इंटरनेट: सायबरसुरक्षा आणि गुन्हे हाय, माझं नाव आहे जेनी मार्टीन आणि मी सिमँटेकमध्ये सायबर सुरक्षा तपास विभागाची संचालक आहे. आज सायबर गुन्ह्यांमुळे समाजात वैयक्तिकदृष्ट्या, आर्थिकदृष्ट्या आणि अगदी राष्ट्रीय सुरक्षेच्या गोष्टींमध्ये मोठ्या प्रमाणावर समस्या निर्माण झालेल्या आहेत. गेल्या काही वर्षातच कोट्यावधी क्रेडीट कार्ड नंबर्स चोरीला गेले आहेत, कोट्यावधी सोशल सिक्युरीटी क्रमांक आणि आरोग्यसेवा नोंदी उघड झाल्या. अगदी आण्विक सेन्ट्रीफ्युजेससुद्धा हॅक झाले आणि मानवरहित हवाई ड्रोन्स हायजॅक करण्यात आले. हार्डवेअर आणि सॉफ्टवेअरमधील कमकुवत दुवे ओळखून किंवा बऱ्याचदा सॉफ्टवेअर वापरणाऱ्या लोकांनी नकळत घेतलेल्या निर्णयांचा फायदा घेऊन या सर्व गोष्टी केल्या जातात. सायबर गुन्हे करणारे लोक एकाच प्रकारचे किंवा एक हेतू असलेलेच नसतात. आंतरराष्ट्रीय दहशतवाद्यापासून ते अधिकार मिळवण्यासाठी झगडणाऱ्या किशोरवयीन मुलांपर्यंत कोणीही त्यात असू शकतो. आज सर्वांत मोठ्या देशांमध्ये केवळ नेहमीचे सैन्यच नसते तर सज्ज असलेले सायबर सैन्यसुद्धा असते. खरं तर, पुढचं जागतिक युद्ध पारंपारिक शस्त्रांनी लढलं जाणार नाही तर देशातील पाणी पुरवठा, वीजेची ग्रीड्स आणि वाहतूक व्यवस्था बंद करणाऱ्या कॉम्प्युटर्सच्या माध्यमातून लढलं जाईल. हाय, माझं नाव परिसा आणि मी गुगल सुरक्षा राजकन्या आहे. मी खूप वेगवेगळ्या उत्पादनांवर काम केलं आहे आणि आमचं सॉफ्टवेअर शक्य तितकं सुरक्षित करण्यासाठी वेगवेगळया पद्धतींवर काम केलं आहे. आता आपण सायबर गुन्हे कसं काम करतात, ते पाहू. आपण सॉफ्टवेअर व्हायरसेस, सेवा नाकारण्यासाठी हल्ले, आणि फिशिंग स्कॅम्स याबद्दल शिकू. जीवशास्त्रात आणि जीवनात, व्हायरस म्हणजे खोकणे, शिंकणे किंवा शारीरिक संपर्कातून पसरणारा जीव. पेशींना संसर्ग करून, आपले जेनेटिक मटेरियल त्यात घालून आणि पुनरुत्पादनासाठी या पेशी वापरून विषाणू काम करतात. ते लोकांना आजारी पाडतात आणि नंतर इतर लोकांकडे प्रसारित करतात. कॉम्प्युटरमधील व्हायरस थोडासा अशाचप्रकारे काम करतो. व्हायरस एक्झिक्युट करण्यासारखा प्रोग्रॅम असतो, जो सामान्यपणे, नकळत इन्स्टॉल होणारा असतो आणि तो युजर आणि त्यांचा कॉम्प्युटर यांचे नुकसान करतो. व्हायरस आपणहून इतर कॉम्प्युटर्सपर्यंत प्रसारित होणंसुद्धा शक्य असतं. आता तुमच्या कॉम्प्युटरपर्यंत व्हायरस येतो कसा? हल्लेखोर एक-दोन मार्गांनी एखाद्याच्या कॉम्प्युटरला संसर्ग करू शकतो. ते बळी पडणाऱ्या माणसाला प्रोग्रॅम इन्स्टॉल करायला भाग पाडतात, तेव्हा त्या प्रोग्रॅमचा हेतू वेगळाच सांगून दिशाभूल करतात, उदा. खूप व्हायरस एखाद्या सिक्युरीटी अपडेटचे सोंग घेऊन येतात. तुमच्या कॉम्प्युटरवरील सॉफ्टवेअरमध्ये काही