0:00:00.000,0:00:02.000
Nacín en Den Bosch

0:00:02.000,0:00:05.000
onde o pintor Hieronymus Bosch [br]tomou o seu nome

0:00:05.000,0:00:07.000
por iso sempre me sentín moi preto del,

0:00:07.000,0:00:10.000
que viviu e traballou no século XV.

0:00:10.000,0:00:12.000
O interesante entre el e a moralidade

0:00:12.000,0:00:15.000
é que viviu cando a influencia [br]da relixión minguaba

0:00:15.000,0:00:17.000
e foi unha persoa que se preguntaba

0:00:17.000,0:00:19.000
que lle sucedería á sociedade

0:00:19.000,0:00:22.000
se non houbese relixión ou [br]se non a houbese.

0:00:22.000,0:00:25.000
E por iso pintou o seu famoso [br]cadro: "o Xardín das Delicias"

0:00:25.000,0:00:27.000
que algúns interpretan

0:00:27.000,0:00:29.000
como a humanidade antes da Caída,

0:00:29.000,0:00:32.000
ou a humanidade sen ningunha Caída.

0:00:32.000,0:00:34.000
E iso fai que nos preguntemos,

0:00:34.000,0:00:37.000
que pasaría se non probaramos[br]a froita da sabedoría,

0:00:37.000,0:00:40.000
que tipo de moralidade teriamos?

0:00:40.000,0:00:42.000
Máis tarde, como estudante,

0:00:42.000,0:00:44.000
fun a un xardín moi diferente,

0:00:44.000,0:00:47.000
un xardín zoolóxico en Arnhem

0:00:47.000,0:00:49.000
onde viven chimpancés.

0:00:49.000,0:00:51.000
Este son eu moi novo cun bebé chimpancé.

0:00:51.000,0:00:54.000
(Risas)

0:00:54.000,0:00:56.000
E alí descubrín

0:00:56.000,0:00:59.000
que eles teñen fame de poder [br]e escribín un libro sobre iso.

0:00:59.000,0:01:02.000
Daquela a atención na investigación animal

0:01:02.000,0:01:04.000
estaba na agresión e na competencia.

0:01:04.000,0:01:06.000
Retratei unha imaxe do reino animal,

0:01:06.000,0:01:08.000
e incluín a Humanidade,

0:01:08.000,0:01:10.000
eramos no fondo competidores,

0:01:10.000,0:01:12.000
agresivos,

0:01:12.000,0:01:15.000
movémonos polo noso propio beneficio.

0:01:15.000,0:01:17.000
Este é o inicio do meu libro.

0:01:17.000,0:01:19.000
Non sei se os chimpacés o leron,

0:01:19.000,0:01:22.000
mais pareceron interesados no libro.

0:01:24.000,0:01:26.000
Durante o proceso

0:01:26.000,0:01:28.000
todo este traballo sobre o poder

0:01:28.000,0:01:30.000
a dominación, a agresión...

0:01:30.000,0:01:33.000
descubrín que os chimpancés[br]se reconcilian despois das liortas.

0:01:33.000,0:01:36.000
O que ven aquí son dous machos[br]que acaban de rifar.

0:01:36.000,0:01:39.000
Rematan na copa da árbore, [br]sostendo a man doutro.

0:01:39.000,0:01:42.000
Segundos máis tarde fixen a foto, [br]xuntos na galla da árbore

0:01:42.000,0:01:44.000
bicándose e apertándose un a outro.

0:01:44.000,0:01:46.000
Isto é moi interesante

0:01:46.000,0:01:49.000
porque daquela todo era arredor [br]da competencia e da agresión,

0:01:49.000,0:01:51.000
así que non tería sentido.

0:01:51.000,0:01:53.000
O único que importa é se gañas ou perdes.

0:01:53.000,0:01:55.000
Por que reconciliarse despois de rifar?

0:01:55.000,0:01:57.000
Non ten sentido.

0:01:57.000,0:02:00.000
Esta é a forma na que os bonobos o fan. [br]Usan o sexo para todo.

0:02:00.000,0:02:02.000
Así que tamén para se reconciliaren.

0:02:02.000,0:02:04.000
Mais o principio é exactamente o mesmo.

0:02:04.000,0:02:06.000
A máxima é que tes

0:02:06.000,0:02:08.000
unha relación valiosa

0:02:08.000,0:02:10.000
que está danada por un conflito,

0:02:10.000,0:02:12.000
así que necesitas facer algo.

