1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Nacín en Den Bosch

2
00:00:02,000 --> 00:00:05,000
onde o pintor Hieronymus Bosch 
tomou o seu nome

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
por iso sempre me sentín moi preto del,

4
00:00:07,000 --> 00:00:10,000
que viviu e traballou no século XV.

5
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
O interesante entre el e a moralidade

6
00:00:12,000 --> 00:00:15,000
é que viviu cando a influencia 
da relixión minguaba

7
00:00:15,000 --> 00:00:17,000
e foi unha persoa que se preguntaba

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
que lle sucedería á sociedade

9
00:00:19,000 --> 00:00:22,000
se non houbese relixión ou 
se non a houbese.

10
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
E por iso pintou o seu famoso 
cadro: "o Xardín das Delicias"

11
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
que algúns interpretan

12
00:00:27,000 --> 00:00:29,000
como a humanidade antes da Caída,

13
00:00:29,000 --> 00:00:32,000
ou a humanidade sen ningunha Caída.

14
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
E iso fai que nos preguntemos,

15
00:00:34,000 --> 00:00:37,000
que pasaría se non probaramos
a froita da sabedoría,

16
00:00:37,000 --> 00:00:40,000
que tipo de moralidade teriamos?

17
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
Máis tarde, como estudante,

18
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
fun a un xardín moi diferente,

19
00:00:44,000 --> 00:00:47,000
un xardín zoolóxico en Arnhem

20
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
onde viven chimpancés.

21
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
Este son eu moi novo cun bebé chimpancé.

22
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
(Risas)

23
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
E alí descubrín

24
00:00:56,000 --> 00:00:59,000
que eles teñen fame de poder 
e escribín un libro sobre iso.

25
00:00:59,000 --> 00:01:02,000
Daquela a atención na investigación animal

26
00:01:02,000 --> 00:01:04,000
estaba na agresión e na competencia.

27
00:01:04,000 --> 00:01:06,000
Retratei unha imaxe do reino animal,

28
00:01:06,000 --> 00:01:08,000
e incluín a Humanidade,

29
00:01:08,000 --> 00:01:10,000
eramos no fondo competidores,

30
00:01:10,000 --> 00:01:12,000
agresivos,

31
00:01:12,000 --> 00:01:15,000
movémonos polo noso propio beneficio.

32
00:01:15,000 --> 00:01:17,000
Este é o inicio do meu libro.

33
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
Non sei se os chimpacés o leron,

34
00:01:19,000 --> 00:01:22,000
mais pareceron interesados no libro.

35
00:01:24,000 --> 00:01:26,000
Durante o proceso

36
00:01:26,000 --> 00:01:28,000
todo este traballo sobre o poder

37
00:01:28,000 --> 00:01:30,000
a dominación, a agresión...

38
00:01:30,000 --> 00:01:33,000
descubrín que os chimpancés
se reconcilian despois das liortas.

39
00:01:33,000 --> 00:01:36,000
O que ven aquí son dous machos
que acaban de rifar.

40
00:01:36,000 --> 00:01:39,000
Rematan na copa da árbore, 
sostendo a man doutro.

41
00:01:39,000 --> 00:01:42,000
Segundos máis tarde fixen a foto, 
xuntos na galla da árbore

42
00:01:42,000 --> 00:01:44,000
bicándose e apertándose un a outro.

43
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
Isto é moi interesante

44
00:01:46,000 --> 00:01:49,000
porque daquela todo era arredor 
da competencia e da agresión,

45
00:01:49,000 --> 00:01:51,000
así que non tería sentido.

46
00:01:51,000 --> 00:01:53,000
O único que importa é se gañas ou perdes.

47
00:01:53,000 --> 00:01:55,000
Por que reconciliarse despois de rifar?

48
00:01:55,000 --> 00:01:57,000
Non ten sentido.

49
00:01:57,000 --> 00:02:00,000
Esta é a forma na que os bonobos o fan. 
Usan o sexo para todo.

50
00:02:00,000 --> 00:02:02,000
Así que tamén para se reconciliaren.

