0:00:00.110,0:00:03.357
Byłem członkiem załogi Enterprise.

0:00:03.381,0:00:04.856
(Śmiech) (Brawa)

0:00:04.880,0:00:07.890
W Star Treku przemierzałem galaktykę

0:00:07.914,0:00:10.653
za sterami ogromnego statku kosmicznego.

0:00:10.677,0:00:15.057
Z załogą pochodzącą[br]ze wszystkich stron świata.

0:00:15.081,0:00:18.496
Z ludźmi różnych ras i kultur,

0:00:18.520,0:00:20.472
różnego pochodzenia,

0:00:20.496,0:00:22.319
pracującymi razem.

0:00:22.343,0:00:26.634
Naszą misją było[br]poznanie nowych, obcych światów,

0:00:26.658,0:00:29.944
poszukiwanie nowego życia[br]i nowych cywilizacji,

0:00:29.968,0:00:34.681
śmiało zmierzając tam,[br]gdzie nie dotarł jeszcze żaden człowiek.

0:00:34.705,0:00:36.166
Tak właśnie było.

0:00:36.609,0:00:42.351
(Brawa)

0:00:43.194,0:00:47.537
Jestem wnukiem japońskich emigrantów,

0:00:47.561,0:00:49.868
którzy wyjechali do Ameryki,

0:00:49.892,0:00:55.989
śmiało zmierzając do nowego, obcego świata[br]w poszukiwaniu nowych możliwości.

0:00:56.486,0:00:59.475
Mama urodziła się[br]w Sacramento w Kalifornii.

0:00:59.499,0:01:01.972
Ojciec jest z San Francisco.

0:01:01.996,0:01:04.661
Poznali się i pobrali w Los Angeles,

0:01:04.685,0:01:06.665
i tam urodziłem się ja.

0:01:08.747,0:01:10.635
Miałem cztery lata,

0:01:10.659,0:01:14.087
gdy Japonia zbombardowała Pearl Harbor

0:01:14.111,0:01:16.886
7 grudnia 1941 roku.

0:01:17.803,0:01:23.342
Z dnia na dzień wojna ogarnęła cały świat.

0:01:25.079,0:01:28.785
Amerykę opanowała gwałtowna histeria.

0:01:31.416,0:01:37.566
Amerykanie japońskiego pochodzenia[br]byli traktowani podejrzliwie,

0:01:37.590,0:01:44.490
z lękiem i jawną nienawiścią.

0:01:44.514,0:01:47.150
Tylko dlatego, że wyglądaliśmy jak ci,

0:01:47.174,0:01:49.437
którzy zaatakowali Pearl Harbor.

0:01:50.104,0:01:53.316
Histeria wciąż przybierała na sile,

0:01:53.340,0:01:56.906
aż w lutym 1942 roku

0:01:57.343,0:02:01.547
prezydent Stanów Zjednoczonych[br]Franklin Delano Roosevelt

0:02:01.571,0:02:04.660
nakazał zatrzymanie[br]Amerykanów japońskiego pochodzenia

0:02:04.684,0:02:06.329
z Zachodniego Wybrzeża Ameryki,

0:02:06.353,0:02:08.918
wyłapania ich wszystkich,

0:02:08.942,0:02:12.245
bez aktów oskarżenia, bez rozprawy,

0:02:12.269,0:02:13.837
bez procesu.

0:02:14.656,0:02:18.866
Sprawiedliwy proces to trzon[br]naszego wymiaru sprawiedliwości.

0:02:18.890,0:02:20.251
To wszystko zniknęło.

0:02:21.438,0:02:23.485
Internowano nas

0:02:23.509,0:02:27.762
i osadzono za drutami[br]dziesięciu obozów przesiedleńczych,

0:02:27.786,0:02:31.843
w najmniej zaludnionych zakątkach Ameryki:

0:02:31.867,0:02:35.162
piekielnie gorących pustyniach Arizony,

0:02:35.186,0:02:38.627
parnych mokradłach Arkansas,

0:02:38.651,0:02:42.320
jałowych ziemiach Wyoming,[br]Idaho, Utah, Kolorado

0:02:42.737,0:02:45.574
i dwóch najbardziej opuszczonych[br]terenach Kalifornii.

