WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:02.000
ผมเกิดที่เมืองเดน บอช (Den Bosch)

00:00:02.000 --> 00:00:05.000
ที่ซึ่งจิตรกรนามเฮียโรนีมุส บอช 
(Hieronymus Bosch) ตั้งชื่อตนตามชื่อเมืองๆนี้

00:00:05.000 --> 00:00:07.000
และนั้นก็ทำให้ผมชื่นชอบศิลปินท่านนี้เรื่อยมา

00:00:07.000 --> 00:00:10.000
ศิลปินท่านนี้มีชีวิตและสร้างผลงาน
อยู่ในช่วงศตวรรษที่ 15

00:00:10.000 --> 00:00:12.000
สิ่งที่น่าสนใจเกี่ยวกับตัวเขาเกี่ยวกับเรื่องของศีลธรรม

00:00:12.000 --> 00:00:15.000
ก็คือในเวลาที่เขามีชีวิตอยู่นั้น
อิทธิพลทางศาสนาค่อยๆเสื่อมลง

00:00:15.000 --> 00:00:17.000
ผมคิดว่า เขาเองก็คงสงสัยอยู่เหมือนกัน

00:00:17.000 --> 00:00:19.000
ว่าจะเกิดอะไรขึ้นกับสังคม

00:00:19.000 --> 00:00:22.000
หากสังคมไร้เสียซึ่งศาสนาหรือ
มีความเชื่อทางศาสนาเหลืออยู่เพียงเล็กน้อย

00:00:22.000 --> 00:00:25.000
แรงบันดาลใจนี้เป็นที่มาของภาพวาดอันโด่งดังของเขา
ที่ชื่อว่า "The Garden of Earthly Delights"

00:00:25.000 --> 00:00:27.000
บางคนก็ได้ตีความภาพดังกล่าวว่า

00:00:27.000 --> 00:00:29.000
คือสภาวะของมนุษยชาติก่อนจะถึงจุดดับ

00:00:29.000 --> 00:00:32.000
หรือสภาวะของมนุษย์ชาติที่ไม่มีวันถึงจุดดับเลย

00:00:32.000 --> 00:00:34.000
ภาพวาดก็คงทำให้เราท่านสงสัยเหมือนกันว่า

00:00:34.000 --> 00:00:37.000
ถ้าหากบรรพบุรุษไม่ได้ลิ้มรสผลไม้แห่งความรู้แจ้ง
มนุษย์ชาติจะเป็นอย่างไรนะ

00:00:37.000 --> 00:00:40.000
คุณธรรมอย่างที่เรารู้จักกันจะเป็นอย่างไร

00:00:40.000 --> 00:00:42.000
สมัยที่ผมยังเป็นเด็กนักเรียน

00:00:42.000 --> 00:00:44.000
ผมเคยไปที่สวนที่พิเศษมากๆอีกแห่งหนึ่ง

00:00:44.000 --> 00:00:47.000
สวนสัตว์แห่งหนึ่งที่เมืองอานเฮม

00:00:47.000 --> 00:00:49.000
ซึ่งเป็นสวนสัตว์ที่พวกเราเลี้ยงซิมแปนซีเอาใว้

00:00:49.000 --> 00:00:51.000
และนี่ก็คือรูปผมสมัยเด็กๆ ถ่ายกับลูกซิมแปนซี

00:00:51.000 --> 00:00:54.000
(หัวเราะ)

00:00:54.000 --> 00:00:56.000
ผมได้ค้นพบว่า

00:00:56.000 --> 00:00:59.000
ซิมแปนซีเป็นสัตว์ที่กระหายอำนาจมากๆ
ผมเคยเขียนหนังสือเล่าถึงเรื่องนี้ด้วย

00:00:59.000 --> 00:01:02.000
ในช่วงเวลาเดียวกันนี้เอง
งานวิจัยต่างๆที่เน้นศึกษาพฤติกรรมสัตว์ป่า

00:01:02.000 --> 00:01:04.000
ส่วนใหญ่นั้นมุ่งเน้นไปที่ความก้าวร้าว
และการแข่งขันกันเอง

00:01:04.000 --> 00:01:06.000
ผมได้เคยชี้ประเด็นนี้เอาไว้ว่า สิ่งมีชีวิตทั้งหลาย

00:01:06.000 --> 00:01:08.000
ที่รวมถึงมนุษยชาติด้วยนั้น

00:01:08.000 --> 00:01:10.000
ในก้นบึ้งของจิตใจ พวกเราชื่นชอบการแข่งขัน

00:01:10.000 --> 00:01:12.000
เราเป็นพวกก้าวร้าว

00:01:12.000 --> 00:01:15.000
โดยพื้นฐานแล้ว เราต่างก็มุ่งแสวงหา
ผลประโยชน์ให้ตัวเอง

00:01:15.000 --> 00:01:17.000
นี่คืองานเปิดตัวหนังสือของผม

00:01:17.000 --> 00:01:19.000
ผมไม่ค่อยมั่นใจนักว่าพวกลิง
อ่านหนังสือรู้เรื่องแค่ไหน

00:01:19.000 --> 00:01:22.984
แต่ก็มั่นใจว่าพวกลิงมันชอบหนังสือเล่มนั้นมาก

00:01:24.000 --> 00:01:26.000
หลังจากนั้น เมื่อผมได้เริ่ม

00:01:26.000 --> 00:01:28.000
จับงานที่มุ่งศึกษาเรื่องอำนาจและการปกครอง

00:01:28.000 --> 00:01:30.000
ความก้าวร้าว และเรื่องอื่นๆ

00:01:30.000 --> 00:01:33.000
ผมก็ได้พบว่า ซิมแปนซีก็มีพฤติกรรม
ประนีประนอมกันหลังการต่อสู้

00:01:33.000 --> 00:01:36.000
อย่างที่คุณเห็นในรูป คือลิงตัวผู้สองตัว
ที่เพิ่งห้ำหั่นกันมาไม่นาน

00:01:36.000 --> 00:01:39.000
สุดท้ายลิงทั้งสองตัวได้ปีนขึ้นไปอยู่บนยอดต้นไม้
และตัวหนึ่งก็ยื่นมือส่งออกไปยังอีกฝ่าย