0:02:12.000,0:02:14.000
Daquela a miña idea do reino animal,

0:02:14.000,0:02:16.000
e inclúo tamén aos humanos,

0:02:16.000,0:02:18.000
empezou a mudar naquela altura.

0:02:18.000,0:02:20.000
Ben, temos esta imaxe

0:02:20.000,0:02:22.000
en ciencias políticas, económicas, [br]

0:02:22.000,0:02:24.000
humanidades e filosofía,

0:02:24.000,0:02:26.000
que o home é un lobo para o home.

0:02:26.000,0:02:29.000
Así que o máis profundo da nosa [br]natureza é noxenta.

0:02:29.000,0:02:32.000
Eu creo que a imaxe é moi inxusta co lobo.

0:02:32.000,0:02:34.000
O lobo

0:02:34.000,0:02:36.000
é un animal moi cooperativo.

0:02:36.000,0:02:38.000
Razón pola que teñen un can na casa,

0:02:38.000,0:02:40.000
que ademais ten estas características.

0:02:40.000,0:02:42.000
E é moi inxusto coa humanidade,

0:02:42.000,0:02:46.000
porque a humanidade é sen dúbida [br]moito máis cooperativa e empática

0:02:46.000,0:02:48.000
do que se cre.

0:02:48.000,0:02:50.000
Empecei a interesarme por eses temas

0:02:50.000,0:02:52.000
e a estudalos noutros animais.

0:02:52.000,0:02:54.000
Estes son os alicerces da moralidade.

0:02:54.000,0:02:58.000
Se preguntas a alguén: "en que [br]se basa a moralidade?"

0:02:58.000,0:03:00.000
os dous factores que sempre aparecen son

0:03:00.000,0:03:02.000
a reciprocidade,

0:03:02.000,0:03:05.000
asociada a ela está a noción de xustiza [br]e o senso de equidade.

0:03:05.000,0:03:07.000
E a outra é a empatía e a compaixón.

0:03:07.000,0:03:10.000
E a moralidade humana é máis ca isto,

0:03:10.000,0:03:12.000
pero se retiran estes dous piares,

0:03:12.000,0:03:14.000
non ficaría, creo, moito.

0:03:14.000,0:03:16.000
Polo que son absolutamente esenciais.

0:03:16.000,0:03:18.000
Permítanme aportarlles dous exemplos.

0:03:18.000,0:03:20.000
Este vídeo vello do Yerkes [br]Primate Center

0:03:20.000,0:03:23.000
onde adestraban chimpacés para cooperar.

0:03:23.000,0:03:26.000
Aproximadamente hai uns cen anos

0:03:26.000,0:03:29.000
que estamos a facer experimentos [br]sobre a cooperación.

0:03:29.000,0:03:32.000
O que teñen aquí son dous chimpacés novos [br]que teñen unha caixa,

0:03:32.000,0:03:35.000
a caixa é demasiado pesada para que [br]un chimpancé turra só dela.

0:03:35.000,0:03:37.000
Por suposto, dentro da caixa hai comida,

0:03:37.000,0:03:39.000
senón non turrarían tan forte.

0:03:39.000,0:03:41.000
Aquí vémolos turrando da caixa.

0:03:41.000,0:03:43.000
E poden observar que están sincronizados.

0:03:43.000,0:03:46.000
Poden ver que traballan xuntos, [br]turran ao mesmo tempo.

0:03:46.000,0:03:49.000
É un gran avance con respecto [br]a outros animais

0:03:49.000,0:03:51.000
incapaces de facer tal cousa.

0:03:51.000,0:03:53.000
Agora temos unha imaxe máis interesante,

0:03:53.000,0:03:56.000
porque un dos chimpancés recibe comida.

0:03:56.000,0:03:58.000
Aquí un dos dous xa non quere colaborar

0:03:58.000,0:04:01.000
no asunto

0:04:01.000,0:04:04.000
(Risas)

0:04:08.000,0:04:13.000
(Risas)

0:04:19.000,0:04:22.000
(Risas)

0:04:35.000,0:04:38.000
Agora ollen o que pasa ao final.

0:04:41.000,0:04:43.000
(Risas)

0:04:52.000,0:04:54.000
Adónase basicamente de todo.