0:02:47.843,0:02:52.521
20 kwietnia skończyłem pięć lat.

0:02:52.885,0:02:56.405
Kilka tygodni później

0:02:56.429,0:02:59.039
rodzice obudzili młodszego brata,

0:02:59.063,0:03:03.106
moją malutką siostrę i mnie,[br]bardzo wcześnie rano.

0:03:03.130,0:03:06.222
Ubrali nas w pośpiechu.

0:03:06.246,0:03:08.216
Byliśmy z bratem w salonie,

0:03:08.240,0:03:11.582
wyglądaliśmy przez okno

0:03:11.606,0:03:15.123
i zobaczyliśmy dwóch żołnierzy[br]maszerujących podjazdem do naszego domu.

0:03:15.495,0:03:18.621
Na lufach karabinów mieli bagnety.

0:03:19.993,0:03:22.567
Ich kroki zadudniły na ganku,

0:03:22.591,0:03:24.965
załomotali w drzwi.

0:03:25.387,0:03:27.069
Ojciec im otworzył;

0:03:27.461,0:03:30.826
żołnierze kazali nam opuścić nasz dom.

0:03:32.250,0:03:35.878
Ojciec dał bratu i mnie[br]małe pakunki do niesienia.

0:03:36.277,0:03:39.800
Wyszliśmy i staliśmy na podjeździe,

0:03:39.824,0:03:41.546
czekając na mamę.

0:03:42.493,0:03:45.704
A kiedy w końcu wyszła,

0:03:46.025,0:03:48.978
na jednym ramieniu[br]niosła naszą siostrzyczkę

0:03:49.002,0:03:52.316
na drugim wielki tobół,

0:03:52.340,0:03:55.951
a łzy ciekły jej po obu policzkach.

0:03:57.522,0:04:00.760
Nigdy nie zapomnę tego widoku.

0:04:01.361,0:04:03.990
Wyrył się w mojej pamięci.

0:04:05.877,0:04:08.207
Zabrano nas z domu

0:04:08.231,0:04:10.725
i wpakowano do wagonów

0:04:10.749,0:04:13.169
z innymi japońsko-amerykańskimi rodzinami.

0:04:13.960,0:04:18.736
Strażnicy pilnowali[br]obu stron każdego z wagonów,

0:04:18.760,0:04:20.275
jakbyśmy byli przestępcami.

0:04:21.398,0:04:24.275
Przewieziono nas[br]o dwie trzecie szerokości kraju.

0:04:25.716,0:04:29.776
Kolebaliśmy się w pociągu[br]przez cztery dni i trzy noce,

0:04:29.800,0:04:31.993
aż do mokradeł Arkansas.

0:04:33.502,0:04:35.645
Nadal pamiętam ogrodzenie[br]z drutu kolczastego,

0:04:35.669,0:04:37.263
za którym byłem uwięziony.

0:04:38.187,0:04:40.883
Pamiętam wysokie wieże strażnicze

0:04:40.907,0:04:43.692
z karabinami maszynowymi[br]wycelowanymi w naszą stronę.

0:04:44.965,0:04:49.069
Pamiętam światło reflektora,[br]śledzące mnie,

0:04:49.093,0:04:51.433
kiedy biegałem nocą z baraku do latryny.

0:04:52.375,0:04:54.867
Mój pięcioletni umysł sądził,

0:04:54.891,0:04:56.201
że to całkiem miło,

0:04:56.225,0:04:58.097
że oświetlają mi drogę, kiedy idę siku.

0:04:58.121,0:05:00.121
(Śmiech)

0:05:00.439,0:05:02.232
Byłem dzieckiem,

0:05:02.256,0:05:06.169
zbyt małym, by rozumieć[br]okoliczności pobytu w tym miejscu.