51
00:02:02,000 --> 00:02:04,000
Mais o principio é exactamente o mesmo.

52
00:02:04,000 --> 00:02:06,000
A máxima é que tes

53
00:02:06,000 --> 00:02:08,000
unha relación valiosa

54
00:02:08,000 --> 00:02:10,000
que está danada por un conflito,

55
00:02:10,000 --> 00:02:12,000
así que necesitas facer algo.

56
00:02:12,000 --> 00:02:14,000
Daquela a miña idea do reino animal,

57
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
e inclúo tamén aos humanos,

58
00:02:16,000 --> 00:02:18,000
empezou a mudar naquela altura.

59
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
Ben, temos esta imaxe

60
00:02:20,000 --> 00:02:22,000
en ciencias políticas, económicas, 


61
00:02:22,000 --> 00:02:24,000
humanidades e filosofía,

62
00:02:24,000 --> 00:02:26,000
que o home é un lobo para o home.

63
00:02:26,000 --> 00:02:29,000
Así que o máis profundo da nosa 
natureza é noxenta.

64
00:02:29,000 --> 00:02:32,000
Eu creo que a imaxe é moi inxusta co lobo.

65
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
O lobo

66
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
é un animal moi cooperativo.

67
00:02:36,000 --> 00:02:38,000
Razón pola que teñen un can na casa,

68
00:02:38,000 --> 00:02:40,000
que ademais ten estas características.

69
00:02:40,000 --> 00:02:42,000
E é moi inxusto coa humanidade,

70
00:02:42,000 --> 00:02:46,000
porque a humanidade é sen dúbida 
moito máis cooperativa e empática

71
00:02:46,000 --> 00:02:48,000
do que se cre.

72
00:02:48,000 --> 00:02:50,000
Empecei a interesarme por eses temas

73
00:02:50,000 --> 00:02:52,000
e a estudalos noutros animais.

74
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
Estes son os alicerces da moralidade.

75
00:02:54,000 --> 00:02:58,000
Se preguntas a alguén: "en que 
se basa a moralidade?"

76
00:02:58,000 --> 00:03:00,000
os dous factores que sempre aparecen son

77
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
a reciprocidade,

78
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
asociada a ela está a noción de xustiza 
e o senso de equidade.

79
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
E a outra é a empatía e a compaixón.

80
00:03:07,000 --> 00:03:10,000
E a moralidade humana é máis ca isto,

81
00:03:10,000 --> 00:03:12,000
pero se retiran estes dous piares,

82
00:03:12,000 --> 00:03:14,000
non ficaría, creo, moito.

83
00:03:14,000 --> 00:03:16,000
Polo que son absolutamente esenciais.

84
00:03:16,000 --> 00:03:18,000
Permítanme aportarlles dous exemplos.

85
00:03:18,000 --> 00:03:20,000
Este vídeo vello do Yerkes 
Primate Center

86
00:03:20,000 --> 00:03:23,000
onde adestraban chimpacés para cooperar.

87
00:03:23,000 --> 00:03:26,000
Aproximadamente hai uns cen anos

88
00:03:26,000 --> 00:03:29,000
que estamos a facer experimentos 
sobre a cooperación.

89
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
O que teñen aquí son dous chimpacés novos 
que teñen unha caixa,

90
00:03:32,000 --> 00:03:35,000
a caixa é demasiado pesada para que 
un chimpancé turra só dela.

91
00:03:35,000 --> 00:03:37,000
Por suposto, dentro da caixa hai comida,

92
00:03:37,000 --> 00:03:39,000
senón non turrarían tan forte.

93
00:03:39,000 --> 00:03:41,000
Aquí vémolos turrando da caixa.

94
00:03:41,000 --> 00:03:43,000
E poden observar que están sincronizados.

95
00:03:43,000 --> 00:03:46,000
Poden ver que traballan xuntos, 
turran ao mesmo tempo.

96
00:03:46,000 --> 00:03:49,000
É un gran avance con respecto 
a outros animais

97
00:03:49,000 --> 00:03:51,000
incapaces de facer tal cousa.