00:01:39.000 --> 00:01:42.000
หลังจากผมถ่ายรูปนี้ไม่กี่วินาที
พวกมันก็ปีนลงมาที่โคนต้นไม้

00:01:42.000 --> 00:01:44.000
หลังจากนั้นก็ตรงเข้าไปจูบและสวมกอดกันและกัน

00:01:44.000 --> 00:01:46.000
นี่ไม่ใช่เรื่องธรรมดาๆ แล้ว

00:01:46.000 --> 00:01:49.000
เพราะในเวลาอย่างนี้ ทุกอย่างน่าจะมุ่งไปที่
การแข่งขันและความก้าวร้าวเท่านั้น

00:01:49.000 --> 00:01:51.000
ดังนั้นมันจึงเป็นเรื่องที่น่างุนงงมากๆ

00:01:51.000 --> 00:01:53.000
เพราะสิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือ
ใครจะชนะ ใครจะแพ้

00:01:53.000 --> 00:01:55.000
แล้วทำไมจะต้องคืนดีกับอีกฝ่ายหนึ่งด้วย?

00:01:55.000 --> 00:01:57.000
พฤติกรรมลักษณะนี้จึงเป็นเรื่องที่น่างุนงงมากๆ

00:01:57.000 --> 00:02:00.000
ส่วนนี่คือสิ่งที่โบโนโบชอบทำ ลิงพวกนี้
ใช้การร่วมเพศเป็นเครื่องมือสำหรับแทบทุกเรื่อง

00:02:00.000 --> 00:02:02.000
แม้กระทั่งการกลับมาปรองดองกันหลังการต่อสู้

00:02:02.000 --> 00:02:04.000
แต่หลักการค่อนข้างจะเหมือนกัน

00:02:04.000 --> 00:02:06.000
หลักการที่พวกคุณมี

00:02:06.000 --> 00:02:08.000
ต่อความสัมพันธ์ที่มีค่า

00:02:08.000 --> 00:02:10.000
ซึ่งถูกทำลายลงโดยความขัดแย้ง

00:02:10.000 --> 00:02:12.000
ดังนั้น คุณควรที่จะต้องทำอะไรสักอย่างกับมัน

00:02:12.000 --> 00:02:14.000
ดังนั้น ภาพรวมอาณาจักรสัตว์ของผม

00:02:14.000 --> 00:02:16.000
ซึ่งรวมไปถึงเผ่าพันธุ์มนุษย์ด้วย

00:02:16.000 --> 00:02:18.000
ได้เริ่มเปลี่ยนแปลงตั้งแต่นั้นมา

00:02:18.000 --> 00:02:20.000
เราจึงเกิดภาพลักษณ์เหล่านั้นขึ้น

00:02:20.000 --> 00:02:22.000
ในทางรัฐศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ มนุษยศาสตร์

00:02:22.000 --> 00:02:24.000
ปรัชญาต่อเหตุการณ์เหล่านั้น

00:02:24.000 --> 00:02:26.000
ที่คนนั้นเปรียบเหมือนหมาป่าต่ออีกคน

00:02:26.000 --> 00:02:29.000
และลึกลงไปในธรรมชาติของพวกเรา
แท้จริงแล้วช่างน่าสะอิดสะเอียน

00:02:29.000 --> 00:02:32.000
แล้วผมว่ามันไม่ค่อยจะยุติธรรมต่อหมาป่า
เท่าไหร่นักหากเราไปมอบภาพลักษณ์เหล่านั้นให้

00:02:32.000 --> 00:02:34.000
เพราะจริงๆแล้ว หมาป่านั้น

00:02:34.000 --> 00:02:36.000
เป็นสัตว์ที่ร่วมมือกันดีมาก

00:02:36.000 --> 00:02:38.000
นั่นเป็นสาเหตุว่าทำไมคุณถึงเลี้ยงสุนัขที่บ้าน

00:02:38.000 --> 00:02:40.000
สุนัขมีคุณลักษณะนี้เช่นเดียวกัน

00:02:40.000 --> 00:02:42.000
แล้วมันก็ดูไม่ค่อยยุติธรรมต่อมนุษยธรรมเท่าไหร่

00:02:42.000 --> 00:02:46.000
เพราะมนุษยธรรมนั้นมีมากกว่าความร่วมมือ
และความเข้าอกเข้าใจกัน

00:02:46.000 --> 00:02:48.000
มากกว่าคุณค่าที่เรานิยามให้มัน

00:02:48.000 --> 00:02:50.000
ดังนั้น ผมก็เริ่มสนใจเรื่องพวกนี้ขึ้นเรื่อยๆ

00:02:50.000 --> 00:02:52.000
แล้วก็ศึกษาในกลุ่มสัตว์ประเภทอื่น

00:02:52.000 --> 00:02:54.000
และภาพนี้ คือ เสาหลักแห่งศีลธรรม

00:02:54.000 --> 00:02:58.000
หากพวกคุณถามใครๆว่า "ความมีศีลธรรม
ตัดสินมาจากอะไร"

00:02:58.000 --> 00:03:00.000
ก็มักจะนึกถึงสองปัจจัยนี้ขึ้นมา

00:03:00.000 --> 00:03:02.000
หนึ่ง คือการพึ่งพาอาศัยกัน

00:03:02.000 --> 00:03:05.000
รวมไปถึงความรู้สึกถึงความยุติธรรม
ความรู้สึกถึงความเท่าเทียม

00:03:05.000 --> 00:03:07.000
และอีกปัจจัยนึง ก็คือความเข้าอกเข้าใจ
และความเห็นใจกัน

00:03:07.000 --> 00:03:10.000
และความมีศีลธรรมของมนุษย์มากกว่าสิ่งเหล่านั้น

00:03:10.000 --> 00:03:12.000
แต่ถ้าหากคุณลองเอาเสาหลักสองอันนั้นออกไป

00:03:12.000 --> 00:03:14.000
คงไม่มีอะไรเหลืออยู่นักเท่าไหร่

00:03:14.000 --> 00:03:16.000
และมันคงจะต้องสำคัญมากจริงๆ

00:03:16.000 --> 00:03:18.000
ผมจะยกตัวอย่างสักนิดให้คุณดู

00:03:18.000 --> 00:03:20.000
นี่เป็นวิดีโอเก่าจาก ศูนย์ศึกษาไพรเมตแห่งเยิร์คคีส์
(Yerkes)