0:05:07.432,0:05:11.003
Dzieci przystosowują się niezwykle łatwo.

0:05:12.139,0:05:15.302
To groteskowe wynaturzenie

0:05:15.326,0:05:18.348
stało się moją normalnością

0:05:18.372,0:05:20.427
w wojennym obozie przesiedleńczym.

0:05:21.794,0:05:27.978
Rutyną było stanie trzy razy dziennie[br]w kolejce po marne jedzenie

0:05:28.002,0:05:29.303
w hałaśliwej stołówce.

0:05:30.231,0:05:34.207
Zwyczajne stało się chodzenie z ojcem[br]myć się w grupowych prysznicach.

0:05:35.744,0:05:39.621
Bycie w więzieniu, w obozie[br]otoczonym drutem kolczastym,

0:05:40.003,0:05:41.997
stało się moją normalnością.

0:05:43.378,0:05:44.886
Kiedy wojna się skończyła,

0:05:44.910,0:05:46.283
wypuszczono nas.

0:05:47.172,0:05:51.870
Dostaliśmy bilet w jedną stronę[br]do dowolnego miejsca w Stanach.

0:05:52.567,0:05:54.411
Rodzice postanowili wrócić do domu,

0:05:54.435,0:05:56.236
do Los Angeles.

0:05:57.363,0:06:00.259
Ale nie było to przyjazne miejsce.

0:06:01.843,0:06:03.080
Byliśmy bez grosza.

0:06:03.104,0:06:05.179
Odebrano nam wszystko,

0:06:05.203,0:06:07.665
a wrogość innych była dotkliwa.

0:06:07.689,0:06:10.843
Nasz pierwszy dom był w Skid Row,

0:06:10.867,0:06:15.469
czyli najgorszej części miasta,

0:06:15.493,0:06:18.037
wśród bezdomnych, pijaków,

0:06:18.061,0:06:19.394
i ludzi niespełna rozumu.

0:06:19.997,0:06:26.780
Wszędobylski odór moczu[br]na ulicy, w zaułku, w korytarzu.

0:06:28.270,0:06:30.984
Okropne przeżycie.

0:06:31.008,0:06:33.952
A dla nas, dzieci, było to przerażające.

0:06:34.522,0:06:36.967
Pamiętam, jak kiedyś zataczający się pijak

0:06:36.991,0:06:42.183
na naszych oczach przewrócił się

0:06:42.207,0:06:43.389
i zwymiotował.

0:06:44.071,0:06:48.007
Moja siostrzyczka powiedziała:[br]"Mamo, wróćmy do domu".

0:06:49.263,0:06:51.456
Bo tamto miejsce za drutem kolczastym

0:06:51.480,0:06:54.857
dla nas było domem.

0:06:57.074,0:07:00.450
Rodzice ciężko pracowali,[br]żeby znów stanąć na nogach.

0:07:00.474,0:07:01.792
Straciliśmy wszystko.

0:07:01.816,0:07:04.317
Byli w średnim wieku

0:07:04.341,0:07:05.781
i zaczynali od zera.

0:07:06.109,0:07:08.330
Pracowali bez wytchnienia

0:07:08.354,0:07:11.608
i w końcu zdołali zebrać pieniądze

0:07:11.632,0:07:16.671
wystarczające na kupno domu[br]z trzema pokojami, w dobrej okolicy.

0:07:17.508,0:07:19.269
Miałem kilkanaście lat

0:07:19.293,0:07:23.126
i zacząłem interesować się okresem,[br]który jako dziecko spędziłem w obozie.

0:07:24.017,0:07:26.875
Czytałem książki o prawach obywatelskich,

0:07:26.899,0:07:30.018
które mówiły o ideałach[br]amerykańskiej demokracji.

0:07:30.652,0:07:32.652
Że wszyscy ludzie stworzeni są równymi,

0:07:33.736,0:07:36.373
że mamy niezbywalne prawo

0:07:36.397,0:07:40.952
do życia, wolności i dążenia do szczęścia.