98
00:03:51,000 --> 00:03:53,000
Agora temos unha imaxe máis interesante,

99
00:03:53,000 --> 00:03:56,000
porque un dos chimpancés recibe comida.

100
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
Aquí un dos dous xa non quere colaborar

101
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
no asunto

102
00:04:01,000 --> 00:04:04,000
(Risas)

103
00:04:08,000 --> 00:04:13,000
(Risas)

104
00:04:19,000 --> 00:04:22,000
(Risas)

105
00:04:35,000 --> 00:04:38,000
Agora ollen o que pasa ao final.

106
00:04:41,000 --> 00:04:43,000
(Risas)

107
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
Adónase basicamente de todo.

108
00:04:54,000 --> 00:04:57,000
(Risas)

109
00:04:57,000 --> 00:04:59,000
Hai dúas cousas interesantes aquí.

110
00:04:59,000 --> 00:05:01,000
Un é que o chimpacé da dereita

111
00:05:01,000 --> 00:05:03,000
entende que necesita un parceiro,

112
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
e entende que necesita cooperación.

113
00:05:05,000 --> 00:05:08,000
O segundo ten intención de traballar

114
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
aínda que non está interesado na comida.

115
00:05:10,000 --> 00:05:13,000
Poida que teña que ver coa reciprocidade.

116
00:05:13,000 --> 00:05:15,000
Hai evidencias en primates

117
00:05:15,000 --> 00:05:17,000
e outros animais que devolven os favores.

118
00:05:17,000 --> 00:05:19,000
Conseguirá que lle devolva o favor

119
00:05:19,000 --> 00:05:21,000
máis adiante.

120
00:05:21,000 --> 00:05:23,000
Así como todo isto funciona.

121
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
Fixemos o mesmo con elefantes.

122
00:05:25,000 --> 00:05:28,000
É moi perigoso traballarmos con elefantes.

123
00:05:28,000 --> 00:05:30,000
Outro problema con eles

124
00:05:30,000 --> 00:05:32,000
é que non podes facer aparatos

125
00:05:32,000 --> 00:05:34,000
xa que son demasiado pesados.

126
00:05:34,000 --> 00:05:36,000
Agora podes probablemente facelo,

127
00:05:36,000 --> 00:05:38,000
mais acho que será un trebello moi fráxil.

128
00:05:38,000 --> 00:05:40,000
Así que o que fixemos nesta ocasión

129
00:05:40,000 --> 00:05:43,000
foi levar adiante estes estudos 
en Tailandia por Josh Plotnik

130
00:05:43,000 --> 00:05:46,000
e facer un aparato circular que ten 
unha única corda

131
00:05:46,000 --> 00:05:48,000
e se turras deste lado da corda,

132
00:05:48,000 --> 00:05:50,000
a corda desaparece doutro lado.

133
00:05:50,000 --> 00:05:53,000
Dous elefantes teñen que turraren delas
á vez.

134
00:05:53,000 --> 00:05:55,000
Se non o fan nada sucederá

135
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
e a corda desaparece.

136
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
Na primeira gravación que van ver

137
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
hai dous elefantes que ceibamos a un tempo

138
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
e chegan até o trebello.

139
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
O aparato está á esquerda con comida.

140
00:06:06,000 --> 00:06:09,000
Van xuntos, chegan xuntos.

141
00:06:09,000 --> 00:06:11,000
Recollen e turran xuntos pola corda.

142
00:06:11,000 --> 00:06:14,000
Para eles é algo moi sinxelo.

143
00:06:15,000 --> 00:06:17,000
Velaquí.

144
00:06:24,000 --> 00:06:26,000
E así é como o traen.

145
00:06:26,000 --> 00:06:28,000
Mais agora ímolo facer máis difícil.

146
00:06:28,000 --> 00:06:30,000
Porque o propósito deste experimento

147
00:06:30,000 --> 00:06:32,000
é saber o ben que entenden a cooperación.

148
00:06:32,000 --> 00:06:35,000
Enténdena tan ben como os chimpancés, 
por exemplo?