00:03:20.000 --> 00:03:23.000
ที่ซึ่งฝึกให้เหล่าชิมแปนซีร่วมมือกัน

00:03:23.000 --> 00:03:26.000
แล้วนั่นมันก็เกือบร้อยปีมาแล้ว

00:03:26.000 --> 00:03:29.000
ที่เราทำการทดลองศึกษาเกี่ยวกับความร่วมมือกัน

00:03:29.000 --> 00:03:32.000
ที่คุณดูอยู่นี่คือลูกชิมแปนซีที่มีกล่องอยู่กล่องหนึ่ง

00:03:32.000 --> 00:03:35.000
และกล่องนี้ก็หนักเกินไปสำหรับลูกชิมป์
เพียงตัวเดียวที่จะดึงมัน

00:03:35.000 --> 00:03:37.000
และแน่นอน ในกล่องนั้น มีอาหารอยู่

00:03:37.000 --> 00:03:39.000
ไม่งั้นพวกมันคงไม่ดึงแรงขนาดนี้

00:03:39.000 --> 00:03:41.000
แล้วพวกมันก็ดึงกล่องเข้ามาได้

00:03:41.000 --> 00:03:43.000
เห็นไหมว่าพวกมันพร้อมเพรียง
เป็นจังหวะเดียวกันเลย

00:03:43.000 --> 00:03:46.000
จะเห็นว่าเมื่อพวกลูกลิงทำงานร่วมกัน
พวกมันดึงกล่องในช่วงเวลาเดียวกัน

00:03:46.000 --> 00:03:49.000
นี่ค่อนข้างเป็นความฉลาดล้ำกว่าสัตว์พวกอื่น

00:03:49.000 --> 00:03:51.000
เพราะสัตว์อื่นคงทำเช่นนี้ไม่ได้

00:03:51.000 --> 00:03:53.000
แล้วคุณจะพบภาพที่น่าสนใจมากกว่านี้

00:03:53.000 --> 00:03:56.000
เพราะทีนี้เมื่อลูกชิมป์ตัวหนึ่งถูกป้อนอาหารแล้ว

00:03:56.000 --> 00:03:58.000
ดังนั้นมันจึงไม่สนใจ

00:03:58.000 --> 00:04:01.000
ในงานนี้อีกต่อไป

00:04:01.000 --> 00:04:04.000
(เสียงหัวเราะ)

00:04:08.000 --> 00:04:13.000
(เสียงหัวเราะ)

00:04:19.000 --> 00:04:22.000
(เสียงหัวเราะ)

00:04:35.000 --> 00:04:38.000
มาดูกันว่า เกิดอะไรขึ้นในตอนจบ

00:04:41.000 --> 00:04:43.000
(เสียงหัวเราะ)

00:04:52.000 --> 00:04:54.000
อีกตัวมันเอาอาหารไปหมดเลย

00:04:54.000 --> 00:04:57.000
(เสียงหัวเราะ)

00:04:57.000 --> 00:04:59.000
ดังนั้น เรื่องนี้มีจุดที่น่าสนใจอยู่สองส่วน

00:04:59.000 --> 00:05:01.000
หนึ่ง คือ ชิมป์ทางขวามือ

00:05:01.000 --> 00:05:03.000
เข้าใจดีว่าตัวมันเองต้องการผู้ร่วมงาน

00:05:03.000 --> 00:05:05.000
แล้วก็เข้าใจถึงความจำเป็นของการร่วมมือกัน

00:05:05.000 --> 00:05:08.000
แต่อีกตัวที่เป็นผู้ร่วมงานก็เต็มใจจะช่วยเหลือ

00:05:08.000 --> 00:05:10.000
แม้ว่ามันไม่ได้สนใจในอาหารเท่าไหร่นัก

00:05:10.000 --> 00:05:13.000
ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น? นั่นอาจเกี่ยวกับเรื่อง
การพึ่งพาอาศัยกัน

00:05:13.000 --> 00:05:15.000
แล้วก็มีหลักฐานอีกหลายอย่างใน
กลุ่มสัตว์ตระกูลลิงและสัตว์อื่นๆ

00:05:15.000 --> 00:05:17.000
ว่าพวกมันตอบแทนความช่วยเหลือกัน

00:05:17.000 --> 00:05:19.000
ดังนั้น มันก็จะได้รับการตอบแทนคืน
ความช่วยเหลือกลับมา

00:05:19.000 --> 00:05:21.000
เช่นกันในอนาคต

00:05:21.000 --> 00:05:23.000
และนั่นคือวิธีที่สิ่งเหล่านี้ดำเนินไป

00:05:23.000 --> 00:05:25.000
เราลองทดสอบในช้างเช่นเดียวกัน

00:05:25.000 --> 00:05:28.000
นี่คือช้าง ค่อนข้างอันตรายนะครับ

00:05:28.000 --> 00:05:30.000
แล้วอีกปัญหาเกี่ยวกับช้างคือ

00:05:30.000 --> 00:05:32.000
คุณไม่รู้จะหาอุปกรณ์อะไร

00:05:32.000 --> 00:05:34.000
ที่จะหนักเกินไปสำหรับให้ช้างตัวนึงออกแรงลาก

00:05:34.000 --> 00:05:36.000
แต่ถึงแม้คุณจะสร้างมันได้

00:05:36.000 --> 00:05:38.000
แต่ผมว่ามันยังดูง่อนแง่นเกินไปนะ

00:05:38.000 --> 00:05:40.000
แล้วในกรณีนี้ สิ่งที่เราทำคือ

00:05:40.000 --> 00:05:43.000
เราได้ทำการศึกษาเหล่านี้ที่ประเทศไทย
ให้แก่ จอร์จ พล็อตนิค (Josh Plotnik)