0:07:41.499,0:07:43.416
Nie potrafiłem tego pogodzić

0:07:43.440,0:07:46.805
z przeżytym w dzieciństwie uwięzieniem.

0:07:47.143,0:07:48.886
Czytałem książki historyczne,

0:07:48.910,0:07:51.757
w których nie było niczego na ten temat.

0:07:52.253,0:07:55.905
Wciągałem więc ojca[br]po obiedzie w dyskusje,

0:07:55.929,0:08:00.283
długie i czasem burzliwe.

0:08:00.307,0:08:02.989
Odbyliśmy wiele takich rozmów.

0:08:03.648,0:08:05.981
To, co z nich wyniosłem,

0:08:06.005,0:08:07.680
to mądrość mojego ojca.

0:08:08.280,0:08:10.668
To on wycierpiał najwięcej

0:08:10.692,0:08:13.799
w trakcie pobytu w obozie,

0:08:13.823,0:08:17.313
a jednak rozumiał amerykańską demokrację.

0:08:17.949,0:08:20.512
Powiedział mi, że nasza demokracja

0:08:20.536,0:08:22.547
jest ludzka.

0:08:22.936,0:08:25.906
Może być tak wspaniała jak jej obywatele

0:08:25.930,0:08:30.197
i tak samo omylna.

0:08:31.244,0:08:33.155
Powiedział mi, że amerykańska demokracja

0:08:33.179,0:08:37.313
jest całkowicie zależna od dobrych ludzi,

0:08:37.337,0:08:41.432
którzy hołdują jej ideałom

0:08:41.456,0:08:46.687
i angażują się w proces[br]utrzymywania jej przy życiu.

0:08:47.661,0:08:51.286
Zabrał mnie do sztabu wyborczego,

0:08:51.310,0:08:55.062
kiedy gubernator Illinois[br]startował w wyborach prezydenckich.

0:08:55.086,0:08:59.798
I wprowadził mnie[br]w amerykański system wyborczy.

0:09:00.176,0:09:02.406
Opowiedział mi też historie

0:09:02.430,0:09:04.533
o młodych Amerykanach[br]japońskiego pochodzenia

0:09:04.557,0:09:06.468
w trakcie II Wojny Światowej.

0:09:07.262,0:09:09.723
Po ataku na Pearl Harbor,

0:09:09.747,0:09:12.926
jak wszyscy młodzi Amerykanie,

0:09:12.950,0:09:15.301
pospieszyli zaciągnąć się do wojska,

0:09:15.325,0:09:17.758
zgłaszając się na ochotnika,[br]by walczyć za ojczyznę.

0:09:18.712,0:09:21.383
Odpowiedzią na ten akt patriotyzmu

0:09:21.407,0:09:24.406
był wymierzony im policzek.

0:09:25.511,0:09:28.504
Odmówiono nam służby wojskowej

0:09:28.528,0:09:33.534
i przypisano kategorię[br]"wróg nie-cudzoziemiec".

0:09:34.328,0:09:37.637
Skandaliczne jest nazywanie wrogiem kogoś,

0:09:37.661,0:09:40.703
kto zgłasza się na ochotnika,[br]by walczyć za swój kraj.

0:09:40.727,0:09:44.994
Ale gorsze jeszcze było połączenie[br]ze słowem "nie-cudzoziemiec",

0:09:45.018,0:09:51.549
które jest przeciwieństwem[br]słowa "obywatel".

0:09:52.451,0:09:56.131
Odebrano nam nawet tytuł "obywatela",

0:09:56.155,0:09:59.657
i uwięziono na pełny rok.

0:10:00.418,0:10:02.606
Potem rząd uświadomił sobie,

0:10:02.630,0:10:06.980
że brakuje ludzi na froncie

0:10:07.004,0:10:11.290
i równie nagle, jak zarządzono łapankę,

0:10:11.314,0:10:13.229
zezwolono na pełnienie służby wojskowej

0:10:13.253,0:10:16.147
młodym Amerykanom japońskiego pochodzenia.

