:09:00.000
δεν μπορείς να καταλάβεις γενετικά τη διαφορά μεταξύ των ατόμων

0:09:00.000,0:09:03.000
του Ειρηνικού, του Ατλαντικού, της Ν. Ζηλανδίας, της Ιρλανδίας ή της Ν. Αφρικής.

0:09:03.000,0:09:05.000
Βασικά όλοι φαίνονται ίδιοι.

0:09:05.000,0:09:08.000
Κι αυτό είναι κάπως αναπάντεχο. Δεν θα το περίμενε κανείς.

0:09:08.000,0:09:10.000
Δεν βγάζει νόημα, και δεν θα κάνω ότι το καταλαβαίνω.

0:09:10.000,0:09:12.000
Και υποψιάζομαι ότι οι περισσότεροι γενετιστές επίσης δεν το καταλαβαίνουν,

0:09:12.000,0:09:14.000
απλώς παράγουν τα δεδομένα.

0:09:14.000,0:09:16.000
Μπορείς να κάνεις μια εκτίμηση του μεγέθους του πληθυσμού

0:09:16.000,0:09:18.000
με βάση τη γενετική του ποικιλότητα.

0:09:18.000,0:09:21.000
Και ο Ρας Χέλτζελ υπολόγισε το δραστικό μέγεθος πληθυσμού σε:

0:09:21.000,0:09:23.000
8.200 ζώα.

0:09:23.000,0:09:25.000
Αυτό ήταν.

0:09:25.000,0:09:27.000
8.000 ζώα στον κόσμο.

0:09:27.000,0:09:29.000
Θα σκέφτεστε, "Αυτό είναι γελοίο, αποκλείεται".

0:09:29.000,0:09:31.000
Έτσι ο Λες έκανε μια πιο λεπτομερή ανάλυση

0:09:31.000,0:09:33.000
και βρήκε ότι του έδινε περίπου 9.000 άτομα.

0:09:33.000,0:09:36.000
Η χρήση διαφορετικών δεικτών δίνει και διαφορετικά αποτελέσματα

0:09:36.000,0:09:39.000
αλλά ο μέσος όρος από όλες αυτές τις μελέτες

0:09:39.000,0:09:41.000
υπολογίστηκε σε 5.000.

0:09:41.000,0:09:43.000
Το οποίο προσωπικά δεν πιστεύω,

0:09:43.000,0:09:45.000
αλλά εγώ είμαι σεπτικιστής.

0:09:45.000,0:09:47.000
Αλλά όσο και να ανακατέψεις τα νούμερα,

0:09:47.000,0:09:50.000
το πολύ να καταλήξεις με έναν δραστικό πληθυσμό περίπου 20.000 ατόμων.

0:09:50.000,0:09:52.000
Θυμάστε πόσους σκότωναν στο Άκιλ

0:09:52.000,0:09:55.000
το '70 και το '50;

0:09:55.000,0:09:57.000
Αυτό λοιπόν που μας λέει στην ουσία

0:09:57.000,0:10:00.000
είναι ότι το είδος πράγματι κινδυνεύει με εξαφάνιση

0:10:00.000,0:10:02.000
επειδή ο πληθυσμός του είναι τόσο μικρός.

0:10:02.000,0:10:05.000
Μάλιστα, από αυτά τα 20.000 άτομα, 8.000 υπολογίζεται ότι είναι θηλυκά.

0:10:05.000,0:10:08.000
Υπάρχουν μόνο 8.000 θηλυκοί Προσκυνητές σε όλο τον κόσμο;

0:10:08.000,0:10:10.000
Δεν ξέρω. Δεν το πιστεύω.

0:10:10.000,0:10:12.000
Το πρόβλημα με αυτές τις μελέτες

0:10:12.000,0:10:14.000
είναι ο περιορισμένος αριθμός δειγμάτων.

0:10:14.000,0:10:16.000
Δεν είχαν αρκετά δείγματα

0:10:16.000,0:10:18.000
για να μελετήσουν πραγματικά τη γενετική

0:10:18.000,0:10:20.000
σε αρκετό βάθος.