149
00:06:35,000 --> 00:06:37,000
O noso seguinte paso é

150
00:06:37,000 --> 00:06:39,000
ceibar un elefante antes ca o outro,

151
00:06:39,000 --> 00:06:41,000
e ese elefante necesita ser intelixente

152
00:06:41,000 --> 00:06:43,000
para ficar alí e agardar sen turrar

153
00:06:43,000 --> 00:06:46,000
porque se turra, desaparece 
e todo o experimento remata.

154
00:06:46,000 --> 00:06:48,000
Agora este elefante fai algo ilegal

155
00:06:48,000 --> 00:06:50,000
que nós non lle ensinamos.

156
00:06:50,000 --> 00:06:52,000
Mais explica o entendemento que ten,

157
00:06:52,000 --> 00:06:55,000
porque pon a súa pata sobre a corda, 
fica sobre ela

158
00:06:55,000 --> 00:06:57,000
e espera até que o outro chega,

159
00:06:57,000 --> 00:07:00,000
así o outro fará todo o traballo por el.

160
00:07:00,000 --> 00:07:03,000
Iso é que chamamos "a sopa boba".

161
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
(Risas)

162
00:07:05,000 --> 00:07:08,000
Isto amosa a intelixencia que teñen.

163
00:07:08,000 --> 00:07:11,000
Desenvolven varias destas 
técnicas alternativas

164
00:07:11,000 --> 00:07:14,000
que non aprobamos necesariamente.

165
00:07:14,000 --> 00:07:19,000
Agora o outro elefante aparece

166
00:07:19,000 --> 00:07:22,000
e disponse a turrar da corda

167
00:07:38,000 --> 00:07:41,000
Agora olla ao outro. O outro non 
se esquece de comer.

168
00:07:41,000 --> 00:07:45,000
(Risas)

169
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
Esta foi a cooperación, a reciprocidade.

170
00:07:47,000 --> 00:07:49,000
Agora algo sobre a empatía.

171
00:07:49,000 --> 00:07:51,000
A empatía é a miña especialidade-

172
00:07:51,000 --> 00:07:53,000
A empatía ten dúas cualidades.

173
00:07:53,000 --> 00:07:56,000
Unha é entender ao outro. A definición 
habitual é a abilidade

174
00:07:56,000 --> 00:07:58,000
de entender e compartir os sentimentos.

175
00:07:58,000 --> 00:08:00,000
E a parte emocional.

176
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
A empatía basicamente 
ten dúas canles.

177
00:08:02,000 --> 00:08:04,000
Unha é o corpo como canle.

178
00:08:04,000 --> 00:08:06,000
Se falas cunha persoa triste,

179
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
adoptarás unha expresión e postura triste,

180
00:08:09,000 --> 00:08:11,000
e antes de que o saibas.

181
00:08:11,000 --> 00:08:14,000
Esa é a canle corporal 
da empatía emocional

182
00:08:14,000 --> 00:08:16,000
que teñen os animais.

183
00:08:16,000 --> 00:08:18,000
O voso can tamén a ten.

184
00:08:18,000 --> 00:08:20,000
Razón pola que temos mamíferos 
nas casas

185
00:08:20,000 --> 00:08:22,000
e non tartarugas ou cobras 
ou cousas

186
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
que non teñen esa clase de empatía.

187
00:08:24,000 --> 00:08:26,000
E temos tamén a canle cognitiva.

188
00:08:26,000 --> 00:08:28,000
que é máis que captar a perspectiva doutro

189
00:08:28,000 --> 00:08:30,000
e iso é máis limitado.

190
00:08:30,000 --> 00:08:32,000
Hai poucos animais

191
00:08:32,000 --> 00:08:35,000
quen de facelo. Os elefantes e 
primates poden.

192
00:08:35,000 --> 00:08:37,000
A sincronización,

193
00:08:37,000 --> 00:08:39,000
que é unha parte do mecanismo 
da empatía

194
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
é moi antiga no reino animal.

195
00:08:41,000 --> 00:08:43,000
e en humanos podemos estudala

196
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
co bocexo contaxioso.