00:05:43.000 --> 00:05:46.000
เรามีอุปกรณ์ที่ผูกด้วยเชือก เชือกเส้นเดียว

00:05:46.000 --> 00:05:48.000
และหากคุณดึงอีกด้านนึงของเชือก

00:05:48.000 --> 00:05:50.000
เชือกจะหายไปจากอีกด้านนึง

00:05:50.000 --> 00:05:53.000
ดังนั้น ช้างสองตัวต้องหยิบมันขึ้นมาพร้อมกันและดึง

00:05:53.000 --> 00:05:55.000
มิฉะนั้น ก็จะไม่มีอะไรเกิดขึ้น

00:05:55.000 --> 00:05:57.000
แล้วเชือกก็จะหายไป

00:05:57.000 --> 00:05:59.000
ในเทปแรกนี้คุณจะเห็นว่า

00:05:59.000 --> 00:06:01.000
ช้างสองตัวที่ปล่อยออกไปพร้อมกัน

00:06:01.000 --> 00:06:03.000
ไปถึงที่อุปกรณ์

00:06:03.000 --> 00:06:06.000
อุปกรณ์นั่นอยู่ทางซ้ายพร้อมด้วยอาหาร

00:06:06.000 --> 00:06:09.000
มันเดินมาด้วยกัน ถึงพร้อมกัน

00:06:09.000 --> 00:06:11.000
พวกมันหยิบเชือกขึ้นพร้อมกันแล้วดึงพร้อมกัน

00:06:11.000 --> 00:06:14.000
นี่ดูค่อนข้างง่ายสำหรับพวกมัน

00:06:15.000 --> 00:06:17.000
นั่น มันมาแล้ว

00:06:24.000 --> 00:06:26.000
และนั่นคือวิธีที่พวกมันดึงกล่องเข้ามา

00:06:26.000 --> 00:06:28.000
แต่เราจะลองทำให้มันยากขึ้น

00:06:28.000 --> 00:06:30.000
เพราะจุดประสงค์หลักของการทดลองนี้

00:06:30.000 --> 00:06:32.000
คือการดูว่าพวกมันเข้าใจถึงการ่วมมือกัน
ได้ดีขนาดไหน

00:06:32.000 --> 00:06:35.000
พวกมันจะเข้าใจได้เท่ากันกับพวกชิมป์ไหม?

00:06:35.000 --> 00:06:37.000
เราจึงทดลองในขั้นต่อไป

00:06:37.000 --> 00:06:39.000
โดยการปล่อยช้างออกมาก่อนตัวหนึ่ง

00:06:39.000 --> 00:06:41.000
และช้างนี่จำเป็นต้องฉลาดพอ

00:06:41.000 --> 00:06:43.000
ที่จะหยุดรอตรงนั้น และไม่ดึงเชือกนั่น

00:06:43.000 --> 00:06:46.000
เพราะหากว่ามันดึงเชือกแล้วเชือกก็จะหายไป 
และถือเป็นอันจบการทดสอบ

00:06:46.000 --> 00:06:48.000
แล้วช้างตัวนี้ก็ทำอะไรบ้างอย่างที่ผิดกฎ

00:06:48.000 --> 00:06:50.000
ที่เราไม่ได้สอนมันมาก่อน

00:06:50.000 --> 00:06:52.000
แต่มันก็แสดงให้เห็นความเข้าใจที่พวกมันมี

00:06:52.000 --> 00:06:55.000
เพราะมันวางเท้าใหญ่ๆของมันลงบนเชือก

00:06:55.000 --> 00:06:57.000
ยืนที่ตรงนั้นและรอช้างอีกตัวหนึ่ง

00:06:57.000 --> 00:07:00.000
แล้วให้ช้างอีกตัวออกแรงทำงานทั้งหมด

00:07:00.000 --> 00:07:03.000
นี่เรียกว่า กินแรง นะครับ

00:07:03.000 --> 00:07:05.000
(เสียงหัวเราะ)

00:07:05.000 --> 00:07:08.000
แต่แสดงให้เห็นถึงความฉลาดที่พวกมันมี

00:07:08.000 --> 00:07:11.000
พวกมันได้พัฒนาเทคนิคอื่นๆอีกหลายอย่าง

00:07:11.000 --> 00:07:14.000
ซึ่งไม่ได้รับความเห็นชอบจากเรา

00:07:14.000 --> 00:07:19.000
นั่น ช้างอีกตัวมาแล้ว

00:07:19.000 --> 00:07:22.000
แล้วมันก็กำลังดึง

00:07:38.000 --> 00:07:41.000
นี่ดูอีกตัวสิ แน่นอนมันยังไม่ลืมที่จะกินอาหารเลย

00:07:41.000 --> 00:07:45.000
(เสียงหัวเราะ)

00:07:45.000 --> 00:07:47.000
นี่เรียกว่าความร่วมมือกัน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่ง
ของการพึ่งพาอาศัย

00:07:47.000 --> 00:07:49.000
แล้ว ความเข้าอกเข้าใจกันล่ะ

00:07:49.000 --> 00:07:51.000
การรับรู้ถึงความเข้าอกเข้าใจกัน
เป็นหัวข้อหลักของงานวิจัยขณะนั้น

00:07:51.000 --> 00:07:53.000
และความเข้าอกเข้าใจก็มีสองระดับ

00:07:53.000 --> 00:07:56.000
ระดับหนึ่งคือ การรับรู้ถึงมัน
ซึ่งเป็นนิยามโดยปกติอยู่แล้ว

00:07:56.000 --> 00:07:58.000
ซึ่งก็คือ ความสามารถในการรับรู้เข้าใจ
และแบ่งปันความรู้สึกของอีกฝ่ายหนึ่ง

00:07:58.000 --> 00:07:59.333
และอีกระดับนึง คือ ส่วนที่เกี่ยวข้อง
กับอารมณ์ความรู้สึก

00:07:59.333 --> 00:08:00.666
ดังนั้น

00:08:00.666 --> 00:08:02.000
ความเข้าอกเข้าใจกันโดยมี 2 ช่องทางในการสื่อสาร

00:08:02.000 --> 00:08:04.000
ช่องทางแรกคือ ทางร่างกาย

00:08:04.000 --> 00:08:06.000
หากคุณคุยกับคนที่โศกเศร้า

00:08:06.000 --> 00:08:09.000
คุณก็จะได้รับความรู้สึกเศร้า
และท่าทางเศร้าสร้อยนั้นมา

00:08:09.000 --> 00:08:11.000
และมันก็เกิดขึ้นก่อนคุณจะรู้ตัวเสียอีก

00:08:11.000 --> 00:08:14.000
และนั่นคือ การสื่อสารผ่านร่างกาย
ของความอกเข้าความใจในอารมณ์