0:10:20.000,0:10:23.000
Που βρίσκεις όμως δείγματα

0:10:23.000,0:10:25.000
για τις γενετικές σου αναλύσεις;

0:10:25.000,0:10:27.000
Μια προφανής πηγή είναι οι νεκροί καρχαρίες

0:10:27.000,0:10:29.000
που ξεβράζονται στις ακτές.

0:10:29.000,0:10:32.000
Έχουμε 2-3 εκβρασμούς καρχαριών κάθε χρόνο στην Ιρλανδία,

0:10:32.000,0:10:34.000
όταν είμαστε τυχεροί.

0:10:34.000,0:10:36.000
Άλλη πηγή είναι η παρεμπίπτουσα αλιεία.

0:10:36.000,0:10:39.000
Πιάνονται αρκετοί στα παρασυρόμενα αφρόδιχτα.

0:10:39.000,0:10:42.000
Αυτό πλέον απαγορεύτηκε, πράγμα καλό για τους καρχαρίες.

0:10:42.000,0:10:44.000
Μερικοί πιάνονται και με στατικά δίχτυα ή τράτες.

0:10:44.000,0:10:47.000
Αυτός ο καρχαρίας αλιεύτηκε στο Χόουθ πριν τα Χριστούγεννα

0:10:47.000,0:10:50.000
παράνομα, δεν επιτρέπεται πλέον αυτό στην ΕΕ,

0:10:50.000,0:10:53.000
και πουλήθηκε ως φιλέτα καρχαρία προς 8 ευρώ το κιλό.

0:10:53.000,0:10:56.000
Είχαν κρεμάσει και συνταγή στον τοίχο, μεχρι που τους είπαν ότι ήταν παράνομο.

0:10:56.000,0:10:59.000
Πήραν και πρόστιμο.

0:10:59.000,0:11:01.000
Βλέποντας λοιπόν όλες αυτές τις μελέτες

0:11:01.000,0:11:04.000
ο συνολικός αριθμός δειγμάτων παγκοσμίως

0:11:04.000,0:11:06.000
είναι 86 επί του παρόντος.

0:11:06.000,0:11:08.000
Είναι λοιπόν μια σημαντική δουλειά

0:11:08.000,0:11:10.000
και μπορεί να απαντήσει πολλά ερωτήματα,

0:11:10.000,0:11:12.000
μπορεί να μας υποδείξει το μέγεθος του πληθυσμού,

0:11:12.000,0:11:15.000
τους υποπληθυσμούς και τις δομές τους,

0:11:15.000,0:11:18.000
αλλά περιορίζονται από την έλλειψη δειγμάτων.

0:11:18.000,0:11:20.000
Κατά τη διαδικασία μαρκαρίσματος λοιπόν,

0:11:20.000,0:11:23.000
έτσι τους μαρκάρουμε από το φουσκωτό - κινείσαι γρήγορα -

0:11:23.000,0:11:25.000
οι καρχαρίες καμμιά φορά αντιδρούν.

0:11:25.000,0:11:28.000
Όπως συνέβη ας πούμε στο Μάλιν Χεντ του Ντόνεγκαλ,

0:11:28.000,0:11:31.000
όπου ο καρχαρίας χτύπησε τη βάρκα με την ουρά του,

0:11:31.000,0:11:34.000
πιο πολύ, νομίζω, επειδή ξαφνιάστηκε που τον πλησιάσαμε τόσο,

0:11:34.000,0:11:36.000
παρά λόγω του μαρκαρίσματος.

0:11:36.000,0:11:39.000
Δεν έγινε και τίποτα, βραχήκαμε λίγο.

0:11:39.000,0:11:41.000
Αλλά όταν επιστρέψαμε με τον Έμετ

0:11:41.000,0:11:43.000
στον μώλο του Μάλιν Χεντ,

0:11:43.000,0:11:46.000
πρόσεξα μια μαύρη βλέννα πάνω στην πλώρη.

0:11:46.000,0:11:48.000
Και τότε θυμήθηκα -είχα περάσει αρκετό καιρό και σε εμπορικά αλιευτικά-

0:11:48.000,0:11:50.000
θυμήθηκα τους ψαράδες να μου λένε ότι ήξεραν

0:11:50.000,0:11:52.000
πότε το δίχτυ τους είχε Προσκυνητή

0:11:52.000,0:11:54.000
από τη μαύρη γλίτσα που άφηνε πίσω του.