0:10:16.481,0:10:18.242
Zupełnie irracjonalnie.

0:10:18.838,0:10:23.628
Niesamowite i osłupiające[br]w tym wszystkim jest to,

0:10:23.652,0:10:28.688
że tysiące młodych kobiet i mężczyzn[br]japońskiego pochodzenia

0:10:28.712,0:10:32.322
wyszło zza ogrodzenia z kolczastego drutu,

0:10:32.346,0:10:36.028
nałożyło ten sam mundur,[br]który nosili nasi strażnicy,

0:10:36.052,0:10:39.325
opuszczając swoje uwięzione rodziny,

0:10:39.349,0:10:40.777
by walczyć za ten kraj.

0:10:41.756,0:10:43.539
Powiedzieli, że będą walczyć

0:10:43.563,0:10:49.656
nie tylko o uwolnienie swoich rodzin[br]zza drutów obozu,

0:10:49.680,0:10:52.754
ale też dlatego, że hołubili wartościom,

0:10:52.778,0:10:55.046
za którymi opowiada się nasz rząd.

0:10:55.070,0:10:57.451
Albo wartościom, za którymi[br]powinien się opowiadać,

0:10:57.475,0:11:01.698
jednak w rzeczywistości[br]unieważniał je swoim działaniem.

0:11:03.240,0:11:05.455
Wszyscy ludzie stworzeni są równymi.

0:11:05.938,0:11:08.716
I tak poszli walczyć za ten kraj.

0:11:09.256,0:11:13.521
Utworzono z nich osobne oddziały,[br]dla Amerykanów japońskiego pochodzenia,

0:11:13.545,0:11:15.802
i wysłano na europejski front.

0:11:16.129,0:11:19.240
A oni ruszyli do boju

0:11:19.264,0:11:24.422
i walczyli z niezwykłą odwagą i męstwem.

0:11:25.640,0:11:28.938
Wysyłano ich na najbardziej[br]niebezpieczne misje

0:11:28.962,0:11:32.162
i ponieśli najwyższe straty w ludziach

0:11:32.186,0:11:34.096
w porównaniu do innych oddziałów.

0:11:35.862,0:11:38.076
Obrazuje to jedna z bitew.

0:11:39.410,0:11:42.226
Szturm na Linię Gotów.

0:11:42.250,0:11:48.515
Niemieckie pozycje znajdowały się[br]na skalistym zboczu góry,

0:11:48.539,0:11:50.750
w jaskiniach nie do zdobycia.

0:11:51.318,0:11:56.150
Trzy bataliony aliantów prowadziły ostrzał

0:11:56.174,0:11:57.555
przez sześć miesięcy

0:11:57.579,0:11:59.023
i sytuacja była patowa.

0:11:59.892,0:12:03.126
Wezwano 442 pułk,

0:12:03.150,0:12:05.464
by dołączył do szturmu.

0:12:06.108,0:12:08.250
Żołnierze pułku 442

0:12:08.274,0:12:13.239
wpadli na oryginalny,[br]ale niebezpieczny pomysł.

0:12:13.889,0:12:17.603
Tylne zbocze góry[br]było stromym, skalnym urwiskiem.

0:12:18.450,0:12:22.862
Niemcy myśleli, że atak[br]z tamtej strony był niemożliwy.

0:12:24.109,0:12:27.823
Żołnierze z pułku 442[br]postanowili dokonać niemożliwego.

0:12:28.815,0:12:32.331
Pewnej ciemnej, bezksiężycowej nocy

0:12:32.355,0:12:36.447
zaczęli wspinaczkę po skalnej ścianie,

0:12:36.471,0:12:39.256
wysokiej na ponad 300 metrów.

0:12:40.121,0:12:42.922
W pełnym umundurowaniu

0:12:42.946,0:12:47.565
przez całą noc wspinali się[br]po stromym zboczu.

0:12:50.644,0:12:56.353
W ciemności niektórzy tracili[br]oparcie dla ręki lub nogi

0:12:56.377,0:12:59.432
i spadli na pewną śmierć.