0:04:54.000,0:04:57.000
(Risas)

0:04:57.000,0:04:59.000
Hai dúas cousas interesantes aquí.

0:04:59.000,0:05:01.000
Un é que o chimpacé da dereita

0:05:01.000,0:05:03.000
entende que necesita un parceiro,

0:05:03.000,0:05:05.000
e entende que necesita cooperación.

0:05:05.000,0:05:08.000
O segundo ten intención de traballar

0:05:08.000,0:05:10.000
aínda que non está interesado na comida.

0:05:10.000,0:05:13.000
Poida que teña que ver coa reciprocidade.

0:05:13.000,0:05:15.000
Hai evidencias en primates

0:05:15.000,0:05:17.000
e outros animais que devolven os favores.

0:05:17.000,0:05:19.000
Conseguirá que lle devolva o favor

0:05:19.000,0:05:21.000
máis adiante.

0:05:21.000,0:05:23.000
Así como todo isto funciona.

0:05:23.000,0:05:25.000
Fixemos o mesmo con elefantes.

0:05:25.000,0:05:28.000
É moi perigoso traballarmos con elefantes.

0:05:28.000,0:05:30.000
Outro problema con eles

0:05:30.000,0:05:32.000
é que non podes facer aparatos

0:05:32.000,0:05:34.000
xa que son demasiado pesados.

0:05:34.000,0:05:36.000
Agora podes probablemente facelo,

0:05:36.000,0:05:38.000
mais acho que será un trebello moi fráxil.

0:05:38.000,0:05:40.000
Así que o que fixemos nesta ocasión

0:05:40.000,0:05:43.000
foi levar adiante estes estudos [br]en Tailandia por Josh Plotnik

0:05:43.000,0:05:46.000
e facer un aparato circular que ten [br]unha única corda

0:05:46.000,0:05:48.000
e se turras deste lado da corda,

0:05:48.000,0:05:50.000
a corda desaparece doutro lado.

0:05:50.000,0:05:53.000
Dous elefantes teñen que turraren delas[br]á vez.

0:05:53.000,0:05:55.000
Se non o fan nada sucederá

0:05:55.000,0:05:57.000
e a corda desaparece.

0:05:57.000,0:05:59.000
Na primeira gravación que van ver

0:05:59.000,0:06:01.000
hai dous elefantes que ceibamos a un tempo

0:06:01.000,0:06:03.000
e chegan até o trebello.

0:06:03.000,0:06:06.000
O aparato está á esquerda con comida.

0:06:06.000,0:06:09.000
Van xuntos, chegan xuntos.

0:06:09.000,0:06:11.000
Recollen e turran xuntos pola corda.

0:06:11.000,0:06:14.000
Para eles é algo moi sinxelo.

0:06:15.000,0:06:17.000
Velaquí.

0:06:24.000,0:06:26.000
E así é como o traen.

0:06:26.000,0:06:28.000
Mais agora ímolo facer máis difícil.

0:06:28.000,0:06:30.000
Porque o propósito deste experimento

0:06:30.000,0:06:32.000
é saber o ben que entenden a cooperación.

0:06:32.000,0:06:35.000
Enténdena tan ben como os chimpancés, [br]por exemplo?

0:06:35.000,0:06:37.000
O noso seguinte paso é

0:06:37.000,0:06:39.000
ceibar un elefante antes ca o outro,

0:06:39.000,0:06:41.000
e ese elefante necesita ser intelixente

0:06:41.000,0:06:43.000
para ficar alí e agardar sen turrar

0:06:43.000,0:06:46.000
porque se turra, desaparece [br]e todo o experimento remata.

0:06:46.000,0:06:48.000
Agora este elefante fai algo ilegal

0:06:48.000,0:06:50.000
que nós non lle ensinamos.

0:06:50.000,0:06:52.000
Mais explica o entendemento que ten,

0:06:52.000,0:06:55.000
porque pon a súa pata sobre a corda, [br]fica sobre ela

0:06:55.000,0:06:57.000
e espera até que o outro chega,

0:06:57.000,0:07:00.000
así o outro fará todo o traballo por el.

0:07:00.000,0:07:03.000
Iso é que chamamos "a sopa boba".

0:07:03.000,0:07:05.000
(Risas)

0:07:05.000,0:07:08.000
Isto amosa a intelixencia que teñen.