0:11:54.000,0:11:56.000
Σκέφτηκα λοιπόν ότι αυτό θα ήταν απ' τον καρχαρία.

0:11:56.000,0:11:58.000
Ενδιαφερόμασταν οπωσδήποτε

0:11:58.000,0:12:00.000
για δείγματα ιστών για γενετική ανάλυση

0:12:00.000,0:12:02.000
γιατί ξέρουμε πόσο σημαντικά είναι.

0:12:02.000,0:12:04.000
Χρησιμοποιούσαμε όμως συμβατικές μεθόδους -

0:12:04.000,0:12:06.000
έχω αυτό το τόξο, το βλέπετε εδώ στο χέρι μου,

0:12:06.000,0:12:09.000
με το οποίο παίρνουμε δείγματα από δελφίνια και φάλαινες.

0:12:09.000,0:12:11.000
Το είχα δοκιμάσει, και αυτό και άλλες τεχνικές,

0:12:11.000,0:12:13.000
αλλά το μόνο που κατάφερνα ήταν να σπάω τα βέλη μου,

0:12:13.000,0:12:15.000
επειδή το δέρμα του καρχαρία είναι τόσο σκληρό.

0:12:15.000,0:12:17.000
Δεν υπήρχε περίπτωση να πάρουμε δείγματα έτσι.

0:12:17.000,0:12:20.000
Δεν θα κάναμε τίποτα.

0:12:20.000,0:12:23.000
Όταν είδα λοιπόν τη βλέννα στην πλώρη

0:12:23.000,0:12:26.000
σκέφτηκα "κι αν έπαιρνες αυτό που σου χαρίζεται..."

0:12:26.000,0:12:28.000
Το έξυσα λοιπόν,

0:12:28.000,0:12:31.000
το έβαλα σε ένα δοχείο με οινόπνευμα και το έστειλα στους γενετιστές.

0:12:31.000,0:12:33.000
Έξυσα τη βλέννα και την έστειλα στο Αμπερντίν.

0:12:33.000,0:12:35.000
Και τους είπα, "Ίσως να δοκιμάσετε αυτό".

0:12:35.000,0:12:37.000
Αλλά εκεί μού το τρέναραν για μήνες.

0:12:37.000,0:12:39.000
Είχαμε κι εκείνο το συνέδριο στο νησί Μαν.

0:12:39.000,0:12:41.000
Αλλά εγώ συνέχισα να γράφω και να ρωτάω

0:12:41.000,0:12:43.000
"Μήπως κοιτάξατε καθόλου τη βλέννα μου;"

0:12:43.000,0:12:45.000
και μου' λεγε "Ναι, ναι, ναι. Αργότερα, αργότερα"

0:12:45.000,0:12:47.000
Τελικά κατάλαβε ότι καλύτερα να το έκανε

0:12:47.000,0:12:49.000
γιατί δεν γνωριζόμασταν καν

0:12:49.000,0:12:51.000
και ποιός ξέρει τι θα συμπέραινα γι' αυτόν.

0:12:51.000,0:12:54.000
Και έμεινε έκπληκτος όταν τελικά έβγαλε DNA από τη βλέννα.

0:12:54.000,0:12:56.000
Το πολλαπλασίασαν και το ανέλυσαν

0:12:56.000,0:12:58.000
και είδαν ότι, ναι, ήταν όντως DNA προσκυνητή

0:12:58.000,0:13:01.000
που προήλθε από τη βλέννα.

0:13:01.000,0:13:03.000
Φυσικά κατενθουσιάστηκε.

0:13:03.000,0:13:06.000
Το βάφτισαν και "καρχαριοβλέννα του Σάιμον".

0:13:06.000,0:13:09.000
Και σκέφτηκα, "Εντάξει, μπορώ να δουλέψω με αυτό".

0:13:09.000,0:13:11.000
Οπότε αποφασίσαμε να βγούμε

0:13:11.000,0:13:13.000
και να μαζέψουμε βλέννα.