0:13:00.624,0:13:03.599
Ale spadali w ciszy.

0:13:04.644,0:13:07.171
Żaden nie krzyknął,

0:13:07.195,0:13:09.191
żeby nie zdradzić swojej obecności.

0:13:10.563,0:13:13.578
Wspinali się bez przerwy przez 8 godzin.

0:13:14.457,0:13:16.467
Ci, którzy dotarli na szczyt,

0:13:17.815,0:13:20.957
poczekali na pierwsze promienie słońca.

0:13:21.886,0:13:26.032
Gdy zaczęło świtać, ruszyli do ataku.

0:13:26.558,0:13:30.216
Zaskoczyli Niemców i zdobyli wzgórze,

0:13:30.240,0:13:32.113
przerywając Linię Gotów.

0:13:33.292,0:13:37.652
442 pułk rozwiązał sześciomiesięczny pat

0:13:37.676,0:13:39.704
w 32 minuty.

0:13:40.444,0:13:42.285
To był niezwykły wyczyn.

0:13:43.989,0:13:46.906
I gdy wojna się skończyła,

0:13:46.930,0:13:52.762
442 pułk wrócił do USA[br]z większą liczbą odznaczeń,

0:13:52.786,0:13:55.389
niż jakikolwiek inny oddział[br]w II Wojnie Światowej.

0:13:55.697,0:14:01.153
Prezydent Truman powitał ich[br]w ogrodach Białego Domu słowami:

0:14:01.177,0:14:04.283
"Stawialiście czoła nie tylko wrogowi,

0:14:04.307,0:14:06.875
ale także uprzedzeniom - i wygraliście."

0:14:08.859,0:14:11.338
Są moimi bohaterami.

0:14:12.290,0:14:18.521
Nie porzucili wiary[br]w dumne ideały tego kraju

0:14:18.545,0:14:22.770
i udowodnili, że bycie Amerykaninem

0:14:22.794,0:14:26.024
nie jest tylko dla wybranych,

0:14:26.048,0:14:30.690
i że rasa nie wchodzi w skład[br]definicji amerykańskości.

0:14:31.323,0:14:34.925
Poszerzyli znaczenie słowa "Amerykanin"

0:14:34.949,0:14:37.200
o Amerykanów japońskiego pochodzenia

0:14:37.224,0:14:40.628
odbieranych z lękiem,[br]podejrzliwością i nienawiścią.

0:14:41.598,0:14:43.708
To oni doprowadzili do zmiany.

0:14:44.747,0:14:48.088
I zostawili mi takie dziedzictwo.

0:14:49.436,0:14:51.261
Dla mnie to bohaterzy,

0:14:51.285,0:14:53.672
jak mój ojciec,

0:14:53.696,0:14:56.259
który rozumiał demokrację

0:14:56.283,0:14:57.816
i pokazał mi jej sedno.

0:14:59.418,0:15:01.944
Zostawili mi dziedzictwo,

0:15:01.968,0:15:04.825
a z nim odpowiedzialność.

0:15:05.683,0:15:09.953
Zależy mi na zmianie mojego kraju

0:15:09.977,0:15:13.048
w jeszcze lepszą Amerykę,

0:15:13.072,0:15:17.873
a naszego ustroju[br]w jeszcze pełniejszą demokrację.

0:15:18.772,0:15:22.260
Dzięki moim bohaterom

0:15:22.284,0:15:24.506
i walce, którą przeszliśmy,

0:15:26.213,0:15:28.214
mogę stać tu przed wami,

0:15:28.238,0:15:30.857
ja - gej, Amerykanin[br]japońskiego pochodzenia,

0:15:30.881,0:15:32.719
a także, co jeszcze ważniejsze...

0:15:33.563,0:15:36.404
Ja - człowiek dumny z tego,[br]że jest Amerykaninem.

0:15:37.365,0:15:38.555
Dziękuję bardzo.

0:15:38.579,0:15:40.865
(Brawa)