0:07:08.000,0:07:11.000
Desenvolven varias destas [br]técnicas alternativas

0:07:11.000,0:07:14.000
que non aprobamos necesariamente.

0:07:14.000,0:07:19.000
Agora o outro elefante aparece

0:07:19.000,0:07:22.000
e disponse a turrar da corda

0:07:38.000,0:07:41.000
Agora olla ao outro. O outro non [br]se esquece de comer.

0:07:41.000,0:07:45.000
(Risas)

0:07:45.000,0:07:47.000
Esta foi a cooperación, a reciprocidade.

0:07:47.000,0:07:49.000
Agora algo sobre a empatía.

0:07:49.000,0:07:51.000
A empatía é a miña especialidade-

0:07:51.000,0:07:53.000
A empatía ten dúas cualidades.

0:07:53.000,0:07:56.000
Unha é entender ao outro. A definición [br]habitual é a abilidade

0:07:56.000,0:07:58.000
de entender e compartir os sentimentos.

0:07:58.000,0:08:00.000
E a parte emocional.

0:08:00.000,0:08:02.000
A empatía basicamente [br]ten dúas canles.

0:08:02.000,0:08:04.000
Unha é o corpo como canle.

0:08:04.000,0:08:06.000
Se falas cunha persoa triste,

0:08:06.000,0:08:09.000
adoptarás unha expresión e postura triste,

0:08:09.000,0:08:11.000
e antes de que o saibas.

0:08:11.000,0:08:14.000
Esa é a canle corporal [br]da empatía emocional

0:08:14.000,0:08:16.000
que teñen os animais.

0:08:16.000,0:08:18.000
O voso can tamén a ten.

0:08:18.000,0:08:20.000
Razón pola que temos mamíferos [br]nas casas

0:08:20.000,0:08:22.000
e non tartarugas ou cobras [br]ou cousas

0:08:22.000,0:08:24.000
que non teñen esa clase de empatía.

0:08:24.000,0:08:26.000
E temos tamén a canle cognitiva.

0:08:26.000,0:08:28.000
que é máis que captar a perspectiva doutro

0:08:28.000,0:08:30.000
e iso é máis limitado.

0:08:30.000,0:08:32.000
Hai poucos animais

0:08:32.000,0:08:35.000
quen de facelo. Os elefantes e [br]primates poden.

0:08:35.000,0:08:37.000
A sincronización,

0:08:37.000,0:08:39.000
que é unha parte do mecanismo [br]da empatía

0:08:39.000,0:08:41.000
é moi antiga no reino animal.

0:08:41.000,0:08:43.000
e en humanos podemos estudala

0:08:43.000,0:08:45.000
co bocexo contaxioso.

0:08:45.000,0:08:47.000
Os humanos bocexamos cando outros bocexan.

0:08:47.000,0:08:49.000
e está relacionado coa empatía.

0:08:49.000,0:08:51.000
Activa a mesma área do cerebro.

0:08:51.000,0:08:53.000
Sabemos que quen ten [br]o bocexo contaxioso

0:08:53.000,0:08:55.000
é moi empáticos.

0:08:55.000,0:08:57.000
Por exemplo, os nenos autistas

0:08:57.000,0:08:59.000
non teñen bocexo contaxioso.

0:08:59.000,0:09:01.000
Así que hai unha conexión.

0:09:01.000,0:09:04.000
E o estudamos nos chimpances poñéndoos[br]ante unha cabeza animada.

0:09:04.000,0:09:06.000
O que se ve na esquina [br]superior esquerda

0:09:06.000,0:09:08.000
é unha cabeza animada que bocexa

0:09:08.000,0:09:10.000
e hai un chimpacé ollando,

0:09:10.000,0:09:13.000
un chimpancé de carne e óso que [br]olla unha pantalla

0:09:13.000,0:09:16.000
sobre o que se ven estas animacións.

0:09:20.000,0:09:22.000
(Risas)

0:09:22.000,0:09:24.000
Bocexar é contaxioso

0:09:24.000,0:09:26.000
algo co que estamos familiarizados.

0:09:26.000,0:09:29.000
E se cadra vós comezan[br]a bocexar axiña.

0:09:29.000,0:09:32.000
É algo que compartimos con outros animais

0:09:32.000,0:09:35.000
e está relacionado co canal [br]corporal da sincronización

0:09:35.000,0:09:37.000
que está á súa vez relacionado coa empatía

0:09:37.000,0:09:40.000
e que é universal entre os mamíferos.

