0:00:00.242,0:00:02.171
"Mario!"

0:00:03.049,0:00:04.810
"Ó! Hjálp!"

0:00:25.151,0:00:30.082
Velkomin í þáttaröðina okkar þar sem við skoðum[br]hlutverk og birtingarmyndir kvenna í tölvuleikjum

0:00:30.082,0:00:36.447
Í þáttunum könnum við þau minni, frásagnartól[br]og munstur sem oftast tengjast konum í tölvuleikjum

0:00:36.447,0:00:39.410
á kerfisbundinn hátt[br]með heildarmyndina í huga.

0:00:39.410,0:00:43.079
Í þáttaröðinni verða margir vinsælir leikir og[br]ástsælar sögupersónur rýndar á gagnrýninn hátt.

0:00:43.079,0:00:46.463
en munið, að það er bæði mögulegt,[br]og jafnvel nauðsynlegt,

0:00:46.463,0:00:52.672
að hafa ánægju af listformi, en vera um leið[br]gagnrýninn á galla þess og neikvæðar hliðar.

0:00:52.672,0:00:56.917
En komun okkur að efninu,[br]og sökkvum okkur í að kanna Yngismær í neyð.

0:00:58.134,0:01:01.259
Við skulum byrja á sögunni um[br]leikinn sem enginn fékk að spila.

0:01:01.259,0:01:08.665
Árið 1999, vann fyrirtækið 'Rare' að gerð frumsamins[br]leiks fyrir Nintendo 64, sem hét Dinosaur Planet

0:01:08.665,0:01:14.193
Í leiknum átti önnur af spilanlegu aðalpersónunum[br]að vera 16 ára hetja að nafni Krystal.

0:01:14.193,0:01:19.326
Hún þurfti að ferðast um tímann, berjast við [br]forsöguleg skrímsli með galdrastafnum sínum

0:01:19.326,0:01:24.408
og bjarga heiminum. Hún var sterk,[br]hún gat allt og hún var hetja.

0:01:24.408,0:01:27.109
"Og hver ert þú, dýrastelpa?"

0:01:27.109,0:01:28.860
"Ég heiti Krystal"

0:01:40.214,0:01:41.820
Ansi svalt, ekki satt?

0:01:41.820,0:01:44.904
Eða það hefði verið það.[br]Leikurinn var nefnilega aldrei gefinn út.

0:01:44.920,0:01:49.720
Þegar þróun verkefnisins var alveg að ljúka,[br]grínaðist frægi leikjahönnuðurinn, Shigeru Miyamoto

0:01:49.720,0:01:54.766
með að honum finndist að þetta ætti frekar að[br]verða þriðji leikurinn í Star Fox leikjaseríunni sinni.

0:01:54.766,0:01:57.451
Sem var einmitt það sem hann og Nintendo[br]gerðu á næstu tveimur árum.

0:01:57.451,0:02:03.462
Þeir endurskrifuðu og -hönnuðu leikinn og gáfu hann út[br]sem Star Fox Adventures fyrir Game Cube árið 2002

0:02:03.462,0:02:08.961
Í þessari endurbættu útgáfu var Krystal, sem hafði[br]verið aðalpersónan, orðin að Yngismær í neyð

0:02:08.961,0:02:12.502
og situr, megnið af leiknum, föst í kristalsfangelsi

0:02:12.502,0:02:15.699
og bíður eftir að vera bjargað[br]af nýju aðal hetjunni, Fox McCloud.

0:02:15.699,0:02:19.259
Hasarsenunum í leiknum, sem voru[br]upprunalega samdar fyrir Krystal

0:02:19.259,0:02:21.802
var breytt þannig að Fox kom í staðinn.

0:02:21.802,0:02:25.317
Krystal var klædd í efnisminni og kynferðislegri fatnað.

0:02:26.470,0:02:29.102
"Vá! Hún er falleg!!"

0:02:35.796,0:02:38.072
"Hvað er ég að gera?"

0:02:38.072,0:02:43.516
Og, já. Þarna er spiluð hallærisleg saxafóntónlist[br]til að það sé alveg á tæru

0:02:43.516,0:02:47.824
að hún er núna girnileg, jafnvel[br]meðan hún er meðvitundarlaus.

0:02:47.824,0:02:56.003
Til að kóróna allt saman, notar Fox núna galdrastafinn[br]hennar í baráttu sinni til að bjarga henni.

0:02:56.003,0:02:59.173
Sagan um það hvernig Krystal breyttist úr[br]aðal hetjunni í sínu eigin magnaða ævintýri

0:02:59.173,0:03:01.516
í framtakslaust fórnarlamb í leik einhvers annars

0:03:01.516,0:03:05.735
sýnir hvernig Yngismær í neyð minnið[br]gerir kvenpersónur valdalausar

0:03:05.735,0:03:09.237
og sviptir þær tækifærinu á að vera[br]hetjur upp á sitt einsdæmi

0:03:10.222,0:03:14.947
Á ensku kallast Yngismær í neyð 'Damsel in distress',[br]sem er á frönsku 'demoiselle en détresse'.