197
00:08:45,000 --> 00:08:47,000
Os humanos bocexamos cando outros bocexan.

198
00:08:47,000 --> 00:08:49,000
e está relacionado coa empatía.

199
00:08:49,000 --> 00:08:51,000
Activa a mesma área do cerebro.

200
00:08:51,000 --> 00:08:53,000
Sabemos que quen ten 
o bocexo contaxioso

201
00:08:53,000 --> 00:08:55,000
é moi empáticos.

202
00:08:55,000 --> 00:08:57,000
Por exemplo, os nenos autistas

203
00:08:57,000 --> 00:08:59,000
non teñen bocexo contaxioso.

204
00:08:59,000 --> 00:09:01,000
Así que hai unha conexión.

205
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
E o estudamos nos chimpances poñéndoos
ante unha cabeza animada.

206
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
O que se ve na esquina 
superior esquerda

207
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
é unha cabeza animada que bocexa

208
00:09:08,000 --> 00:09:10,000
e hai un chimpacé ollando,

209
00:09:10,000 --> 00:09:13,000
un chimpancé de carne e óso que 
olla unha pantalla

210
00:09:13,000 --> 00:09:16,000
sobre o que se ven estas animacións.

211
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
(Risas)

212
00:09:22,000 --> 00:09:24,000
Bocexar é contaxioso

213
00:09:24,000 --> 00:09:26,000
algo co que estamos familiarizados.

214
00:09:26,000 --> 00:09:29,000
E se cadra vós comezan
a bocexar axiña.

215
00:09:29,000 --> 00:09:32,000
É algo que compartimos con outros animais

216
00:09:32,000 --> 00:09:35,000
e está relacionado co canal 
corporal da sincronización

217
00:09:35,000 --> 00:09:37,000
que está á súa vez relacionado coa empatía

218
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
e que é universal entre os mamíferos.

219
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
Ademais estudamos expresións 
máis complexas. O consolo.

220
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
Este é un chimpacé macho que rifou
e está berrando,

221
00:09:46,000 --> 00:09:48,000
e un novo achégase e rodéao co seu brazo

222
00:09:48,000 --> 00:09:50,000
e acóugao.

223
00:09:50,000 --> 00:09:53,000
Iso é o consolo. É moi semellante 
ao consolo humano.

224
00:09:53,000 --> 00:09:56,000
E o comportamento do consolo

225
00:09:56,000 --> 00:09:58,000
está impulsado pola empatía.

226
00:09:58,000 --> 00:10:01,000
Hoxe se estuda a empatía nos nenos

227
00:10:01,000 --> 00:10:03,000
facendo que un membro da familia

228
00:10:03,000 --> 00:10:05,000
actúe angustiado e así ven que fan.

229
00:10:05,000 --> 00:10:07,000
E iso está relacionado coa empatía,

230
00:10:07,000 --> 00:10:10,000
e ese é o tipo de expresión que vemos.

231
00:10:10,000 --> 00:10:13,000
Hai pouco publicamos un experimento 


232
00:10:13,000 --> 00:10:16,000
sobre o altruísmo e os chimpacés

233
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
e pregúntase: preocúpanse 
os chimpancés

234
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
sobre o benestar doutro?

235
00:10:20,000 --> 00:10:22,000
Durante décadas asumimos

236
00:10:22,000 --> 00:10:24,000
que só o podemos facer os humanos,

237
00:10:24,000 --> 00:10:27,000
que só os humanos nos preocupamos 
do benestar dos demais.

238
00:10:27,000 --> 00:10:29,000
Fixemos un experimento moi sinxelo.

239
00:10:29,000 --> 00:10:32,000
Fixémolo con chimpancés que viven 
en Lawrenceville,

240
00:10:32,000 --> 00:10:34,000
nunha estación de campo en Yerkes.

241
00:10:34,000 --> 00:10:36,000
E así é como viven.

242
00:10:36,000 --> 00:10:39,000
Chamámolos para que entren nun cuarto 
e experimentamos con eles

243
00:10:39,000 --> 00:10:41,000
Neste caso, poñemos un 
a carón doutro.