00:08:14.000 --> 00:08:16.000
ซึ่งมีในสัตว์หลายๆชนิด

00:08:16.000 --> 00:08:18.000
สุนัขทั่วไปก็มีเช่นกัน

00:08:18.000 --> 00:08:20.000
นั่นเป็นเหตุว่าทำไมมนุษย์ถึงได้เลี้ยง
สัตว์เลือดอุ่นไว้ในบ้าน

00:08:20.000 --> 00:08:22.000
แต่ไม่ใช่เต่าหรืองู หรืออะไรพวกนั้น

00:08:22.000 --> 00:08:24.000
สัตว์ที่ไม่รู้จักถึงความรู้สึกเห็นอกเห็นใจ

00:08:24.000 --> 00:08:26.000
แล้วก็มีช่องทางของกระบวนการคิด

00:08:26.000 --> 00:08:28.000
ซึ่งคล้ายกับการเอาตัวเองไปอยู่ในมุมมองของผู้อื่น

00:08:28.000 --> 00:08:30.000
มันมีอยู่อย่างจำกัดมาก

00:08:30.000 --> 00:08:32.000
ในสัตว์ไม่กี่ชนิด ผมคิดว่าช้างและลิง
สามารถทำสิ่งนั้นได้

00:08:32.000 --> 00:08:35.000
แต่ก็มีสัตว์ไม่กี่ชนิดสามารถทำได้เช่นกัน

00:08:35.000 --> 00:08:37.000
ได้อย่างพร้อมเพรียงกัน

00:08:37.000 --> 00:08:39.000
ซึ่งเป็นกระบวนการของการเข้าใจความรู้สึกผู้อื่น

00:08:39.000 --> 00:08:41.000
ที่เกิดขึ้นมาช้านานในอาณาจักรสัตว์

00:08:41.000 --> 00:08:43.000
และในสังคมมนุษย์ แน่นอนครับ 
เราได้ทำการศึกษามัน

00:08:43.000 --> 00:08:45.000
นั่นคือ การหาวติดต่อ

00:08:45.000 --> 00:08:47.000
มนุษย์มักจะหาวเมื่อคนอื่นหาว

00:08:47.000 --> 00:08:49.000
มันมีความเชื่อมโยงกับการเข้าใจอารมณ์ผู้อื่น

00:08:49.000 --> 00:08:51.000
มันเกิดการกระตุ้นที่บริเวณเดียวกันของสมอง

00:08:51.000 --> 00:08:53.000
แล้วเราก็รู้ว่าคนที่มีอาการหาวติดต่อมากๆนั้น

00:08:53.000 --> 00:08:55.000
ค่อนข้างมีความเห็นใจเข้าใจผู้อื่นสูง

00:08:55.000 --> 00:08:57.000
คนที่มีความผิดปกติกับการเข้าใจผู้อื่น
เช่นเด็กออทิสติก

00:08:57.000 --> 00:08:59.000
พวกเขาจะไม่เกิดการหาวติดต่อ

00:08:59.000 --> 00:09:01.000
มันจึงเชื่อมโยงกัน

00:09:01.000 --> 00:09:04.000
เราได้ศึกษาในชิมแปนซีด้วยการให้พวกมัน
ดูตัวการ์ตูนลิงที่มีเฉพาะส่วนหัว

00:09:04.000 --> 00:09:06.000
นี่ครับ มันเป็นแบบด้านซ้ายบน

00:09:06.000 --> 00:09:08.000
ภาพหัวการ์ตูนจะหาว

00:09:08.000 --> 00:09:10.000
แล้วนั่น เจ้าชิมแปนซีกำลังดูอยู่

00:09:10.000 --> 00:09:13.000
ชิมแปนซีตัวจริงกำลังดูภาพบนจอคอมพิวเตอร์

00:09:13.000 --> 00:09:16.000
ซึ่งเรากำลังเปิดให้ดู

00:09:20.000 --> 00:09:22.000
(เสียงหัวเราะ)

00:09:22.000 --> 00:09:24.000
แล้วก็เกิด "หาวติดต่อ"

00:09:24.000 --> 00:09:26.000
บางที่คุณอาจจะคุ้นเคยบ้างว่า --

00:09:26.000 --> 00:09:29.000
แล้วคุณอาจจะเริ่มหาวแล้วก็ได้

00:09:29.000 --> 00:09:32.000
นี่เป็นสิ่งที่เราแบ่งปันกันกับสัตว์ประเภทอื่น

00:09:32.000 --> 00:09:35.000
มันเชื่อมต่อกับทั้งร่างกายอย่างพร้อมเพรียงกัน

00:09:35.000 --> 00:09:37.000
นั่นมันซ่อนอยู่ภายใต้ความเข้าใจผู้อื่น

00:09:37.000 --> 00:09:40.000
และพบได้สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมแทบทุกชนิด

00:09:40.000 --> 00:09:43.000
ตอนนี้เรายังศึกษาการแสดงออกที่ซับซ้อนมากขึ้น
นี่คือการปลอบโยน

00:09:43.000 --> 00:09:46.000
นี่คือชิมแปนซีตัวผู้ ที่เพิ่งแพ้ในการต่อสู้
และมันกำลังกรีดร้อง

00:09:46.000 --> 00:09:48.000
และลิงตัวที่เด็กกว่าเข้ามาหาและโอบแขนรอบๆมัน

00:09:48.000 --> 00:09:50.000
และทำให้มันสงบลง

00:09:50.000 --> 00:09:53.000
นั่นคือการปลอบโยน มันคล้ายมากกับ
การปลอบโยนในมนุษย์

00:09:53.000 --> 00:09:56.000
และพฤติกรรมการปลอบโยนนี้

00:09:56.000 --> 00:09:58.000
ถูกขับเคลื่อนโดยความเห็นอกเห็นใจ

00:09:58.000 --> 00:10:01.000
จริงๆ แล้ววิธีที่จะศึกษาเรื่องความเห็นใจ
ในเด็กที่เป็นมนุษย์นั้น