0:03:14.947,0:03:17.358
'Demoiselle' þýðir bara 'ung kona'

0:03:17.358,0:03:23.778
en 'détresse' má þýða sem, hræðsla eða örvænting[br]þess sem er yfirgefinn, hjálparlaus eða í hættu.

0:03:23.778,0:03:27.142
Sem minni, er Yngismær í neyð, frásagnartól

0:03:27.142,0:03:30.149
þar sem kvenpersóna er sett í háskalegar aðstæður

0:03:30.149,0:03:34.628
sem hún sleppur ekki úr að sjálfsdáðum[br]og þarf að vera bjargað af karlpersónu,

0:03:34.628,0:03:38.910
og er oftast helsta hvatning eða markmið[br]aðalpersónunnar í sögunni.

0:03:38.910,0:03:42.231
Í tölvuleikjum er þetta oftast gert með mannráni

0:03:42.231,0:03:46.483
en yngismærin getur líka [br]t.d. verið fryst eða andsetin.

0:03:46.483,0:03:51.490
Oft er yngismærin fjölskyldumeðlimur [br]hetjunnar eða hann ástfanginn af henni -

0:03:51.490,0:03:56.673
prinsessur, eiginkonur, kærustur [br]og systur eru gjarnan notaðar.

0:03:57.458,0:04:01.985
Vissulega er Yngismær í neyð nokkrum [br]þúsundum ára eldri en tölvuleikir.

0:04:01.985,0:04:06.578
Minnið er hægt að rekja til forngrísku[br]goðsagnarinnar um Perseus.

0:04:06.578,0:04:10.536
Í goðsögninni er sæskrímsli í þann [br]mund að gleypa Andrómedu

0:04:10.536,0:04:14.081
þar sem hún er bundin nakin við klett, sem mannfórn.

0:04:14.081,0:04:18.929
Perseus drepur skrímslið, bjargar prinsessunni[br]og gerir hana að eiginkonu sinni.

0:04:18.929,0:04:25.065
Á miðöldum var Yngismær í neyð algengt minni[br]í fjölmörgum kvæðabálkum, og ævintýrum.

0:04:25.065,0:04:28.736
Björgun varnarlausrar konu var oft [br]sett fram sem grunnur að öllu

0:04:28.736,0:04:33.223
eða tilgangur lífins í[br]rómönsum og ljóðum þessa tíma,

0:04:33.223,0:04:38.853
um farand-riddara í ævintýraleit til að [br]sanna hetjulund sína, krafta og dygð.

0:04:38.856,0:04:42.992
Í byrjun 20.aldar urðu kvenkyns[br]fórnarlömb, uppáhalds klisja

0:04:43.002,0:04:48.752
á upphafsárum bandaríska kvikmyndaiðnaðarins,[br]af því hún var einfalt frásagnartól fyrir bíótjaldið.

0:04:48.752,0:04:55.355
Frægt dæmi er stuttmynd frá 1913 um Keystone[br]löggurnar - *Barney Oldfield's Race for a Life*

0:04:55.356,0:05:01.256
en þar er hið klassíska atriði: Kona bundin við[br]járnbrautarteina af illmenni með yfirvaraskegg.

0:05:03.563,0:05:07.426
Um þetta leyti birtist sagnaminnið um risa-[br]apann, sem nemur öskrandi konu á brott

0:05:07.426,0:05:11.611
og nær mikilli útbreiðslu og vinsældum [br]í öllum tegundum miðlunar.

0:05:11.611,0:05:15.387
t.d. er ástkona Tarsans, Jane,[br]hremmd af groddalegum mannapa.

0:05:15.404,0:05:20.440
í reyfara Edgar Rice Burroughs[br]frá 1912 *Tarsan og aparnir.*

0:05:20.440,0:05:24.276
Árið 1930 notaði Walt Disney þetta[br]minni, í Mikka mús teiknimynd

0:05:24.276,0:05:26.237
sem hét *The Gorilla Mystery*.

0:05:28.897,0:05:34.787
Myndefnið var einnig notað af bandaríska hernum[br]á auglýsinga veggspjaldi fyrir Fyrri heimstyrjöldina.

0:05:34.787,0:05:38.918
En árið 1933 gerðist tvennt,[br]sem fimmtíu árum síðar

0:05:38.918,0:05:45.590
gerði það að Yngismær í neyð minnið varð[br]grunnvallar þáttur í tölvulekjum sem miðli.

0:05:45.590,0:05:51.581
Annars vegar, Paramount Pictures kynnti[br]til sögunnar teiknimyndirnar um Stjána bláa.

0:05:51.581,0:05:58.853
Formúlan í flestum stuttmyndunum var Stjáni[br]að bjarga Stínu Stöng frá mannræningjum.