0:13:13.000,0:13:17.000
Έχοντας ξοδέψει 3,5 χιλιάδες σε δορυφορικούς ανιχνευτές,

0:13:19.000,0:13:22.000
αποφάσισα ότι μπορούσα να ξοδέψω και άλλα 7,95 - η τιμή είναι ακόμη πάνω -

0:13:22.000,0:13:25.000
στο τοπικό μαγαζί εργαλείων του Κίλρους

0:13:25.000,0:13:27.000
για ένα κοντάρι σφουγγαρίστρας,

0:13:27.000,0:13:30.000
και ακόμη λιγότερα για σφουγγαράκια φούρνου.

0:13:30.000,0:13:33.000
Τύλιξα λοιπόν το σφουγγάρι στην άκρη του κονταριού

0:13:33.000,0:13:35.000
και πλέον ζούσα μόνο και μόνο

0:13:35.000,0:13:38.000
για τη στιγμή

0:13:38.000,0:13:40.000
που θα ξανάβρισκα καρχαρίες.

0:13:40.000,0:13:42.000
Τότε ήταν ήδη Αύγουστος,

0:13:42.000,0:13:44.000
οι καρχαρίες όμως βγαίνουν κυρίως Ιούνιο-Ιούλιο.

0:13:44.000,0:13:46.000
Είναι λοιπόν σπάνιο,

0:13:46.000,0:13:49.000
πρέπει να είσαι πολύ τυχερός για να τους πετύχεις Αύγουστο.

0:13:49.000,0:13:51.000
Ήμασταν λοιπόν απελπισμένοι.

0:13:51.000,0:13:54.000
Κι όταν ακούσαμε ότι εμφανίστηκαν καρχαρίες στο Μπλάσκετ τρέξαμε αμέσως

0:13:54.000,0:13:56.000
και καταφέραμε όντως να τους βρούμε.

0:13:56.000,0:13:58.000
Και απλώς τρίβοντας με το κοντάρι τον καρχαρία

0:13:58.000,0:14:00.000
καθώς περνούσε από κάτω μας -

0:14:00.000,0:14:02.000
τον βλέπετε εδώ κάτω από τη βάρκα -

0:14:02.000,0:14:04.000
καταφέραμε να μαζέψουμε βλέννα.

0:14:04.000,0:14:06.000
Και ιδού.

0:14:06.000,0:14:09.000
Δείτε αυτή την υπέροχη μαύρη καρχαριοβλέννα.

0:14:09.000,0:14:12.000
Μέσα σε ένα μισάωρο

0:14:12.000,0:14:15.000
πήραμε πέντε δείγματα, πέντε διαφορετικούς καρχαρίες,

0:14:15.000,0:14:18.000
με τον δειγματολήπτη καρχαριοβλέννας του Σάιμον.

0:14:18.000,0:14:20.000
(Γέλια)

0:14:20.000,0:14:25.000
(Χειροκρότημα)

0:14:25.000,0:14:28.000
Δουλεύω με δελφίνια και φάλαινες εδώ και 20 χρόνια στην Ιρλανδία,

0:14:28.000,0:14:30.000
που είναι σίγουρα πιο θεαματικά.

0:14:30.000,0:14:32.000
Θα είδατε ήδη τα πλάνα με τη Μεγάπτερη φάλαινα

0:14:32.000,0:14:34.000
που τραβήξαμε πριν 1-2 μήνες ανοικτά του Γουέξφορντ.

0:14:34.000,0:14:37.000
Πάντα ελπίζεις κατά βάθος ν' αφήσεις κάτι πίσω σου,

0:14:37.000,0:14:39.000
εγώ φαντασιωνόμουν εντυπωσιακά άλματα

0:14:39.000,0:14:41.000
Μεγάπτερων και δελφινιών.

0:14:41.000,0:14:43.000
Αλλά κάποιες φορές τα πράγματα σου έρχονται αλλιώς

0:14:43.000,0:14:45.000
και καλό είναι να τα δέχεσαι έτσι.

0:14:45.000,0:14:47.000
Οπότε η δική μου παρακαταθήκη θα είναι μάλλον αυτή -

0:14:47.000,0:14:49.000
η καρχαριοβλέννα του Σάιμον.