00:10:01.000 --> 00:10:03.000
คือการสั่งให้คนในครอบครัวทำท่าทางเศร้าสร้อย

00:10:03.000 --> 00:10:05.000
และจากนั้นพวกเขาก็สังเกตว่าเด็กจะทำอย่างไร

00:10:05.000 --> 00:10:07.000
ดังนั้นมันจึงเกี่ยวข้องกับการเห็นอกเห็นใจ

00:10:07.000 --> 00:10:10.000
และนั่นคือการแสดงออกที่เราศึกษา

00:10:10.000 --> 00:10:13.000
เมื่อเร็วๆนี้เรายังได้ตีพิมพ์งานวิจัยที่คุณอาจเคยได้ยิน

00:10:13.000 --> 00:10:16.000
เกี่ยวกับความเผื่อแผ่ในชิมแปนซี

00:10:16.000 --> 00:10:18.000
ที่ซึ่งคำถามคือ ชิมแปนซีห่วงใย

00:10:18.000 --> 00:10:20.000
ความเป็นอยู่ของลิงตัวอื่นๆ ไหม

00:10:20.000 --> 00:10:22.000
และนานนับทศวรรษ เราคิดเองว่า

00:10:22.000 --> 00:10:24.000
มีเพียงแค่มนุษย์เท่านั้นที่ทำแบบนั้นได้

00:10:24.000 --> 00:10:27.000
มีเพียงแค่มนุษย์ที่ห่วงใยต่อความเป็นอยู่ของคนอื่นๆ

00:10:27.000 --> 00:10:29.000
ทีนี้เราทำการทดลองที่ง่ายมากๆ

00:10:29.000 --> 00:10:32.000
เราทดลองกับชิมแปนซีที่อาศัยอยู่ในลอว์เรนซ์วิลล์ (Lawrenceville)

00:10:32.000 --> 00:10:34.000
ที่สถานีทดลองภาคสนามที่เยิร์คคีส์

00:10:34.000 --> 00:10:36.000
และนั่นคือวิถีชีวิตของมัน

00:10:36.000 --> 00:10:39.000
เราเอาพวกมันเข้ามาในห้อง
และทำการทดลองกับพวกมัน

00:10:39.000 --> 00:10:41.000
ในกรณีนี้ เราเอาชิมแปนซีสองตัวไว้ในห้องติดๆกัน

00:10:41.000 --> 00:10:44.000
และมีถังอยู่ใบหนึ่งที่เต็มไปด้วยเหรียญ
และเหรียญเหล่านั้นมีความหมายต่างกัน

00:10:44.000 --> 00:10:47.000
เหรียญแบบหนึ่งจะให้อาหารแต่กับลิงตัวที่เลือก

00:10:47.000 --> 00:10:49.000
และอีกเหรียญหนึ่งจะให้อาหารกับทั้งสองตัว

00:10:49.000 --> 00:10:52.000
นี่คือการศึกษาที่เราทำพร้อมด้วย วิคกี้ ฮอร์เนอร์ 
(Vicky Horner)

00:10:53.000 --> 00:10:55.000
และในกรณีนี้คุณมีเหรียญสองสี

00:10:55.000 --> 00:10:57.000
พวกเขามีถังที่เต็มไปด้วยเหรียญ

00:10:57.000 --> 00:11:00.000
และพวกมันจะต้องเลือกหนึ่งในสองสี

00:11:00.000 --> 00:11:03.000
คุณจะเห็นว่าผลมันออกมาอย่างไร

00:11:03.000 --> 00:11:06.000
ถ้าลิงเลือกตัวเลือกที่เห็นแก่ตัว

00:11:06.000 --> 00:11:09.000
ซึ่งคือเหรียญสีแดงในกรณีนี

00:11:09.000 --> 00:11:11.000
มันต้องเอาเหรียญให้กับเรา

00:11:11.000 --> 00:11:14.000
เราหยิบเหรียญขึ้น วางบนโต๊ะ
ที่ซึ่งอาหารสองชิ้นจะถูกให้เป็นรางวัล

00:11:14.000 --> 00:11:17.000
แต่ในกรณีนี้ตัวทางขวาตัวเดียวเท่านั้นจะได้อาหาร

00:11:17.000 --> 00:11:19.000
ตัวทางด้านซ้ายเดินหนีเพราะมันรู้ผลอยู่แล้ว

00:11:19.000 --> 00:11:22.000
ว่าการทดสอบนี้ไม่ดีสำหรับเธอ

00:11:22.000 --> 00:11:24.000
อันถัดไปเป็นเหรียญแห่งการแบ่งปัน

00:11:24.000 --> 00:11:27.000
ลิงตัวที่มีหน้าที่เลือก 
นี่ถึงตอนที่น่าสนใจแล้วครับ

00:11:27.000 --> 00:11:29.000
สำหรับตัวที่เป็นผู้เลือก

00:11:29.000 --> 00:11:31.000
มันไม่สำคัญเลยว่ามันจะเลือกสีอะไร

00:11:31.000 --> 00:11:34.000
ตอนนี้มันให้เหรียญแห่งการแบ่งปัน
และลิงทั้งสองตัวก็จะได้อาหาร

00:11:34.000 --> 00:11:37.000
ลิงตัวที่เป็นผู้เลือกจะได้อาหารเสมอ

00:11:37.000 --> 00:11:39.000
มันไม่สำคัญว่ามันเลือกสีอะไร

00:11:39.000 --> 00:11:41.000
ดังนั้นมันควรจะเลือกแบบสุ่ม

00:11:41.000 --> 00:11:43.000
แต่สิ่งที่เราพบ

00:11:43.000 --> 00:11:45.000
คือพวกมันชอบเหรียญแห่งการแบ่งปัน

00:11:45.000 --> 00:11:48.000
นี่คือเส้น 50 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งเป็นความคาดหวัง
จากการเลือกแบบสุ่ม

00:11:48.000 --> 00:11:51.000
และถ้าเพื่อนของมันเพ่งความสนใจ
ไปที่มันเป็นพิเศษ มันจะเลือกมากขึ้น

00:11:51.000 --> 00:11:54.000
แต่ถ้าเพื่อนกดดันมันมากๆ

00:11:54.000 --> 00:11:57.000
เช่นถ้าเพื่อนเริ่มพ่นน้ำ และข่มขู่มัน

00:11:57.000 --> 00:12:00.000
ผลการเลือกจะแย่ลง

00:12:00.000 --> 00:12:02.000
เหมือนเป็นการบอกเป็นนัยๆว่า

00:12:02.000 --> 00:12:04.000
"ถ้าแกไม่ทำตัวดีๆ วันนี้ฉันจะไม่เผื่อแผ่กับแก"