0:05:58.853,0:06:05.082
Hins vegar, í marsmánuði, frumsýndi RKO[br]kvikmyndaverið hina gríðarvinsælu King Kong

0:06:05.082,0:06:11.116
þar sem risa api rænir ungri konu og er loks drepinn[br]meðan hann reynir að halda yfirráðum yfir henni.

0:06:13.436,0:06:16.994
Spólum nú áfram til 1981, þegar[br]japanska fyrirtækið Nintendo

0:06:16.994,0:06:20.172
fékk ungum hönnuði að nafni Shigeru Miyamoto

0:06:20.172,0:06:23.802
það verkefni að búa til nýjan leik í[br]spilakassa á Bandaríkjamarkað.

0:06:23.802,0:06:28.264
Í byrjun var hugmyndin að gera leik[br]með Stjána bláa í aðalhlutverki

0:06:28.264,0:06:30.676
en þegar Nintendo tókst ekki að tryggja sér réttinn

0:06:30.676,0:06:36.683
bjó Miyamoto til sínar eigin persónur til að fylla í[br]eyðurnar, með sterkri tilvísan í *King Kong*

0:06:39.775,0:06:44.106
Hetja leiksins 'Jump Man' hafði það hlutverk[br]að bjarga yngismeyju sem hét 'Lady'

0:06:44.106,0:06:47.157
sem hafði verið numin á brott af risa apa.

0:06:47.157,0:06:50.506
Í seinni útgáfum fékk hún nafnið 'Pauline'.

0:06:51.906,0:06:56.619
Jafnvel þótt Donkey Kong sé e.t.v. frægasti[br]gamli spilakassaleikurinn með Yngismær í neyð

0:06:56.619,0:06:59.455
þá var hann ekki fyrsta skiptið sem[br]Miyamoto notaði þetta minni.

0:06:59.455,0:07:04.957
Tveimur árum fyrr hafði hann[br]aðstoðað við hönnun leiksins 'Sheriff'.

0:07:04.957,0:07:07.803
Í honum var kvenlegt hrúgald af punktum

0:07:07.803,0:07:12.218
kallað 'Beauty' (Hin Fallega),[br]sem þurfti að bjarga frá flokki bófa.

0:07:12.218,0:07:17.848
Hetjan fær svo 'sigurkoss' í verðlaun[br]fyrir hugrekki sitt, í lokin.

0:07:17.848,0:07:21.228
Nokkrum árum síðar, endurnýtti Miyamoto[br]hönnun sína að Donkey Kong.

0:07:21.228,0:07:25.312
Pauline varð fyrirmyndin að nýrri[br]yngismær, prinsessunni 'Toadstool'

0:07:25.312,0:07:28.961
og 'Jump Man' breyttist í vel þekktan pípara.

0:07:39.541,0:07:45.126
Prinsessan 'Peach' er að mörgu leyti[br]dæmigerðasta útgáfan af Yngismær í neyð.

0:07:45.126,0:07:50.506
Þessi ólánssama prinsessa er í fjórtan af[br]grunn-leikjunum í Super Mario Bros röðinni

0:07:50.506,0:07:53.093
og henni er rænt í þrettán þeirra.

0:08:01.648,0:08:05.028
Norður Ameríska útgáfan af[br]Super Mario Bros 2, frá 1988

0:08:05.028,0:08:09.689
er eini leikurinn í grunn-leikjaröðinni[br]þar sem Peach er ekki rænt

0:08:09.689,0:08:12.495
og er jafnframt eini leikurinn þar sem[br]leikmen geta valið að spila sem hún,

0:08:12.495,0:08:16.372
þó rétt sé að taka fram að sá leikur átti[br]upphaflega ekki að verða Mario leikur.

0:08:16.372,0:08:20.119
Leikurinn var upphaflega gefinn út[br]í Japan með allt öðru heiti

0:08:20.119,0:08:22.499
kallaður "Yume Kōjō: Doki Doki Panic"

0:08:22.499,0:08:27.200
sem mætti þýða sem "Draumasmiðja: Stressandi panikk"

0:08:38.468,0:08:45.926
Nintendo í Bandaríkjunum fannst upprunalegi japanski[br]Super Mario Bros 2 of erfiður og líkur fyrsta leiknum

0:08:45.936,0:08:51.226
svo þeir breyttu "Doki Doki Panic" til að[br]innihalda Mario og Luigi í staðinn.

0:08:51.236,0:08:54.907
En í Japanska leiknum var hægt[br]að spila fjórar persónur.

0:08:59.260,0:09:04.411
Svo hönnuðirnir ákváðu að nota Toad og [br]Prinsessuna til að fylla í seinustu tvö hólfin

0:09:04.411,0:09:07.801
til að vinna út frá teikningum sem voru til fyrir.

0:09:07.801,0:09:12.798
Svo í raun og veru, var Peach[br]eiginlega óvart spilanleg þarna.