0:09:40.000,0:09:43.000
Ademais estudamos expresións [br]máis complexas. O consolo.

0:09:43.000,0:09:46.000
Este é un chimpacé macho que rifou[br]e está berrando,

0:09:46.000,0:09:48.000
e un novo achégase e rodéao co seu brazo

0:09:48.000,0:09:50.000
e acóugao.

0:09:50.000,0:09:53.000
Iso é o consolo. É moi semellante [br]ao consolo humano.

0:09:53.000,0:09:56.000
E o comportamento do consolo

0:09:56.000,0:09:58.000
está impulsado pola empatía.

0:09:58.000,0:10:01.000
Hoxe se estuda a empatía nos nenos

0:10:01.000,0:10:03.000
facendo que un membro da familia

0:10:03.000,0:10:05.000
actúe angustiado e así ven que fan.

0:10:05.000,0:10:07.000
E iso está relacionado coa empatía,

0:10:07.000,0:10:10.000
e ese é o tipo de expresión que vemos.

0:10:10.000,0:10:13.000
Hai pouco publicamos un experimento [br]

0:10:13.000,0:10:16.000
sobre o altruísmo e os chimpacés

0:10:16.000,0:10:18.000
e pregúntase: preocúpanse [br]os chimpancés

0:10:18.000,0:10:20.000
sobre o benestar doutro?

0:10:20.000,0:10:22.000
Durante décadas asumimos

0:10:22.000,0:10:24.000
que só o podemos facer os humanos,

0:10:24.000,0:10:27.000
que só os humanos nos preocupamos [br]do benestar dos demais.

0:10:27.000,0:10:29.000
Fixemos un experimento moi sinxelo.

0:10:29.000,0:10:32.000
Fixémolo con chimpancés que viven [br]en Lawrenceville,

0:10:32.000,0:10:34.000
nunha estación de campo en Yerkes.

0:10:34.000,0:10:36.000
E así é como viven.

0:10:36.000,0:10:39.000
Chamámolos para que entren nun cuarto [br]e experimentamos con eles

0:10:39.000,0:10:41.000
Neste caso, poñemos un [br]a carón doutro.

0:10:41.000,0:10:44.000
Un ten unha bolsa con fichas, as pezas [br]teñen diferentes sensos.

0:10:44.000,0:10:47.000
Unha das fichas alimenta só [br]ao parceiro que escolle,

0:10:47.000,0:10:49.000
a outro alimenta a ámbolos dous.

0:10:49.000,0:10:52.000
Este é un estudo que fixemos [br]con Vicky Horner.

0:10:53.000,0:10:55.000
Aquí tedes as fichas de dúas cores.

0:10:55.000,0:10:57.000
Así que teñen unha bolsa enteira delas.

0:10:57.000,0:11:00.000
E teñen que escoller unha [br]entre as dúas cores.

0:11:00.000,0:11:03.000
Agora veredes como funciona.

0:11:03.000,0:11:06.000
Se este chimpancé fai a escolla egoísta,

0:11:06.000,0:11:09.000
que é neste caso a ficha vermella,

0:11:09.000,0:11:11.000
necesita devolvérnola.

0:11:11.000,0:11:14.000
Nós poñémola sobre a mesa [br]onde hai dúas recompensas,

0:11:14.000,0:11:17.000
neste caso só o da dereita obtén comida.

0:11:17.000,0:11:19.000
A que está á dereita marcha porque xa sabe

0:11:19.000,0:11:22.000
que este non é un bo resultado para ela.

0:11:22.000,0:11:24.000
Entón o próximo é a ficha pro-social.

0:11:24.000,0:11:27.000
Aquel que escolle, esa é [br]a parte interesante,

0:11:27.000,0:11:29.000
para quen escolle,

0:11:29.000,0:11:31.000
non ten neste caso importancia.

0:11:31.000,0:11:34.000
Así que entrega unha ficha pro-social [br]e ambos reciben comida.

0:11:34.000,0:11:37.000
O que escolle sempre obtén [br]unha recompensa.

0:11:37.000,0:11:39.000
polo que quen escolla non ten relevancia.

0:11:39.000,0:11:41.000
E ela debería entón escoller a cegas.