00:12:04.000 --> 00:12:06.000
และนี่คือสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อไม่มีลิงอีกตัวอยู่

00:12:06.000 --> 00:12:08.000
เมื่อไม่มีลิงอีกตัวนั่งอยู่ตรงนั้น

00:12:08.000 --> 00:12:10.000
ดังนั้นเราพบว่าชิมแปนซีนั้นห่วงใย

00:12:10.000 --> 00:12:12.000
ความเป็นอยู่ของลิงตัวอื่นๆ

00:12:12.000 --> 00:12:15.000
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อมันเป็นลิงที่เป็นสมาชิก
ของฝูงเดียวกัน

00:12:15.000 --> 00:12:18.000
การทดลองสุดท้ายที่ผมอยากจะเล่าให้คุณฟัง

00:12:18.000 --> 00:12:20.000
คือการศึกษาเรื่องความยุติธรรม

00:12:20.000 --> 00:12:23.000
และมันได้กลายเป็นการศึกษาที่โด่งดัง

00:12:23.000 --> 00:12:25.000
และตอนนี้ก็มีการศึกษาลักษณะเดียวกัน
อีกมากมาย

00:12:25.000 --> 00:12:27.000
หลังจากการศึกษาของเราเมื่อ 10 ปีก่อน

00:12:27.000 --> 00:12:29.000
มันเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง

00:12:29.000 --> 00:12:31.000
เราทำการศึกษากับลิงคาปูชิน (capuchin)

00:12:31.000 --> 00:12:34.000
และผมจะแสดงให้คุณเห็นถึงการทดลองที่เราได้ทำ

00:12:34.000 --> 00:12:37.000
ซึ่งบัดนี้มันได้ถูกนำไปทดลองกับสุนัขและนก

00:12:37.000 --> 00:12:39.000
และกับชิมแปนซี

00:12:39.000 --> 00:12:43.000
แต่การทดลองนี้ซึ่งเราร่วมทำกับซาร่าห์ บรอสแนน (Sarah Brosnan) เราเริ่มทดลองกับลิงคาปูชิน

00:12:43.000 --> 00:12:45.000
สิ่งที่เราได้ทำ

00:12:45.000 --> 00:12:47.000
คือเราเอาลิงคาปูชินสองตัวไว้ในกรงติดๆกัน

00:12:47.000 --> 00:12:49.000
และเช่นกัน สัตว์เหล่านี้อาศัยอยู่ในกลุ่มเดียวกัน
มันรู้จักกัน

00:12:49.000 --> 00:12:52.000
เราเอามันออกมาจากฝูง และใส่ไว้ในห้องทดสอบ

00:12:52.000 --> 00:12:54.000
และเรากำหนดงานง่ายๆ

00:12:54.000 --> 00:12:56.000
ซึ่งพวกมันต้องทำ

00:12:56.000 --> 00:12:59.000
และถ้าคุณให้แตงกวาเป็นรางวัลสำหรับงานที่ทำ

00:12:59.000 --> 00:13:01.000
ลิงทั้งสองตัวที่อยู่ติดๆกัน

00:13:01.000 --> 00:13:03.000
พวกมันเต็มอกเต็มใจจะทำงานนี้ 25 ครั้ง
ติดต่อกันเลย

00:13:03.000 --> 00:13:07.000
ดังนั้น แตงกวา แม้ว่ามันเป็นเพียงแค่น้ำ
ในความคิดของผม

00:13:07.000 --> 00:13:10.000
แต่พวกมันก็พอใจแล้วกับแค่แตงกวา

00:13:10.000 --> 00:13:13.000
ทีนี้ ถ้าคุณเอาองุ่นให้ลิงตัวหนึ่ง

00:13:13.000 --> 00:13:15.000
ซึ่งเป็นอาหารที่ชื่นชอบของลิงคาปูชิน

00:13:15.000 --> 00:13:18.000
ซึ่งราคาในซุปเปอร์มาร์เก็ตก็แพงกว่าด้วย

00:13:18.000 --> 00:13:21.000
ดังนั้นถ้าคุณให้องุ่นกับพวกมัน
นั่นเป็นอาหารที่ดีกว่ามาก

00:13:21.000 --> 00:13:24.000
นั่นแปลว่าคุณสร้างความไม่เท่าเทียมระหว่างพวกมัน

00:13:24.000 --> 00:13:26.000
ดั้งนั้น นั่นคือการทดลองที่เราทำ

00:13:26.000 --> 00:13:29.000
เมื่อเร็วๆนี้ เราบันทึกวิดีโอลิงคู่ใหม่
ที่ไม่เคยทำงานนี้มาก่อน

00:13:29.000 --> 00:13:31.000
เราคิดว่าบางทีเราอาจได้การตอบสนองที่รุนแรงกว่า

00:13:31.000 --> 00:13:33.000
และปรากฏว่าเราคิดถูก

00:13:33.000 --> 00:13:35.000
ลิงตัวทางซ้าย คือลิงที่ได้แตงกวา

00:13:35.000 --> 00:13:38.000
ลิงตัวทางขวา คือตัวที่ได้องุ่น

00:13:38.000 --> 00:13:40.000
ตัวที่ได้แตงกวา

00:13:40.000 --> 00:13:42.000
โปรดสังเกตว่าแตงกวาชิ้นแรกนั้นไม่มีปัญหาอะไรเลย

00:13:42.000 --> 00:13:45.000
มันกินแตงกวาชิ้นแรก

00:13:45.000 --> 00:13:48.000
แต่เมื่อมันเห็นลิงอีกตัวได้องุ่น
คุณจะเห็นว่าเกิดอะไรขึ้น