244
00:10:41,000 --> 00:10:44,000
Un ten unha bolsa con fichas, as pezas 
teñen diferentes sensos.

245
00:10:44,000 --> 00:10:47,000
Unha das fichas alimenta só 
ao parceiro que escolle,

246
00:10:47,000 --> 00:10:49,000
a outro alimenta a ámbolos dous.

247
00:10:49,000 --> 00:10:52,000
Este é un estudo que fixemos 
con Vicky Horner.

248
00:10:53,000 --> 00:10:55,000
Aquí tedes as fichas de dúas cores.

249
00:10:55,000 --> 00:10:57,000
Así que teñen unha bolsa enteira delas.

250
00:10:57,000 --> 00:11:00,000
E teñen que escoller unha 
entre as dúas cores.

251
00:11:00,000 --> 00:11:03,000
Agora veredes como funciona.

252
00:11:03,000 --> 00:11:06,000
Se este chimpancé fai a escolla egoísta,

253
00:11:06,000 --> 00:11:09,000
que é neste caso a ficha vermella,

254
00:11:09,000 --> 00:11:11,000
necesita devolvérnola.

255
00:11:11,000 --> 00:11:14,000
Nós poñémola sobre a mesa 
onde hai dúas recompensas,

256
00:11:14,000 --> 00:11:17,000
neste caso só o da dereita obtén comida.

257
00:11:17,000 --> 00:11:19,000
A que está á dereita marcha porque xa sabe

258
00:11:19,000 --> 00:11:22,000
que este non é un bo resultado para ela.

259
00:11:22,000 --> 00:11:24,000
Entón o próximo é a ficha pro-social.

260
00:11:24,000 --> 00:11:27,000
Aquel que escolle, esa é 
a parte interesante,

261
00:11:27,000 --> 00:11:29,000
para quen escolle,

262
00:11:29,000 --> 00:11:31,000
non ten neste caso importancia.

263
00:11:31,000 --> 00:11:34,000
Así que entrega unha ficha pro-social 
e ambos reciben comida.

264
00:11:34,000 --> 00:11:37,000
O que escolle sempre obtén 
unha recompensa.

265
00:11:37,000 --> 00:11:39,000
polo que quen escolla non ten relevancia.

266
00:11:39,000 --> 00:11:41,000
E ela debería entón escoller a cegas.

267
00:11:41,000 --> 00:11:43,000
Mais o que nos atopamos

268
00:11:43,000 --> 00:11:45,000
é que prefiren a ficha pro-social.

269
00:11:45,000 --> 00:11:48,000
Esta é a liña cincuenta por cento que 
é o esperable no azar.

270
00:11:48,000 --> 00:11:51,000
Se o compañeiro atrae a atención 
sobre el escollen máis,

271
00:11:51,000 --> 00:11:54,000
e tamén se o compañeiro lles mete presión.

272
00:11:54,000 --> 00:11:57,000
Se o compañeiro comeza
a cuspir e intimidalos

273
00:11:57,000 --> 00:12:00,000
entón diminúen as escollas.

274
00:12:00,000 --> 00:12:02,000
É como se dixesen,

275
00:12:02,000 --> 00:12:04,000
"se non te comportas non 
serei pro-social"

276
00:12:04,000 --> 00:12:06,000
E isto é o que pasa sen compañeiro,

277
00:12:06,000 --> 00:12:08,000
cando non hai un parceiro sentado aí.

278
00:12:08,000 --> 00:12:10,000
Agora sabemos que os chimpacés 


279
00:12:10,000 --> 00:12:12,000
se preocupan de que os demais estean ben

280
00:12:12,000 --> 00:12:15,000
especialmente, se son membros 
do seu mesmo grupo.

281
00:12:15,000 --> 00:12:18,000
O experimento final que quero expoñer

282
00:12:18,000 --> 00:12:20,000
é o noso estudo sobre a equidade.

283
00:12:20,000 --> 00:12:23,000
Esto chegou a ser un estudo moi famoso.