0:14:49.000,0:14:51.000
Πήραμε λοιπόν περισσότερα χρήματα φέτος

0:14:51.000,0:14:54.000
για να συνεχίσουμε τις δειγματοληψίες.

0:14:54.000,0:14:56.000
Κι ένα εξίσου χρήσιμο εργαλείο είναι η

0:14:56.000,0:14:59.000
κάμερα σε βραχίονα -εδώ η συνάδελφος Τζοάν με μια τέτοια-

0:14:59.000,0:15:01.000
με την οποία μπορείς να κοιτάξεις κάτω από τον καρχαρία

0:15:01.000,0:15:04.000
για να εντοπίσεις τα πτερυγιοπόδια των αρσενικών

0:15:04.000,0:15:07.000
που ξεχωρίζουν από πίσω,

0:15:07.000,0:15:09.000
έτσι καταλαβαίνεις το φύλο σχετικά εύκολα.

0:15:09.000,0:15:11.000
Το να γνωρίζεις το φύλο του καρχαρία

0:15:11.000,0:15:13.000
καθώς παίρνεις δείγμα του,

0:15:13.000,0:15:16.000
είναι πολύ σημαντική πληροφορία για τον γενετιστή.

0:15:16.000,0:15:18.000
Γιατί προς το παρόν δεν έχουν γενετικό τρόπο

0:15:18.000,0:15:20.000
για να ξεχωρίσουν ένα αρσενικό από ένα θηλυκό άτομο,

0:15:20.000,0:15:22.000
το οποίο μου φάνηκε αδιανότητο,

0:15:22.000,0:15:25.000
γιατί δεν ξέρουν καν τι εκκινητές να χρησιμοποιήσουν.

0:15:25.000,0:15:27.000
Και το να γνωρίζεις το φύλο των καρχαριών

0:15:27.000,0:15:29.000
έχει γίνει πολύ σημαντικό

0:15:29.000,0:15:32.000
για να διαχειριστείς και το εμπόριο

0:15:32.000,0:15:36.000
είτε των Προσκυνητών είτε άλλων ειδών.

0:15:36.000,0:15:38.000
Γιατί το εμπόριό τους είναι μεν παράνομο

0:15:38.000,0:15:40.000
αλλα αλιεύονται και κυκλοφορούν στην αγορά.

0:15:40.000,0:15:42.000
Έτσι, ως βιολόγος πεδίου

0:15:42.000,0:15:44.000
επιδιώκεις όσο το δυνατό περισσότερες επαφές με αυτά τα ζώα.

0:15:44.000,0:15:46.000
Θες να μάθεις όσο το δυνατόν περισσότερα.

0:15:46.000,0:15:49.000
Αλλά οι επαφές αυτές είναι σύντομες και εποχιακές.

0:15:49.000,0:15:52.000
Πρέπει λοιπόν να μάθεις το μέγιστο δυνατό, και σύντομα.

0:15:52.000,0:15:54.000
Όμως, δεν είναι υπέροχο

0:15:54.000,0:15:57.000
να μπορείς μετά να προσφέρεις αυτά τα δείγματα

0:15:57.000,0:16:00.000
και ευκαιρίες σε άλλες ειδικότητες, όπως η γενετική,

0:16:00.000,0:16:03.000
που μπορούν να αποκομίσουν τόσο πολλά.

0:16:03.000,0:16:05.000
Όπως έλεγα λοιπόν

0:16:05.000,0:16:08.000
η μοίρα τα φέρνει καμιά φορά περίεργα, πρέπει να αρπάζεις τις ευκαιρίες.

0:16:08.000,0:16:10.000
Θα το δεχτώ ως την επιστημονική μου παρακαταθήκη.

0:16:10.000,0:16:13.000
Ίσως καταφέρω κάτι πιο εντυπωσιακό και ρομαντικό πριν πεθάνω.

0:16:13.000,0:16:16.000
Αλλά για την ώρα, είμαι ευγνώμων.

0:16:16.000,0:16:18.000
Έχετε τα μάτια σας ανοικτά για καρχαρίες.

0:16:18.000,0:16:21.000
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα, υπάρχει τώρα και η ιστοσελίδα μας.

0:16:21.000,0:16:24.000
Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.

0:16:24.000,0:16:26.000
(Χειροκρότημα)