00:13:48.000 --> 00:13:51.000
มันให้ก้อนหินกับเรา นั่นคืองานที่เราให้ทำ

00:13:51.000 --> 00:13:54.000
เราให้แตงกวาชิ้นหนึ่งแกมัน และมันก็กิน

00:13:54.000 --> 00:13:57.000
ลิงอีกตัวต้องให้ก้อนหินกับเรา

00:13:57.000 --> 00:14:00.000
และนั่นคือสืงที่มันทำ

00:14:00.000 --> 00:14:03.000
และมันได้องุ่นเป็นรางวัล และมันก็กิน

00:14:03.000 --> 00:14:05.000
อีกตัวหนึ่งมองเห็น

00:14:05.000 --> 00:14:07.000
มันให้ก้อนหินกับเราอีก

00:14:07.000 --> 00:14:10.000
และก็ได้แตงกวาอีก

00:14:12.000 --> 00:14:27.000
(เสียงหัวเราะ)

00:14:27.000 --> 00:14:30.000
มันทดสอบก้อนหินกับกำแพงดู

00:14:30.000 --> 00:14:32.000
มันต้องเอาก้อนหินให้เรา

00:14:32.000 --> 00:14:35.000
และมันก็ได้แตงกวาอีก

00:14:37.000 --> 00:14:41.000
(เสียงหัวเราะ)

00:14:43.000 --> 00:14:47.000
นี่มันคือการประท้วงตามวอลล์สตรีทดีๆนี่เอง

00:14:47.000 --> 00:14:50.000
(เสียงหัวเราะ)

00:14:50.000 --> 00:14:53.000
(เสียงปรบมือ)

00:14:53.000 --> 00:14:55.000
ผมจะเล่าให้ฟัง

00:14:55.000 --> 00:14:57.000
ผมยังเหลืออีกสองนาที ให้ผมเล่าเรื่องตลกๆ
ให้ฟังเกี่ยวกับเรื่องนี้

00:14:57.000 --> 00:14:59.000
การศึกษานี้เป็นที่โด่งดัง

00:14:59.000 --> 00:15:01.000
และเราได้รับคำวิจารณ์มากมาย

00:15:01.000 --> 00:15:03.000
นักมานุษยวิทยา นักเศรษฐศาสตร์

00:15:03.000 --> 00:15:05.000
นักปราชญ์

00:15:05.000 --> 00:15:07.000
พวกเขาไม่ชอบมันเอาเสียเลย

00:15:07.000 --> 00:15:10.000
ผมเชื่อว่า นั่นเป็นเพราะพวกเขามีความคิดอยู่ในใจ

00:15:10.000 --> 00:15:12.000
ว่าความยุติธรรมนั้นเป็นเรื่องที่ซับซ้อน

00:15:12.000 --> 00:15:14.000
และสัตว์ไม่มีทางรับรู้ถึงมัน

00:15:14.000 --> 00:15:16.000
และนักการกุศลคนหนึ่งเขียนมาหาเรา

00:15:16.000 --> 00:15:19.000
ว่ามันเป็นไปไม่ได้ว่าลิงไม่มีทางรับรู้ถึงความยุติธรรม

00:15:19.000 --> 00:15:22.000
เพราะความยุติธรรมนั้นถูกสร้างขึ้นมา
ระหว่างยุคปฏิวัติฝรั่งเศส

00:15:22.000 --> 00:15:24.000
(เสียงหัวเราะ)

00:15:24.000 --> 00:15:27.000
ส่วนอีกคนเขียนมาเสียยาวยืด

00:15:27.000 --> 00:15:31.000
ว่าเขาจะเชื่อว่ามันเกี่ยวข้องกับความยุติธรรม

00:15:31.000 --> 00:15:33.000
ก็ต่อเมื่อลิงตัวที่ได้องุ่นจะต้องปฏิเสธองุ่นนั้น

00:15:33.000 --> 00:15:35.000
ที่ตลกก็คือ ซาราห์ บรอสแนน

00:15:35.000 --> 00:15:37.000
ผู้ซึ่งทำการทดลองนี้ในชิมแปนซี

00:15:37.000 --> 00:15:39.000
ทำการทดลองกับชิมแปนซีสองคู่

00:15:39.000 --> 00:15:42.000
และปรากฎว่าลิงตัวที่ต้องได้องุ่นจะปฏิเสธองุ่นนั้น

00:15:42.000 --> 00:15:44.000
จนกว่าลิงอีกตัวจะได้องุ่นด้วย

00:15:44.000 --> 00:15:47.000
ดังนั้นเราจึงเข้าใกล้มากแล้วสำหรับสิ่ง
ที่มนุษย์เรียกว่าความยุติธรรม

00:15:47.000 --> 00:15:51.000
และผมคิดว่านักปราชญ์ควรคิดทบทวนปรัชญา
ของพวกเขาอีกสักพัก

00:15:51.000 --> 00:15:53.000
ดังนั้น ผมจะกล่าวสรุป

00:15:53.000 --> 00:15:55.000
ผมเชื่อว่าศีลธรรมนั้นมีวิวัฒนาการ

00:15:55.000 --> 00:15:57.000
ผมคิดว่าศีลธรรมนั้นเป็นอะไร
มากกว่าสิ่งที่ผมกล่าวมาทั้งหมดนี้

00:15:57.000 --> 00:16:00.000
แต่มันคงเกิดขึ้นไม่ได้หากขาด
ส่วนประกอบเหล่านี้

00:16:00.000 --> 00:16:02.000
องค์ประกอบที่เราพบในลิงพันธุ์อื่นๆ

00:16:02.000 --> 00:16:04.000
ซึ่งนั่นคือ ความเห็นอกเห็นใจ การปลอบโยน

00:16:04.000 --> 00:16:07.000
การช่วยเหลือกันและกัน
และความรู้สึกถึงความยุติธรรม

00:16:07.000 --> 00:16:10.000
และดังนั้นเราจึงศึกษาในเรื่องนี้

00:16:10.000 --> 00:16:13.000
เพื่อที่จะหาว่าเราสามารถสร้างศีลธรรมได้
จากจุดเริ่มต้น

00:16:13.000 --> 00:16:15.000
โดยไม่จำเป็นต้องมีพระเจ้าหรือศาสนาเข้ามาเกี่ยวข้อง

00:16:15.000 --> 00:16:18.000
และเพื่อหาว่าเราสามารถไปถึงศีลธรรม
ที่มีวิวัฒนาการแล้วได้หรือไม่

00:16:18.000 --> 00:16:21.000
ขอบคุณที่รับฟังครับ

00:16:21.000 --> 00:16:30.000
(เสียงปรบมือ)