0:11:41.000,0:11:43.000
Mais o que nos atopamos

0:11:43.000,0:11:45.000
é que prefiren a ficha pro-social.

0:11:45.000,0:11:48.000
Esta é a liña cincuenta por cento que [br]é o esperable no azar.

0:11:48.000,0:11:51.000
Se o compañeiro atrae a atención [br]sobre el escollen máis,

0:11:51.000,0:11:54.000
e tamén se o compañeiro lles mete presión.

0:11:54.000,0:11:57.000
Se o compañeiro comeza[br]a cuspir e intimidalos

0:11:57.000,0:12:00.000
entón diminúen as escollas.

0:12:00.000,0:12:02.000
É como se dixesen,

0:12:02.000,0:12:04.000
"se non te comportas non [br]serei pro-social"

0:12:04.000,0:12:06.000
E isto é o que pasa sen compañeiro,

0:12:06.000,0:12:08.000
cando non hai un parceiro sentado aí.

0:12:08.000,0:12:10.000
Agora sabemos que os chimpacés [br]

0:12:10.000,0:12:12.000
se preocupan de que os demais estean ben

0:12:12.000,0:12:15.000
especialmente, se son membros [br]do seu mesmo grupo.

0:12:15.000,0:12:18.000
O experimento final que quero expoñer

0:12:18.000,0:12:20.000
é o noso estudo sobre a equidade.

0:12:20.000,0:12:23.000
Esto chegou a ser un estudo moi famoso.

0:12:23.000,0:12:25.000
Agora hai moitos máis,

0:12:25.000,0:12:27.000
despois de facermos [br]isto hai dez anos,

0:12:27.000,0:12:29.000
chegou a ser moi coñecido.

0:12:29.000,0:12:31.000
O primeiro foi con monos capuchinos.

0:12:31.000,0:12:34.000
Vou amosarlles o noso experimento.

0:12:34.000,0:12:37.000
Foi feito con cans e paxaros

0:12:37.000,0:12:39.000
e con chimpacés.

0:12:39.000,0:12:43.000
Mais con Sarah Brosnan empezamos [br]con monos capuchinos.

0:12:43.000,0:12:45.000
Así que o que fixemos foi

0:12:45.000,0:12:47.000
poñer dous capuchinos [br]cóbado con cóbado.

0:12:47.000,0:12:49.000
Viven en grupo [br]e coñécense entre eles.

0:12:49.000,0:12:52.000
Tirámolos do grupo e puxémolos [br]nunha cámara de experimentación.

0:12:52.000,0:12:54.000
E hai unha tarefa moi simple

0:12:54.000,0:12:56.000
que necesitan facer.

0:12:56.000,0:12:59.000
Se lle dan aos dous cogombro[br]para faceren a tarefa,

0:12:59.000,0:13:01.000
os dous monos un a carón doutro,

0:13:01.000,0:13:03.000
son capaces de facelo 25 veces seguidas.

0:13:03.000,0:13:07.000
Así que o cogombro, que para min [br]non é máis que auga,

0:13:07.000,0:13:10.000
para eles é algo estupendo.

0:13:10.000,0:13:13.000
Agora se lle dan uvas ao compañeiro,

0:13:13.000,0:13:15.000
a comida preferida dos capuchinos,

0:13:15.000,0:13:18.000
corresponde exactamente cos prezos [br]no supermercado

0:13:18.000,0:13:21.000
polo tanto se lle dan uvas, unha comida [br]moito mellor

0:13:21.000,0:13:24.000
entón crean desigualdade entre eles.

0:13:24.000,0:13:26.000
Ben este é o experimento que fixemos.

0:13:26.000,0:13:29.000
Hai pouco gravámolo con novos monos [br]que non fixeran esta tarefa

0:13:29.000,0:13:31.000
pensando que reaccionarían[br]máis forte

0:13:31.000,0:13:33.000
e tiñamos razón.

0:13:33.000,0:13:35.000
O da esquerda é o que recibe o cogombro.

0:13:35.000,0:13:38.000
O da dereita recibe uvas.

0:13:38.000,0:13:40.000
O que recibe cogombro,

0:13:40.000,0:13:42.000
vexan como a primeira peza está ben.

0:13:42.000,0:13:45.000
O primeiro anaco o come.

0:13:45.000,0:13:48.000
Agora o outro recibe unha uva, [br]verán que lle sucede.