284
00:12:23,000 --> 00:12:25,000
Agora hai moitos máis,

285
00:12:25,000 --> 00:12:27,000
despois de facermos 
isto hai dez anos,

286
00:12:27,000 --> 00:12:29,000
chegou a ser moi coñecido.

287
00:12:29,000 --> 00:12:31,000
O primeiro foi con monos capuchinos.

288
00:12:31,000 --> 00:12:34,000
Vou amosarlles o noso experimento.

289
00:12:34,000 --> 00:12:37,000
Foi feito con cans e paxaros

290
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
e con chimpacés.

291
00:12:39,000 --> 00:12:43,000
Mais con Sarah Brosnan empezamos 
con monos capuchinos.

292
00:12:43,000 --> 00:12:45,000
Así que o que fixemos foi

293
00:12:45,000 --> 00:12:47,000
poñer dous capuchinos 
cóbado con cóbado.

294
00:12:47,000 --> 00:12:49,000
Viven en grupo 
e coñécense entre eles.

295
00:12:49,000 --> 00:12:52,000
Tirámolos do grupo e puxémolos 
nunha cámara de experimentación.

296
00:12:52,000 --> 00:12:54,000
E hai unha tarefa moi simple

297
00:12:54,000 --> 00:12:56,000
que necesitan facer.

298
00:12:56,000 --> 00:12:59,000
Se lle dan aos dous cogombro
para faceren a tarefa,

299
00:12:59,000 --> 00:13:01,000
os dous monos un a carón doutro,

300
00:13:01,000 --> 00:13:03,000
son capaces de facelo 25 veces seguidas.

301
00:13:03,000 --> 00:13:07,000
Así que o cogombro, que para min 
non é máis que auga,

302
00:13:07,000 --> 00:13:10,000
para eles é algo estupendo.

303
00:13:10,000 --> 00:13:13,000
Agora se lle dan uvas ao compañeiro,

304
00:13:13,000 --> 00:13:15,000
a comida preferida dos capuchinos,

305
00:13:15,000 --> 00:13:18,000
corresponde exactamente cos prezos 
no supermercado

306
00:13:18,000 --> 00:13:21,000
polo tanto se lle dan uvas, unha comida 
moito mellor

307
00:13:21,000 --> 00:13:24,000
entón crean desigualdade entre eles.

308
00:13:24,000 --> 00:13:26,000
Ben este é o experimento que fixemos.

309
00:13:26,000 --> 00:13:29,000
Hai pouco gravámolo con novos monos 
que non fixeran esta tarefa

310
00:13:29,000 --> 00:13:31,000
pensando que reaccionarían
máis forte

311
00:13:31,000 --> 00:13:33,000
e tiñamos razón.

312
00:13:33,000 --> 00:13:35,000
O da esquerda é o que recibe o cogombro.

313
00:13:35,000 --> 00:13:38,000
O da dereita recibe uvas.

314
00:13:38,000 --> 00:13:40,000
O que recibe cogombro,

315
00:13:40,000 --> 00:13:42,000
vexan como a primeira peza está ben.

316
00:13:42,000 --> 00:13:45,000
O primeiro anaco o come.

317
00:13:45,000 --> 00:13:48,000
Agora o outro recibe unha uva, 
verán que lle sucede.

318
00:13:48,000 --> 00:13:51,000
Entréganos unha pedra. Esa é a tarefa.

319
00:13:51,000 --> 00:13:54,000
E nós dámoslles un anaco 
de cogombro e o comen.

320
00:13:54,000 --> 00:13:57,000
O outro debe darnos unha pedra

321
00:13:57,000 --> 00:14:00,000
e así o fai.

322
00:14:00,000 --> 00:14:03,000
E ela consegue unha uva e a come.

323
00:14:03,000 --> 00:14:05,000
O outro observa.

324
00:14:05,000 --> 00:14:07,000
Dános unha pedra

325
00:14:07,000 --> 00:14:10,000
e recibe, outra vez, cogombro.

326
00:14:12,000 --> 00:14:27,000
(Risas)

327
00:14:27,000 --> 00:14:30,000
Proba a pedra contra a parede.