कच्चे दुवे असू शकतात, त्यामुळे हल्लेखोर स्पष्ट परवानगी न मागतासुद्धा स्वत: इन्स्टॉल करू शकतो. एकदा व्हायरस तुमच्या कॉम्प्युटरवर आला की तो तुमच्या कोणत्याही फाईल्स चोरू शकतो, हटवू शकतो इतर प्रोग्रॅम्स नियंत्रित करू शकतो, किंवा अगदी एखाद्याला लांबून तुमच्या कॉम्प्युटरचं नियंत्रण करण्याची परवानगीसुद्धा देऊ शकतो. कॉम्प्युटर व्हायरस वापरून, हॅकर्स जगभरातील लक्षावधी कॉम्प्युटर्सवर नियंत्रण मिळवू शकतात आणि त्यांचा उपयोग डिजिटल सैन्य म्हणून करू शकतात, ज्याला बॉटनेट असं म्हणतात, आणि हल्ले करून वेबसाईट्स बंद पाडू शकतात. अशा हल्ल्याला सेवेला वितरीत नकार, असे म्हणतात. सेवेला नकार म्हणजे हॅकर्स वेबसाईटला खूपच जास्त विनंत्या पाठवून ती बंद पाडतात. जेव्हा असा हल्ला अनेक कॉम्प्युटर्सकडून एकाच वेळी केला जातो तेव्हा त्याला सेवेला वितरीत नकार असे म्हणतात. बहुतेक सर्व वेबसाईट्स एका दिवशी लक्षावधी विनंत्यांना प्रतिसाद देण्यासाठी तयार असतात, पण जर आपण त्यांना कोट्यावधी किंवा अब्जावधी विनंत्या, वेगवेगळ्या ठिकाणांहून पाठवल्या, तर कॉम्प्युटर्स ओव्हरलोड होतात आणि प्रतिसाद देणे थांबवतात. सायबर गुन्हेगार करत असलेला दुसरा प्रकार म्हणजे लोकांना संवेदनशील वैयक्तिक माहिती शेअर करायला भाग पाडण्यासाठी खूप मोठ्या प्रमाणावर स्पॅम ईमेल पाठवणे. याला फिशिंग स्कॅम असे म्हणतात. यामध्ये तुम्हाला एखादे विश्वासार्ह ईमेलसारखे दिसणारे ईमेल येते आणि ते तुम्हाला तुमच्या खात्यात लॉग इन करायला सांगते, पण त्या ईमेलवर क्लिक केल्यास तुम्हाला एका बनावट वेबसाईटवर नेण्यात येते. जर तुम्ही लॉग इन केलेच तर तुम्हाला फसवून तुमचा पासवर्ड चोरला जातो. मग हॅकर्स तुमची लॉग इन क्रेडेन्शियल्स वापरून तुमच्या खऱ्या खात्यांमध्ये प्रवेश करून माहिती चोरतात किंवा अगदी तुमचे पैसेसुद्धा चोरतात. सुदैवाने अनेक कंपन्या, कायदे आणि सरकारी संस्था इंटरनेट सुरक्षित करण्यासाठी काम करत आहेत, पण हे प्रयत्न पुरेसे नाहीत. तुम्हाला असं वाटेल की जेव्हा कॉम्प्युटर सिस्टीम हॅक होते, तेव्हा ही सुरक्षेच्या डिझाईनची किंवा सॉफ्टवेअरची समस्या असेल. नव्वद टक्के वेळा जेव्हा सिस्टीम हॅक होते, तेव्हा ती सुरक्षेतील बगमुळं नाही तर माणसांनी केलेल्या साध्या चुकांमुळं होते. स्वत:ला सुरक्षित ठेवण्यासाठी आपण काही पावलं उचलू शकतो. बऱ्याचदा तुमच्या कृतींचा परिणाम केवळ तुमच्या स्वत:चा डेटा आणि कॉम्प्युटर याच्याच सुरक्षिततेवरच नव्हे, तर तुमची शाळा, कामाची जागा आणि घरातील सगळ्याच्यांच सुरक्षिततेवर होतो. कोट्यावधी किंवा अब्जावधी डॉलर्स पणाला लागलेले असल्यामुळं सायबर गुन्हेगार दरवर्षी अधिकाधिक स्मार्ट होतात आणि आपण सर्वांनी त्यांचा वेग गाठणं आवश्यक आहे.