0:13:48.000,0:13:51.000
Entréganos unha pedra. Esa é a tarefa.

0:13:51.000,0:13:54.000
E nós dámoslles un anaco [br]de cogombro e o comen.

0:13:54.000,0:13:57.000
O outro debe darnos unha pedra

0:13:57.000,0:14:00.000
e así o fai.

0:14:00.000,0:14:03.000
E ela consegue unha uva e a come.

0:14:03.000,0:14:05.000
O outro observa.

0:14:05.000,0:14:07.000
Dános unha pedra

0:14:07.000,0:14:10.000
e recibe, outra vez, cogombro.

0:14:12.000,0:14:27.000
(Risas)

0:14:27.000,0:14:30.000
Proba a pedra contra a parede.

0:14:30.000,0:14:32.000
Ten que entregárnola.

0:14:32.000,0:14:35.000
E recibe cogombro outra vez.

0:14:37.000,0:14:41.000
(Risas)

0:14:43.000,0:14:47.000
O que aquí vemos é a protesta [br]contra Wall Street.

0:14:47.000,0:14:50.000
(Risas)

0:14:50.000,0:14:53.000
(Aplauso)

0:14:53.000,0:14:55.000
Permítanme,

0:14:55.000,0:14:57.000
permítanme contar unha historia graciosa.

0:14:57.000,0:14:59.000
Este estudo chegou a ser moi famoso

0:14:59.000,0:15:01.000
e recibimos moitos comentarios,

0:15:01.000,0:15:03.000
en concreto de antropólogos, [br]economistas,

0:15:03.000,0:15:05.000
filósofos.

0:15:05.000,0:15:07.000
Non lles gustou en absoluto.

0:15:07.000,0:15:10.000
Porque dicidiran nas súas mentes, creo,

0:15:10.000,0:15:12.000
que a equidade é un asunto moi complexo

0:15:12.000,0:15:14.000
e que os animais non a teñen.

0:15:14.000,0:15:16.000
Incluso un filósofo escribiunos

0:15:16.000,0:15:19.000
que é imposible que un mono [br]teña a noción da equidade

0:15:19.000,0:15:22.000
porque a equidade foi inventada [br]durante a Revolución Francesa.

0:15:22.000,0:15:24.000
(Risas)

0:15:24.000,0:15:27.000
Outro escribiu un capítulo enteiro

0:15:27.000,0:15:31.000
dicindo que crería que todo isto [br]tiña algo que ver coa equidade

0:15:31.000,0:15:33.000
se o que obtiña as uvas renunciase a elas.

0:15:33.000,0:15:35.000
Agora o chiste esta en que Sarah Brosnan,

0:15:35.000,0:15:37.000
que leva fai isto mesmo con chimpancés,

0:15:37.000,0:15:39.000
tiña unha parella de combinacións deles

0:15:39.000,0:15:42.000
onde, sen dúbida, aquel que recibía [br]a uva refugábaa

0:15:42.000,0:15:44.000
até que o seu compañeiro obtivese unha.

0:15:44.000,0:15:47.000
Aquí nos achegamos moito á [br]noción humana de equidade.

0:15:47.000,0:15:51.000
Acho que os filósofos necesitan repensar [br]a súa filosofía durante un momento.

0:15:51.000,0:15:53.000
Resumindo,

0:15:53.000,0:15:55.000
coido que hai unha moralidade evolutiva.

0:15:55.000,0:15:57.000
e que é moito máis do que levamos falado,

0:15:57.000,0:16:00.000
mais sería imposible sen [br]estes ingredientes

0:16:00.000,0:16:02.000
que atopamos noutros primates,

0:16:02.000,0:16:04.000
que son a empatía e o consolo, [br]

0:16:04.000,0:16:07.000
as tendencias pro-sociais, a reciprocidade

0:16:07.000,0:16:10.000
e a noción de xustiza. Traballamos [br]para ver se podemos

0:16:10.000,0:16:13.000
crear unha moralidade de abaixo a arriba

0:16:13.000,0:16:15.000
sen implicar a Deus e a relixión,

0:16:15.000,0:16:18.000
e ver como podemos chegar até [br]unha moralidade evolutiva

0:16:18.000,0:16:21.000
Grazas pola súa atención.

0:16:21.000,0:16:30.000
(Aplausos)