328
00:14:30,000 --> 00:14:32,000
Ten que entregárnola.

329
00:14:32,000 --> 00:14:35,000
E recibe cogombro outra vez.

330
00:14:37,000 --> 00:14:41,000
(Risas)

331
00:14:43,000 --> 00:14:47,000
O que aquí vemos é a protesta 
contra Wall Street.

332
00:14:47,000 --> 00:14:50,000
(Risas)

333
00:14:50,000 --> 00:14:53,000
(Aplauso)

334
00:14:53,000 --> 00:14:55,000
Permítanme,

335
00:14:55,000 --> 00:14:57,000
permítanme contar unha historia graciosa.

336
00:14:57,000 --> 00:14:59,000
Este estudo chegou a ser moi famoso

337
00:14:59,000 --> 00:15:01,000
e recibimos moitos comentarios,

338
00:15:01,000 --> 00:15:03,000
en concreto de antropólogos, 
economistas,

339
00:15:03,000 --> 00:15:05,000
filósofos.

340
00:15:05,000 --> 00:15:07,000
Non lles gustou en absoluto.

341
00:15:07,000 --> 00:15:10,000
Porque dicidiran nas súas mentes, creo,

342
00:15:10,000 --> 00:15:12,000
que a equidade é un asunto moi complexo

343
00:15:12,000 --> 00:15:14,000
e que os animais non a teñen.

344
00:15:14,000 --> 00:15:16,000
Incluso un filósofo escribiunos

345
00:15:16,000 --> 00:15:19,000
que é imposible que un mono 
teña a noción da equidade

346
00:15:19,000 --> 00:15:22,000
porque a equidade foi inventada 
durante a Revolución Francesa.

347
00:15:22,000 --> 00:15:24,000
(Risas)

348
00:15:24,000 --> 00:15:27,000
Outro escribiu un capítulo enteiro

349
00:15:27,000 --> 00:15:31,000
dicindo que crería que todo isto 
tiña algo que ver coa equidade

350
00:15:31,000 --> 00:15:33,000
se o que obtiña as uvas renunciase a elas.

351
00:15:33,000 --> 00:15:35,000
Agora o chiste esta en que Sarah Brosnan,

352
00:15:35,000 --> 00:15:37,000
que leva fai isto mesmo con chimpancés,

353
00:15:37,000 --> 00:15:39,000
tiña unha parella de combinacións deles

354
00:15:39,000 --> 00:15:42,000
onde, sen dúbida, aquel que recibía 
a uva refugábaa

355
00:15:42,000 --> 00:15:44,000
até que o seu compañeiro obtivese unha.

356
00:15:44,000 --> 00:15:47,000
Aquí nos achegamos moito á 
noción humana de equidade.

357
00:15:47,000 --> 00:15:51,000
Acho que os filósofos necesitan repensar 
a súa filosofía durante un momento.

358
00:15:51,000 --> 00:15:53,000
Resumindo,

359
00:15:53,000 --> 00:15:55,000
coido que hai unha moralidade evolutiva.

360
00:15:55,000 --> 00:15:57,000
e que é moito máis do que levamos falado,

361
00:15:57,000 --> 00:16:00,000
mais sería imposible sen 
estes ingredientes

362
00:16:00,000 --> 00:16:02,000
que atopamos noutros primates,

363
00:16:02,000 --> 00:16:04,000
que son a empatía e o consolo, 


364
00:16:04,000 --> 00:16:07,000
as tendencias pro-sociais, a reciprocidade

365
00:16:07,000 --> 00:16:10,000
e a noción de xustiza. Traballamos 
para ver se podemos

366
00:16:10,000 --> 00:16:13,000
crear unha moralidade de abaixo a arriba

367
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
sen implicar a Deus e a relixión,

368
00:16:15,000 --> 00:16:18,000
e ver como podemos chegar até 
unha moralidade evolutiva

369
00:16:18,000 --> 00:16:21,000
Grazas pola súa atención.

370
00:16:21,000 --> 00:16:30,000
(Aplausos)